Category: Kvika

Birt þann

Jarðskjálftahrina í Kötlu í gær (13-Júní-2017)

Í gær (13-Júní-2017) varð jarðskjálftahrina í Kötlu. Þessi jarðskjálftahrina var minniháttar og var stærsti jarðskjálftinn með stærðina 2,7 en aðrir jarðskjálftar sem komu fram voru minni að stærð.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Einn jarðskjálfti með stærðina 2,5 varð í dag klukkan 16:29 en síðan þá hefur allt verið rólegt í Kötlu. Þetta endurtekna jarðskjálftamunstur bendir til þess að hérna sé um að ræða langtíma undanfara þess að eldgos í Kötlu. Hvenær slíkt eldgos yrði er ekki hægt að segja til um núna en það er mín skoðun að líklegast verður eldgos annað hvort í haust eða snemma á næsta ári (2018). Það verður ekki hægt að fá betri upplýsingar um þessa hegðun Kötlu fyrr en eftir að eldgos hefur átt sér stað.

Uppfærsla 1 – Jarðskjálftavirknin í Kötlu 15-Júlí-2017

Þann 15-Júlí-2017 varð jarðskjálfti í Kötlu með stærðina 3,3 en aðrir jarðskjálftar sem fylgdu í kjölfarið voru smærri að stærð. Aðeins einn jarðskjálfti með stærðina 2,8 hefur komið eftir þessa jarðskjálftavirkni en það var í dag (16-Júlí-2017) klukkan 10:51. Ég náði ekki að mæla þann jarðskjálfta vegna hávaða á jarðskjálftamælinum mínum.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu síðustu 48 klukkutímana. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Dregið hefur aftur úr jarðskjálftavirkni í Kötlu síðan þessi jarðskjálftavirkni varð.

Grein uppfærð þann 16-Júlí-2017 klukkan 22:29. Nýjum upplýsingum bætt við.

Birt þann

Djúp jarðskjálftavirkni í Kötlu í gær (09-Júlí-2017)

Í gær (09-Júlí-2017) varð djúp jarðskjálftavirkni í Kötlu. Mesta dýpi jarðskjálfta sem mældist var 28,9 km og það minnsta sem mældist var 21,1 km. Á þessu dýpi er það eingöngu kvika sem veldur jarðskjálftum.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu síðustu 48 klukkustundirnar. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Síðan jarðskjálftavirknin kom fram í gær þá hefur verið rólegt í Kötlu og það eru ekki nein augljós merki um það að eldstöðin sé að fara að gjósa eða aukin í jarðskjálftavirkni. Það er vert að benda á það að samkvæmt vísindalegum gögnum þá bendir það til þess að Katla fer ekki yfir 100 ár milli eldgosa. Ef að eldgos verður ekki í ár, þá eru góðar líkur á því að eldgos verði á næsta ári. Þetta er byggt á rannsóknum eldri eldgosa og hugsanlegt er að einhver skekkjumörk séu til staðar í þessum mælingum en ég veit ekki hver þau eru.

Birt þann

Áframhaldandi jarðskjálftavirkni norð-austan við Flatey á Skjálfanda

Jarðskjálftavirkni sem hófst í Mars 2017 norð-austan við Flatey á Skjálfanda heldur áfram. Ég veit ekki hversu margir jarðskjálftar hafa átt sér stað síðan ég skrifaði síðast um þetta en þá voru komnir fram í kringum 800 jarðskjálftar í þessari virkni og það var fyrir rúmlega mánuði síðan. Þessi vökvi sem er líklega að ýta sér þarna upp á milli misgengja er að mínu mati kvika, hvort að þetta muni valda eldgosi er eitthvað sem ekki er hægt að spá fyrir um. Á þessari stundu virðist kvikan vera föst á 10 km dýpi (í kringum það dýpi). Hvers vegna það er raunin veit ég ekki.


Jarðskjálftavirknin við Flatey á Skjálfanda. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er fátt sem bendir til þess að jarðskjálftavirkin á þessu svæði sé að fara hætta á þessari stundu. Það er einnig áhugavert að kvikan sem er þarna á ferðinni virðist ekki vera komin hærra upp í jarðskorpuna, kvikan er nefnilega fer upp á milli tveggja misgengja sem er þarna á svæðinu og því ætti leiðin upp á yfirborð að vera nokkuð greið ef ekkert annað er að stoppa kvikuna (sem er eitthvað sem ekki er hægt að segja til um). Á þessari stundu er jarðskjálftavirknin takmörkuð við litla jarðskjálftavirkni og það er líklegt að kvikan sem er þarna á ferðinni skorti þrýsting til þess að ýta sér upp á yfirborðið á þessari stundu. Á þessu svæði eru ekki neinar þekktar eldstöðvar eða eldgos.

Birt þann

Kröftug jarðskjálftahrina í Bárðarbungu í dag (30-Júní-2017)

Í dag (30-Júní-2017) varð kröftug jarðskjálftahrina í Bárðarbungu. Þessi jarðskjálftahrina varð í norð-austur hluta Bárðarbungu þar sem mesta virknin hefur verið síðan í September-2015. Þegar þessi jarðskjálftavirkni hófst í Bárðarbungu. Afhverju þarna er jarðskjálftavirkni að eiga sér stað er óljóst.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálfti þessar jarðskjálftahrinu var með stærðina 3,6 en næst stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 3,4 og síðan kom jarðskjálfti með stærðina 3,1. Allir aðrir jarðskjálftar sem komu fram voru minni að stærð. Þessi jarðskjálftahrina virðist vera búin í bili en klukkan 22:29 kom fram nýr jarðskjálfti með stærðina 2,7 (eða 2,8).

Jarðskjálfti í Norðursjó (milli Skotlands og Noregs)

Í dag varð jarðskjálfti með stærðina 4,8 (upplýsingar EMSC) í Norðursjó. Þetta er fyrsti jarðskjálftinn sem ég mæli svona nálægt þeim stað þar sem ég á heima í Danmörku. Þessi jarðskjálfti fannst í Skotlandi og í Hjaltlandseyjum. Ég veit ekki hvort að þessi jarðskjálfti fannst í Noregi en næsta þorp við þennan jarðskjálfta er aðeins í 195 km fjarlægð.


Jarðskjálftinn í Norðursjó eins og hann kom fram á jarðskjálftamælinum mínum í Bov í Danmörku. Fjarlægðin er 644 km. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi vefsíðunni.

Birt þann

Kröftug jarðskjálftahrina á Kolbeinseyjarhrygg (26-Júní-2017)

Aðfaranótt 26-Júní-2017 byrjað kröftug jarðskjálftahrina á Kolbeinseyjarhrygg norður af Kolbeinsey. Minnsta fjarlægð frá landi er í kringum 355 km norður af Siglufirði. Vegna þessar miklu fjarlægðar þá er mjög erfitt fyrir SIL mælanet Veðurstofunnar að fylgjast með framgangi þessar jarðskjálftahrinu og mæla alla þá jarðskjálfta sem koma fram. Stærsti jarðskjálftinn sem hefur komið fram hingað til var með stærðina mb4,4 (upplýsingar EMSC) en aðrir jarðskjálftar sem hafa komið fram hafa verið minni. Það hafa samt komið fram 20 jarðskjálftar sem eru stærri en 3,0 að stærð í þessari jarðskjálftahrinu. Þar sem þessi jarðskjálftahrina er ennþá í gangi, þá munu þessar upplýsingar úreldast fljótlega.


Jarðskjálftavirknin á Kolbeinseyjarhrygg er í kringum svæðið þar sem grænu stjörnurnar eru. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég veit ekki ennþá hvort að þarna hafi átt sér stað eldgos, vegna fjarlægðar og dýpi sjávars á þessu svæði er nærri því vonlaust að komast að því og vegna fjarlægðar þá er ekki víst að SIL mælanet Veðurstofu Íslands muni skrá nokkurn gosóróa og þar sem dýpi sjávar er í kringum 2 – 3 km þá er ekki líklegt að nein merki um eldgos muni sjást á yfirborði sjávar. Þessa stundina virðist vera lægð í jarðskjálftum á þessu svæði en það er bara eins og það kemur fram á mælaneti Veðurstofunnar þessa stundina, vegna fjarlægðar þá mælast ekki minni jarðskjálftar sem verða á þessu svæði. Það er einnig möguleiki á því að þarna sé bara um hefðbundna jarðskjálftavirkni þar sem þetta er rekdalur og í þeim verða oft kröftugar jarðskjálftahrinur án þess að eldgos verði en það er alltaf möguleiki á því að kvikuinnskot eða eldgos sé einnig að eiga sér stað.

Ég mun uppfæra þessa grein ef þörf verður á því.

Birt þann

Jarðskjálftavirknin í Kötlu – Stöðuuppfærsla 2

Jarðskjálftavirkni hefur haldið áfram í Kötlu í dag. Það er óljóst og ekki hægt að segja til um það hvort að eldgos sé yfirvofandi í Kötlu. Það er mín skoðun að hættan á eldgosi sé mjög mikil þessa stundina og hugsanlega sé stutt í eldgos (spurning um klukkutíma). Það er hinsvegar afstaða yfirvalda að bíða aðeins með slíkar yfirlýsingar eins og staðan er núna.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu í dag. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn í dag var með stærðina 3,4 og var með dýpið 0,1 km. Í gær varð jarðskjálfti með stærðina 3,6 og það varð jarðskjálfti undan þeim jarðskjálfta, sá hafði stærðina 1,9 og var með dýpið 14,4 km. Þetta dýpi bendir sterklega til þess að ný kvika sé að troða sér upp í eldstöðina og valda þessum jarðskjálftum. Vegna þess þá reikna ég með frekari jarðskjálftavirkni á næstu klukkutímum. Þessi breyting sýnir sig þannig að þeir jarðskjálftar sem hafa orðið hafa allir mismunandi dýpi frá því sem áður var, mesta dýpi sem hefur mælst var 15,5 km og það minnsta 0,1 km.

Það virðist sem að það séu tímabil mikillar virkni og síðan tímabil lítillar eða ekki neinnar virkni í Kötlu þessa stundina og vara þessi mismunandi tímabil í nokkra klukkutíma eins og staðan er núna. Hinsvegar virðist tímabilið milli jarðskjálftahrina sé að verða styttra. Ég veit ekki afhverju það er að eiga sér stað. Hinsvegar bendir þetta til þess að Katla sem eldstöð er að verða mun óstöðugri eftir því sem tíminn líður og þessi jarðskjálftavirkni heldur áfram. Þessa stundina veit ég ekki ennþá hvort að þessi jarðskjálftavirkni er sú sama og árið 2016, þegar mikil jarðskjálftavirkni hófst en hætti síðan eftir nokkra mánuði. Nokkrar SIL stöðvar eru að sýna aðeins hærri tón á 2 – 4Hz bandinu ég veit ekki afhverju það stafar. Eins og staðan er núna þá er allt rólegt í Kötlu, hinsvegar reikna ég með að ástandið breytist án nokkurs fyrirvara í Kötlu. Hvort að eitthvað meira gerist á eftir að koma í ljós en hættan á slíku er mikil þessa stundina.

Uppfærsla 1

Nýtt dýptarmet hefur verið sett í þessari jarðskjálftahrinu sem hefur verið í Kötlu síðustu daga. Nýtt dýptarmet er 25,0 km og er í staðinn fyrir 15,5 km dýpi sem var áður. Á þessu dýpi er það eingöngu kvika sem veldur jarðskjálftum en ekki hefðbundnar jarðskorpuhreyfingar. Þar sem Ísland er ekki á flekamótum þar sem annar jarðflekinn fer undir annan, þá er takmarkað hvað getur valdið djúpum jarðskjálftum. Á þessum stað og á þessu dýpi er það kvika sem veldur þessum jarðskjálftum og ekkert annað kemur til greina. Á síðustu klukkutímum hafa bara þrír jarðskjálftar komið fram í Kötlu og á þessari stundu er allt rólegt.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu þessa stundina. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er margt sem bendir til þess að hérna sé um að ræða virkni sem er langt frá því að vera lokið. Í Ágúst-2016 komu einnig fram svona rólegaheita tímabil í þeirri jarðskjálftahrinu sem þá varð. Ég veit ekki afhverju svona rólegheita tímabil koma fram í Kötlu í jarðskjálftahrinum.

Ég mun uppfæra þessa grein í dag (21-Júní-2017) eftir því sem aðstæður krefjast ef eitthvað meira gerist.

Grein uppfærð klukkan 21:15. Nýjum upplýsingum bætt við.

Birt þann

Snögg aukning í jarðskjálftavirkni í Kötlu – Stöðugrein 1

Í kvöld hefur verið snögg aukning í jarðskjálftavirkni í Kötlu. Stærsti jarðskjálftinn hingað til var með stærðina 3,6 en ég er ekki viss um stærðir annara jarðskjálfta þessa stundina. Ég mun uppfæra þessa grein um leið og stærðir þessara jarðskjálfta eru komnar á hreint. Núverandi ástand virðist vera minna stöðugt en það sem kemur fram hjá Veðurstofunni núna í kvöld á vefsíðu þeirra.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu þessa stundina. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Óróaplott Veðurstofunnar hafa ekki að fullu uppfærst og því hef ég þær upplýsingar ekki eins og stendur. Óróaplottinn uppfærast eingöngu á 30 mínútu fresti og það þýðir að ég hef ekki fengið inn öll óróagögnin eins og stendur. Ég mun uppfæra þessa grein um leið og ég hef þau gögn ef þarf.

Þegar þessi grein er skrifuð er ekkert eldgos hafið í Kötlu. Það gæti þó breyst án nokkurs fyrirvara.

Ég mun uppfæra þessa grein eða skrifa nýja grein eftir því sem staða mála þróast.

Uppfærsla 1

Það hefur dregið úr jarðskjálftavirkni í Kötlu síðustu klukkutímana. Þessi jarðskjálftahrina sem varð núna er önnur jarðskjálftahrinan á tveim dögum en sú fyrri varð þann 19-Júní-2017. Ekkert óvenjulegt kemur fram á óróaplottum Veðurstofu Íslands þessa stundina.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu klukkan 21:35. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.


Jarðskjálftinn með stærðina 3,6 í Kötlu. Þessi mynd er síuð á 1Hz vegna hávaða frá vindinum. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi síðunni.


Seinni jarðskjálftinn sem kom fram í Kötlu. Þetta er mjög langur jarðskjálfti eins og sést á þessu plotti og það sést þegar þetta hættir. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi síðunni.

Á þessari stundu er mikið hvassviðri á suðurlandi sem gerir það erfitt að fylgjast með og mæla jarðskjálftavirkni í Kötlu á þessari stundu á jarðskjálftamælinum mínum í Heklubyggð. Mikill vind og sjávarhávaði kemur fram á mælinum vegna veðurs.

Greinin var uppfærð klukkan 21:55.

Birt þann

Jarðskjálftahrina í Kötlu (18-Júní-2017)

Í dag (18-Júní-2017) varð jarðskjálftahrina í Kötlu. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 3,2 og tveir næst stærstu jarðskjálftarnir voru með stærðina 2,8. Dýpið var mælt 0,0 km sem er undir villumörkum Veðurstofu Íslands sem er 300 metrar (upp/niður).


Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina er nærri því að vera í beina norður-suður átt. Þessa stundina hefur dregið aftur úr jarðskjálftavirkni í Kötlu og engin önnur virkni er að eiga sér stað þessa stundina í Kötlu. Ég veit ekki ennþá hvort að þessi jarðskjálftavirkni er hluti af venjulegri sumarvirkni eða hvort að eitthvað meira sé að gerast í Kötlu. Það mun eingöngu koma í ljós með tímanum hvort er raunin.

Birt þann

Jarðskjálftavirkni í Öræfajökli (13-Júní-2017)

Í dag (13-Júní-2017) varð jarðskjálfti með stærðina 2,6 í Öræfajökli. Þetta er stærsti jarðskjálftinn í Öræfajökli í talsvert langan tíma og venjulega er ekki nein jarðskjálftavirkni í Öræfajökli. Það bendir til þess að eitthvað sé í gangi í eldstöðinni ef virknin fer ekki að róast aftur. Almennt er ekki mikil jarðskjálftavirkni í Öræfajökli eins og kemur fram í þessari rannsókn sem nær yfir jarðskjálfta á Íslandi árin 1994 til 2007.


Jarðskjálftavirknin í Öræfajökli, sem er syðst í Vatnajökli.Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðfræðin á þessu svæði leyfir ekki mikla jarðskjálftavirkni vegna flekahreyfinga og það bendir til þess að jarðskjálftavirknin í Öræfajökli eigi uppruna sinna í kvikuhreyfingum innan í eldstöðinni. Á þessari stundu er jarðskjálftavirknin ekki nægjanlega mikil til þess að valda eldgosi. Hvort að þetta mun þróast þannig að á endanum verður eldgos í Öræfajökli á eftir að koma í ljós. Ef að kvika væri að brjóta sér leið upp á yfirborðið þá mundi það valda mun stærri jarðskjálftum en eru núna að koma fram.

Birt þann

Snögg aukning í jarðskjálftum í Tungnafellsjökli

Síðustu daga hefur verið snögg aukning í jarðskjálftum í Tungnafellsjökli. Þar sem ekki hefur orðið neitt eldgos í Tungnafellsjökli síðustu 12.000 árin þá er erfitt að segja til um það hvað er að gerast í eldstöðinni. Þó benda jarðskjálftarnir til þess að hérna sé um að ræða blandaða virkni og tengist því kvikuhreyfingum og síðan spennubreytingum í jarðskorpunni vegna Bárðarbungu. Þetta gerir það mjög flókið að ráða í það hvað er að gerst í Tungnafellsjökli að minnstakosti núna í augnablikinu.


Jarðskjálftavirknin í Tungnafellsjökli sem er staðsettur norðan við Bárðarbungu á þessari mynd. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það sem er öðruvísi núna er þessi snögga aukning eftir langan tíma þar sem ekkert hefur verið að gerast í Tungnafellsjökli. Ef hægt er að miða við fyrri jarðskjálftavirkni í þessari eldstöð þá ætti þessi virkni bara að ganga yfir og hægt og rólega að draga úr henni og hefðbundin jarðskjálftavirkni að eiga sér stað í Tungnafellsjökli, hefðbundin jarðskjálftavirkni í þessu tilfelli er yfirleitt engin jarðskjálftavirkni. Ég held að ekkert hafi breyst í eldstöðinni sem slíkri en vegna skorts á gögnum þá er ekki hægt að vera viss um það sé raunin, á þessari stundu hef ég ekki nein sönnunargögn sem benda til einhvers annars. Þetta gæti þó breyst með tímanum, en skortur á eldgosum á sögulegum tíma gefur mikið rými fyrir ágiskanir um að hvað sé í gangi núna.