Upplýsingar um eldgos og jarðskjálfta á Íslandi
Í dag (23.01.2017) varð jarðskjálfti með stærðina 3,9 í Bárðarbungu. Þessi jarðskjálfti er stærsti jarðskjálftinn í Bárðarbungu í nokkrar vikur núna.
Jarðskjálftinn í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu er vegna þess að eldstöðin er að þenjast út eftir eldgosið í Holuhrauni árið 2014 – 2015.
Síðan á laugardaginn 21-Janúar-2017 hefur verið talsverð jarðskjálftavirkni í Kötlu. Þessi jarðskjálftavirkni hefur verið frekar lítil og dreifð um alla öskjuna. Þetta er mjög óvenjuleg jarðskjálftavirkni í Kötlu fyrir þennan árstíma. Þær jarðskjálftahrinur sem hafa átt sér stað eru dreifðar yfir alla öskjuna og stærstu jarðskjálftinn sem hefur mælst náði eingöngu stærðinni 2,4.
Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Þessi jarðskjálftavirkni er mjög óvenjuleg í Kötlu, þar sem venjulega er rólegt í jarðskjálftum á þessum árstíma og alveg fram í Júní og jafnvel fram í miðjan Júlí. Á þessum árstíma bætist í snjóinn ofan á Mýrdalsjökli og það dregur venjulega úr þeirri jarðskjálftavirkni sem er í Kötlu og snjór hefur verið að bætast við jökulinn síðan um miðan Nóvember hið minnsta, líklega aðeins fyrr þar sem það byrjar venjulega að snjóa fyrr á svæðum sem standa hærra. Jarðskjálftavirknin er ennþá í gangi, þó svo að aðeins hafi dregið úr jarðskjálftavirkninni síðustu klukkutíma.
Síðustu tvo daga þá hafa verið tvær jarðskjálftahrinur í gangi á Tjörnesbrotabeltinu. Stærsti jarðskjálftinn sem hefur komið fram hingað til var með stærðina 3,0.
Jarðskjálftahrinan á Tjörnesbrotabeltinu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Það má reikna með frekari jarðskjálftavirkni á Tjörnesbrotabeltinu á næstu dögum og vikum, þar sem tiltölulega rólegt var á Tjörnesbrotabeltinu allt árið 2016.
Föstudaginn 20-Janúar-2017 varð lítil jarðskjálftahrina sunnan við Langjökul (rétt við Prestahjúk) [Veðurstofan segir norður af Skjaldbreið, en GVP hefur ekki neinar upplýsingar um það svæði]. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu hafði stærðina 2,8.
Jarðskjálftahrinan við Prestahjúk.Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Mér sýnist á öllu að jarðskjálftahrinan sé búin á þessu svæði, þar sem talverður tími er liðinn frá því að síðasti jarðskjálfti átti sér stað á þessu svæði.
Þann 19-Janúar-2017 varð svo til vikuleg jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Jarðskjálftinn þessa vikuna var með stærðina 3,5.
Jarðskjálftinn í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Ég reikna ekki með frekari jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu umfram það sem á sér stað venjulega núna.
Þar sem lítið er að gerast á Íslandi þessa stundina, þá er hérna sérstök grein um jarðskjálftana á Ítalíu.
Í gær (18.01.2017) hófst jarðskjálftahrina á Ítalíu. Forskjálftinn sem varð var með stærðina 5,3 (EMSC upplýsingar) og varð klukkan 09:25, næsti jarðskjálfti var með stærðina 5,7 (EMSC upplýsingar) og fannst þessi jarðskjálfti víða á Ítalíu. Síðan kom hrina af jarðskjálftum með stærðina 4,7 (EMSC upplýsingar), og síðan jarðskjálfti með stærðina 4,6 (EMSC upplýsingar). Stærsti eftirskjálftinn sem hefur komið fram hingað til var með stærðina 5,3 (EMSC Upplýsingar) og varð klukkan 13:33:37 (klukkan 14:33:37 staðbundum tíma).
Jarðskjálftinn eins og hann kom fram hjá mér á jarðskjálftamælinum mínum í Danmörku. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi.
Þessi jarðskjálftahrina á Ítalíu gæti þýtt að sterkari jarðskjálftar séu yfirvofandi á Ítalíu. Ég hinsvegar þekki ekki jarðfræði þessa svæðis nógu vel til þess að vera viss um það. Ég reikna með jarðskjálftavirkni næstu daga miðað við þann fjölda jarðskjálfta sem á sér stað núna á hverjum klukkutíma.
Þessa dagana er ekki mikið að gerast á Íslandi, þannig að ég hef ekki mikið til að skrifa um. Þannig að ég ætla að skrifa um smá jarðskjálftavirkni á Tjörnesbrotabeltinu.
Nokkrir jarðskjálftar hafa orðið á Tjörnesbrotabeltinu síðustu 48 klukkustundirnar og stærstu jarðskjálftinn var með stærðina 2,5 en almennt hafa jarðskjálftar verið mjög litlir að stærð.
Jarðskjálftavirknin á Tjörnesbrotabeltinu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Svona rólegheitatímabil eru algeng á Íslandi og á meðan svo er þá hef ég ekki mikið til þess að skrifa um þar sem ég skrifa að mestu leiti um raunatburði en ekki atburði sem hafa gerst í fortíðinni á Íslandi. Ég er að athuga með að skrifa um atburði annarstaðar á plánetunni á meðan svona rólegheit ertu á Íslandi.
Á Föstudeginum 6, Janúar 2017 varð jarðskjálfti með stærðina 1,6 en þessi jarðskjálfti varð á 25 km dýpi í Bárðarbungu. Jarðskjálftar á þessu dýpi verða vegna kvikuhreyfinga en ekki vegna flekahreyfinga á jarðskorpuflekanum samkvæmt jarðfræðingum. Jarðskjálftar eru einnig mjög sjaldgæfir á þessu dýpi á Íslandi. Í dag, þann 8, Janúar 2017 varð síðan jarðskjálfti á 7,3 km dýpi með stærðina 3,5 í Bárðarbungu.
Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Þenslan í Bárðarbungu virðist vera orðin talsvert mikil samkvæmt því sem mælingar gefa til kynna, það virðist einnig sem svo að þenslan sé hraðari en ég gerði (persónulega) ráð fyrir. Það er ekki hægt að segja til um það hvar eða hvenær næsta eldgos verður í Bárðarbungu. Eldgosartímabil í Bárðarbungu vara í rúmlega 10 til 20 ár miðað við það sem söguleg gögn sýna fram á. Það er er einnig rekhrina á þessu svæði sem gerir stöðu mála mun flóknari en venjulega og gerir nú þegar mjög flókna stöðu ennþá flóknari. Það er einnig þannig að eldgos geta átt sér stað í Bárðarbungu kerfinu fyrir utan megineldstöðina, þá helst í Hamrinum (Loki-fögrufjöll), síðasta eldgos varð í Hamrinum í Júlí 2011 og varði í 8 – 12 tíma og olli jökulflóði en það náði ekki uppúr jöklinum.
Í gögnum Global Volcanism Program (tengill ofar í greininni) er að hægt að sjá þetta munstur um eldgosahrinur sem vara í 10 til 20 ár mjög vel (eins vel og söguleg gögn leyfa). Gott dæmi um þetta er hrina eldgosa sem átti sér stað í seinni hluta 19 aldar og náði til upphafs 20 aldar.
Árið 1862 Júní 30 – 1864 Október 15 (skekkja er +-45 dagar). Það svæði sem gaus þá var Tröllagígar.
Árið 1872 – Dagsetning ekki þekkt og svæði sem gaus á ekki almennilega þekkt. Hugsanlega Dyngjuháls.
Árið 1902 Desember – 1903 Júní. Það er ekki þekkt hvar gaus, hugsanlega Dyngjuháls.
Árið 1910 Júní – 1910 Október. Svæði sem gaus á var Loki-Fögrufjöll, einnig þekkt sem Hamarinn.
Þann 4 og 6 Janúar 2017 urðu jarðskjálftar í Bárðarbungu. Jarðskjálftinn sem varð 4. Janúar 2017 var með stærðina 3,3 (að mig minnir) en jarðskjálftinn sem varð þann 6. Janúar var með stærðina 3,5. Báðir jarðskjálftar voru á öskjujaðrinum í Bárðarbungu. Ástæðan fyrir þessari jarðskjálftavirkni er sú að Bárðarbunga heldur áfram að þenjast út vegna innstreymis kviku inn í eldstöðina, þetta innstreymi virðist vera mjög mikið og mun meira en ég bjóst við. Þar sem innstreymi kviku kemur í púlsum sem eru misstórir þá verða jarðskjálftahrinunar misstórar og vara mislengi.
Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Þessi gerð af jarðskjálftavirkni er orðin mjög regluleg í Bárðarbungu. Ég reikna ekki með að það breytist neitt á næstunni. Það sem ég reikna með að gerist er að það haldi áfram að draga úr jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu en jarðskjálftar haldi áfram að gerst en lengra verði á milli jarðskjálfta og þeir verði stærri í kjölfarið.
Þann 5. Janúar 2017 varð jarðskjálfti með stærðina 3,5 í Kötlu. Þessi jarðskjálftavirkni í Kötlu á þessum árstíma er mjög sjaldgæf, þar sem venjulega er Katla mjög róleg á þessum árstíma. Þessa dagana virðist vera úti um friðinn.
Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Þetta var stærsti jarðskjálftinn í lítilli jarðskjálftahrinu sem átti sér stað í öskju Kötlu þennan dag. Síðan þessi jarðskjálftahrina átti sér stað hefur verið rólegt en slæmt veður hefur einnig verið að trufla mælingar á jarðskjálftum á þessu svæði undanfarna daga og á öllu Íslandi.