Upplýsingar um eldgos og jarðskjálfta á Íslandi
Aðfaranótt 26. Maí 2025 klukkan 02:31 varð jarðskjálfti með stærðina Mw3,3. Þessi jarðskjálfti fannst í Hveragerði. Það komu nokkrir minni jarðskjálftar í kjölfarið á stærsta jarðskjálftanum.
Jarðskjálftavirknin á þessu svæði er mjög regluleg og það er ekki að sjá að þarna séu kvikuhreyfingar að valda jarðskjálftavirkni á þessu svæði.
Í gær (24. Maí 2025) hófst kröftug jarðskjálftahrina nærri Eldey og Geirfugladrangi á Reykjaneshrygg. Stærsti jarðskjálftinn sem hefur orðið í þessari jarðskjálftahrinu hingað til var með stærðina Mw5,1. Þessi jarðskjálfti fannst yfir stórt svæði á suðurlandi. Það hafa einnig orðið yfir 40 jarðskjálftar með stærðina Mw3,0 síðan jarðskjálftahrinan hófst.
Þegar þessi grein er skrifuð. Þá er farið að draga úr jarðskjálftavirkninni en jarðskjálftavirknin getur aukist aftur snögglega. Veðurstofan telur að þarna séu eingöngu brotaskjálftar á ferðinni. Það er mitt álit að þessi jarðskjálftavirkni getur hafa komið til vegna kvikuhreyfinga án þess að það gjósi núna. Af hverju þessi jarðskjálftahrina er að eiga sér stað er óljóst þegar þessi grein er skrifuð. Það gæti breyst ef þessi jarðskjálftahrina eykst aftur.
Í dag (5. Maí 2025) klukkan 21:14 varð jarðskjálfti með stærðina Mw4,8 til Mw5,3 í eldstöðinni Bárðarbungu. Mismunandi stærðir eru hjá þessum aðilum, Veðurstofa Íslands er með Mw4,8, EMSC er með stærðina Mw5,1 og síðan er USGS með stærðina Mw5,3. Ég veit ekki hver er munurinn sem veldur þessum stærðarmun á þessum jarðskjálfta.
Þessi jarðskjálftavirkni stafar af þenslu í eldstöðinni Bárðarbungu sem hefur verið í gangi síðan eldgosinu lauk þar þann 27. Febrúar 2015. Það má reikna með svona jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu á nokkura mánaða fresti.
Um klukkan 17:00 í dag (01. Apríl 2025) varð jarðskjálfti með stærðina Mw5,3. Það er möguleiki á því að þessir jarðskjálftar séu ekki vegna spennubreytinga á svæðinu í jarðskorpunni. Þetta er möguleiki en það er óljóst hvað er að gerast þarna núna.
Ef að jarðskjálftarnir við Reykjanestá eru ekki gikkskjálftar eða jarðskjálftar sem tengjast spennubreytingum. Þá er möguleiki á því að þarna sé kvikuinnskot á ferðinni og það gæti endað í eldgosi. Ef það gýs út í sjó, þá verður það sprengigos. Það er ennþá of snemmt að segja til um hvort er en næstu klukkutímar ættu að segja hvort er. Jarðskjálftavirknin er ennþá í gangi og aðstæður geta breyst hratt og án viðvörunnar.
Í morgun um klukkan 06:30 þá hófst kvikuinnskot í Svartengi með mjög kröftugri jarðskjálftahrinu. Eldgos hófst um klukkan 09:50. Eldgosið er ennþá á syðri hluta sprungunnar miðað við eldgosið sem varð þann 21. Nóvember 2024. Kvikugangur hefur myndast og er um 11 km langur. Þessi kvikugangur gæti lengst og er mögulega ennþá að lengjast þegar þessi grein er skrifuð.
Staða mála er ennþá að þróast og getur breyst snögglega. Ég mun setja inn uppfærslur eftir þörfum og ef eitthvað mikið gerist.
Síðustu vikur þá hafa komið fram nokkrir djúpir jarðskjálftar í eldstöðinni Eyjafjallajökull. Þessi virkni er óvenjuleg þar sem Eyjafjallajökull gaus síðast árið 2010 og venjulega eru eldgos í Eyjafjallajökli á tímabilum sem eru frá 290 árum og upp í 700 ár milli eldgosa, miðað við þau gögn sem eru til í dag varðandi tíðni eldgosa í Eyjafjallajökli.
Dýpi þeirra jarðskjálfta sem Veðurstofan er búin að fara yfir er frá 24 til 26 km. Áður en eldgosið varð í Eyjafjallajökli árið 2010 þá tók það um 10 ár frá því að virknin fór að aukast þangað til að eldgos varð. Það er möguleiki á því að þetta sé bara djúp jarðskjálftavirkni og það verður ekki neitt eldgos í kjölfarið á þessari jarðskjálftavirkni á næstu áratugum. Þessa stundina er jarðskjálftavirknin of lítil og of fáir jarðskjálftar til þess að hægt sé að vera viss um hvað er að gerast í Eyjafjallajökli.
Í dag (26. Mars 2025) klukkan 15:06 varð jarðskjálfti með stærðina Mw3,2 í eldstöðinni Krýsuvík-Trölladyngja, rétt austan við fjallið Keilir. Það hefur ekki verið mikil eftirskjálftavirkni í kjölfarið á þessum jarðskjálfta.
Þessi jarðskjálftavirkni er mögulega vegna þenslu í eldstöðinni Svartsengi. Þar sem þessi þensla breytir spennustiginu á öllum Reykjanesskaga en mest næst eldstöðinni Svartsengi. Það getur orðið meiri jarðskjálftavirkni á þessu svæði án viðvörunnar á þessu svæði á Reykjanesskaga.
Í dag (12. Mars 2025) klukkan 14:29 hófst jarðskjálftahrina í eldstöðinni Reykjanes úti á Reykjaneshrygg. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina Mw3,8 þegar þessi grein er skrifuð. Þegar þessi grein er skrifuð, þá virðist jarðskjálftahrinan ennþá vera í gangi.
Það er ekki að sjá að þetta sé jarðskjálftahrina sem tengist kvikuhreyfingum á svæðinu. Líklega eru þessir jarðskjálftar vegna spennubreytinga sem koma til vegna þenslu í eldstöðinni Svartsengi sem er ekki langt frá þessari staðsetningu. Jarðskjálftahrinan er þessa stundina lítil en getur aukist aftur án viðvörunar hvenær sem er. Ef þörf verður á því, þá mun ég skrifa nýja grein um stöðu mála.
Í kvöld þann 22. Febrúar 2025 klukkan 21:04 varð jarðskjálfti með stærðina Mw5,2 í Bárðarbungu. Í kjölfarið hafa orðið nokkrir minni jarðskjálftar og jarðskjálftahrinan á svæðinu virðist ennþá vera í gangi.
Þessi jarðskjálftahrina stafar mögulega af þeirri ástæður að kvika sé að reyna að brjóta sér leið upp á yfirborðið. Hvort að það tekst verður að koma í ljós. Það er möguleiki á því að þetta muni ekki takast hjá kvikunni. Hvernig þetta þróast verður að koma í ljós. Það er hinsvegar ljóst að eldgos er ekki yfirvofandi núna.
Í dag (24. Janúar 2025) klukkan 06:06 varð jarðskjálfti með stærðina Mw3,0. Þessi jarðskjálftavirkni virðist ekki tengjast kvikuhreyfingum á svæðinu. Þessi jarðskjálftahrina virðist frekar tengjast spennubreytingum á svæðinu sem hugsanlega tengjast þenslu í eldstöðinni Svartsengi.
Það er hætta á stærri jarðskjálfta á sama svæði. Eins og er, þá er ekkert sem bendir til þess að þessi jarðskjálftavirkni tengist kvikuhreyfingum.