Category: Katla

Hérna eru myndir af nokkrum jarðskjálftum sem urðu í jarðskjálftahrinunni þann 28 – 30-September-2016 í Kötlu. Staða Kötlu hefur verið breytt úr gulri yfir í græna.

Jarðskjálftar sem mældust í Heklubyggð

Ég mældi aðeins nokkra jarðskjálfta úr jarðskjálftahrinunni í Heklubyggð, þar sem það var frekar mikill vindur þessa daga þá sá ég ekki alla jarðskjálfta vel. Stærstu jarðskjálftarnir sáust best. Flestir af þeim jarðskjálftum sem ég mældi voru blandaðir jarðskjálftar (hybrid earthquakes) eða eldfjalla jarðskjálftar, nokkrir lágtíðni jarðskjálftar urðu en vegna veðurs þá mældi ég þá mjög illa. Það eru engar merkiningar fyrir P og S bylgjur í á þessum myndum, þar sem ég hef ekki haft tíma til þess að fara yfir þessa jarðskjálfta. Nánar um gerðir jarðskjálfta frá eldfjöllum hérna (USGS) og hérna (alaska.edu). Þessar vefsíður eru á ensku.

Fyrsti jarðskjálftinn á þessari mynd virðist vera blandaður jarðskjálfti, seinni jarðskjálftinn er eldfjalla jarðskjálfti. Þessi mynd er undir CC leyfi, sjá nánar á CC leyfi síðunni.

Hérna virðist vera á ferðinni eldfjallajarðskjálfti. Þessi mynd er undir CC leyfi, sjá nánar á CC leyfi síðunni.

Fyrsti jarðskjálftinn virðist eldfjallajarðskjálfti, seinni jarðskjálftinn virðist vera tveir jarðskjálftar gerast á sama tíma, þriðji jarðskjálftinn virðist vera blandaður jarðskjálfti. Þessi mynd er undir CC leyfi, sjá nánar á CC leyfi síðunni.

Stærstu jarðskjálftarnir virðast vera eldfjalla-jarðskjálftar en aðra jarðskjálfta var erfitt að greina vegna vindhávaða.

GPS upplýsingar

Ég fann loksins GPS upplýsingar sem ég hef verið að leita að varðandi Kötlu. Þessar GPS upplýsingar sýna litla breytingu á GPS stöðvum í kringum Kötlu. Það er helst að breytingu sé að sjá á Austmannsbungu (AUST). Þar sem sú breyting kemur ekki fram á öðrum GPS stöðvum í kringum þá er líklegt að þetta sé mjög staðbundin breyting. þetta virðist ekki vera villa í GPS mælingunni, þó svo að þetta sé líklega óyfirfarin mæling. GPS upplýsingar um Kötlu er að finna hérna.

Þessi grein verður uppfærð eftir þörfum.

Síðan í gær (30-September-2016) hefur verið rólegt í Kötlu. Síðasta sólarhringinn hefur ekki orðið neinn stór jarðskjálfti í Kötlu og aðeins hafa orðið nokkrir litir jarðskjálftar og sá stærsti var með stærðina 2,6. Aðrir jarðskjálftar sem hafa orðið voru minni að stærð.

Jarðskjálftavirkni í Kötlu síðustu 48 klukkutímana. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Leiðni í Múlakvísl er ennþá frekar há og er frekar lítið vatn í ánni eins og stendur. Leiðnin í Múlakvísl þegar þetta er skrifað er 104 µS/cm og fór hæst í 221 µS/cm. Samkvæmt fréttum þá segir sagan að fyrir eldgos sé oft lítið vatn í Múlakvísl. Ég veit ekki hvort að það mun fást staðfest þegar eldgos hefst í Kötlu, það verður bara að koma í ljós.

Ástæða þessar jarðskjálftavirkni í Kötlu er sú að kvika er að reyna að brjóta sér leið uppá yfirborðið. Samkvæmt reynslu af eldri eldgosum þá er alveg ljóst að núverandi virkni er ekki lokið þrátt fyrir að dregið hafi úr virkni síðustu klukkutíma. Ég hef séð svona rólegheit fyrir eldgos, þá fyrst í eldgosinu í Eyjafjallajökli árið 2010 og síðan aftur áður en það fór að gjósa í Bárðarbungu árið 2014. Ástæður þess að ekki koma fram jarðskjálftar núna getur haft margar ástæður á bak við sig. Þær ástæður eru, kvikan rennur núna án þess að lenda í neinni mótstöðu, þrýstingur hefur jafnast tímabundið í kvikukerfi Kötlu, eitthvað annað er að gerast. Það eina sem hægt er að gera núna er að bíða og sjá til hvað gerist næst í Kötlu.

Katla í beinni

Hægt er að fylgjast með Kötlu með eftirtöldum vefmyndavélum.

Vefmyndavél Rúv
Vefmyndavél Live from Iceland

Grein uppfærð klukkan 22:18. Tenglum með vefmyndavélum fyrir Kötlu bætt við.

Þessi grein verður uppfærð í dag (30-September-2016) eftir þörfum.

Síðustu 48 klukkutímana hafa orðið 261 jarðskjálfti í Kötlu þegar þetta er skrifað. Stærstu jarðskjálftarnir síðustu 24 klukkutímana voru með stærðina 3,1 og síðan 3,2. Stærsti skjálftinn var með stærðina 3,6. Þar sem ekkert eldgos er hafið þá kemur ekki fram neinn órói eða gosórói á jarðskjálftamælum Veðurstofunnar.

Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Sú jarðskjálftavirkni sem er núna í gangi í Kötlu hefur verið í gangi undanfarin mánuð, hinsvegar hefur þessi virkni verið mun minni allan þennan tíma en síðustu 48 klukkutímana, ég uppgötvaði þetta ekki fyrr en ég athugaði þessa jarðskjálftavirkni stuttlega. Þessi atburðarrás hófst með jarðskjálftahrinunni þar sem komu fram jarðskjálftar með stærðina 4,5 og 4,6. Það er núna mín skoðun að það séu meiri líkur en minni á að þetta muni enda með eldgosi fljótlega. Jarðskjálftavirknin í Kötlu kemur í hviðum og ég veit ekki almennilega afhverju það gerist, ég sá svipað munstur í Bárðarbungu þegar kvikan þar var að brjóta sér leið úr jarðskorpunni og sú hegðun varði þangað til að það fór að gjósa. Núverandi staða samkvæmt eldfjallaeftirliti Veðurstofunnar er grænn, hægt er að skoða kortið hérna.

Þessi grein verður uppfærð eftir nokkra klukkutíma eða þegar eitthvað gerist í Kötlu.

Uppfærsla klukkan 12:45

Litarkóði fyrir Kötlu hefur verið uppfærður í gulan. Kort er að finna hérna.

Uppfærsla klukkan 15:44

Þegar þetta er skrifað hefur aðeins dregið úr virkni í Kötlu. Svona smá rólegheit hafa gerst nokkrum sinnum á síðustu 48 klukkustundum og hafa aldrei varðað mjög lengi. Stórir jarðskjálftar urðu klukkan 12:07 með stærðina 3,6. Síðan varð jarðskjálfti klukkan 12:09 með stærðina 3,6. Jarðskjálftar klukkan 12:10 og 12:13 voru með stærðina 3,2. Einhverjir af þessum stærstu jarðskjálftum fundust á nærliggjandi sveitarbæjum og þar sem fólk er. Ég held að þessi virkni hafi hingað til ekki fundist í Vík í Mýrdal. Enginn órói er farinn að koma fram og það þýðir að eldgos er ekki hafið ennþá.

Grænu stjörnurnar sýna þá jarðskjálfta sem eru stærri en 3,0 og hafa orðið síðustu 48 klukkutímana. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirknin er búin að raða sér upp á svæði sem hefur stefnuna norð-austur og suð-vestur. Það er hugsanlegt að kvika muni brjóta sér leið þar upp og valda eldgosi. Hinn möguleikinn er að þessi jarðskjálftavirkni hætti og ekkert frekara gerist en ég held að íslendingar séu ekki svo heppnir núna.

Uppfærsla klukkan 19:03

Almannavarnir hafa lýst yfir óvissustigi í nágrenni Kötlu og í sjálfri Kötlu.

Uppfærsla klukkan 23:27

Veginum að Sólheimajökli hefur verið lokað af lögreglunni vegna hættu á skyndiflóðum ef eldgos verður í Kötlu og reikna má með að vegurinn verði lokaður þangað til að draga fer úr virkni í Kötlu. Þessa stundina er mjög lítil jarðskjálftavirkni að eiga sér stað en engu að síður eiga sér stað jarðskjálftar.

Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Grænar stjörnur eru jarðskjálftar sem eru stærri en 3,0. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirknin er minni þessa stundina er samt á svipuðum stað og jarðskjálftavirknin hefur verið síðan 29-Ágúst-2016 þegar jarðskjálftar með stærðina 4,5 og 4,6 áttu sér stað. Hætta er á því að jarðskjálftavirknin aukist aftur án nokkurs fyrirvara.

Grein uppfærð klukkan 12:45. Uppfærslu bætt við.
Grein uppfærð klukkan 15:51. Uppfærslu bætt við.
Grein uppfærð klukkan 19:04. Uppfærslu bætt við.

Í dag klukkan 12:19 hófst jarðskjálftavirkni í Kötlu. Jarðskjálftavirknin hefur að mestu leiti verið hefðbundin fyrir Kötlu. Þetta voru litlir jarðskjálftar og fæstir af þeim voru stærri en 2,0. Tveir stærstu jarðskjálftarnir voru með stærðina 3,0 klukkan 15:57 og síðan 3,3 klukkan 16:12.

Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er erfitt að sjá hvort að þessi jarðskjálftavirkni í Kötlu varð vegna breytinga í jarðhitakerfum innan öskju Kötlu eða vegna þess að þrýstibreytingar á kviku eða gasi áttu sér stað í Kötlu. Enginn breyting varð á óróa í kjölfarið á þessum jarðskjálftum. Eftir að stærstu jarðskjáfltanir urðu þá dró verulega úr jarðskjálftavirkninni. Jarðskjálftavirknin gæti þó tekið sig upp aftur eða ný jarðskjálftahrina hafist án mikils fyrirvara.