Snögg aukning í jarðskjálftum í Tungnafellsjökli

Síðustu daga hefur verið snögg aukning í jarðskjálftum í Tungnafellsjökli. Þar sem ekki hefur orðið neitt eldgos í Tungnafellsjökli síðustu 12.000 árin þá er erfitt að segja til um það hvað er að gerast í eldstöðinni. Þó benda jarðskjálftarnir til þess að hérna sé um að ræða blandaða virkni og tengist því kvikuhreyfingum og síðan spennubreytingum í jarðskorpunni vegna Bárðarbungu. Þetta gerir það mjög flókið að ráða í það hvað er að gerst í Tungnafellsjökli að minnstakosti núna í augnablikinu.


Jarðskjálftavirknin í Tungnafellsjökli sem er staðsettur norðan við Bárðarbungu á þessari mynd. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það sem er öðruvísi núna er þessi snögga aukning eftir langan tíma þar sem ekkert hefur verið að gerast í Tungnafellsjökli. Ef hægt er að miða við fyrri jarðskjálftavirkni í þessari eldstöð þá ætti þessi virkni bara að ganga yfir og hægt og rólega að draga úr henni og hefðbundin jarðskjálftavirkni að eiga sér stað í Tungnafellsjökli, hefðbundin jarðskjálftavirkni í þessu tilfelli er yfirleitt engin jarðskjálftavirkni. Ég held að ekkert hafi breyst í eldstöðinni sem slíkri en vegna skorts á gögnum þá er ekki hægt að vera viss um það sé raunin, á þessari stundu hef ég ekki nein sönnunargögn sem benda til einhvers annars. Þetta gæti þó breyst með tímanum, en skortur á eldgosum á sögulegum tíma gefur mikið rými fyrir ágiskanir um að hvað sé í gangi núna.

Vikuleg jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu (12-Júní-2017)

Í dag (12-Júní-2017) var vikuleg jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Jarðskjálftavirknin í dag er að mestu leiti ‘hefðbundin’ jarðskjálftavirkni sem hefur verið í gangi í Bárðarbungu síðan eldgosinu lauk í Holuhrauni árið 2015. Það hefur verið örlítil aukning í litlum jarðskjálftum í Bárðarbungu undanfarna daga. Þessi aukning í smáskjálftum í Bárðarbungu kemur fram á sama tíma og auking verður í jarðskjálftum í Tungnafellsjökli (frekari upplýsingar um það er að finna í greininni um Tungnafellsjökul).


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu og Tungnafellsjökli. Græna stjarnan sýnir hvar jarðskjálftinn með stærðina 3,6 átti sér stað. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég veit ekki hvort að breytinga sé að vænta í Bárðarbungu, hinsvegar eru vísbendingar þess efnis í núverandi jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu um að eitthvað sé að breytast. Hvort að síðan eitthvað verður úr því á eftir að koma í ljós. Það er alveg möguleiki á því að það dragi aftur úr þessari jarðskjálftavirkni og að virknin fari aftur niður á hefðbundin bakgrunnsstig.

Jarðskjálftavirkni eykst hægt í Kötlu

Síðustu daga hefur jarðskjálftavirkni í Kötlu verið að aukast hægt og rólega. Þessi aukning á jarðskjálftum er í samræmi við aukna bráðnun á Mýrdalsjökli yfir sumarið. Það sem er þó öðruvísi núna er hversu hratt jarðskjálftavirknin er að aukast í Kötlu síðustu dagana. Þessa stundina þá hefur jarðskjálftavirknin í Kötlu ekki náð því stigi sem sást í fyrra (2016).


Jarðskjálftavirknin í Kötlu síðustu 48 klukkutímana. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn síðustu 48 klukkutímana var með stærðina 2,4 en þessi jarðskjálfti kom fram í minniháttar jarðskjálftahrinu í Kötlu. Síðan þá hafa komið fram nýjir jarðskjálftar innan í Kötluöskjunni en allir jarðskjálftarnir sem hafa komið fram voru mjög litlir að stærð. Núverandi jarðskjálftavirkni er langt frá þeirri jarðskjálftavirkni sem kom fram árið 2016 í Kötlu og er núverandi jarðskjálftavirkni ennþá mjög lítil í samanburðinum.

Jarðskjálftahrina í Krýsuvík

Í gær (08-Júní-2017) og í dag (09-Júní-2017) hefur verið jarðskjálftahrina í Krýsuvík. Þessi jarðskjálftavirkni virðist ekki tengjast eldstöðinni þó svo að hún verði þar, hérna er frekar um að ræða jarðskjálftavirkni vegna reks sem er algengt á Reykjanesskaga.


Jarðskjálftahrinan í Krýsuvík. Höfundaréttu þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn sem hefur komið fram hingað til var með stærðina 2,6 og annar stærsti jarðskjálftinn sem kom fram var með stærðina 2,0. Aðrir jarðskjálftar sem hafa komið fram voru minni að stærð. Jarðskjálftavirknin er ennþá í gangi en það dró úr henni í nokkra klukkutíma og er jarðskjálftavirknin aftur farin að aukast á ný.

Minniháttar jarðskjálftavirkni í Heklu

Í dag (09-Júní-2017) hefur verið lítil jarðskjálftavirkni átt sér stað í Heklu. Stærsti jarðskjálftinn hafði eingöngu stærðina 1,0 og mesta dýpið sem kom fram var 2,2 km.


Jarðskjálftavirknin í Heklu sem er til hægri á þessari mynd. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekkert sem bendir til þess að eldgos sé yfirvofandi í Heklu. Það getur hinsvegar breyst án mikils fyrirvara. Það er hugsanlegt að eldgosavirknin í Heklu sé vegna gufu eða gas sprengingina í eldstöðinni, allavegna á minna dýpi en það er erfiðara að segja til um það þegar komið er á meira dýpi. Þar er líklegra að um sé að ræða gas frekar en gufu að ræða en einnig gæti verið um kviku að ræða.

Á þessari stundu er ekkert sem bendir til þess að eldgos sé yfirvofandi í Heklu.

Djúpir jarðskjálftar í Trölladyngju

Í dag (08-Júní-2017) komu fram djúpir jarðskjálftar í Trölladyngju. Þessi jarðskjálftahrina er á minna dýpi en aðrir jarðskjálftar og jarðskjálftavirkni sem hefur áður komið fram í Trölladyngju á undanförnum mánuðum. Fyrir nokkrum mánuðum síðan voru jarðskjálftar að koma fram á 28 km dýpi í Trölladyngju en það hefur núna breyst. Í dag komu fram jarðskjálftar á dýpinu 18,6 km og niður á 23,3 km dýpi en þetta þýðir að kvika er á ferðinni undir Trölladyngju og er farin að leita upp. Í Nóvember-2015 kom fram jarðskjálftavirkni rétt fyrir utan Trölladyngju en sú virkni var á 15 til 18 km dýpi en var ekki beint undir Trölladyngju eins og nú er. Ég skrifaði grein um þá virkni og er hægt að lesa hana hérna. Þarna hefur verið önnur jarðskjálftavirkni en yfirleitt í forminu einn til tveir jarðskjálftar í hvert skipti og ég hef ekki skrifað um slíka smávirkni.


Jarðskjálftavirknin í Trölladyngju sem er staðsett norð-austur af Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Síðasta eldgos í Trölladyngju samkvæmt GVP (undir eldgosavirkni í Bárðarbungu) var fyrir 7000 árum síðan. Síðan þá hefur ekki verið nein önnur eldgosavirkni í Bárðarbungu eftir því sem best er vitað. Það hafa verið fleiri eldgos í Dyngjuhálsi en ég held að það svæði sé undir 200 metra jökli og þar eru einnig mjög djúpir jarðskjálftar að eiga sér stað þessa dagana. Það er óljóst hvað er að gerast á þessu svæði og það mun hugsanlega koma í ljós einn daginn.

Minniháttar jarðskjálftahrina í Költu

Í dag (03-Júní-2017) varð lítil jarðskjálftahrina í Kötlu. Þetta var mjög lítil jarðskjálftahrina og enginn af þeim jarðskjálftum sem varð hefur náð stærðinni 2,0. Miðað við staðsetningar og dýpi þessara jarðskjálfta þá er líklegt að þarna sé kvika á ferðinni, mesta dýpi sem kom fram var 16,1 km.


Jarðskjálftavirkni í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það hefur dregið aftur úr jarðskjálftavirkni í Kötlu í augnablikinu. Í Júní hefst hinsvegar sumar jarðskjálftavirknin í Kötlu og á næstu vikum mun jarðskjálftavirkni væntanlega aukast í Kötlu og gera það fram í Desember þegar aftur fer að draga úr jarðskjálftavirkninni.

Vikuleg jarðskjálftahrina í Bárðarbungu (01-Júní-2017)

Í dag (01-Júní-2017) varð jarðskjálftahrina í Bárðarbungu. Þessi jarðskjálftahrina var á hefðbundum stað í norð-austur hluta öskju Bárðarbungu. Það komu fram tveir jarðskjálftar með stærðina 3,2 og einn jarðskjálfti með stærðina 3,6. Aðrir jarðskjálftar sem urðu voru smærri að stærð.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu í dag (01-Júní-2017). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu er núna farin að nálgast það að vera vikuleg aftur, yfirleitt verður einn jarðskjálfti en yfirleitt koma fram nokkrir jarðskjálftar í einu og þá eru þeir flestir stærri en 3,0 að stærð. Hvað þessi aukna virkni þýðir er óljóst á þessari stundu.

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu (27-Maí-2017)

Í dag (27-Maí-2017) klukkan 09:36 varð jarðskjálfti með stærðina 3,6 í Bárðarbungu. Dýpi þessa jarðskjálfta var í kringum 7 km. Það komu fram aðrir jarðskjálftar í þessari jarðskjálftahrinu en þeir voru allir minni að stærð.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu, græna stjarnan sýnir staðsetningu jarðskjálftans með stærðina 3,9. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Samkvæmt tilkynningu frá Almannavörnum þá er ennþá mikill hiti í Bárðarbungu, þá sérstaklega í öskjubarminum og bendir það til þess að Bárðarbunga sé ekki ennþá farin að kólna eftir eldgosið í Holuhrauni. þessi mikla virkni bendir til þess að líklega sé núverandi eldgosatímabili í Bárðarbungu sé ekki lokið og hugsanlegt að langt sé í að því ljúki.

Jarðskjálftahrina í Kolbeinsey

Í gær (24-Maí-2017) og aðfaranótt 25-Maí-2017 var jarðskjálftahrina í Kolbeinsey. Stærstu jarðskjálftanir voru með stærðina 3,6 (tveir þannig) og síðan stærðina 3,5 en aðrir jarðskjálftar sem urðu voru minni að stærð. Enginn órói kom fram þegar þessir jarðskjálftar áttu sér stað en það útilokar ekki þann möguleika að kvikuinnskot hafi átt sér stað þarna. Hafi kvikuinnskot átt sér stað þarna, þá náði það ekki til yfirborðs. Kolbeinsey er langt frá jarðskjálftamælaneti Veðurstofu Íslands og er næsta SIL stöð í rúmlega 25 km fjarlægð en mun lengra er í næstu SIL stöðvar. Þessi fjarlægð gerir mjög erfitt að fylgjast með þessum jarðskjálftum og sjá hvað er að gerst en líklega mundi gosóri koma fram á jarðskjálftamælinum í Grímsey.


Grænu stjörnunnar sýna hvar jarðskjálftahrinan í Kolbeinsey varð. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Síðasta eldgos á þessu svæði varð árið 1755 en ekki er vitað nákvæmlega hvar það varð, síðasta eldgos sem vitað er hvar varð með einhverri vissu átti sér stað árið 1372 og varð norð-vestur af Grímsey. Það bendir til þess að eldstöðvarkerfi Kolbeinseyjar fari í áttina að Grímsey. Þessa stundina er engin mælanleg jarðskjálftavirkni í Kolbeinsey.