Jarðskjálftar – Síða 26 – Jarðfræði á Íslandi

nóvember 25, 2014

Staðan í Bárðarbungu Mánudaginn 24-Nóvember-2014

Þetta er stutt grein um stöðuna í Bárðarbungu.

Eldgosið í Holuhrauni heldur áfram með svipuðum hætti og áður. Aftur á móti virðist sem að eldgosið hafi hugsanlega aukist eitthvað þessa stundina, það hefur þó ekki verið staðfest. Hinsvegar hafa sést sveiflur í eldgosinu sem hafa varað frá nokkrum sekúndum og upp í nokkrar klukkustundir í þeirri kviku sem er að koma upp í Holuhrauni. Þetta þýðir að hugsanlega sé farið að styttast í að eldgosinu í Holuhrauni fari að ljúka. Það hafa einnig sést breytingar á því hversu mikið brennisteinsdíoxíð er að koma upp í eldgosinu.
Þó svo að eldgosinu í Holuhrauni sé kannski að fara að ljúka, þýðir það ekkert endilega að sjálft kvikinnskotinu sé að fara að ljúka. Hinsvegar getur verið að gígurinn sé að lokast án þess að eldvirkninni í Bárðarbungu sé að ljúka. Þetta þýðir einnig að möguleiki er á nýju eldgosinu þar sem kvikuinnskotið er staðsett. Það er auðvitað einnig sá möguleiki að sjálft kvikuinnskotið sé að fara að lokast og það muni ljúka eldgosinu í Holuhrauni. Þegar það gerist, þá mun kvikan í Bárðarbungu þurfa að finna sér nýjar leiðir upp á yfirborðið. Hinsvegar er ennþá sá möguleiki til staðar að það séu margir mánuðir í það að eldgosinu í Holuhrauni ljúki, þó svo að farið sé að bera á því að eldgosinu ljúki einn daginn. Magn brennisteinsdíoxíð í kvikunni bendir til þess að uppruna hennar sér að finna á meira en 9 km dýpi undir Bárðarbungu.

Jarðskjálftar í Bárðarbungu síðustu 48 klukkutímana. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærstu jarðskjálfanir um helgina og í dag (24-Nóvember-2014) voru með stærðina 5,1 og 5,4. Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu minnkar eftir að mjög stórir jarðskjálftar eiga sér stað, virknin eykst síðan aftur hægt og rólega fram að næsta stóra jarðskjálfta, ég veit ekki afhverju þetta gerist. Nýjar rannsóknir á Bárðarbungu benda til þess að kvikukerfið inn í eldstöðinni sé mun flóknara en áður var haldið. Það eru einnig vísbendingar um það að jarðskorpan í öskju Bárðarbungu sé mun þynnri heldur en áður var talið. Ég veit ekki hvað það þýðir varðandi þá virkni sem er í Bárðarbungu núna. Það er ekki að sjá neinar stórar breytingar í GPS gögnum sem eru að koma frá mælum í kringum Bárðarbungu. Að öðru leiti veit ég ekki um neitt annað varðandi stöðuna í Bárðarbungu.

Nýtt myndband af eldgosinu í Holuhrauni

Nýtt myndskeið af umbrotunum í Holuhrauni (Rúv.is)

nóvember 22, 2014

Staðan í Bárðarbungu Föstudaginn 21-Nóvember-2014

Þetta er stutt yfirlit um stöðu mála.

Það hafa ekki neinar stórar breytingar að eiga sér stað í Holuhrauni. Það er hugsanlegt að það hafi hrunið úr gígnum í Holuhrauni miðað við það sem sést núna á vefmyndavélum Mílu, það er hinsvegar ekki staðfest eins og er. Annar möguleiki er á því að eldgosið í Holuhrauni hafi aukist síðustu klukkutímana, það er heldur ekki staðfest eins og er. Hraunstrókar hafa sést við norðurenda gígsins í kvöld á vefmyndavélum. Hraunáin virðist hafa breytt um stefnu eins og er.

Jarðskjálftarnir í Bárðarbungu síðustu 48 klukkutíma. Höfundaréttur að þessari mynd tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Síðustu 48 klukkutímana þá hafa verið 63 jarðskjálftar sem eru stærri en 3,0 átt sér stað í Bárðarbungu. Á sama tíma virðist sem að jarðskjálftavirkni sé að aukast í kvikuganginum sem núna gýs úr í Holuhrauni. Það hefur ekki orðið nein breyting samkvæmt GPS mælingum sem bendir til þess að ekki hefur dregið úr því kvikumagni sem núna flæðir inn í kvikuganginn. Engar aðrar breytingar hafa verið tilkynntar í dag eftir því sem ég kemst næst. Eldgosið sést mjög vel núna á vefmyndavélum Mílu (Vefmyndavél 1, Vefmyndavél 2).

nóvember 19, 2014

Staðan í Bárðarbungu Miðvikudaginn 19-Nóvember-2014

Þetta verður stutt uppfærsla á stöðu mála.

Lítið hefur breyst í eldgosinu í Holuhrauni síðan á Mánudaginn. Það hefur hinsvegar verið sagt frá því í fréttum að líklega er að verða aukning á brennisteinsdíoxíði í eldgosinu. Það bendir til þess að kvikan í eldgosinu sé orðin frumstæðari og komin dýpra að í eldgosinu. Stærð hraunsins er núna í kringum 72 – 74 ferkílómetrar, en ég hef ekki heyrt neinar nýjar tölur um stærð hraunsins síðustu daga og er því ekki viss um hvaða tala er rétt. Ný mynd af gígnum sem núna gýs úr sýnir ekki neina breytingu á eldgosinu eða útflæði hrauns.

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu síðustu 48 klukkutímana. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu heldur áfram með svipuðum hætti og áður. Engir jarðskjálftar stærri en fimm hafa átt sér stað síðan á Sunnudaginn, það gæti þó breyst án fyrirvara þar sem slíkir jarðskjálftar verða reglulega. Jarðskjálftum með stærðina 5,0 eða stærri hefur fækkað undanfarið, en það gæti aðeins verið tímabundin breyting.

Vegna flutnings til Íslands

Þar sem ég verð að flytja til Íslands í Desember þá munu uppfærslur á stöðu mála í Bárðarbungu falla niður eftirtalda daga.

3-Desember. Ekki er víst að uppfærsla muni verða skrifuð þennan dag.
5-Desember. Engin uppfærsla.
8-Desember. Engin uppfærsla.
10-Desember. Engin uppfærsla.
12-Desember. Engin uppfærsla reikna ég með.
15-Desember. Engin uppfærsla reikna ég með.
17-Desember. Ef ég verð kominn með tölvuna mína þennan dag. Þá mun ég skrifa uppfærslu.
19-Desember. ???

Áætlun varðandi uppfærslur um Jólin verða settar síðar hingað inn.

Ég mun setja inn upplýsingar varðandi PayPal seint í Desember-2014 eða snemma í Janúar-2015.

nóvember 17, 2014nóvember 17, 2014

Staðan í Bárðarbungu Mánudaginn 17-Nóvember-2014

Lítið hefur breyst í eldgosinu í Holuhrauni síðan á Föstudaginn. Síðustu fréttir segja að hraunið sé núna 74 ferkílómetrar að stærð. Eldgosið er hinvegar minna núna en þegar það hófst í lok Ágúst-2014, þetta er engu að síður mjög stórt eldgos miðað við það magn hrauns sem er að koma upp í eldgosinu á þessari stundu. Gígurinn er núna í kringum 60 metra hár samkvæmt síðustu mælingu, það er möguleiki að það sé að hrynja úr gígnum þar sem ég hef einnig heyrt tölur um að gígurinn hafi verið í kringum 100 metra hár. Gígurinn er að mestu leiti gerður úr lausum efnum á núna, það veldur því að gígbarmurinn er óstöðugur og líklega hrynur reglulega úr honum. Megun vegna brennisteinsdíoxíði er ennþá mikið vandamál og mun verða það allan þann tíma sem eldgos varir í Holuhrauni.

Eldgosið í Holuhrauni í dag (17-Nóvember-2014) klukkan 14:32. Höfundaréttur að þessari mynd tilheyrir Mílu.

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu síðustu 48 klukkutíma. Höfundaréttur að þessari mynd tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirkni er með mjög svipuðum hætti í Bárðarbungu núna og hefur verið undanfarna þrjá mánuði. Stærsti jarðskjálftinn um helgina var með stærðina 5,4 og varð á Sunnudaginn (16-Nóvember-2014). Mjög mikil jarðskjálftavirkni er í Bárðarbungu stundum, en það dregur alltaf úr jarðskjálftavirkni eftir stóra jarðskjálfta (jarðskjálfta stærri en 5,0) í nokkra klukkutíma. Þessi hegðun í eldstöðinni virðist vera eðlileg. Sigið í Bárðarbungu er ennþá með svipuðu sniði og áður, en samkvæmt fréttum þá er farið að draga úr sigi í miðju öskjunnar þar sem mesta sigið var áður.

Nýtt myndband Rúv af eldgosinu

Enn ólgandi eldur í Holuhrauni – myndband (Rúv.is)

Annað: Ég hef fjarlægt stuðning við farsíma frá þessari vefsíðu. Þar sem viðbótin sem sá um það var orðin gömul og ekki uppfærð lengur. Af þeim sökum var umrædd viðbót orðin öryggishætta og af þessum sökum fjarlægði ég hana.

nóvember 14, 2014

Staðan í Bárðarbungu Föstudaginn 14-Nóvember-2014

Þetta verður mjög stutt grein um stöðu mála í Bárðarbungu.

Eldgosið í Holuhrauni heldur áfram með svipuðum hætti og undanfarið, það er mjög lítil eða enga breytingu á sjá á eldgosinu samkvæmt síðustu fréttum. Kraftur eldgossins er sá sami eða mjög svipaður og hefur verið undanfarið. Stærð hraunsins er núna í kringum 74 ferkílómetrar að stærð. Hæð gígsins er núna í kringum 100 metrar þar sem hann stendur hæst. Slæmt veður hefur hinsvegar komið í veg fyrir að það sjáist almennilega til eldgossins á síðustu dögum.

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu síðustu 48 klukkutíma. Höfundaréttur að þessari mynd tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn síðasta sólarhringinn var jarðskjálfti með stærðina 5,4. Hinsvegar hefur ekki orðið nein stór breyting á jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu síðan á Miðvikudaginn. Sig öskjunnar í Bárðarbungu er ennþá með svipuðum hætti samkvæmt síðustu fréttum, hugsanlegt er þó að aðeins hafi dregið úr hraða sigsins, en ég veit ekki hvort að það hefur breyst aftur til fyrra horfs. Annars eru ekki neinar aðrar fréttir af stöðu mála í Holuhrauni og Bárðarbungu.

nóvember 13, 2014

Staðan í Bárðarbungu Miðvikudaginn 12-Nóvember-2014

Eldgosið í Holuhrauni heldur áfram án mikilla breytinga og ekki mikil breyting á eldgosinu síðan á Mánudaginn 10-Nóvember-2014. Vont veður hefur komið í veg fyrir að hægt sé að fylgjast almennilega með eldgosinu í Holuhrauni síðustu daga, hinsvegar er ekkert sem bendir til þess að eldgosinu í Holuhrauni sé að ljúka. Hrauntjörn hefur myndast þarna og er hún rúmlega 400 metra löng og í kringum 100 metra breið. Þetta er fyrsta hrauntjörnin á Íslandi í mjög langan tíma, ég veit ekki hversu langt síðan það er síðasta hrauntjörn kom fram á Íslandi, en það er mjög langt síðan.

Jarðskjálftar í Bárðarbungu síðustu 48 klukkutíma. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu heldur áfram með svipuðum hætti og hefur verið síðasta tvo og hálfan mánuð. Þessi jarðskjálftavirkni þýðir að askja Bárðarbungu heldur áfram að síga með svipuðum hætti og áður. Ég veit ekki hversu mikið svæðið hefur stækkað sem er núna að síga, en ég tel víst að vegna veðurs hafi ekki tekist að mæla það almennilega. Eins og stendur er ekkert sem bendir til breytinga í GPS gögnum á þeirri atburðarrás sem er núna í gangi. Samkvæmt fréttum þá eru víst nýjar sprungur farnar að myndast sunnan við núverandi eldgos í Holuhrauni. Þetta þýðir að rekið sem þarna er hafið er ennþá í gangi að fullum krafti. Þetta þýðir einnig að eldgos getur hafist sunnan við núverandi eldgos án nokkurs fyrirvara. Sérstaklega þar sem kvikan liggur mjög grunnt, eða á 1 til 2 km dýpi, það er einnig möguleiki að kvikan sé á ennþá grynnra dýpi en þetta næst gígnum sem er núna að gjósa (án þess að hafa komið upp í eldgosi).

Tungafellsjökull

Jarðskjálftavirkni virðist vera að aukast í Tungafellsjökli. Væntanlega er hérna um að ræða spennubreytingar í jarðskorpunni sem eru að valda þessum jarðskjálftum. Ég er ekki að sjá neinn sem bendir til þess að eldgos sé að fara að hefjast í Tungafellsjökli á þessari stundu. Jarðskjálftavirkni mun líklega aukast á næstu dögum og vikum í Tungafellsjökli.

nóvember 12, 2014

Hvað er að gerast í Bárðarbungu

Þetta er ekki uppfærsla á stöðunni í Bárðarbungu. Fyrir síðustu stöðu mála vinsamlegast athugið greinina frá því á Miðvikudaginn 12-Nóvember-2014.

Virkni í Bárðarbungu fyrir 16-Ágúst-2014

Virkni í Bárðarbungu fyrir 16-Ágúst-2014 var virkni sem byggðist á reglulegum jarðskjálftahrinum og kvikuinnskotum. Þetta var álitin hefðbundin hegðun í Bárðarbungu. Það verður að athuga hvort að þetta hafi hugsanlega verið langtímamerki þess að eldgos væri að fara að hefjast í Bárðarbungu. Jarðskjálftahrinur voru einnig mjög algengar í Dyngjuhálsi og þar urðu oft jarðskjálftar stærri en 3,0.

Nítján vikum fyrir 16-Ágúst-2014

Fyrir rétt rúmlega nítján vikum fyrir 16-Ágúst-2014 virðist sem að ákveðnum þrýstipunkti hafi verið náð innan Bárðarbungu. Fyrir nítján vikum síðan virðist sem að þrýstingur hafi farið að aukast innan í Bárðarbungu, þessi breyting breytti þeirri jarðskjálftavirkni sem var í Bárðarbungu, þessi breytta jarðskjálftavirkni varði þangað til 16-Ágústu-2014 þegar kvikan loksins braust úr kvikuhólfinu og hóf að leita upp á yfirborðið. Breytingin á jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu sést vel milli viku 15 og viku 16 og vikunum þar á eftir.

Þær breytingar sem eru að eiga sér stað í Bárðarbungu núna

Núna er Bárðarbungu að síga og eins og staðan er í dag þá mun hrun öskjunnar ekki eiga sér stað. Askja Bárðarbungu heldur áfram að síga eins og hún hefur verið að gera í nærri því þrjá mánuði núna. Mér sýnist að kvikan sem núna er að gjósa í Holuhrauni sé að einhverju leiti frá kvikuinnskotum í Bárðarbungu eða frá sillum (kallað sill á ensku) innan í Bárðarbungu. Á meðan sjálft kvikuinnskotið sem er að gjósa í Holuhrauni á upphaf sitt á 5 – 8 km dýpi í sjálfu kvikuhólfi Bárðarbungu. Það virðist sem að kvikan sé að lækka inn í eldstöðunni vegna þess að kvikuinnskotið er að minnka þrýstingin efst í Bárðarbungu (þetta eru aðalega getgátur hjá mér og eru hugsanlega rangar). Það er hinsvegar einnig kvika sem er að stíga upp Bárðarbungu af miklu dýpi í jarðskorpunni, ásamt þeirri kviku sem kvikuinnskotið (sem nær til Holuhrauns og veldur eldgosi þar) er að draga úr eldstöðinni á þessari stundu. Þessi atburðarrás er að leiða til jarðskjálfta í Bárðarbungu og þetta þýðir að líklega mun eldgosið í Holuhrauni halda áfram marga mánuði í viðbót. Hættan á jarðskjálftum sem eru stærri en 5,7 er einnig til staðar í Bárðarbungu núna, vegna þessar lækkunar sem er að eiga sér stað.

Rekið sem hófst nærri Bárðarbungu

Það virðist sem að Bárðarbunga hafi komið af stað reki í austra eldgosabeltinu á Íslandi. Það þýðir að eldgos geta haldið áfram á þessu svæði í meira en áratug. Það þýðir einnig að fleiri eldgos á sprungum munu eiga sér stað á þessu svæði á meðan rekið á sér stað. Eldgos munu eiga sér bæði undir Vatnajökli og á jökulausum svæðum (eins og eldgosið í Holuhrauni).

Hvað gerist næst?

Það er engin leið til þess að vera viss um hvað gerist næst í Bárðarbungu þar sem þetta er fyrsta eldgosið sem hægt hefur verið að fylgjast með mælitækjum. Eftir því sem eldgosið verður lengra því skýrari og betri mynd mun fást af því hvað er að gerast. Á þessari stundu eru Almannavarnir að undirbúa sig fyrir hugsanlegt eldgos undir jökli með tilheyrandi skemmdum á mannvirkjum og samgöngum. Þar sem rek mun hefjast einn daginn sunnan við Bárðarbungu, hvenær slíkt gæti gerst er ekki hægt að spá til um, þar sem staðan er flókari sunnan við Bárðarbungu heldur en norðan við hana. Það munar mestu um eldstöðina sem kallast Hamarinn (eða Loki-Fögrufjöll). Það er ljóst að Bárðarbungu mun koma af stað eldgosi í þeirri eldstöð einn daginn án viðvörunar. Hvenær slíkt gæti gerst er ekki hægt að segja til um og það er alltaf tilfellið með eldstöðvar og hugsanleg eldgos í þeim.

nóvember 10, 2014

Staðan í Bárðarbungu Mánudaginn 10-Nóvember-2014

Það hefur lítið breyst í Holuhrauni síðan á Föstudaginn 07-Nóvember-2014. Stærð hraunsins í Holuhrauni er núna í kringum 70 ferkílómetrar og það stækkar á hverjum degi. Ég veit ekki heildarmagn hraunsins í dag, en síðustu útreikningar sem ég sá sýndu að hraunið er núna rúmlega 1,0 km³, en þeir útreikningar eru orðnir rúmlega mánaðargamlir. Það er því öruggt að magn hrauns í Holuhrauni er orðið talsvert meira en síðustu tölur sýndu.

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu síðustu 48 klukkutímana. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn sem varð um helgina var með stærðina 5,2. Það voru hinsvegar fjöldinn allur af jarðskjálftum sem voru stærri en 3,0 um helgina eins og hefur verið síðustu tvo mánuði. Jarðskorpan í Bárðarbungu er núna orðin mjög sprungin, það þýðir að jarðhiti á mjög greiða leið upp á yfirborðið. Þetta mun þýða aukningu í jarðhita í Bárðarbungu og aukna virkni í eldri hverum sem eru undir jökli. Það er ekki að sjá neina stóra breytingu í virkninni í Bárðarbungu síðustu dagana frekar en undanfarna tvo mánuði.

nóvember 7, 2014

Staðan í Bárðarbungu Föstudaginn 07-Nóvember-2014

Slæmt veður veldur því að ekki er hægt að fylgjast almennilega með eldgosinu í Bárðarbungu. Upplýsingar um stöðu mála eru því takmarkaðar á þessari stundu.

Jarðskjálftavirkni heldur áfram í Bárðarbungu eins og hefur verið síðustu tvo mánuði. Stærsti jarðskjálftinn í morgun klukkan 07:11 var með stærðina 5,4 en aðrir jarðskjálftar hafa verið minni. Vegna slæms veðurs hefur ekki verið hægt að fylgjast með gangi eldgossins í Holuhrauni og færri jarðskjálftar hafa mælst að auki vegna þess.

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu síðustu 48 klukkutíma. Höfundaréttur að þessari mynd tilheyrir Veðurstofu Íslands.

GPS mælingar sýna það að sigið í Bárðarbungu er með sama hætti og síðustu tvo mánuði. Það sem hefur hinsvegar breyst er að stærra svæði í Bárðarbungu er núna að síga, það bendir til þess að eldgosið í Holuhrauni sé farið að tæma önnur kvikuinnskot og mögulega syllur inn í Bárðarbungu. Frekari upplýsingar um þetta er að finna í skýrslu Almannavarna og Veðurstofu Íslands hérna.

Engar breytingar hafa átt sér á eldgosinu í Holuhrauni eftir því sem ég kemst næst. Vegna veðurs þá hefur ekkert sést til eldgossins í vefmyndavélum Mílu í allan dag. Vegna veðurs þá eru heldur ekki neinir vísindamenn að störfum í Holuhrauni. Fyrir utan þá þetta, þá er ekki neinar aðrar fréttir af eldgosinu í Bárðarbungu eftir því sem kemst næst.

nóvember 5, 2014

Staðan í Bárðarbungu Miðvikudaginn 05-Nóvember-2014

Hérna er stutt yfirlit yfir stöðuna í Bárðarbungu Miðvikudaginn 05-Nóvember-2014.

Það hafa ekki orðið neinar stórkostlegar breytingar í eldgosinu í Bárðarbungu síðan á Mánudaginn 03-Nóvember-2014. Eldgosið í Holuhrauni heldur áfram með svipuðum hætti og það hefur verið að gera síðustu tvo mánuði. Jarðskjálftavirkni er ennþá mjög mikil í Bárðarbungu eins og hefur verið og virðist lítið draga úr jarðskjálftavirkninni, flestir jarðskjálftarnir sem verða eru með stærðina 3,0 – 4,9. Það er munur á milli fjölda jarðskjálfta sem verða milli daga.

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu síðustu 48 klukkutímana. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ennþá stórhættulegt að fara upp að eldgosinu vegna eiturgass sem þar er að finna eins og tveir lögreglumenn komust að í gær samkvæmt fréttum. Þeir lentu í vasa af gasi sem olli litlu súrefni á svæði í kringum þá, samkvæmt fréttum þá voru þeir við brún hraunsins þegar þetta gerðist. Það nærri því leið yfir þá samkvæmt fréttum Rúv vegna skorts á súrefni. Þessir lögreglumenn voru víst að nota gasgrímur eins og á að gera nærri eldgosinu.

Askja Bárðarbungu heldur áfram að síga á svipuðum hraða og áður, núna er mesta sig Bárðarbungu rúmlega 44 metrar þar sem það er mest. Katlar í Vatnajökli sem liggur ofan á Bárðarbungu halda áfram að dýpka og hafa dýpkað um 5 – 8 metra á síðustu 11 dögum samkvæmt síðustu mælingum. Samkvæmt útreikningum vísindamanna þá er bráðnuninn rúmlega tveir rúmmetrar á sekúndu (m³/sek). Þetta jafngildir orku upp á nokkur hundruð megavött samkvæmt útreikningum jarðfræðinga hjá Háskóla Íslands. Vegna þess að núna er vetrarfærð á svæðinu er mjög erfitt að komast þangað og tekur ferð aðra leiðina að minnsta kosti sjö klukkutíma á bíl við bestu aðstæður.

Að öðru leiti þá held ég að ekkert frekar sé að frétta af stöðu mála í Bárðarbungu þessa stundina.

Fréttir

Lögreglumenn urðu fyrir súrefnisskorti (Rúv.is)
Færð gerir vísindamönnum erfitt fyrir (Rúv.is)

Samþykki fyrir vefköku