Author: Jón Frímann

Birt þann

Jarðskjálftahrina á suðurhluta Tjörnesbrotabeltsins (TFZ)

Síðan í gær (6-Júlí-2019) hefur verið jarðskjálftahrina í gangi í suðurhluta Tjörnesbrotabeltisins. Fjöldi mældra jarðskjálfta er meiri en 170 þegar þessi grein er skrifuð. Þessi tala mun verða fljótlega úrelt. Það er ekki kominn tala á stærstu jarðskjálftana sem þarna hafa orðið þar sem sjálfvirka kerfið er ekki alltaf nákvæmt.


Jarðskjálftahrinan í suðurhluta Tjörnesbrotabeltisins. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er eldstöð á þessu svæði sem gaus síðast árið 1868 í einn mánuð (Desember 1867 til Janúar 1868) samkvæmt sögulegum gögnum. Það er ekkert sem bendir til þess að þessi jarðskjálftavirkni tengist þeirri eldstöð. Ég veit ekki hvort að það mun breytast. Upplýsingar um eldstöðina er að finna hérna á vefsíðu Global Volcanism Program.

Birt þann

Mæling á Mw7,1 jarðskjálftanum í Kaliforníu, Bandaríkjunum

Hérna er mælingin hjá mér af jarðskjálftanum í Kaliforníu, Bandaríkjunum þann 6-Júlí-2019. Ég hef engar sérstakar upplýsingar um þetta þar sem ég þekki jarðfræðina á þessu svæði og veit því ekki hvaða öfl eru nákvæmlega að verki þarna eða hvaða brotalínur í jarðskorpunni eru að hreyfa sig núna. Ég náði eingöngu að mæla yfirborðsbylgjunar vel í þessum jarðskjálfta og ég veit ekki almennilega afhverju það er. Fjarlægðin er 6756 km.


Lóðrétti ásinn (Z) á jarðskjálftamælinum.


Norður-Suður ásinn á jarðskjálftamælinum.


Austur-Vestur ásinn á jarðskjálftamælinum.

Yfirborðsbylgjunar eru sterkastar á Norður-Suður ásnum. Ég mældi ekki jarðsjálftann þann 4-Júli-2019 sem var með stærðina Mw6,5.

Birt þann

Jarðskjálftahrina austan við Grímsey (Tjörnesbrotabeltið)

Í dag (30-Júní-2019) þá hófst jarðskjálftahrina austan við Grímsey. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 3,6. Það eru engar fregnir af því að þessi jarðskjálfti hafi fundist.


Jarðskjálftahrinan austan við Grímsey. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Í ár hafa orðið nokkrar jarðskjálftahrinur á þessu svæði og það má reikna með frekari jarðskjálftavirkni á þessu svæði á næstu mánuðum. Þessi jarðskjálftavirkni virðist eingöngu vera tengd jarðskorpuhreyfingum á svæðinu.

Birt þann

Þrír sterkir jarðskjálftar í Bárðarbungu

Í gær (24-Júní-2019) urðu þrír sterkir jarðskjálftar klukkan 13:09, klukkan 13:18 og klukkan 13:55 í Bárðarbungu. Jarðskjálftinn sem varð klukkan 13:09 er með stærðina mb4,5 á EMSC (upplýsingar hérna). Jarðskjálftinn sem varð klukkan 13:55 er einnig með stærðina 4,5 á vefsíðu EMSC (upplýsingar hérna). Veðurstofan er með stærðina á jarðskjálftanum klukkan 13:09 sem Mw3,3 og jarðskjálftinn sem varð klukkan 13:55 er með stærðina Mw4,1. Jarðskjálftinn sem varð klukkan 13:18 er með stærðina Mw3,4. Minni jarðskjálftar hafa komið í kjölfarið á stóru jarðskjálftunum.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu gerist vegna þess að eldstöðin er ennþá að þenjast út. Þar sem Bárðarbunga er ennþá á því að stigi að þenjast út þá olli þessi jarðskjálftahrina ekki neinum kvikuhreyfingum eða kom af stað eldgosavirkni. Tveir af jarðskjálftunum voru á hefðbundum stöðum en þriðji jarðskjálftinn sem varð klukkan 13:09 varð í norð-vestanverðri eldstöðinni sem er óvenjuleg staðsetning miðað við fyrri jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Síðasti stóri jarðskjálfti í Bárðarbungu átti sér stað þann 19-Júní-2019 og er því mjög stutt á milli stórra jarðskjálfta í Bárðarbungu núna. Það virðist ekki vera óvenjuleg virkni.

Birt þann

Djúpir jarðskjálftar suð-austur af Bárðarbungu

Í gær (19-Júní-2019) og í dag (20-Júní-2019) varð jarðskjálftahrina suð-austur af Bárðarbungu. Þetta svæði í Bárðarbungu hefur verið virkt síðan eldgosinu lauk í Febrúar 2015 og mögulega fyrr en það. Síðasta eldgos á þessu svæði varð í Febrúar 1726 (+- 30 dagar) til Maí 1726 (+- 30 dagar). Hugsanlega hafa orðið fleiri eldgos á þessu svæði án þess að þeirra yrði vart af fólki í fortíðinni.


Jarðskjálftahrinan suð-austur af Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Dýpið í þessari jarðskjálftahrinu er mjög mikið og mældist dýpsti jarðskjálftinn með 30,4 km dýpi. Það er ekki hægt að útiloka að það dýpi komi til vegna lélegrar mælinga eða lélegrar staðsetningar á jarðskjálftanum. Samkvæmt mælingum þá er jarðskorpan á þessu svæði allt að 45 km þykk. Það er ekki hægt að segja til um það hvort að þessi jarðskjálftavirkni mun enda í eldgosi. Ef að eldgos verður þá getur það hafist án mikillar viðvörunar og án mikillar jarðskjálftavirkni.

Birt þann

Jarðskjálfti með stærðina 3,4 í Bárðarbungu

Eftir langt tímabil án mikillar virkni þá varð í kvöld (18-Júní-2019) jarðskjálfti með stærðina 3,4 í Bárðarbungu og varð á hinum hefðbundna stað í miðju öskju Bárðarbungu. Rétt áður en þessi jarðskjálfti varð komu fram litlir jarðskjálftar nokkrum klukkutímum áður eins og gerist oftast.


Jarðskjálftahrinan í Bárðarbungu. Græna stjarnan sýnir virknina. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekki hægt að segja til um það hvort að frekari jarðskjálftavirkni verður á þessu svæði. Venjan er að það komi fram jarðskjálfti sem er stærri en 3,0 og síðan verður allt rólegt næstu vikur til mánuði í Bárðarbungu. Mig grunar að svo verði raunin í þetta skiptið.

Birt þann

Virkni í Torfajökli

Stundum kemur náttúran með eitthvað óvænt. Þetta gildir núna um Torfajökul. Það virðist sem að jarðskjálftavirkni hafi hafist í Torfajökli þann 27-Janúar-2019 án nokkurar viðvörunar. Greinin um þá jarðskjálftahrinu er hægt að lesa hérna.


Jarðskjálftavirknin í Torfajökli þann 29-Apríl-2019. Línan sem jarðskjálftarnir mynda er orðin ljós. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.


Jarðskjálftavirknin þann 3-Maí-2019. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.


Jarðskjálftavirknin þann 4-Júní-2019. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Eftir eldgosið í Bárðarbungu árið 2014 þá kom ég mér upp nýju kerfi (sem enginn annar notar eða notar eitthvað svipað svo að ég viti til) til þess að finna út hvort að eldgos sé að fara að eiga sér stað eða ekki. Þar sem allar eldstöðvar eru öðruvísi þá er alltaf möguleiki á því að ég greini upplýsingar rangt og fái út ranga niðurstöðu. Ég tel hinsvegar miðað við síðustu gögn að eitthvað sé í gangi í Torfajökli. Hvort að þetta muni valda eldgosi er ekki hægt að segja til um á þessari stundu. Ef þetta er á leiðinni að valda eldgosi þá er ekki víst að það verði mikil viðvörun en jarðskjálfti með stærðina 3,0 til 4,5. Síðasta eldgos í Torfajökli var árið 1477 (norður af öskjunni) og vegna þess hversu langt það gaus síðast þá er eldgosa hegðun Torfajökuls ekki þekkt. Síðast gaus vestur af öskjunni árið 1170 eða í kringum það ár.

Birt þann

Jarðskjálftahrina suður af Kolbeinsey

Í gær (27-Maí-2019) varð jarðskjálftahrina suður af Kolbeinsey en þessi jarðskjálftahrina varð í Tjörnesbrotabeltinu. Stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 3,5 klukkan 01:35 og annar stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 3,1 klukkan 06:57. Aðrir jarðskjálftar sem hafa komið fram voru minni að stærð.


Jarðskjálftahrinan suður af Kolbeinsey. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það virðist sem að þessari jarðskjálftahrinu sé lokið. Hinsvegar er hætta á því að jarðskjálftavirkni taki sig upp þarna aftur án mikils fyrirvara þar sem Tjörnesbrotabeltið er óútreiknanlegt.

Birt þann

Jarðskjálfti með stærðina 8,0 í Perú

Í dag (26-Maí-2019) klukkan 07:41 (02:41 staðartíma) jarðskjálfti með stærðina 8,0 varð í Perú. Dýpi jarðskjálftans var frá 110 km til 130 km. Þessi jarðskjálfti fannst í rúmlega 1700 km fjarlægð frá upptökunum. Stærð jarðskjálftans og dýpi getur breyst á næstu dögum og mánuðum eftir því sem gögn í kringum þennan jarðskjálfta eru rannsökuð nánar. Upplýsingar USGS um jarðskjálftann er að finna hérna. Upplýsingar um EMSC er að finna hérna.


Jarðskjálftinn eins og hann kom fram á jarðskjálftamælinum í Böðvarshólum.


Jarðskjálftinn eins og hann kom fram á jarðskjálftamælinum í Böðvarshólum.


Jarðskjálftinn eins og hann kom fram á jarðskjálftamælinum í Dellukoti. Ég hef ekki aðgang að þessum jarðskjálftamæli vegna tæknilegra vandamála.

Jarðskjálftinn olli tjóni í Perú jafnvel þó svo að hann væri á 109 km til 130 km dýpi. Almenna reglan er að eftirskjálfti sem er einni stærðargráðu minni komi í kjölfarið á þessum svona jarðskjálfta á næstu dögum til vikum. Þetta þýðir að jarðskjálfti með stærðina 6,5 til 7,5 getur orðið á þessu svæði næstu dögum til vikum í norðurhluta Perú.

Birt þann

Jarðskjálftahrina norður af Kolbeinsey

Í gær (22-Maí-2019) varð jarðskjálfti með stærðina 3,4 klukkan 15:47 rúmlega 12 km norður af Kolbeinsey. Þessi jarðskjálfti var hluti af lítilli jarðskjálftahrinu á þessu svæði. Vegna fjarlægðar frá landi og næstu eyju sem er í byggð þá fannst þessi jarðskjálfti ekki.


Jarðskjálftahrinan norður af Kolbeinsey (græna stjarnan norður af Íslandi). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftahrinur eru mjög algengar á þessu svæði og það er hugsanlegt að þarna muni verða frekari jarðskjálftavirkni á næstunni. Þetta svæði er ekki hluti af Tjörnesbrotabeltinu en tengist því sunnan við það svæði þar sem þessi jarðskjálftahrina átti sér stað í gær.