Category: Katla

Birt þann

Snögg aukning í jarðskjálftavirkni í Kötlu – Stöðugrein 1

Í kvöld hefur verið snögg aukning í jarðskjálftavirkni í Kötlu. Stærsti jarðskjálftinn hingað til var með stærðina 3,6 en ég er ekki viss um stærðir annara jarðskjálfta þessa stundina. Ég mun uppfæra þessa grein um leið og stærðir þessara jarðskjálfta eru komnar á hreint. Núverandi ástand virðist vera minna stöðugt en það sem kemur fram hjá Veðurstofunni núna í kvöld á vefsíðu þeirra.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu þessa stundina. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Óróaplott Veðurstofunnar hafa ekki að fullu uppfærst og því hef ég þær upplýsingar ekki eins og stendur. Óróaplottinn uppfærast eingöngu á 30 mínútu fresti og það þýðir að ég hef ekki fengið inn öll óróagögnin eins og stendur. Ég mun uppfæra þessa grein um leið og ég hef þau gögn ef þarf.

Þegar þessi grein er skrifuð er ekkert eldgos hafið í Kötlu. Það gæti þó breyst án nokkurs fyrirvara.

Ég mun uppfæra þessa grein eða skrifa nýja grein eftir því sem staða mála þróast.

Uppfærsla 1

Það hefur dregið úr jarðskjálftavirkni í Kötlu síðustu klukkutímana. Þessi jarðskjálftahrina sem varð núna er önnur jarðskjálftahrinan á tveim dögum en sú fyrri varð þann 19-Júní-2017. Ekkert óvenjulegt kemur fram á óróaplottum Veðurstofu Íslands þessa stundina.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu klukkan 21:35. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.


Jarðskjálftinn með stærðina 3,6 í Kötlu. Þessi mynd er síuð á 1Hz vegna hávaða frá vindinum. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi síðunni.


Seinni jarðskjálftinn sem kom fram í Kötlu. Þetta er mjög langur jarðskjálfti eins og sést á þessu plotti og það sést þegar þetta hættir. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi síðunni.

Á þessari stundu er mikið hvassviðri á suðurlandi sem gerir það erfitt að fylgjast með og mæla jarðskjálftavirkni í Kötlu á þessari stundu á jarðskjálftamælinum mínum í Heklubyggð. Mikill vind og sjávarhávaði kemur fram á mælinum vegna veðurs.

Greinin var uppfærð klukkan 21:55.

Birt þann

Jarðskjálftahrina í Kötlu (18-Júní-2017)

Í dag (18-Júní-2017) varð jarðskjálftahrina í Kötlu. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 3,2 og tveir næst stærstu jarðskjálftarnir voru með stærðina 2,8. Dýpið var mælt 0,0 km sem er undir villumörkum Veðurstofu Íslands sem er 300 metrar (upp/niður).


Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina er nærri því að vera í beina norður-suður átt. Þessa stundina hefur dregið aftur úr jarðskjálftavirkni í Kötlu og engin önnur virkni er að eiga sér stað þessa stundina í Kötlu. Ég veit ekki ennþá hvort að þessi jarðskjálftavirkni er hluti af venjulegri sumarvirkni eða hvort að eitthvað meira sé að gerast í Kötlu. Það mun eingöngu koma í ljós með tímanum hvort er raunin.

Birt þann

Jarðskjálftavirkni eykst hægt í Kötlu

Síðustu daga hefur jarðskjálftavirkni í Kötlu verið að aukast hægt og rólega. Þessi aukning á jarðskjálftum er í samræmi við aukna bráðnun á Mýrdalsjökli yfir sumarið. Það sem er þó öðruvísi núna er hversu hratt jarðskjálftavirknin er að aukast í Kötlu síðustu dagana. Þessa stundina þá hefur jarðskjálftavirknin í Kötlu ekki náð því stigi sem sást í fyrra (2016).


Jarðskjálftavirknin í Kötlu síðustu 48 klukkutímana. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn síðustu 48 klukkutímana var með stærðina 2,4 en þessi jarðskjálfti kom fram í minniháttar jarðskjálftahrinu í Kötlu. Síðan þá hafa komið fram nýjir jarðskjálftar innan í Kötluöskjunni en allir jarðskjálftarnir sem hafa komið fram voru mjög litlir að stærð. Núverandi jarðskjálftavirkni er langt frá þeirri jarðskjálftavirkni sem kom fram árið 2016 í Kötlu og er núverandi jarðskjálftavirkni ennþá mjög lítil í samanburðinum.

Birt þann

Minniháttar jarðskjálftahrina í Költu

Í dag (03-Júní-2017) varð lítil jarðskjálftahrina í Kötlu. Þetta var mjög lítil jarðskjálftahrina og enginn af þeim jarðskjálftum sem varð hefur náð stærðinni 2,0. Miðað við staðsetningar og dýpi þessara jarðskjálfta þá er líklegt að þarna sé kvika á ferðinni, mesta dýpi sem kom fram var 16,1 km.


Jarðskjálftavirkni í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það hefur dregið aftur úr jarðskjálftavirkni í Kötlu í augnablikinu. Í Júní hefst hinsvegar sumar jarðskjálftavirknin í Kötlu og á næstu vikum mun jarðskjálftavirkni væntanlega aukast í Kötlu og gera það fram í Desember þegar aftur fer að draga úr jarðskjálftavirkninni.

Birt þann

Sterk jarðskjálftahrina í Kötlu í dag (19.04.2017)

Í dag (19.04.2017) varð kröftug jarðskjálftahrina í Kötlu og voru stærstu jarðskjálftarnir með stærðina 3,0 og 3,1. Þetta er öflugasta jarðskjálftavirkni í Kötlu síðan í Janúar-2017 þegar jarðskjálfti með stærðina 4,3 átti sér stað. Enginn gosórói kom fram í Kötlu í kjölfarið á þessari jarðskjálftahrinu.


Jarðskjálftahrinan í Kötlu. Græna stjörnurnar sýna staðsetningu jarðskjálftanna með stærðina 3,0 og 3,1. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þeir jarðskjálftar sem ég mældi á jarðskjálftamælinum mínum í Heklubyggð sýnir að umrædd jarðskjálftavirkni er blanda af lágtíðni/hátíðni jarðskjálfta. Það þýðir að kvika ber ábyrgð á jarðskjálftahrinu dagsins í Kötlu. Það kom fram í fréttum í dag að umrædd jarðskjálftahrina er að mestu leiti langt frá háhitasvæðum sem er að finna undir Mýrdalsjökli og því er þessi jarðskjálftahrina ekki tengd þeim. Jarðskjálftahrinan í dag varð nærri svæði þar sem gaus síðast árið 1755 og einnig nærri svæði þar sem varð lítið eldgos árið 1955 (komst ekki upp úr jöklinum).


Stærsti jarðskjálftinn í Kötlu eins og hann kom fram á jarðskjálftamælinum mínum í Heklubyggð. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi og nánari upplýsingar er að finna á síðunni CC leyfi.

Þessi jarðskjálftavirkni getur verið vísbending um það hvað mun hugsanlega á leiðinni í Kötlu. Það er þó engin leið til þess að segja til um slíkt með neinni vissu í dag. Þar sem núverandi jarðskjálftavirkni hefur verið í gangi frá Ágúst-2016 að mestu leiti. Hvernig þetta þróast á eftir að koma í ljós, vegna skorts á gögnum er ekki hægt að segja nákvæmlega til um það hvað gerist næst í Kötlu en nýjustu eldgosagögnin sem íslendingar hafa eru frá árinu 1918 og eru mjög ónákvæm vegna skorts á vísindaþekkingu á þeim tíma.

Birt þann

Áframhaldandi jarðskjálftavirkni í Kötlu

Síðustu daga hefur verið jarðskjálftavirkni í Kötlu. Þessi jarðskjálftavirkni kemur í tveim gerðum, fyrri gerðin eru jarðskjálftahrinu en sú seinni eru stakir jarðskjálftar sem eru dreifðir um öskju Kötlu.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu síðustu 48 klukkutímana. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Vísbendinganar eru þess eðlis að líklega mun gjósa í Kötlu fljótlega. Hinsvegar er ennþá möguleiki á því að Katla muni róast niður aftur og ekkert frekar muni gerast, aftur á móti eins og málin standa í dag. Þá er það ólíklegri niðurstaða. Þetta er sérstaklega mikilvægt þar sem jarðskjálftavirknin í Kötlu hefur verið í gangi síðan í lok Ágúst-2015 og það virðist lítið vera að breytast þar, þó svo að það dragi aðeins úr virkninni einhverja daga og vikur tímabundið. Þessa stundina er jarðskjálftavirknin í Kötlu frekar lítil og aðeins smáskjálftar að eiga sér stað. Þessa stundina hafa allir jarðskjálftar verið minni en 3,0 að stærð og það er engin merki þess að draga sé úr jarðskjálftavirkni í Kötlu.

Birt þann

Jarðskjálftavirkni eykst í Kötlu á ný

Síðasta sólarhringinn (15 til 16.02.2017), þá hefur jarðskjálftavirkni verið að aukast í Kötlu. Þessi aukning á jarðskjálftum fylgir fyrra munstri og hugsanlegt er að jarðskjálftar með stærðina 3,0 og stærri verði í Kötlu á næstu dögum. Það er þó ekki hægt að segja til um það með neinni vissu. Hérna er ég eingöngu að miða við bestu mögulegu gögn sem ég hef.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu síðasta sólarhringinn. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Sú jarðskjálftavirkni sem hefur orðið var ekki kröftug og stærsti jarðskjálftinn var eingöngu með stærðina 2,0. Allir aðrir jarðskjálftar sem urðu voru minni að stærð. Í fyrri jarðskjálftahrinum hefur þetta orðið þannig að lítil jarðskjálftahrina hefst og síðan kemur hlé í nokkra klukkutíma til daga, eftir að því líkur þá hefst jarðskjálftahrina með einum eða fleiri jarðskjálftum með stærðina 3,0 í öskju Kötlu. Ég reikna með að þetta munstur muni endurtaka sig núna. Hvað síðan raunverulega gerist á eftir að koma í ljós.

Birt þann

Jarðskjálfti með stærðina 4,3 í Kötlu

Í dag (26.01.2017) klukkan 15:14 varð jarðskjálfti með stærðina 4,3 í Kötlu. Samkvæmt fréttum þá fannst þessi jarðskjálfti í Vík í Mýrdal og í nágrenninu. Annar stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 3,0 og þriðji stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 2,9. Þessa stundina hafa aðrir jarðskjálftar verið minni að stærð.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu, græna stjarnan sýnir þar sem jarðskjálftinn með stærðina 4,3 átti sér stað. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.


Jarðskjálftinn í Kötlu eins og hann kom fram á jarðskjálftamælinum mínum í Heklubyggð, þetta er jarðskjálftinn með stærðina 4,3. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC Leyfi síðunni.

Engar stórar breytingar hafa sést á óróamælum í kringum Kötlu í kjölfarið á þessum jarðskjálfta. Þó er hugsanlegt að illa greinanleg merki hafi sést á einni SIL stöðinni um að háhitasvæði hafi orðið æst rétt áður en jarðskjálftinn átti sér stað, það er þó ekki hægt að staðfesta það með neinum öruggum hætti.

Ég mun uppfæra þessa grein eftir því sem þurfa þykir ef eitthvað meira gerist í Kötlu.

Birt þann

Snörp aukning á jarðskjálftavirkni í Kötlu

Síðustu 24 klukkustundirnar þá hefur verið mikil aukning í jarðskjálftum í Kötlu. Þessi aukna virkni hófst í gær með jarðskjálftahrinum í kötluöskjunni, það hefur síðan haldið áfram síðustu klukkutímana með löngum hléum á milli. Þessi jarðskjálftavirkni er vegna þess að kvikan er að reyna brjóta sér leið uppúr eldstöðinni en hefur ekki alveg orkuna í það ennþá. Það er ekki vitað afhverju jarðskjálftarnir verða á 0,1 km dýpi, það er kenning um það að eldstöðin sé orðin svo heit að innan að þar geta ekki lengur orðið jarðskjálftar en það hefur ekki verið sannað ennþá. Hægt er að lesa um kvikukerfi Kötlu hérna og hérna (pdf) á ensku.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu síðustu 24 klukkutímana. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 3,3. Aðrir jarðskjálftar sem hafa komið fram eru minni að stærð. Þessa stundina hafa komið fram í kringum 74 jarðskjálftar. Mig grunar að áframhald verði á þessari jarðskjálftavirkni í Kötlu en reikna má með hléum sem vara frá nokkrum klukkutímum yfir í nokkra daga, jafnvel upp í nokkrar vikur. Afhverju þessi hegðun kemur fram veit ég ekki. Það er einnig nauðsynlegt að taka það fram að talsvert hefur komið af jarðskjálftum með neikvætt gildi. Þeir jarðskjálftar koma ekki fram á nýju vefsíðu Veðurstofunnar, en hægt er að sjá þá á gömlu vefsíðu Veðurstofunnar.

Hægt er að fylgjast með breytingum á leiðni í jökulám sem renna frá Mýrdalsjökli hérna. Það þarf bara að smella á eina jökulána sem er fylgst með í kringum Mýrdalsjökul og athuga stöðuna þannig, eftir það er hægt að fylgjast með stöðunni á hinum jökulánum.

Uppfærsla

Þann 24.01.2017 klukkan 11:13 varð jarðskjálfti með stærðina 3,1 í Kötlu, þessi jarðskjálfti varð á svæði þar sem minni jarðskjálftar höfðu áður átt sér stað. Síðan þessi jarðskjálfti varð hefur dregið aðeins úr jarðskjálftavirkni.


Jarðskjálftavirkni í Kötlu síðustu 24 klukkutíma. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessa stundina er mjög rólegt í Kötlu og ekki margir jarðskjálftar að eiga sér stað. Ég reikna ekki með að þessi rólegheit muni vara mjög lengi, þar sem þessi jarðskjálftavirkni virðist koma í púlsum. Þeir jarðskjálftar sem ég hef náð að mæla eru svokallaðir „hybrid earthquakes“, eða blandaðir jarðskjálftar (nánar hérna, USGS, á ensku). Ég veit ekki hvort að það hafa orðið einhverjir lágtíðni jarðskjálftar í Kötlu ennþá eða mjög lágtíðni jarðskjálftar. Ég reikna með að jarðskjálftavirkni haldi áfram í Kötlu.

Grein uppfærð þann 25.01.2017 klukkan 05:27 UTC.

Birt þann

Jarðskjálftahrinur í Kötlu

Síðan á laugardaginn 21-Janúar-2017 hefur verið talsverð jarðskjálftavirkni í Kötlu. Þessi jarðskjálftavirkni hefur verið frekar lítil og dreifð um alla öskjuna. Þetta er mjög óvenjuleg jarðskjálftavirkni í Kötlu fyrir þennan árstíma. Þær jarðskjálftahrinur sem hafa átt sér stað eru dreifðar yfir alla öskjuna og stærstu jarðskjálftinn sem hefur mælst náði eingöngu stærðinni 2,4.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni er mjög óvenjuleg í Kötlu, þar sem venjulega er rólegt í jarðskjálftum á þessum árstíma og alveg fram í Júní og jafnvel fram í miðjan Júlí. Á þessum árstíma bætist í snjóinn ofan á Mýrdalsjökli og það dregur venjulega úr þeirri jarðskjálftavirkni sem er í Kötlu og snjór hefur verið að bætast við jökulinn síðan um miðan Nóvember hið minnsta, líklega aðeins fyrr þar sem það byrjar venjulega að snjóa fyrr á svæðum sem standa hærra. Jarðskjálftavirknin er ennþá í gangi, þó svo að aðeins hafi dregið úr jarðskjálftavirkninni síðustu klukkutíma.