Author: Jón Frímann

Birt þann

Jarðskjálftahrina í Krýsuvík-Trölladyngju eldstöðinni austan við fjallið Keili

Í dag (26. Mars 2025) klukkan 15:06 varð jarðskjálfti með stærðina Mw3,2 í eldstöðinni Krýsuvík-Trölladyngja, rétt austan við fjallið Keilir. Það hefur ekki verið mikil eftirskjálftavirkni í kjölfarið á þessum jarðskjálfta.

Græn stjarna norðan við Kleifarvatn og austan við fjallið Keilir. Það er einnig mikið um litla jarðskjálfta á öðrum svæðum á Reykjanesskaga.
Jarðskjálftavirkni í eldstöðinni Krýsuvík-Trölladyngja. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni er mögulega vegna þenslu í eldstöðinni Svartsengi. Þar sem þessi þensla breytir spennustiginu á öllum Reykjanesskaga en mest næst eldstöðinni Svartsengi. Það getur orðið meiri jarðskjálftavirkni á þessu svæði án viðvörunnar á þessu svæði á Reykjanesskaga.

Birt þann

Jarðskjálftahrina í eldstöðinni Reykjanes á Reykjaneshrygg

Í dag (12. Mars 2025) klukkan 14:29 hófst jarðskjálftahrina í eldstöðinni Reykjanes úti á Reykjaneshrygg. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina Mw3,8 þegar þessi grein er skrifuð. Þegar þessi grein er skrifuð, þá virðist jarðskjálftahrinan ennþá vera í gangi.

Rauðir punktar og grænar stjörnur sem sýna jarðskjálftavirknina í eldstöðinni Reykjanes á Reykjaneshrygg.
Jarðskjálftahrina í eldstöðinni Reykjanesi úti á Reykjaneshrygg. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekki að sjá að þetta sé jarðskjálftahrina sem tengist kvikuhreyfingum á svæðinu. Líklega eru þessir jarðskjálftar vegna spennubreytinga sem koma til vegna þenslu í eldstöðinni Svartsengi sem er ekki langt frá þessari staðsetningu. Jarðskjálftahrinan er þessa stundina lítil en getur aukist aftur án viðvörunar hvenær sem er. Ef þörf verður á því, þá mun ég skrifa nýja grein um stöðu mála.

Birt þann

Kröftug jarðskjálftahrina í Bárðarbungu

Í kvöld þann 22. Febrúar 2025 klukkan 21:04 varð jarðskjálfti með stærðina Mw5,2 í Bárðarbungu. Í kjölfarið hafa orðið nokkrir minni jarðskjálftar og jarðskjálftahrinan á svæðinu virðist ennþá vera í gangi.

Grænar stjörnur og síðan rauðir punktar sem sýna jarðskjálftavirknina í Bárðarbungu í Vatnajökli. Bárðarbunga er vestast á þessu korti. Á kortinu eru einnig minni jarðskjálftar í öðrum nálægum eldstöðvum.
Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina stafar mögulega af þeirri ástæður að kvika sé að reyna að brjóta sér leið upp á yfirborðið. Hvort að það tekst verður að koma í ljós. Það er möguleiki á því að þetta muni ekki takast hjá kvikunni. Hvernig þetta þróast verður að koma í ljós. Það er hinsvegar ljóst að eldgos er ekki yfirvofandi núna.

Birt þann

Lítil jarðskjálftahrina í eldstöðinni Brennisteinsfjöllum

Í dag (24. Janúar 2025) klukkan 06:06 varð jarðskjálfti með stærðina Mw3,0. Þessi jarðskjálftavirkni virðist ekki tengjast kvikuhreyfingum á svæðinu. Þessi jarðskjálftahrina virðist frekar tengjast spennubreytingum á svæðinu sem hugsanlega tengjast þenslu í eldstöðinni Svartsengi.

Græn stjarna í Brennisteinsfjöllum sem eru austar á Reykjanesskaga, austan við Kleifarvatn. Þarna eru einnig minni punktar á sama stað sem sýna minni jarðskjálfta.
Jarðskjálftinn í Brennisteinsfjöllum. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er hætta á stærri jarðskjálfta á sama svæði. Eins og er, þá er ekkert sem bendir til þess að þessi jarðskjálftavirkni tengist kvikuhreyfingum.

Birt þann

Jarðskjálftahrina nærri fjallinu Keili í eldstöðinni Krýsuvík

Í gær (18. Janúar 2025) klukkan 13:45 varð jarðskjálfti með stærðina Mw3,2 nærri Keili í eldstöðinni Krýsuvík. Þessi jarðskjálfti fannst samkvæmt fréttum. Þessi jarðskjálfti kom einnig af stað lítilli jarðskjálftahrinu á sama svæði.

Græn stjarna austan við Keili en vestan við Kleifarvatn. Einnig eru á sama svæði appelsínugulir punktar sem sýna minni jarðskjálfta.
Jarðskjálftahrinan við Keili. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni tengist ekki kvikuhreyfingum á þessu svæði. Þar sem þetta virðast vera spennulosunar jarðskjálftar vegna þenslunnar í eldstöðinni Svartsengi. Það er hætta á fleiri jarðskjálftum á þessu sama svæði næstu daga eða þangað til að nýtt eldgos hefst í eldstöðinni Svartsengi í Sundhnúkagígaröðinni.

Birt þann

Jarðskjálftahrina í eldstöðinni Ljósufjöllum

Í gær (16. Janúar 2025) varð jarðskjálftahrina í eldstöðinni Ljósufjöllum. Þarna hafa verið reglulegar jarðskjálftahrinu frá árinu 2020 eða 2021. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina Mw3,2.

Græn stjarna sýnir stærsta jarðskjálftann í eldstöðinni Ljósufjöllum og síðan punktar sem sýna minni jarðskjálftana. Þetta er á vestanverðu landinu, í fjöllum og afskekkt.
Jarðskjálftahrina í eldstöðinni Ljósufjöllum. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina raðaði sér upp á misgengi sem eru þarna á svæðinu. Það er ný þróun á þessu svæði miðað við fyrri jarðskjálftavirkni á þessu svæði. Dýpi jarðskjálftana hefur einnig verið að minnka og er núna komið í 14 km. Dýpið var í 17 til 23 km fyrir nokkru síðan. Miðað við jarðskjálftana, þá er magn kvikunnar mjög lítið og það þýðir að eldgos er ólíklegt. Kvikan festist frekar í jarðskorpunni og kólnar þar. Hinsvegar ef magn kvikunnar eykst, þá aukast líkunar á eldgosi á þessu svæði. Þetta gæti hinsvegar tekið mörg ár ef ekki áratugi þangað til að eitthvað gerist eins og þetta er núna. Hröð breyting á stöðu mála virðist vera ólíkleg þegar þessi grein er skrifuð.

Birt þann

Kvikuinnskot í eldstöðinni Bárðarbungu

Í dag (14. Janúar 2025) um klukkan 06:00 þá hófst kvikuinnskot í eldstöðinni Bárðarbungu. Kvikuinnskotið var í gangi fram til klukkan 09:00 þegar draga fór úr því. Þessu gæti samt ekki verið lokið ennþá, þó svo að dregið hafi úr virkninni þegar þessi grein er skrifuð. Stærsti jarðskjálftinn var með stærðina Mw5,2 (USGS, EMSC). Það hafa orðið meira en tugur jarðskjálfta sem eru með stærðina milli Mw3,0 til Mw5,0 í þessari jarðskjálftahrinu.

Röð af grænum stjörnum í öskju Bárðarbungu. Einnig sem það eru nokkrir jarðskjálftar í eldstöðinni Grímsfjalli sem er ótengd jarðskjálftavirkni og því sem er að gerast í Bárðarbungu.
Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Megin jarðskjálftavirknin var í vestari hluta öskju Bárðarbungu. Samkvæmt sérfræðingum þá líkist þetta upphafi eldgossins í Gjálp árið 1996. Þá hófst jarðskjálftavirknin svipað og gerðist núna, síðan dró úr henni áður en virknin jókst á ný og eldgos hófst. Það er óljóst hvert kvikugangurinn gæti farið en líklega í suður-vestur, það er í áttina að Torfajökli og Kötlu. Ef það gerist, þá er möguleiki á því að kvikugangurinn komi af stað virkni í þeim eldstöðvum og eldgosum ef hann nær í þær eldstöðvar.

Ég mun skrifa um stöðuna í Bárðarbungu eftir því sem þörf verður á því.

Birt þann

Jarðskjálftahrina í eldstöðinni Reykjanes, nærri Eldey

Á Sunnudaginn (29. Desember 2024) og í gær (30. Desember 2024) varð jarðskjálftahrina í eldstöðinni Reykjanes, nærri Eldey. Stærstu jarðskjálftarnir voru með stærðina Mw3,2 og Mw3,6. Yfir 200 jarðskjálftar hafa mælst á svæðinu síðan þegar þessi grein er skrifuð. Það er möguleiki á því að þessi jarðskjálftavirkni sé ennþá í gangi. Þar sem þessi jarðskjálftavirkni kemur í bylgjum, með hléum á milli.

Tvær grænar stjörnur sem sýna stærstu jarðskjálftana. Ásamt því að þarna eru punktar sem sýna minni jarðskjálfta á Reykjanesskaga.
Jarðskjálftavirknin á Reykjaneshrygg. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er óljóst hvað er að gerast þarna en þessi jarðskjálftavirkni bendir sterklega til þess að þarna sé kvika á ferðinni. Miðað við staðsetningu jarðskjálftanna, þar sem þeir voru takmarkaðir við frekar þröngt svæði. Hinsvegar eru engin merki þess að þarna sé að hefjast eldgos núna. Það eru mjög takmörkuð GPS gögn á þessu svæði, þar sem hluti af eldstöðinni er úti í sjó.

Birt þann

Jarðskjálftahrina í eldstöðinni Hamarinn

Í dag (19. Desember 2024) klukkan 12:18 varð jarðskjálfti með stærðina Mw3,1 í eldstöðinni Hamarinn. Það komu einnig nokkrir minni jarðskjálftar í kjölfarið, það voru einnig nokkrir minni jarðskjálftar á undan stærsta jarðskjálftanum.

Græn stjarna í vestanverðum Vatnajökli, rétt sunnan við eldstöðina Bárðarbunga. Þetta er í eldstöðinni Hamarinn. Punktar sýna minni jarðskjálfta í nágrenninu.
Jarðskjálftavirkni í eldstöðinni Hamarinn. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Síðast þegar svona jarðskjálftavirkni fór af stað í eldstöðinni Hamarinn. Þá varð þar eldgos nokkrum mánuðum seinna sem varði í 6 til 8 klukkutíma. Það er ekki hægt að segja til um það núna hvort að það mun gerast í kjölfarið á þessari jarðskjálftavirkni. Það er alltaf möguleiki á því að það muni draga aftur úr þessari jarðskjálftavirkni. Ef að jarðskjálftavirknin eykst á ný eldstöðinni Hamarinn, þá aukast líkunar á eldgosi þarna en hvort að það gerist er hinsvegar ekki hægt að segja til um.

Birt þann

Stærsti jarðskjálfti í eldstöðinni Ljósufjöllum síðan mælingar hófust

Í gær (18. Desember 2024) klukkan 22:50 varð stærsti jarðskjálfti í eldstöðinni Ljósufjöll síðan nútímamælingar hófust á Íslandi. Þessi jarðskjálfti fannst í Borgarnesi, Akrarnesi og síðan í öðrum bæjum á þessu sama svæði. Stærð þessa jarðskjálfta var Mw3,2 og dýpið var 18 km. Ástæða þessar jarðskjálftavirkni er innskotavirkni kviku á þessu svæði á þessu dýpi.

Græn stjarna og síðan bláir og appelsínugulir punktar sem sýna minni jarðskjálfta á þessu sama svæði.
Jarðskjálftavirknin í eldstöðinni Ljósufjöllum. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Eins og staðan er núna. Þá er mjög ólíklegt að það verði eldgos í eldstöðinni Ljósufjöllum. Á síðustu mánuðum, þá hefur dýpi jarðskjálfta á þessu svæði ekki breyst mjög mikið og það er núna frá 15 til 25 km. Jarðskorpan á þessu svæði er einnig þykkari og þéttari heldur en á öðrum svæðum á Íslandi. Því þarf meiri kviku til þess að brjótast upp á yfirborðið. Þegar þessi grein er skrifuð, þá hefur þessi breyting ekki orðið síðan jarðskjálftavirkni hófst á þessu svæði. Því meiri kvika sem kemur þarna inn mun auka jarðskjálftavirknina á þessu svæði. Eftir því sem meiri kvika kemur þarna inn í jarðskorpuna, þá mun það auka jarðskjálftavirknina á þessu svæði. Eins og þetta er núna, þá virðist sem að það magn kviku sem hefur komið inn í jarðskorpuna þarna vera mjög lítið og þetta magn er ekki fært um að brjóta sér leið upp á yfirborðið.