Kröftug jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu

Í dag (29-Apríl-2018) klukkan 16:13 í Bárðarbungu. Jarðskjálfti með stærðina 2,8 varð klukkan 05:01 síðustu nótt.


Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu (græn stjarna). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni er venjuleg fyrir Bárðarbungu um þessar mundir. Jarðskjálftavirknin á uppruna sinn í því að Bárðarbunga er að þenjast út eftir eldgosið 2014-Ágúst til 2015-Febrúar. Um þessar mundir verður jarðskjálfti með stærðina 3,0 eða stærri á 2 til 4 mánaða fresti. Svona jarðskjálftavirkni var vikuleg frá árinu 2015 til ársins 2016. Í dag eru færri jarðskjálftar en þeir jarðskjálftar sem koma eru oft stærri í staðinn.

Lítil jarðskjálftahrina í Kötlu

Dagana 25-Apríl-2018 og 26-Apríl-2018 varð lítil jarðskjálftahrina í Kötlu. Jarðskjálftahrinan varð í suðurhluta öskju Kötlu.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærstu jarðskjálftarnir í þessari hrinu voru með stærðina 2,1 og 1,8 en allir aðrir jarðskjálftar voru minni að stærð. Þessi jarðskjálftahrina bendir til þess að sumarjarðskjáltavirknin sé að hefjast í Kötlu þetta árið og því má búast við talsverði jarðskjálftavirkni í Kötlu næstu mánuði.

Jarðskjálftavirkni í Öræfajökli og Tungnafellsjökli

Þessi grein fjallar um tvær eldstöðvar. Það er einnig talsverð jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu þessa stundina en það verður sér grein ef þörf er á því.

Öræfajökull

Þessa stundina er nærri því stöðug jarðskjálftavirkni í Öræfajökli. Stærsti jarðskjálftinn hingað til var með stærðina 2,0 og annar stærsti jarðskjáfltinn var með stærðina 1,2.


Jarðskjálftavirkni í Öræfajökli. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.


Jarðskjálftavirkni í Öræfajökli síðustu 15 dagana. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það sem ég hef áhyggjur af er að Öræfajökull virðist vera kominn í annað stig í því ferli áður en eldgos verður. Þessu er lýst vel í þessari grein hérna byggt á rannsókn frá USGS. Greinina er hægt að lesa hérna á ensku. Seismic patterns help forecast eruptions from quiet stratovolcanoes

Tungnafellsjökull

Það hefur einnig verið lítil jarðskjálftahrina í Tungnafellsjökli síðustu klukkutíma og daga. Það er óljóst hvað er að valda þessum jarðskjálftum í Tungnafellsjökli á þessari stundu. Það er hugsanlegt að hérna sé um að ræða spennubreytingar í jarðskorpunni vegna Bárðarbungu og eldgossins 2014 til 2015.


Jarðskjálftavirkni í Öræfajökli og Tungnafellsjökli. Þarna sést einnig jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Eins og staðan er núna þá er ég ekki að reikna með eldgosi í nálægri framtíð í Tungnafellsjökli.

Snögg aukning í jarðskjálftum í Öræfajökli (hefur róast á ný)

Aðfaranótt 9-Apríl-2018 varð snögg aukning í jarðskjálftum í Öræfajökli. Það hefur aftur dregið úr þessari virkni á ný. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu hafði stærðina 1,5 en aðrir jarðskjálftar sem urðu náðu flestir ekki stærðinni 1,0. Dýpi þessara jarðskjálfta virðist hafa verið í kringum 6 til 8 km en það virðist vera erfitt af einhverjum ástæðum að fá nákvæmt dýpi á þessa jarðskjálfta. Ég veit ekki afhverju það er. Fjöldi jarðskjálfta í þessari hrinu var 22.


Jarðskjálftavirkni síðustu 15 daga í Öræfajökli. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.


Jarðskjálftavirkni í Öræfajökli síðan árið 2005. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.


Jarðskjálftavirkni síðustu 48 klukkutíma í Öræfajökli. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég veit ekki afhverju núverandi jarðskjálftamunstur kemur fram í Öræfajökli. Hinsvegar lýst mér ekkert á þessa þróun í Öræfajökli eins og þetta er að koma fram núna í eldstöðinni og mig grunar að svona jarðskjálftahrinur séu að verða algengari í Öræfajökli en áður var. Þessi jarðskjálftavirkni sýnir að mig grunar ekki alla söguna um það sem er að gerast í Öræfajökli núna um þessar mundir. Það hefur ekki orðið nein sjáanleg breyting á leiðni í jökulám frá Öræfajökli.

Mánaðarlegt yfirlit yfir virknina í Öræfajökli – Mars 2018

Hérna er stutt yfirlit yfir jarðskjálftavirknina í Öræfajökli.

Í síðasta mánuði þá hélt jarðskjálftavirknin áfram í Öræfajökli og hefur þessi jarðskjálftavirkni verið að mestu leiti stöðug og meirihluti allra þeirra jarðskjálfta sem hafa átt sér stað eru mjög litlir jarðskjálftar. Flestir með stærðina 0,0 til 1,0. Einn jarðskjálfti með stærðina 2,8 átti sér stað og síðan kom fram einn jarðskjálfti með stærðina 3,0 (grein um þann jarðskjálfta er að finna hérna).


Jarðskjálftavirknin í gær í Öræfajökli. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þar sem um er að ræða mjög litla jarðskjálfta þá hverfa þeir í vindhávaðann þegar sterkur vindur eða stormur er á svæðinu. Þar sem það styttist í sumarið þá dregur úr tíðni storma á svæðinu og því batna aðstæður til jarðskjálftamælinga í kjölfarið. Það er ekkert sem bendir til þess að eldgos sé yfirvofandi eins og stendur. Það er eingöngu þegar stórum og litlum jarðskjálftum fer að fjölga mjög hratt að ljóst er að eldgos sé yfirvofandi. Hinsvegar er nauðsynlegt að fylgjast með þeirri jarðskjálftavirkni sem á sér núna stað í Öræfajökli til öryggis.

Jarðskjálfti með stærðina 3,0 í Öræfajökli

Í dag (24-Mars-2018) klukkan 16:32 varð jarðskjálfti með stærðina 3,0 í Öræfajökli. Undanfarnar vikur hefur verið mikið um litla jarðskjálfta í Öræfajökli og hefur sú jarðskjálftavirkni verið nær stöðug síðustu vikunar.


Jarðskjálftavirknin í Öræfajökli. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er óljóst þessa stundina hvort að einhver breyting sé að eiga sér stað í Öræfajökli. Það hefur orðið örlítil aukning í jarðskjálftum sem eru stærri en 1,5 síðustu daga. Í heildina þá hefur ekki orðið mikil breyting í jarðskjálftavirkni í Öræfajökli. Jarðskjálftavirknin hefur hinsvegar verið stöðug með smáskjálftum undanfarnar vikur og það er spurning hvort að það boði vandræði í nálægri framtíð.

Jarðskjálftinn með stærðina 3,0 fannst í Öræfasveit samkvæmt Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálfti með stærðina 4,3 í Bárðarbungu

Í gær (21-Mars-2018) klukkan 22:56 varð jarðskjálfti með stærðina 4,3 í Bárðarbungu. Jarðskjálftinn varð á hefðbundnum stað innan í öskju Bárðarbungu. Á svæði þar sem er mikil jarðhitavirkni til staðar núna og er þessi jarðhitavirkni það mikil að hún hefur náð að bræða jökulinn ofan af sér.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu (græn stjarna). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það virðist að það sé talsverð jarðskjálftavirkni í gangi á þessu svæði samkvæmt nálægum SIL stöðvum. Þessi jarðskjálftavirkni kemur þó ekki fram á kortinu vegna þess að þessi jarðskjálftavirkni kemur bara fram á einni SIL stöð.

Jarðskjálftahrina í Öskju

Í gær (14-Mars-2018) hófst jarðskjálftahrina í Öskju með jarðskjálfta sem var með stærðina 3,8. Það hefur verið hrina af litlum jarðskjálftum á þessu sama svæði síðustu vikur. Þessa stundina er jarðskjálftavirknin ennþá í gangi.


Jarðskjálftahrinan í Öskju (græna stjarnan). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þetta er sterkasti jarðskjálfti í Öskju síðan í Ágúst-2014 þegar jarðskjálfti með stærðina 4,5 varð þar. Sú jarðskjálftavirkni tengdist eldgosinu í Bárðarbungu og kvikuinnskotinu og þeirri virkni. Einnig sem það varð staðbundin þensla í Öskju vegna þeirrar virki. Það dró úr þenslunni síðar og svæðið varð aftur eðlilegt. Á þessari stundu hefur ekki komið fram neinn órói og það þýðir að þarna er ekki nein kvikuhreyfing eða eldgos að eiga sér stað.

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu og suð-austur af Bárðarbungu

Í gær (07-Mars-2018) var jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Jarðskjálftavirknin var á tveim svæðum. Í sjálfri Bárðarbungu og síðan suð-austan við Bárðarbungu.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirknin í sjálfri Bárðarbungu er eðlileg og tengist þenslu eldstöðvarinnar þar sem kvika er þessa stundina að streyma inn í kvikuhólf Bárðarbungu. Jarðskjálftavirknin á sér stað þegar kvikan þrýstir jarðskorpunni upp þegar kvikan flæðir inn í kvikuhólfið af miklu dýpi. Jarðskjálftahrinan suð-austur af Bárðarbungu er áhugaverðari. Þar er kvikuinnskot á ferðinni og það hefur verið virkt á þessu svæði í nokkur ár. Jarðskjálftavirkni í þessu kvikuinnskoti er ennþá á dýpinu 15 til 23 km en aukin jarðskjálftavirkni þýðir að hugsanlega sé aukin hætta á eldgosi á þessu svæði ef jarðskjálftavirknin minnkar ekki. Aukin kvikuvirkni í Bárðarbungu virðist hafa ýtt undir jarðskjálftavirkni í þessu kvikuinnskoti síðustu mánuði.

Það er mikil hætta á sterkum jarðskjálfta í Bárðarbungu á næstu dögum eða vikum.

Það var einnig áhugaverður atburður þegar jarðskjálftavirknin gekk yfir í Bárðarbungu. Það virðist sem að óróahviða hafi komið fram á miðbandinu (1-2Hz) þegar jarðskjálftahrinan átti sér stað. Þetta er mjög óvenjulegt. Hvað þetta þýðir er ekki augljóst á þessari stundu.


Óróahviðan sést nærri endanum (rauða, græna, bláa) á þessari mynd. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Áframhaldandi jarðskjálftahrina í Öræfajökli, ný jarðskjálftahrina í Tungnafellsjökli

Jarðskjálftahrinan sem hófst í Öræfajökli þann 25-Febrúar-2018 heldur áfram. Flestir af þeim jarðskjálftum sem koma fram eru litlir, flestir eru minni en 1,0 að stærð.


Jarðskjálftavirknin í Öræfajökli og Tungnafellsjökli. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Eldstöðin Tungnafellsjökull

Norð-vestur af Öræfajökli er eldstöðin Tungnafellsjökull. Þar hefur jarðskjálftavirkni tekið sig upp aftur eftir talsvert hlé. Flestir jarðskjálftar sem verða þar eru einnig mjög litlir og langflestir eru minni en 1,0 að stærð. Eftir eldgosið í Bárðarbungu 2014 – 2015 jókst jarðskjálftavirknin í Tungnafellsjökli en það var einnig mikil jarðskjálftavirkni í Tungnafellsjökli á meðan eldgosið í Bárðarbungu stóð yfir vegna spennubreytinga í jarðskorpunni. Það er líklegt að núverandi jarðskjálftavirkni sé vegna spennubreytinga í jarðskorpunni.