Category: Kvika

Birt þann

Stærsti jarðskjálftinn hingað til í Ljósufjöllum

Í gær (16. Júní 2025) klukkan 18:05 varð jarðskjálfti með stærðina Mw3,7 í eldstöðinni Ljósufjöllum. Dýpi þessa jarðskjálfta var um 18 km. Þessi jarðskjálfti fannst á svæðinu sem er ekki með mikla byggð.

Græn stjarna í eldstöðvarkerfinu Ljósufjöllum á vestanverðu Íslandi. Nokkuð norður af Borgarnesi.
Jarðskjálftavirknin í eldstöðvarkerfinu Ljósufjöllum. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirkni heldur áfram á þessu svæði þar sem kvika er ennþá að troðast upp í jarðskorpuna á þessu svæði. Síðan innflæði kviku hófst í jarðskorpuna á þessu svæði, þá er ekki að sjá að kvikan hafi náð að rísa nokkuð upp í gegnum jarðskorpuna. Það veldur því að þrýstingur heldur áfram að aukast í jarðskorpunni á þessu svæði á dýpsta hluta jarðskorpunnar. Jarðskorpan á þessu svæði er einnig ekki að gefa eftir þrýstingi frá kvikunni, þar sem jarðskorpan á þessu svæði er gömul, köld og brotgjörn. Það þýðir að miklu erfiðara er fyrir kvikuna að troðast upp í gegnum jarðskorpuna á þessu svæði og ná til yfirborðs.

Birt þann

Djúpir jarðskjálftar í Eyjafjallajökli

Djúp jarðskjálftavirkni heldur áfram í Eyjafjallajökli. Undanfarnar vikur hefur þessi jarðskjálftavirkni orðið aðeins grynnri. Farið úr 29 km og upp í 24 km dýpi.

Rauðir punktur sýnir nýja jarðskjálfta í Eyjafjallajökli. Ásamt appelsínugulum punktum sem eru aðeins eldri jarðskjálftar.
Jarðskjálftavirknin í Eyjafjallajökli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni er ennþá mjög langt frá því að koma af stað eldgosi í Eyjafjallajökli. Það er hinsvegar áhugavert hversu snemma þetta gerist. Þar sem það eru aðeins 15 ár síðan það gaus í Eyjafjallajökli.

Birt þann

Kröftug jarðskjálftahrina nærri Eldey og Geirfugladrangi á Reykjaneshrygg

Í gær (24. Maí 2025) hófst kröftug jarðskjálftahrina nærri Eldey og Geirfugladrangi á Reykjaneshrygg. Stærsti jarðskjálftinn sem hefur orðið í þessari jarðskjálftahrinu hingað til var með stærðina Mw5,1. Þessi jarðskjálfti fannst yfir stórt svæði á suðurlandi. Það hafa einnig orðið yfir 40 jarðskjálftar með stærðina Mw3,0 síðan jarðskjálftahrinan hófst.

Grænar stjörnur og rauðir punktar sem sýna staðsetningar jarðskjálftana á Reykjaneshrygg. Þessir jarðskjálftar eru dreifðir yfir frekar stórt svæði.
Jarðskjálftahrinan á Reykjaneshrygg við Eldey og Geirfugladrang. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þegar þessi grein er skrifuð. Þá er farið að draga úr jarðskjálftavirkninni en jarðskjálftavirknin getur aukist aftur snögglega. Veðurstofan telur að þarna séu eingöngu brotaskjálftar á ferðinni. Það er mitt álit að þessi jarðskjálftavirkni getur hafa komið til vegna kvikuhreyfinga án þess að það gjósi núna. Af hverju þessi jarðskjálftahrina er að eiga sér stað er óljóst þegar þessi grein er skrifuð. Það gæti breyst ef þessi jarðskjálftahrina eykst aftur.

Birt þann

Jarðskjálfti með stærðina Mw4,8 til Mw5,3 í eldstöðinni Bárðarbungu

Í dag (5. Maí 2025) klukkan 21:14 varð jarðskjálfti með stærðina Mw4,8 til Mw5,3 í eldstöðinni Bárðarbungu. Mismunandi stærðir eru hjá þessum aðilum, Veðurstofa Íslands er með Mw4,8, EMSC er með stærðina Mw5,1 og síðan er USGS með stærðina Mw5,3. Ég veit ekki hver er munurinn sem veldur þessum stærðarmun á þessum jarðskjálfta.

Tvær grænar stjörnur og síðan rauðir punktar sem sýna jarðskjálftana í eldstöðinni Bárðarbungu. Tími kortsins er 5. Maí klukkan 22:55.
Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni stafar af þenslu í eldstöðinni Bárðarbungu sem hefur verið í gangi síðan eldgosinu lauk þar þann 27. Febrúar 2015. Það má reikna með svona jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu á nokkura mánaða fresti.

Birt þann

Mikil jarðskjálftavirkni í eldstöðinni Reykjanes

Um klukkan 17:00 í dag (01. Apríl 2025) varð jarðskjálfti með stærðina Mw5,3. Það er möguleiki á því að þessir jarðskjálftar séu ekki vegna spennubreytinga á svæðinu í jarðskorpunni. Þetta er möguleiki en það er óljóst hvað er að gerast þarna núna.

Fjöldi grænna stjarna og síðan fjöldinn allur af rauðum punktum sem sýna litla jarðskjálfta.
Mikil jarðskjálftavirkni við Reykjanestá og í eldstöðinni Svartsengi. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ef að jarðskjálftarnir við Reykjanestá eru ekki gikkskjálftar eða jarðskjálftar sem tengjast spennubreytingum. Þá er möguleiki á því að þarna sé kvikuinnskot á ferðinni og það gæti endað í eldgosi. Ef það gýs út í sjó, þá verður það sprengigos. Það er ennþá of snemmt að segja til um hvort er en næstu klukkutímar ættu að segja hvort er. Jarðskjálftavirknin er ennþá í gangi og aðstæður geta breyst hratt og án viðvörunnar.

Birt þann

Eldgos í Svartsengi, Sundhnúkagígaröðinni

Í morgun um klukkan 06:30 þá hófst kvikuinnskot í Svartengi með mjög kröftugri jarðskjálftahrinu. Eldgos hófst um klukkan 09:50. Eldgosið er ennþá á syðri hluta sprungunnar miðað við eldgosið sem varð þann 21. Nóvember 2024. Kvikugangur hefur myndast og er um 11 km langur. Þessi kvikugangur gæti lengst og er mögulega ennþá að lengjast þegar þessi grein er skrifuð.

Rauðir punktar á Reykjanesskaga vegna kvikuinnskots og eldgoss í eldstöðinni Svartsengi. Þarna eru einnig grænar stjörnur sem sýna jarðskjálfta sem eru stærri en 3 að stærð.
Jarðskjálftavirkni í eldstöðinni Svartsengi. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Plott sem sýnir þéttleika og fjölda jarðskjálfta. Það verður snögg aukning rétt eftir klukkan 06:00 í jarðskjálftum þegar kvikuinnskotið hefst.
Plott sem sýnir þéttleika jarðskjálftahrinunnar. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Gróðurhús og síðan eldgosið þar fyrir aftan rétt fyrir norðan Grindavík.
Eldgosið fyrir norðan við Grindavík. Skjáskot af vefmyndavél Rúv.

Staða mála er ennþá að þróast og getur breyst snögglega. Ég mun setja inn uppfærslur eftir þörfum og ef eitthvað mikið gerist.

Birt þann

Djúpir jarðskjálftar í Eyjafjallajökli

Síðustu vikur þá hafa komið fram nokkrir djúpir jarðskjálftar í eldstöðinni Eyjafjallajökull. Þessi virkni er óvenjuleg þar sem Eyjafjallajökull gaus síðast árið 2010 og venjulega eru eldgos í Eyjafjallajökli á tímabilum sem eru frá 290 árum og upp í 700 ár milli eldgosa, miðað við þau gögn sem eru til í dag varðandi tíðni eldgosa í Eyjafjallajökli.

Blár punktur sem sýnir jarðskjálfta síðasta sólarhringinn í Eyjafjallajökli og síðan er rauður punktur sem sýnir jarðskjálfta sem hefur orðið síðasta sólarhringinn.
Jarðskjálftavirkni í Eyjafjallajökli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Dýpi þeirra jarðskjálfta sem Veðurstofan er búin að fara yfir er frá 24 til 26 km. Áður en eldgosið varð í Eyjafjallajökli árið 2010 þá tók það um 10 ár frá því að virknin fór að aukast þangað til að eldgos varð. Það er möguleiki á því að þetta sé bara djúp jarðskjálftavirkni og það verður ekki neitt eldgos í kjölfarið á þessari jarðskjálftavirkni á næstu áratugum. Þessa stundina er jarðskjálftavirknin of lítil og of fáir jarðskjálftar til þess að hægt sé að vera viss um hvað er að gerast í Eyjafjallajökli.

Birt þann

Kröftug jarðskjálftahrina í Bárðarbungu

Í kvöld þann 22. Febrúar 2025 klukkan 21:04 varð jarðskjálfti með stærðina Mw5,2 í Bárðarbungu. Í kjölfarið hafa orðið nokkrir minni jarðskjálftar og jarðskjálftahrinan á svæðinu virðist ennþá vera í gangi.

Grænar stjörnur og síðan rauðir punktar sem sýna jarðskjálftavirknina í Bárðarbungu í Vatnajökli. Bárðarbunga er vestast á þessu korti. Á kortinu eru einnig minni jarðskjálftar í öðrum nálægum eldstöðvum.
Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina stafar mögulega af þeirri ástæður að kvika sé að reyna að brjóta sér leið upp á yfirborðið. Hvort að það tekst verður að koma í ljós. Það er möguleiki á því að þetta muni ekki takast hjá kvikunni. Hvernig þetta þróast verður að koma í ljós. Það er hinsvegar ljóst að eldgos er ekki yfirvofandi núna.

Birt þann

Jarðskjálftahrina í eldstöðinni Ljósufjöllum

Í gær (16. Janúar 2025) varð jarðskjálftahrina í eldstöðinni Ljósufjöllum. Þarna hafa verið reglulegar jarðskjálftahrinu frá árinu 2020 eða 2021. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina Mw3,2.

Græn stjarna sýnir stærsta jarðskjálftann í eldstöðinni Ljósufjöllum og síðan punktar sem sýna minni jarðskjálftana. Þetta er á vestanverðu landinu, í fjöllum og afskekkt.
Jarðskjálftahrina í eldstöðinni Ljósufjöllum. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina raðaði sér upp á misgengi sem eru þarna á svæðinu. Það er ný þróun á þessu svæði miðað við fyrri jarðskjálftavirkni á þessu svæði. Dýpi jarðskjálftana hefur einnig verið að minnka og er núna komið í 14 km. Dýpið var í 17 til 23 km fyrir nokkru síðan. Miðað við jarðskjálftana, þá er magn kvikunnar mjög lítið og það þýðir að eldgos er ólíklegt. Kvikan festist frekar í jarðskorpunni og kólnar þar. Hinsvegar ef magn kvikunnar eykst, þá aukast líkunar á eldgosi á þessu svæði. Þetta gæti hinsvegar tekið mörg ár ef ekki áratugi þangað til að eitthvað gerist eins og þetta er núna. Hröð breyting á stöðu mála virðist vera ólíkleg þegar þessi grein er skrifuð.

Birt þann

Kvikuinnskot í eldstöðinni Bárðarbungu

Í dag (14. Janúar 2025) um klukkan 06:00 þá hófst kvikuinnskot í eldstöðinni Bárðarbungu. Kvikuinnskotið var í gangi fram til klukkan 09:00 þegar draga fór úr því. Þessu gæti samt ekki verið lokið ennþá, þó svo að dregið hafi úr virkninni þegar þessi grein er skrifuð. Stærsti jarðskjálftinn var með stærðina Mw5,2 (USGS, EMSC). Það hafa orðið meira en tugur jarðskjálfta sem eru með stærðina milli Mw3,0 til Mw5,0 í þessari jarðskjálftahrinu.

Röð af grænum stjörnum í öskju Bárðarbungu. Einnig sem það eru nokkrir jarðskjálftar í eldstöðinni Grímsfjalli sem er ótengd jarðskjálftavirkni og því sem er að gerast í Bárðarbungu.
Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Megin jarðskjálftavirknin var í vestari hluta öskju Bárðarbungu. Samkvæmt sérfræðingum þá líkist þetta upphafi eldgossins í Gjálp árið 1996. Þá hófst jarðskjálftavirknin svipað og gerðist núna, síðan dró úr henni áður en virknin jókst á ný og eldgos hófst. Það er óljóst hvert kvikugangurinn gæti farið en líklega í suður-vestur, það er í áttina að Torfajökli og Kötlu. Ef það gerist, þá er möguleiki á því að kvikugangurinn komi af stað virkni í þeim eldstöðvum og eldgosum ef hann nær í þær eldstöðvar.

Ég mun skrifa um stöðuna í Bárðarbungu eftir því sem þörf verður á því.