Mikil jarðskjálftavirkni í eldstöðinni Reykjanes

Um klukkan 17:00 í dag (01. Apríl 2025) varð jarðskjálfti með stærðina Mw5,3. Það er möguleiki á því að þessir jarðskjálftar séu ekki vegna spennubreytinga á svæðinu í jarðskorpunni. Þetta er möguleiki en það er óljóst hvað er að gerast þarna núna.

Fjöldi grænna stjarna og síðan fjöldinn allur af rauðum punktum sem sýna litla jarðskjálfta.
Mikil jarðskjálftavirkni við Reykjanestá og í eldstöðinni Svartsengi. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ef að jarðskjálftarnir við Reykjanestá eru ekki gikkskjálftar eða jarðskjálftar sem tengjast spennubreytingum. Þá er möguleiki á því að þarna sé kvikuinnskot á ferðinni og það gæti endað í eldgosi. Ef það gýs út í sjó, þá verður það sprengigos. Það er ennþá of snemmt að segja til um hvort er en næstu klukkutímar ættu að segja hvort er. Jarðskjálftavirknin er ennþá í gangi og aðstæður geta breyst hratt og án viðvörunnar.

Eldgos í Svartsengi, Sundhnúkagígaröðinni

Í morgun um klukkan 06:30 þá hófst kvikuinnskot í Svartengi með mjög kröftugri jarðskjálftahrinu. Eldgos hófst um klukkan 09:50. Eldgosið er ennþá á syðri hluta sprungunnar miðað við eldgosið sem varð þann 21. Nóvember 2024. Kvikugangur hefur myndast og er um 11 km langur. Þessi kvikugangur gæti lengst og er mögulega ennþá að lengjast þegar þessi grein er skrifuð.

Rauðir punktar á Reykjanesskaga vegna kvikuinnskots og eldgoss í eldstöðinni Svartsengi. Þarna eru einnig grænar stjörnur sem sýna jarðskjálfta sem eru stærri en 3 að stærð.
Jarðskjálftavirkni í eldstöðinni Svartsengi. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Plott sem sýnir þéttleika og fjölda jarðskjálfta. Það verður snögg aukning rétt eftir klukkan 06:00 í jarðskjálftum þegar kvikuinnskotið hefst.
Plott sem sýnir þéttleika jarðskjálftahrinunnar. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Gróðurhús og síðan eldgosið þar fyrir aftan rétt fyrir norðan Grindavík.
Eldgosið fyrir norðan við Grindavík. Skjáskot af vefmyndavél Rúv.

Staða mála er ennþá að þróast og getur breyst snögglega. Ég mun setja inn uppfærslur eftir þörfum og ef eitthvað mikið gerist.

Djúpir jarðskjálftar í Eyjafjallajökli

Síðustu vikur þá hafa komið fram nokkrir djúpir jarðskjálftar í eldstöðinni Eyjafjallajökull. Þessi virkni er óvenjuleg þar sem Eyjafjallajökull gaus síðast árið 2010 og venjulega eru eldgos í Eyjafjallajökli á tímabilum sem eru frá 290 árum og upp í 700 ár milli eldgosa, miðað við þau gögn sem eru til í dag varðandi tíðni eldgosa í Eyjafjallajökli.

Blár punktur sem sýnir jarðskjálfta síðasta sólarhringinn í Eyjafjallajökli og síðan er rauður punktur sem sýnir jarðskjálfta sem hefur orðið síðasta sólarhringinn.
Jarðskjálftavirkni í Eyjafjallajökli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Dýpi þeirra jarðskjálfta sem Veðurstofan er búin að fara yfir er frá 24 til 26 km. Áður en eldgosið varð í Eyjafjallajökli árið 2010 þá tók það um 10 ár frá því að virknin fór að aukast þangað til að eldgos varð. Það er möguleiki á því að þetta sé bara djúp jarðskjálftavirkni og það verður ekki neitt eldgos í kjölfarið á þessari jarðskjálftavirkni á næstu áratugum. Þessa stundina er jarðskjálftavirknin of lítil og of fáir jarðskjálftar til þess að hægt sé að vera viss um hvað er að gerast í Eyjafjallajökli.

Jarðskjálftahrina í Krýsuvík-Trölladyngju eldstöðinni austan við fjallið Keili

Í dag (26. Mars 2025) klukkan 15:06 varð jarðskjálfti með stærðina Mw3,2 í eldstöðinni Krýsuvík-Trölladyngja, rétt austan við fjallið Keilir. Það hefur ekki verið mikil eftirskjálftavirkni í kjölfarið á þessum jarðskjálfta.

Græn stjarna norðan við Kleifarvatn og austan við fjallið Keilir. Það er einnig mikið um litla jarðskjálfta á öðrum svæðum á Reykjanesskaga.
Jarðskjálftavirkni í eldstöðinni Krýsuvík-Trölladyngja. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni er mögulega vegna þenslu í eldstöðinni Svartsengi. Þar sem þessi þensla breytir spennustiginu á öllum Reykjanesskaga en mest næst eldstöðinni Svartsengi. Það getur orðið meiri jarðskjálftavirkni á þessu svæði án viðvörunnar á þessu svæði á Reykjanesskaga.

Jarðskjálftahrina í eldstöðinni Reykjanes á Reykjaneshrygg

Í dag (12. Mars 2025) klukkan 14:29 hófst jarðskjálftahrina í eldstöðinni Reykjanes úti á Reykjaneshrygg. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina Mw3,8 þegar þessi grein er skrifuð. Þegar þessi grein er skrifuð, þá virðist jarðskjálftahrinan ennþá vera í gangi.

Rauðir punktar og grænar stjörnur sem sýna jarðskjálftavirknina í eldstöðinni Reykjanes á Reykjaneshrygg.
Jarðskjálftahrina í eldstöðinni Reykjanesi úti á Reykjaneshrygg. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekki að sjá að þetta sé jarðskjálftahrina sem tengist kvikuhreyfingum á svæðinu. Líklega eru þessir jarðskjálftar vegna spennubreytinga sem koma til vegna þenslu í eldstöðinni Svartsengi sem er ekki langt frá þessari staðsetningu. Jarðskjálftahrinan er þessa stundina lítil en getur aukist aftur án viðvörunar hvenær sem er. Ef þörf verður á því, þá mun ég skrifa nýja grein um stöðu mála.

Kröftug jarðskjálftahrina í Bárðarbungu

Í kvöld þann 22. Febrúar 2025 klukkan 21:04 varð jarðskjálfti með stærðina Mw5,2 í Bárðarbungu. Í kjölfarið hafa orðið nokkrir minni jarðskjálftar og jarðskjálftahrinan á svæðinu virðist ennþá vera í gangi.

Grænar stjörnur og síðan rauðir punktar sem sýna jarðskjálftavirknina í Bárðarbungu í Vatnajökli. Bárðarbunga er vestast á þessu korti. Á kortinu eru einnig minni jarðskjálftar í öðrum nálægum eldstöðvum.
Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina stafar mögulega af þeirri ástæður að kvika sé að reyna að brjóta sér leið upp á yfirborðið. Hvort að það tekst verður að koma í ljós. Það er möguleiki á því að þetta muni ekki takast hjá kvikunni. Hvernig þetta þróast verður að koma í ljós. Það er hinsvegar ljóst að eldgos er ekki yfirvofandi núna.

Lítil jarðskjálftahrina í eldstöðinni Brennisteinsfjöllum

Í dag (24. Janúar 2025) klukkan 06:06 varð jarðskjálfti með stærðina Mw3,0. Þessi jarðskjálftavirkni virðist ekki tengjast kvikuhreyfingum á svæðinu. Þessi jarðskjálftahrina virðist frekar tengjast spennubreytingum á svæðinu sem hugsanlega tengjast þenslu í eldstöðinni Svartsengi.

Græn stjarna í Brennisteinsfjöllum sem eru austar á Reykjanesskaga, austan við Kleifarvatn. Þarna eru einnig minni punktar á sama stað sem sýna minni jarðskjálfta.
Jarðskjálftinn í Brennisteinsfjöllum. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er hætta á stærri jarðskjálfta á sama svæði. Eins og er, þá er ekkert sem bendir til þess að þessi jarðskjálftavirkni tengist kvikuhreyfingum.

Jarðskjálftahrina nærri fjallinu Keili í eldstöðinni Krýsuvík

Í gær (18. Janúar 2025) klukkan 13:45 varð jarðskjálfti með stærðina Mw3,2 nærri Keili í eldstöðinni Krýsuvík. Þessi jarðskjálfti fannst samkvæmt fréttum. Þessi jarðskjálfti kom einnig af stað lítilli jarðskjálftahrinu á sama svæði.

Græn stjarna austan við Keili en vestan við Kleifarvatn. Einnig eru á sama svæði appelsínugulir punktar sem sýna minni jarðskjálfta.
Jarðskjálftahrinan við Keili. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni tengist ekki kvikuhreyfingum á þessu svæði. Þar sem þetta virðast vera spennulosunar jarðskjálftar vegna þenslunnar í eldstöðinni Svartsengi. Það er hætta á fleiri jarðskjálftum á þessu sama svæði næstu daga eða þangað til að nýtt eldgos hefst í eldstöðinni Svartsengi í Sundhnúkagígaröðinni.

Jarðskjálftahrina í eldstöðinni Ljósufjöllum

Í gær (16. Janúar 2025) varð jarðskjálftahrina í eldstöðinni Ljósufjöllum. Þarna hafa verið reglulegar jarðskjálftahrinu frá árinu 2020 eða 2021. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina Mw3,2.

Græn stjarna sýnir stærsta jarðskjálftann í eldstöðinni Ljósufjöllum og síðan punktar sem sýna minni jarðskjálftana. Þetta er á vestanverðu landinu, í fjöllum og afskekkt.
Jarðskjálftahrina í eldstöðinni Ljósufjöllum. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina raðaði sér upp á misgengi sem eru þarna á svæðinu. Það er ný þróun á þessu svæði miðað við fyrri jarðskjálftavirkni á þessu svæði. Dýpi jarðskjálftana hefur einnig verið að minnka og er núna komið í 14 km. Dýpið var í 17 til 23 km fyrir nokkru síðan. Miðað við jarðskjálftana, þá er magn kvikunnar mjög lítið og það þýðir að eldgos er ólíklegt. Kvikan festist frekar í jarðskorpunni og kólnar þar. Hinsvegar ef magn kvikunnar eykst, þá aukast líkunar á eldgosi á þessu svæði. Þetta gæti hinsvegar tekið mörg ár ef ekki áratugi þangað til að eitthvað gerist eins og þetta er núna. Hröð breyting á stöðu mála virðist vera ólíkleg þegar þessi grein er skrifuð.

Kvikuinnskot í eldstöðinni Bárðarbungu

Í dag (14. Janúar 2025) um klukkan 06:00 þá hófst kvikuinnskot í eldstöðinni Bárðarbungu. Kvikuinnskotið var í gangi fram til klukkan 09:00 þegar draga fór úr því. Þessu gæti samt ekki verið lokið ennþá, þó svo að dregið hafi úr virkninni þegar þessi grein er skrifuð. Stærsti jarðskjálftinn var með stærðina Mw5,2 (USGS, EMSC). Það hafa orðið meira en tugur jarðskjálfta sem eru með stærðina milli Mw3,0 til Mw5,0 í þessari jarðskjálftahrinu.

Röð af grænum stjörnum í öskju Bárðarbungu. Einnig sem það eru nokkrir jarðskjálftar í eldstöðinni Grímsfjalli sem er ótengd jarðskjálftavirkni og því sem er að gerast í Bárðarbungu.
Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Megin jarðskjálftavirknin var í vestari hluta öskju Bárðarbungu. Samkvæmt sérfræðingum þá líkist þetta upphafi eldgossins í Gjálp árið 1996. Þá hófst jarðskjálftavirknin svipað og gerðist núna, síðan dró úr henni áður en virknin jókst á ný og eldgos hófst. Það er óljóst hvert kvikugangurinn gæti farið en líklega í suður-vestur, það er í áttina að Torfajökli og Kötlu. Ef það gerist, þá er möguleiki á því að kvikugangurinn komi af stað virkni í þeim eldstöðvum og eldgosum ef hann nær í þær eldstöðvar.

Ég mun skrifa um stöðuna í Bárðarbungu eftir því sem þörf verður á því.