Katla – Síða 12 – Jarðfræði á Íslandi

maí 2, 2015

Nýtt kvikuinnskot í Kötlu

Í gær (01-Maí-2015) átti sér stað lítið kvikuinnskot í eldstöðinni Kötlu. Þetta kvikuinnskot hafði dýpið 26,9 km til 18,5 km. Stærstu jarðskjálftarnir sem fylgdu þessi kvikuinnskoti höfðu stærðina 2,0.

Jarðskjálftahrinan í Kötlu. Höfundaréttur að þessari mynd tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þetta kvikuinnskot þýðir ekki að eldgos sé yfirvofandi í Kötlu. Hinsvegar miðað við fyrri hegðun eldfjallsins þá er ljóst að þetta er þróun í Kötlu sem þarf að fylgjast með. Það er möguleiki á því að þessi virkni hætti en það er engin leið til þess að vita það fyrir víst. Það eina sem hægt er að gera er að bíða og sjá hvað gerist.

Athugun með Grímsvötn

Ég hef tekið eftir því að jarðskjálftavirkni hefur verið að aukast undanfarið í Grímsvötnum. Það bendir til þess að eldstöðin sé að verða tilbúin fyrir næsta eldgos. Síðustu eldgos í Grímsvötnum voru árin 2011, 2004, 1998 …osfrv. Það er ekki hægt að vita hvenær eða hversu stórt næsta eldgos verður í Grímsvötnum.

apríl 24, 2015

Djúpir jarðskjálftar mælast í Kötlu

Í gær (23-Apríl-2015) mældust djúpir jarðskjálftar í Kötlu. Eins og stendur þá hafa eingöngu sex jarðskjálftar mælst. Mesta dýpi sem mældist var 26,6 km og stærsti jarðskjálftinn sem komu fram voru með stærðina 2,2.

Jarðskjálftarnir í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirkni á þessu dýpi er sjaldnast vegna spennubreytinga í jarðskorpunni. Á þessu dýpi er oftar um að ræða kvikuhreyfingar eða þrýstibreytingar á kvikunni sem er á þessu dýpi. Það er vonlaust að vita nákvæmlega hvað er að gerast í Kötlu á þessari stundu. Það mældust ekki neinn órói í kjölfarið á þessum jarðskjálftum og á þessari stundu er ekkert sem bendir til þess að virkin sé að fara að aukast í Kötlu.

febrúar 22, 2015

Lítil jarðskjálftahrina í Kötlu

Síðustu nótt (21-Febrúar-2015) varð lítil jarðskjálftahrina í Kötlu. Þessi jarðskjálfti var grunnur og var með stærðina 3,3. Þessi jarðskjálfti átti sér stað þar sem varð lítið eldgos árið 1999.

Jarðskjálftavirkni í Kötlu síðustu 48 klukkustundirnar. Græna stjarnan er staðsetning jarðskjálftans með stærðina 3,3. Höfundaréttur að þessari mynd tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Önnur jarðskjálftahrina átti sér einnig stað í Kötlu í austur hluta öskjunnar. Sú jarðskjálftahrina átti sér stað ekki langt frá þeim stað þar sem lítið eldgos varð í Júlí-2011. Flestir af þeim jarðskjálftum sem átti sér stað þarna voru á miklu dýpi. Jarðskjálftinn sem varð á mestu dýpi hafði dýpið 19,9 km. Á þessu dýpi verða jarðskjálftar vegna breytinga á þrýstingi kviku eða vegna þess að lítið kvikuinnskot hefur átt sér stað í kvikuhólfi Kötlu. Enginn órói mældist í kjölfarið á þessari jarðskjálftavirkni. Á þessari stundu er ekkert sem bendir til þess eitthvað sé að fara að gerast í Kötlu.

október 14, 2014

Minniháttar jarðskjálftahrina í Kötlu um helgina

Um helgina var minniháttar jarðskjálftahrina í Kötlu. Þessi jarðskjálftahrina gekk yfir á nokkrum klukkutímum og síðan þá hefur verið rólegt í Kötlu.

Jarðskjálftavirknin í Kötlu um síðustu helgi. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu hafði stærðina 3,2 og varð talsvert fyrir utan aðal-jarðskjálftahrinuna. Ég er ekki viss um afhverju það gerðist.

september 8, 2014

Minniháttar aukning á leiðni í Múlakvísl

Undanfarna daga hefur verið minniháttar aukning á leiðni í Múlakvísl sem kemur úr Mýrdalsjökli, ástæðan fyrir þessu eru katlar sem koma til vegna háhitasvæða sem eru í Kötlu.

Minniháttar jarðskjálftavirkni í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er engin hætta á eldgosi eins og staðan er núna. Þar sem jarðskjálftavirkni í Kötlu er langt fyrir neðan venjulega bakgrunnsvirkni sem er venjulega í Kötlu. Ég reikna með að ástandið í Múlakvísl verði komið í eðlilegt horf eftir nokkra daga.

júlí 15, 2014

Jarðskjálftahrina í Kötlu

Fyrir nokkrum dögum síðan aflýstu almannavarnir viðvörunarstigi í kringum jökulár sem renna undan Mýrdalsjökli. Þetta þýðir þó ekki að hættan sé liðin á þessu svæði, þar sem það er ennþá möguleiki á því að hættulegt gas safnist fyrir á svæðum sem liggja lágt í umhverfinu.

Jarðskjálftahrinan í Kötlu í dag. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Í dag (15-Júlí-2014) átti sér stað jarðskjálftahrina í Kötlu. Stærsti jarðskjálftinn í þessari jarðskjálftahrinu náði stærðinni 3,1, aðrir jarðskjálftar sem áttu sér stað voru minni. Þetta er ein öflugasta jarðskjálftahrinan í öskju Kötlu síðan núverandi jarðskjálftavirkni hófst. Ég reikna fastlega með því að þessi jarðskjálftahrina mundi halda áfram á næstu dögum. Það er einnig mitt mat að þarna sé mikil hætta á litlum eldgosum, sem munu vara í nokkra klukkutíma þó án þess að ná upp úr Mýrdalsjökli. Það skal tekið fram að jarðfræðingur á vakt hjá Veðurstofunni er ekki sammála þessu mati hjá mér. Á meðan það er mikil hætta á litlum eldgosum (það er eingöngu mín skoðun) í Kötlu, þá þýðir það ekki endilega að slíkt muni gerast. Það er eingöngu hægt að fylgjast með jarðskjálftavirkninni í Kötlu eins og staðan er í dag.

Ef eitthvað meira gerist þá mun ég setja inn uppfærslu um það eins fljótt og hægt er. Ef stór jarðskjálfti mun eiga sér stað í Kötlu þá mun hann koma fram á jarðskjálftamælinum mínum í Heklubyggð, það er hægt að fylgjast með þeim jarðskjálftamæli hérna. Það er einnig vefmyndavél sem vísar á Kötlu / Eyjafjallajökul og er hægt að fylgjast með þeirri vefmyndavél hérna.

júlí 13, 2014

Minni leiðni í jökulám úr Mýrdalsjökli

Í dag (12-Júlí-2014) hefur leiðni í jökulám úr Mýrdalsjökli verið minnkandi, ásamt því að rennsli úr þessum jökulám hefur farið minnkandi á sama tíma vegna þessa flóðs sem hefur staðið undanfarna daga. Magn hættulegra gastegunda er hinsvegar ennþá nærri hættumörkum eins og stendur og er fólki ráðlagt að halda sig frá jökulám úr Mýrdalsjökli.

Minni jarðskjálftavirkni í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirkni í Kötlu er kominn niður í eðlilega bakgrunnsjarðskjálfta. Síðustu daga hefur dregið mjög úr þeirri jarðskjálftavirkni sem var í Kötlu síðustu vikur. Það er hinsvegar hætta á því að þessi rólegheit muni enda án fyrirvara, þar sem slík hegðun hefur gerst áður samkvæmt mælingum vísindamanna.

Ef stórfelldar breytingar verða. Þá mun ég skrifa um það eins fljótt og hægt er.

Annað: Í Desember-2014 mun ég flytja aftur til Íslands. Það er hægt að lesa afhverju ég þarf að flytja aftur til Íslands hérna (á ensku).

Styrkir: Endilega muna að styrkja mína vinnu. Það kemur í veg fyrir að ég verði blankur. Takk fyrir stuðninginn.

júlí 9, 2014

Óvissustigi lýst yfir varðandi Kötlu

Í gær (8-Júlí-2014) var lýst yfir óvissustigi í Kötlu vegna lítils jökulsvatns sem er að koma undan Mýrdalsjökli. Það fylgir þessu jökulvatni mikið magn af brennistein og öðrum hættulegum gastegundum. Þess vegna ráðleggja almannavarnir fólki um að vera ekki á þessu svæði og alls ekki stoppa nærri Múlakvísl og öðrum jökulám sem renna úr Mýrdalsjökli. Einnig sem að fólk er ráðlagt að hafa kveikt á farsímum sínum þegar það er í nágrenni Kötlu, þannig að hægt sé að senda því neyðar SMS ef eitthvað alvarlegt gerist í Kötlu.

Jarðskjálftavirknin í Kötlu síðustu 48 klukkutíma (8-Júlí-2014). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Staðan núna [þegar þetta er skrifað] er að það er rólegt í Kötlu eins og stendur. Þessi rólegheit gætu ekki enst, þar sem jarðskjálftavirkni í Kötlu hefur það munstur að hætta í nokkra klukkutíma og byrja síðan aftur. Stærsti jarðskjálftinn síðust 24 klukkutímana var jarðskjálfti með stærðina 3,0 og síðan var jarðskjálfti með stærðina 2,7 auk fjölda annara minni jarðskjálfta sem einnig áttu sér stað í Kötlu síðasta sólarhringinn.

Jarðskjálftinn í Kötlu í gær (8-Júlí-2014) klukkan 09:18. Þessi jarðskjálfti var með stærðina 3,0. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi. Sjá nánar á CC leyfi síðunni.

Sú jarðskjálftavirkni sem hefur átt sér stað undanfarið er mjög lík þeirri jarðskjáltavirkni sem varð í Kötlu í Júlí-2011. Eins og staðan er núna hefur enginn órói mælst á jarðskjálftamælum í kringum Kötlu. Það er ekki hægt að vita hvort að þessi jarðskjálftavirkni mun leiða til eldgoss eða ekki. Hættan á eldgosi núna er hærri en venjulega á meðan jarðskjálftavirknin er svona mikil, það þýðir hinsvegar ekki að eldgos muni eiga sér stað. Hægt er að fylgjast með jarðskjálftavirkni hérna á jarðskjálftamæli sem ég er með í Heklubyggð og síðan er hægt að skoða vefmyndavél sem er vísað í átt að Kötlu hérna. Katla sést ef það er ekki mjög skýjað.

Styrkir: Endilega muna eftir að styrkja mína vinnu, þar sem ég kemst ekkert langt á þeim örorkubótum sem ég er að fá. Það er hægt að styrkja mig með því að versla við Amazon (UK er notað fyrir Ísland) og þá með því að smella á auglýsingaborðana hérna. Það er einnig hægt að styrkja mig með beinum hætti með því að leggja inn á mig beint eða nota PayPal takkan hérna til hliðar. Upplýsingar um það hvernig er hægt að styrkja mig beint er að finna hérna.

júlí 8, 2014

Staðan í Kötlu klukkan 23:31

Þetta er stutt uppfærsla á stöðunni í Kötlu. Þessar upplýsingar gætu orðið úreltar með skömmum fyrirvara.

Núverandi jarðskjálftavirkni í Kötlu er að aukast þessa stundina. Eins og staðan er núna þá eru engin augljós merki um það að eldgos sé yfirvofandi. Það gæti hinsvegar breyst án fyrirvara eins og ég met stöðuna núna. Það er einnig ekki hægt að vita eins og er hvort að þessi virkni í Kötlu muni halda áfram að aukast eða minnka. Samkvæmt fyrri reynslu þá er það mitt mat að þessi virkni muni halda áfram að aukast á næstu dögum og vikum áður en það fer aftur að draga úr þessari virkni. Þessi aukna virkni mun hugsanlega ekki leiða til eldgoss, þar sem aukin jarðskjálftavirkni þarf ekki endilega að þýða að eldgos sé yfirvofandi. Hinsvegar hefur þessi aukna jarðskjálftavirkni í Kötlu aukið líkunar á því að eldgos sé yfirvofandi í Kötlu eins og staðan er núna. Þangað til að það fer að draga úr jarðskjálftavirkninni þá er hættan á eldgosi hærri en venjulega. Hinsvegar eru þess engin merki eins og er að eldgos sé yfirvofandi í Kötlu.

Jarðskjálftavirknin í Kötlu klukkan 20:17 í kvöld (7-Júlí-2014). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þegar lítið eldgos átti sér stað í Kötlu í Júlí-2011 (ég skrifaði um það hérna og hérna á ensku). Þá urðu einnig svona jarðskjálftahrinur í Kötlu eins og sjást núna og hófst þær rúmum mánuði áður en það litla eldgos átti sér stað. Sú virkni sem átti sér þá stað varð í öðrum stað í Kötlu öskjunni en sú virkni sem núna á sér stað. Jarðskjálftavirknin í dag er á svæði sem hefur hugsanlega ekki gosið síðan árið 1918 þegar síðasta stóra eldgos varð í Kötlu.

Stærsti jarðskjálftinn í þann 6-Júlí-2014. Þessi jarðskjálfti var með stærðina 3,0. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá CC leyfi fyrir nánari upplýsingar.

Þessi jarðskjálfti sýnir að kvika í Kötlu er undir talsverðum þrýstingi. Þessi þrýstingur veldur því að þeir jarðskjálftar sem koma fram mynda tornillo jarðskjálfta. Þessir jarðskjálftar eru lágir í tíðni og frekar eintóna og með langt útslag. Ég get ekki sagt til um það hvað gerist næst í Kötlu, ef eitthvað meira gerist en bara jarðskjálftavirkni. Meira vatn hefur einnig verið í Múlakvísl síðasta sólarhringinn, það er hinsvegar möguleiki á því að það sé bara regnvatn sem er að fara í ána, þar sem mikil rigning hefur verið á þessu svæði síðasta sólarhringinn, leiðni hefur einnig verið hærri á sama tíma í Múlakvísl, það er ekki ljóst á þessari stundu afhverju það stafar. Ég mun halda áfram að fylgjast með stöðinni í Kötlu á meðan virknin er svona mikil.

Styrkir: Ég hvet fólk endilega til þess að styrkja mína vinnu. Þar sem mér finnst alltaf erfitt að vera blankur. Takk fyrir stuðninginn.

júlí 4, 2014júlí 4, 2014

Áframhald á jarðskjálftavirkni í Kötlu

Þessa stundina er jarðskjálftavirkni í Kötlu. Eins og stendur hefur jarðskjálftavirknin verið frekar lítil þegar talið er í stærð jarðskjálfta. Stærsti jarðskjálftinn sem hefur komið fram hingað til náði stærðinni 2,7.

Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég hef náð að mæla nokkra af þessum jarðskjálftum sem hafa átt sér stað í Kötlu og hafa þeir allir verið lágtíðni jarðskjálftar. Það er vísbending þess efnis að þeir verða til annaðhvort vegna breytinga á háhitasvæði í Kötlu eða vegna kvikuhreyfinga innan í eldstöðinni. Eins og stendur er ekkert sem bendir til þess að eldgos sé yfirvofandi í Kötlu. Hinsvegar finnst mér þessi jarðskjálftavirkni í Kötlu dularfull og það er nauðsynlegt að fylgjast með þessari virkni, þar sem það er möguleiki á því að þetta sé varasöm staða sem er að koma upp núna, og sú staða sem er að koma upp núna gæti breyst með skömmum fyrirvara.

Eldstöðin Hekla

Jarðskjálfti með stærðina 2,3 átti sér stað 2-Júlí-2014 í Heklu. Dýpi þessa jarðskjálfta var 9,9 km. Engin frekari virkni átti sér stað í Heklu í kjölfarið á þessum jarðskjálfta. Það er ekki vitað afhverju þessi jarðskjálftavirkni á sér núna stað í Heklu.

Styrkir: Það er hægt að styrkja mig með því að nota PayPal takkann hérna til hliðar eða með því að kaupa vörur í gegnum Amazon UK auglýsinganar á þessari vefsíðu. Hjá Amazon fæ ég 5% til 10% af verði hverrar vöru í tekur. Það skiptir ekki máli hvað er keypt. Hægt er að styrkja mig beint með því að lesa upplýsinganar hérna ef fólk vill ekki nota PayPal takkann. Ég þakka stuðninginn.

Samþykki fyrir vefköku