Djúpur jarðskjálfti í Hamrinum

Í dag (25-Febrúar-2014) klukkan 09:49 varð mjög djúpur jarðskjálfti í Hamrinum (þessi eldstöð er undir Bárðarbungu í GVP gagnagrunninum sem Loki-Fögrufjöll). Dýpi þessa jarðskjálfta var 29,6 km og stærð hans var 1,8. Jarðskjálftar á þessu dýpi verða vegna kvikuhreyfinga, frekar en vegna spennu í jarðskorpunni.

140225_2030
Jarðskjálftinn í Hamrinum sem hafði dýpið 29,6 km er staðsettur 12,5 km suður af Hamrinum (64,417 -17,605). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Síðasta eldgos í Hamrinum var í Júlí 2011 [sjá hérna á ensku]. Það eldgos var lítið og varði bara í örfáa klukkutíma en olli jökulflóði úr Vatnajökli. Það hefur verið rólegt í Hamrinum síðustu mánuði en virkin virðist vera að aukast núna hægt og rólega. Eins og stendur eru þetta bara jarðskjálftar á miklu dýpi. Það er mikil virkni í Hamrinum þó ekki séu þar stöðug eldgos eins og er, ástæðan er sú að Hamarinn er nærri því beint yfir miðju heita reitsins á Íslandi sem veldur eldgosum á þessu svæði.

Skaftárhlaup er hafið

Í dag (19-Janúar-2014) var það tilkynnt að Skaftárhlaup væri hafið. Talið er að hlaupið núna komi úr vestari katlinum og verði mjög lítið. Rennsli í Skaftá þessa stundina er í kringum 370 m3/s samkvæmt tilkynningu frá Veðurstofu Íslands. Enginn órói hefur mælst á jarðskjálftamælum Veðurstofunnar ennþá, þannig að engar breytingar hafa átt sér stað ennþá í eldstöðinni þar sem háhitasvæði Skaftárkatla er í Vatnajökli. Talið er að vestari skaftárketilinn sé að tæmast, það mun þó ekki verða staðfest fyrr en hægt verður að fljúga yfir svæðið og staðfesta þannig hvaða ketill er að tæma sig.

skaftarkatlar.svd.19-Januar-2014
Skaftárkatlar í Vatnajökli. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands. Myndin er fengin af Facebook síðu Veðurstofu Íslands.

skaftarkaltar.rennsli.svd.19-Januar-2014
Rennslis og flóðamælar Veðurstofu Íslands. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands. Myndin er fengin af Facebook síðu Veðurstofu Íslands.

Óvissustigi hefur verið líst yfir á svæðinu af Almannavörnum og það er mælst til þess að fólk ferðist ekki um þetta svæði á meðal skaftárhlaupið gengur yfir. Vegna hættu á eitrun á svæðinu vegna brennisteinsvetnis í andrúmsloftinu. Einnig sem að fólki hefur verið ráðlagt að ferðast ekki nærri skaftárkötlum vegna sprungumyndunar sem á sér stað þegar ketilinn tæmist af vatni. Hægt er að fylgjast með breytingum á skaftárhlaupinu hérna á vefsíðu Veðurstofu Íslands.

Leiðni-toppur í Skjálfandafljóti

Fimmtudaginn 22-Nóvember-2013 klukkan 20:20 kom fram leiðni-toppur í vatnamælingum Veðurstofu Íslands í Skjálfandafljóti. Það er ekki vitað hvaða eldstöð eða háhitasvæði þessi leiðni-toppur kom frá í Vatnajökli og ekkert jökulflóð kom í kjölfarið á þessum leiðni-toppi. Engrar frekari virkni hefur orðið vart í Skjálfandafljóti síðan þetta átti sér stað svo ég viti til.

Óróapúls í Þórðarhyrnu

Þann 21-Nóvember-2013 kom fram óróapúls í Þórðarhyrnu í Vatnajökli (tengt eldstöðinni í Grímsfjalli) og var tengdur jarðskjálftahrinu sem átti sér stað á sama tíma í eldstöðinni. Þessi óróapúls varði frá því klukkan 03:30 til klukkan 06:10. Jarðskjálftahrinan sem fylgdi þessum óróapúls var ekki stór, hvorki í fjölda jarðskjálfta eða í styrkleika þeirra. Stærsti jarðskjálftinn var aðeins með stærðina 1,9. Miðað við útslagið á nálægum SIL stöðvum þá var þetta ekki sterkur óróapúls sem kom fram í Þórðarhyrnu. Jarðskjálftahrinan í Þórðarhyrnu sýndi að eitthvað var að gerast í eldstöðinni og hafði ég mínar grunsemdir um að þarna væri óróapúls að eiga sér stað þann 21-Nóvember. Þó svo að ég hafi ekki fengið það staðfest fyrr en í dag. Líklega var þessi óróapúls tengdur kvikuinnskoti í eldstöðina á miklu dýpi, en það hefur ekki ennþá fengist staðfest með mælingum.

hus.oroi.svd.27-November-2013
Óróapúlsinn á Húsbóndi SIL stöðinni. Óróapúlsinn sést þar sem dagsetningin 21-Nóvember er og sker sig úr bakgrunnshávaðanum á óróaplottinu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

grf.oroi.svd.27-November-2013
Óróapúlsinn á Grímsfjalli SIL stöðinni. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

jok.oroi.svd.27-November-2013
Óróapúlsinn á Jökulheimum SIL stöðinni. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er möguleiki á því að þarna verði ekki eldgos í kjölfarið á þessari virkni, en miðað við sögu þessa svæðis og eldgossins í Grímsfjalli árið 2011, þá þykir mér hinsvegar ljóst að þarna verði eldgos í næstu framtíð. Það er þó ómögulegt að segja nákvæmlega til um það hvenær slíkt eldgos muni eiga sér stað. Síðasta þekkta eldgos sem átti sér stað í Þórðarhyrnu var árið 1902 og fylgdi þá í kjölfarið á eldgosi í Grímsfjalli sama ár. Það er ekki vitað til þess að síðari tíma eldgos hafi átt sér stað í Þórðarhyrnu.

Bloggfærsla uppfærð klukkan 15:00.

Minniháttar kvikuinnskot í Báðarbungu – Hamarinn eldstöðvanar

Í gær (02-September-2013) átti sér stað minniháttar kvikuinnskot í Báðarbungu – Hamarinn eldstöðvanar. Þetta var lítið kvikuinnskot og stóð stutt yfir og olli minniháttar óróa á nærliggjandi sil stöðvum. Stærsti jarðskjálftinn sem fylgdi þessu kvikuinnskoti var 2,8 og með dýpið 14 km, sá jarðskjálfti sem kom á eftir þessum var með stærðina 2,1 og dýpið 15,5 km. Einn annar minni jarðskjálfti kom síðan í kjölfarið á þeim jarðskjálfta.

130903_1920
Jarðskjálftanir í Hamarinn – Báðarbunga eldstöðvunum. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Kvikuinnskot eru algeng á þessu svæði, þó svo að fjöldi þeirra sé breytilegur milli ára. Sum ár hafa mörg kvikuinnskot á þessu svæði, á meðan önnur ár eru fá til engin kvikuinnskot á þessu svæði. Kvikuinnskot þýðir ekki að eldgos sé yfirvofandi, kvikuinnskot þýðir bara að kvika var að færa sig til á dýpi og ekki er hægt að segja til um þýðingu þess til framtíðar.

Áhugaverður órói á jarðskjálftamælum í kringum Vatnajökul

Síðustu klukkutíma hefur verið áhugaverð óróavirkni á tveim sil stöðvum (sem stendur) í kringum Vatnajökul. Upptök þessar óróavirkni er óþekkt eins og stendur og það er ekki víst að það komi í ljós afhverju þessi virkni stafar. Þetta gæti verið vegna þess að jökuflóð frá Skaftárkötlum er hafið eða að hefjast eða þetta gæti verið eitthvað annað sem ég veit ekki hvað er ennþá. Upptök þessara óróapúlsa eru óþekkt eins og stendur og í versta tilfelli mun ekki koma í ljós hvaðan þessi órói kemur innan Vatnajökuls. Hinsvegar vonast ég til þess að á næstu klukkutímum komi í ljós hvað er að valda þessum óróapúlsum í Vatnajökli.

skr.svd.02-September-2013.22.00.utc
Óróapúlsinn á Skrokköldu sil stöðinni. Óróapúlsinn er á endanum á óróaplottinu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

jok.svd.02-September-2013.22.01.utc
Óróapúlsinn á Jökulsel sil stöðinni. Óróapúlsinn er á endanum á óróaplottinu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Eins og ég segi að ofan, þá eru upptök þessa óróapúlsa ekki þekkt þessa stundina. Þetta gæti verið vegna slæms veðurs á svæðinu, umferðar (ólíklegt vegna slæms veðurs á svæðinu) eða útaf einhverju sem er óþekkt á þessari stundu. Eins og stendur þá virðist sem að þessi órói komi ekki frá kvikuhreyfingu, þar sem lítil orka er í þessum óróapúlsum á tíðninni 0.5 til 1 Hz, þó er kvika þekkt til þess að vera með háan óróa þessari tíðini, það er þó frekar sjaldgæft þó svo að ekki sé hægt að útiloka slíkt eins og er.

Það besta sem hægt er að gera eins og er að vakta þessa virkni og sjá hvað gerist og sjá hvort að það séu einhverjar breytingar að eiga sér stað á öðrum nálægum sil stöðvum. Eins og stendur þá reikna ég ekki með breytingu á þessu, þó svo að ekki sé hægt að útiloka það eins og er. Hættan á jökulflóði frá Skaftárkötlum er ennþá til staðar á svæðinu. Ég veit ekki hvort að þessir óróapúlsar tengjast Skaftárkötlum eða ekki á þessari stundu.

Minniháttar jökulhlaup frá Kverkfjöllum [Uppfært]

Í dag kom tilkynning frá Veðurstofunni um minniháttar jökulhlaup frá Kverkfjöllum. Þetta jökulhlaup er mjög lítið og mun ekki ná yfir hefðbundið sumarrennsli í ánni Volgu. Það virðist sem að þetta jökulhlaup hafi hafist í gær (15-Ágúst-2013). Samkvæmt fréttum í dag þá var farið að draga úr jökulflóðinu, en ég veit ekki hvort að þetta er tímabundið eða hvort að jökulflóðið er búið nú þegar. Veðurstofna er í könnunarflugi yfir Kverkfjöllum þessa stundina til þess að meta stöðu mála og athuga hvað er að gerast í Kverkfjöllum.

Uppfærsla 1: Samkvæmt Almannavörnum þá urðu gufusprengingar í kjölfarið á þessu jökulflóði í Kverkfjöllum. Slíkt gerist þegar þrýsingur losnar skyndilega á háhitasvæðum eins og þeim sem er að finna í Kverkfjöllum undir vatni. Tilkynningu Almannavarna er hægt að lesa hérna.

Vefmyndavél í Kverkfjöllum

Vefmyndavél úr Kverkfjöllum er hægt að skoða hérna.
Veður upplýsingar úr Kverkfjöllum er hægt að skoða hérna.

Nánari fréttir af þessu jökulhlaupi

Óvenjulegur vöxtur í Volgu (mbl.is)
Hægt hefur á vexti hlaupsins (mbl.is)

Bloggfærslan var uppfærð klukkan 21:08 þann 16-Ágúst-2013.
Bloggfærslan var uppfærð klukkan 21:35 þann 16-Ágúst-2013.

Yfirvofandi skaftárhlaup frá Vatnajökli

Samkvæmt fréttum þá er skaftárhlaup yfirvofandi og gæti hafist hvenar sem er. Eystri skaftárketilinn er fullur af vatni og hefur ekki hlaupið í þrjú ár. Vestari skaftárketilinn hljóp í fyrra og tæmdist þá alveg. Það er vonlaust að áætla hvenar hlaup gæti hafist, það mun þó líklega gerast á næstu dögum til vikum.

Nánari upplýsingar er að finna hérna fyrir neðan

Mikið vatn í eystri Skaftárkatli (Rúv.is)
Skaftárhlaup vofir yfir og skapar hættu (Rúv.is)
Gæti verið stutt í hlaup (mbl.is)

Yfirvofandi Skaftárhlaup og möguleikar á hlaupi í Hverfisfljóti (Vedur.is)