Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu (vika-03, 2018)

Í dag (15-Janúar-2018) varð jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Svona jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu er orðin mjög reglulegur atburður og hefur verið það um lengri tíma núna. Jarðskjálftarnir í dag voru með stærðina 3,5 (klukkan 09:39) og síðan 3,3 (klukkan 09:47). Staðsetningin bendir til þess að frekari jarðskjálftavirkni sé að vænta í Bárðarbungu á næstu dögum í norður-austur hluta öskju Bárðarbungu.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu (grænar stjörnur). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni sýnir að Bárðarbunga er ennþá að þenjast út eftir að eldgosinu lauk í Febrúar-2015 í Holuhrauni. Það er alveg ljóst að Bárðarbunga er að undirbúa eldgos en það er ekki hægt að segja til um það hvenær slíkt eldgos mun eiga sér stað.

Jarðskjálfti með stærðina 4,1 í Bárðarbungu

Þann 23-Desember-2017 klukkan 23:41 varð jarðskjálfti með stærðina 4,1 í Bárðarbungu. Þessa stundina hafa ekki neinir aðrir jarðskjálftar komið í kjölfarið.


Græna stjarnan sýnir upptök jarðskjálftans í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Frekari jarðskjálftavirkni á þessu svæði er ekki útilokuð. Þar sem það hefur verið mjög mikil jarðskjálftavirkni í norður-austur hluta öskju Bárðarbungu frá því í September-2015.

Tveir sterkir jarðskjálftar í Bárðarbungu

Aðfaranótt 20-Desember-2017 varð kröftug jarðskjálftahrina í Bárðarbungu. Jarðskjálftahrinan hófst klukkan 02:17 með jarðskjálfta sem var með stærðina 1,4. Fyrsti stóri jarðskjálftinn varð klukkan 04:57 og var með stærðina 4,1. Seinni stóri jarðskjálftinn var með stærðina 4,4 og átti sér stað klukkan 05:29. Allir aðrir jarðskjálftar voru minni að stærð og það komu fram 40 til 48 jarðskjálftar í þessari jarðskjálftahrinu.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Grænu stjörnurnar sýna hvar jarðskjálftavirknin átti sér stað í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni var á hefðbundnu svæði í norð-austur hluta öskju Bárðarbungu. Mikil jarðhitavirkni er á svæðinu og það bendir til þess að mikil kvika sér til staðar í eldstöðinni á grunnu dýpi. Það hefur ekki komið af stað litlum eldgosum ennþá en hugsanlegt er að slík eldgos verði án mikils fyrirvara (best er að fylgjast með litlum jarðskjálftum sem eru lengi á sama stað).

Djúp jarðskjálftavirkni er ennþá suð-austur (rauði punkturinn) af Bárðarbungu en dýpi þessar jarðskjálftavirkni virðist lítið breytast. Það bendir til þess að kvika sé að valda þessari jarðskjálftavirkni. Þessi jarðskjálftavirkni er alltaf á svipuðu dýpi og því ekki miklar líkur á eldgosi. Hinsvegar er hugsanlega hætta á eldgosi þarna í framtíðinni.

Jarðskjálfti með stærðina 3,5 í Bárðarbungu

Síðastliðna nótt klukkan 02:41 varð jarðskjálfti með stærðina 3,5 í Bárðarbungu. Dýpi þessa jarðskjálfta var 11 km og engir aðrir jarðskjálftar fylgdu í kjölfarið. Þessi skortur á eftirskjálftum auk staðsetning eru óvenjulegar miðað við jarðskjálftavirkni síðustu mánaða í Bárðarbungu.


Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Mig grunar að núna sé að hefjast tími fleiri og stærri jarðskjálfta í Bárðarbungu. Síðasta slíka tímabil varð í haust þegar jarðskjálfti með stærðina 4,7 átti sér stað.

Jarðskjálfti með stærðina 4,1 í Bárðarbungu

Snemma í morgun (9.12.2017) varð jarðskjálfti með stærðina 4,1 í Bárðarbungu. Svona jarðskjálftahrinur eru núna mjög algengar í Bárðarbungu eftir eldgosið í Holuhrauni (2014 – 2015). Jarðskjálftinn með stærðina 4,1 var stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu en nokkrum klukkutímum áður hafði orðið jarðskjálfti með stærðina 2,8.


Jarðskjálftavirknin í Báðarbungu. Þar sem jarðskjálftinn varð er merktur með grænni stjörnu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirknin varð í suðurhluta öskju Bárðarbungu. Staðsetningin er á svæði þar sem tvær virkir sigkatlar eru til staðar og mikil jarðhitavirkni til staðar. Það er ekki vitað hvort að þessi jarðskjálftavirkni mun koma af stað einhverju jökulflóði en ef það gerist þá er líklega ekki um mikið magn að ræða. Eftir að stærsti jarðskjálftinn varð þá dró verulega úr jarðskjálftavirkni á svæðinu (þangað til að jarðskjálftavirkni hefst á ný).

Tveir jarðskjálftar með stærðina 3,9 í Bárðarbungu

Í dag (21-Nóvember-2017) klukkan 13:53 og 13:55 urðu tveir jarðskjálftar með stærðina 3,9 í Bárðarbungu. Þessir jarðskjálftar urðu í norð-austanverði öskju Bárðarbungu þar sem jarðskjálftar verða oftast þar. Það á eftir að koma í ljós hvort að einhver breyting verður á leiðni í Jökulsá á Fjöllum í kjölfarið á þessari jarðskjálftavirkni. Það tekur jökulvatnið 9 klukkutíma að fara frá Upptyppingum til Jökulsá á Fjöllum við Grímsstaði. Ég veit ekki hversu langan tíma það tekur fyrir jökulvatnið að ná Upptyppingum frá jöklinum en það eru líklega nokkrir klukkutímar.


Jarðskjáftavirknin í Bárðarbungu í dag. Það er ekki mikil jarðskjálftavirkni í Öræfajökli þessa stundina en hugsanlegt er að slæmt veður komi í veg fyrir mælingar. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Eftirskjáfltanir sem komu fram mynda áhugaverða línu sem er nærri því vestur til austur í öskju Bárðarbungu. Ég hef ekki séð þetta áður að mig minnir til. Ég veit ekki hvort að þetta þýði eitthvað meira en bara það að þarna er líklega misgengi í eldstöðinni.

Staðan í Bárðarbungu og Jökulsá á Fjöllum

Leiðni er ennþá mjög há í Jökulsá á Fjöllum og hefur verið það síðan 14 Nóvember og eitthvað fyrir þann dag. Upptök þessarar háu leiðni í Jökulsá á Fjöllum er að finna í Bárðarbungu. Það er aðeins farið að draga úr leiðinni síðan toppurinn varð (ég veit ekki hvenær sá toppur var). Í fréttum gærdagsins var einnig sagt frá því að hitinn í að minnsta kosti einum katli er svo mikill að uppúr honum kemur gufa. Ég hef ekki heyrt neinar útskýringar á því frá leiðangri gærdagsins afhverju leiðnin er svona há í Jökulsá á Fjöllum.

Sú staðreynd að það er hverakerfi sem gefur frá sér gufu þýðir að orkustigið í Bárðarbungu kerfinu er mjög mikið þessa stundina og mestar líkur eru á því að losun á þessari orku verði í gegnum eldgos. Þessi auki jarðhiti hefur einnig aukið hættuna á litlum eldgosum í Bárðarbungu sem erfitt verður að staðfesta og gætu jafnvel ekki náð uppúr jöklinum nema að þau séu nærri einum af þeim kötlum sem hafa myndast.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbunugu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekki hægt að segja til um það hvenær næsta eldgosahrina hefst í Bárðarbungu.

Há leiðni í Jökulsá á Fjöllum líklega vegna Bárðarbungu

Síðustu 10 daga hefur verið há leiðni í Jökulsá á Fjöllum og það virðist sem að þessi háa leiðni í Jökulsá á Fjöllum komi frá Bárðarbungu frekar en Kverkfjöllum eins og talið var í fyrstu. Samkvæmt nýjustu upplýsingum sem Veðurstofa Íslands hefur þá er ekki aukið rennsli úr Kverkfjöllum eins og talið var. Þar að auki þá hefur ekki komið fram neinn toppur í þessu jökulflóði eins og búast mátti við þegar lónið í Kverkfjöllum tæmir sig.

Það er ennþá mjög óljóst hvað er í gangi þarna. Það hafa ekki komið fram nein merki þess að þarna hafi orðið eldgos í Bárðarbungu á undanförnum dögum. Ekki er ljóst hvaðan þetta jökulvatn er að koma þar sem ekki hefur verið hægt að fljúga yfir svæðið á undanförnum dögum vegna veðurs. Það er möguleiki á því að ketill í Vatnajökli sé að tæma sig núna en það vantar samt hefðbundinn topp í slíku jökulflóði. Hinsvegar miðað við það hversu langan tíma þetta jökulflóð hefur varað þá er ljóst að slíkur ketill hlýtur að vera talsvert stór. Þetta gæti einnig þýtt mjög slæmar fréttir fyrir brýr og annað sem er neðar þar sem Jökulsá á Fjöllum rennur um ef að stórt jökulflóð verður skyndilega eða ef eldgos hefst þarna án nokkurs fyrirvara.

Fréttir af þessum atburðum

Upptök frekar í Bárðarbungu en Gengissigi (Rúv.is)

Djúpir jarðskjálftar í eldstöðvarkerfi Bárðarbungu og aukin leiðni í Jökulsá á Fjöllum

Í dag (7-Nóvember-2017) urðu djúpir jarðskjálftar í eldstöðvarkerfi Bárðarbungu. Þessir djúpu jarðskjálftar urðu suð-austur af sjálfri megin-eldstöðinni. Þessir jarðskjálftar eru ekki stóri og enginn þeirra nær stærðinni 1,0 en dýpi þeirra er frá 16,4 til 18,8 km.


Jarðskjálftavirknin í eldstöðvarkerfi Bárðarbungu. Þrír rauðir punktar eru þar sem djúpu jarðskjálftarnir áttu sér stað. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það kom einnig fram í fréttum kvöldsins að aukin leiðni mælist núna í Jökulsá á Fjöllum er með allra hæsta móti miðað við árstíma og leiðnin er einnig að mælast með því hæsta sem mælst hefur (kort af Jökulsá á Fjöllum er að finna hérna). Samkvæmt fréttum þá hefur leiðni verði að aukast síðustu tvær vikunar í Jökulsá á Fjöllum en ekki er vitað hvaðan þetta jökulvatn er að koma þessa stundina. Jökuláin er ennfremur óvenjulega dökk fyrir þennan árstíma og það er lykt af jarðhitavatni samkvæmt tilkynningu Veðurstofu Íslands. Núverandi gildi eru 295µ/cm og getur ástandið orðið mjög varasamt ef eitthvað gerist undir jökli. Þar sem Jökulsá á Fjöllum liggur um svæði þar sem þjóðvegur 1 liggur um. Ef að meiriháttar jökulflóð verður þá munu þær brýr tapast og annars mögulegs skaða, hvað gerist nákvæmlega veltur á aðstæðum er ekki atriði sem hægt er að spá fyrir um svo vel sé.

Samkvæmt nýjustu tilkynningu þá er hugsanlegt að þetta sé flóð úr Kverkfjöllum en það hefur ekki verið staðfest ennþá.

Fréttir af jökulflóðinu

Aukin rafleiðni í Jökulsá á Fjöllum (Rúv.is)
Aukin rafleiðni í Jökulsá á fjöllum (Vísir.is)
Raf­leiðni í ánni farið hækk­andi (mbl.is)

Nýjustu fréttir

Hlaup hugsanlegt í Jökulsá á Fjöllum (Rúv.is)
Aukin rafleiðni í Jökulsá á Fjöllum bendir til hlaups (Vísir.is)

Kröftugasta jarðskjálftahrina síðan í Febrúar 2015 í Bárðarbungu

Í gær (26-Október-2017) og í dag (27-Október-2017) varð kröftugasta jarðskjálftahrina síðan í Febrúar 2015 þegar eldgosinu lauk í Bárðarbungu. Í þessari jarðskjálftahrinu komu fram tveir jarðskjálftar með stærðina Mw4,7 og það kom fram einn jarðskjálfti með stærðina 3,9 og síðan varð einn jarðskjálfti með stærðina 3,2. Á þessari stundu eru allir aðrir jarðskjálftar minni að stærð. Á þessari stundu hefur enginn gosórói komið fram í Bárðarbungu þannig að eldgos hefur ekki hafist í kjölfarið á þessari jarðskjálftahrinu. Það er talsverð hætta á því að eldgos hefjist á öðrum stað í öskju Bárðarbungu en þar sem jarðskjálftavirknin er núna að koma fram en núna er jarðskjálftavirknin að mestu leiti í norðurhluta öskjunnar.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.


Jarðskjálftinn með stærðina Mw3,9 eins og hann kom fram á jarðskjálftamælinum mínum í Dellukoti. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi síðunni.


Jarðskjálftinn með stærðina Mw3,9 eins og hann kom fram á jarðskjálftamælinum mínum í Böðvarshólum. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi síðunni.


Seinni Mw4,7 jarðskjálftinn eins og hann kom fram á jarðskjálftamælinum mínum í Dellukoti. Ég náði ekki að mæla fyrri jarðskjálftann vel af óþekktum ástæðum (kannski vegna veðurs). Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi síðunni.


Seinni Mw4,7 jarðskjálftinn eins og hann kom fram á jarðskjálftamælinum mínum í Böðvarshólum. Ég náði ekki að mæla fyrri jarðskjálftann vel af óþekktum ástæðum (kannski vegna veðurs). Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi síðunni.

Þessa stundina hefur ekki orðið neitt eldgos í Bárðarbungu. Hinsvegar bendir þessi jarðskjálftavirkni til þess að hugsanlega sé kvikuþrýstingur í Bárðarbungu að ná því stigi að eldgos geti hafist án mikils fyrirvara ef sá þrýstingur hefur ekki náðst nú þegar. Þar sem það er spáð slæmu veðri næsta sólarhringinn á Íslandi þá verður verra að mæla jarðskjálfta sem verða í Bárðarbungu og víðar.