Category: Svartsengi

Birt þann

Staðan í eldgosinu við Sundhnúksgíga klukkan 23:29 þann 8. Febrúar 2024

Þetta er stutt grein um stöðu mála í eldgosinu við Sundhnúksgíga þann 8. Febrúar 2024 klukkan 23:29.

  • Fjögurra tíma GPS gögn virðast sýna það að þensla er nú þegar hafin í eldstöðinni Svartsengi. Það virðist sem að þessi þensla hafi byrjað um leið og það fór að draga úr eldgosinu um klukkan 13:00 í dag.
  • Eldgosið skemmdi heitavatnslögn frá Svartsengi. Það olli því að um 26.000 manns misstu heita vatnið. Það voru einnig einhverjar skemmdir á innviðum rafmagns á svæðinu en það voru minniháttar skemmdir og rafmagn er aftur komið á þessar rafmagnslínur. Staðan með kalda vatnið er óljós en þar er einnig hætta á skemmdum.
  • Þetta eldgos var stærra miðað við eldgosin 18. Desember 2023 og síðan eldgosið þann 14. Janúar 2024.
  • Það myndaðist lítið öskuský í dag og samkvæmt sérfræðingum sem komu fram í fréttum eða fjölmiðlum í dag. Þá dró svo snögglega úr eldgosinu að hrun varð úr börmum gossprungunnar og það kveikt í jarðvegi. Síðan fór grunnvatn af stað í gossprunguna sem myndaði mikið gufuský, ásamt öskuskýinu sem hafði myndast skömmu áður. Ég veit ekki hvort að gufuskýið sé hætt, þar sem það er myrkur og ég sé það ekki vegna þess. Þó er það líklegt að þetta sé hætt.
  • Eldgosið er í tveimur gígnum þegar þessi grein er skrifuð.
  • Það er búist við því, miðað við það hvernig hefur verið að draga úr eldgosinu að þessu eldgosi ljúki á morgun, 9. Febrúar en ekki seinna en 10. Febrúar.
  • Næsta eldgos í Svartsengi verður milli 6. Mars til 18. Mars ef núverandi munstur helst í eldstöðinni Svartsengi. Það er þó ekki hægt að segja til um það hvað gerist næst í eldstöðinni Svartsengi.

Ef eitthvað gerist. Þá mun ég setja inn uppfærslu eins fljótt og ég get.

Birt þann

Eldgos hafið við Sundhnúkagíga klukkan 06:02 þann 8. Febrúar 2024

Í morgun klukkan 06:02, þann 8. Febrúar 2024. Þá hófst eldgos við Sundhnúkagíga. Þetta er mjög nálægt því svæði þar sem eldgos varð þann 18. Desember 2023. Þegar þessi grein er skrifuð, þá er gossprungan um 3 km löng, miðað við það sem sést á vefmyndavélum.

Þetta eldgos er á hentugum stað, það er á svæði sem er ekkert rosalega nálægt innviðum eða Grindavík eins og þetta er núna. Það gæti breyst ef gossprungan lengist til suðurs. Þetta eldgos hófst með mjög litlum fyrirvara samkvæmt Rúv eða réttum 30 mínútum frá því að jarðskjálftahrinan hófst og þangað til að eldgos hófst. Í eldgosinu þann 18. Desember 2023, þá tók þetta um 60 mínútur.

Eldgosið við Sundhnúkagíga á vefmyndavél Rúv sem heitir Þorbjörn - 2.
Eldgosið eins og það sást á vefmyndavél Rúv, Þorbjörn – 2 klukkan 07:44 í morgun. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Rúv ohf.
Rauðir punktar og græn stjarna eftir öllum sigdalnum og kvikuganginum.
Jarðskjálftavirknin eftir öllum sigdalnum og kvikuganginum. Þetta nær alveg niður til Grindavíkur. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Jarðskjálftavirknin frá miðnætti um miðnætti til klukkan 18:00 á miðvikudeginum. Síðan kemur snögg aukning á jarðskjálftum rétt áður en eldgos hefst þann 06:00 á fimmtudaginn 8. Febrúar 2024.
Jarðskjálftavirknin á Reykjanesskaga síðustu 48 klukkutímana. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég mun skrifa nýja grein síðar í dag þegar ég hef meiri upplýsingar um stöðu mála og hvað er að gerast.

Birt þann

Staðan í eldgosinu við Hagafell þann 15. Janúar 2024 klukkan 03:04

Hérna er stutt grein um stöðu mála í eldgosinu við Hagafell þann 15. Janúar 2024 klukkan 03:04. Upplýsingar hérna geta orðið úreltar án viðvörunnar.

  • Eldgos hófst við Hagafell þann 14. Janúar 2024 klukkan 07:58. Tvær sprungur opnuðust.
  • Stærsta sprungan var með lengdina um 900 metrar en styttri sprungan var með lengdina í kringum 100 til 200 metra.
  • Seinni sprungan er næstum því inni í Grindavík og hefur hraun flætt inn í Grindavík.
  • Hraun hefur eyðilagt þrjú hús þegar þessi grein er skrifuð.
  • Síðustu klukkutíma hefur dregið úr óróanum sem bendir til þess að það sé farið að draga úr eldgosinu.
  • Það er ekkert rafmagn, hiti eða kalt vatn í Grindavík. Þar sem hraun hefur eyðilagt pípur og rafstrengi sem liggja til Grindavíkur. Viðgerðir munu taka marga mánuði, ef það verður hægt að flytja aftur til Grindavíkur eftir nokkra mánuði.
  • Nýjar sprungur og landsig átti sér stað þegar kvikan var að búa til kvikugang stiginu rétt áður en eldgos hófst. Sum svæði innan Grindavíkur hafa færst til um tvo metra í báðar áttir samkvæmt Veðurstofu Íslands. Hversu mikil færslan er nákvæmlega er óljóst, þar sem ekki er hægt að taka mælingar vegna þess að svæðið er ekki öruggt.
  • Eldgosin verða í austari brún sigdalsins. Ég er ekki viss um afhverju það er að gerast.

Þetta er allt það sem ég hef núna. Næsta grein ætti að vera þann 16. Janúar 2024 ef ekki verða stórar breytingar á eldgosinu.

Vefmyndavélar Rúv, Morgunblaðsins og Vísir er að finna á YouTube rásum þessara fjölmiðla.

Birt þann

Staðan í Sundhnúkagígum þann 27. Desember 2023 (einnig upplýsingar um Fagradalsfjall)

Þetta er stutt grein um stöðu mála í Sundhnúkagígum þann 27. Desember 2023 klukkan 22:01. Upplýsingar hérna geta orðið úreltar án viðvörunnar.

Það er þensla að eiga sér stað núna í eldstöðinni Svartsengi. Núverandi hraði þenslunnar er um 10mm á dag. Það þýðir að minnsti möguleiki tíma þegar næsta eldgos hefst verður þann 30. Desember 2023 að mínu áliti en það gæti einnig orðið eins seint og 10. Janúar 2024. Þetta er mjög hröð þensla en þar sem Svartsengi lækkaði aðeins um 80mm þegar síðasta eldgos varð, þá tekur það styttri tíma að þenjast út í þannig stöðu að eldgos geti hafist. Það þýðir að kvikan sem er núna að flæða inn, hefur minna pláss þangað til að þeirri stöðu er náð í jarðskorpunni að eldgos geti hafist. Það þýðir einnig að allt ferlið tekur styttri tíma en áður.

Jarðskjálftavirknin eftir kvikuganginum sem myndaðist þann 10. Nóvember 2023. Auki er jarðskjálftahrina í sprungu í Fagradalsfjalli.
Jarðskjálftavirkni í kvikuganginum sem myndaðist þann 10. Nóvember 2023 og einnig er jarðskjálftahrina í sprungu í Fagradalsfjalli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er einnig jarðskjálftavirkni í eldstöðinni Fagradalsfjall. Þar er virkni eftir sprungu sem hefur ekki verið virk með þessum hætti áður, eftir því sem ég kemst næst. Afhverju þarna er jarðskjálftavirkni er óljóst en þetta gæti verið merki um að þarna verði eldgos í framtíðinni. Þar sem eldgos verða í Fagradalsfjalli á um tíu mánaða fresti, þá má reikna með að þar gjósi á tímabilinu Maí til September 2024 næst. Það mun koma betur í ljós eftir því sem líður á hvað er að gerast í Fagradalsfjalli. Gervihnattamyndir frá Google Earth sýna sprungu á þessu svæði þar sem jarðskjálftavirknin er að eiga sér stað. Þetta er hugsanlega þekkt sprunga en ég hef ekki þær upplýsingar eins og er.

Jarðskjálftavirknin frá Skjálfta-lísu Veðurstofunnar fyrir síðustu 8 daga. Þarna sést jarðskjálftavirknin vel eftir kvikuganginum og síðan eftir sprungunni í Fagradalsfjalli. Jarðskjálftavirknin nær alveg til Grindavíkur í kvikuganginum sem myndaðist þann 10. Nóvember 2023.
Jarðskjálftavirknin eftir kvikuganginum þann 10. Nóvember 2023 og þarna sést einnig jarðskjálftavirknin eftir sprungunni í Fagradalsfjalli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Sprungan í Fagradalsfjalli á mynd frá Google Earth.
Hérna er Google Earth mynd af sprunginni í Fagradalsfjalli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Alphabet/Google Earth.

Það er ekki hægt að segja til um það hvað gerist næst í Fagradalsfjalli og síðan í Svartsengi. Staðan getur breyst mjög hratt og án nokkurs fyrirvara. Þetta getur breyst svo hratt að ég er ekki viss um að ég nái að setja inn uppfærslu um þetta ef ég er úti ef eitthvað fer af stað.

Ef eitthvað gerist. Þá mun ég setja inn uppfærslu eins fljótt og ég get. Næsta uppfærsla um stöðu mála ætti að verða þann 2. Janúar 2024 ef ekkert gerist þangað til.

Birt þann

Staðan við Sundhnúkagíga þann 22. Desember klukkan 21:38

Þetta er stutt grein um stöðu mála við Sundhnúkagíga eftir því sem ég best veit. Þessi grein getur orðið úrelt án viðvörunnar. Þessi grein er skrifuð þann 22. Desember 2023 klukkan 21:39.

Þenslan er hafin aftur í eldstöðinni Svartsengi og það virðist sem að þenslan hafi jafnvel hafist áður en eldgosinu lauk við Sundhnúkagíga. Þegar þessi grein er skrifuð, þá er þenslan aðeins um 5 til 8mm á dag, áður en eldgosið hófst þá var þenslan um 10mm á dag en það hafði hægst talsvert á þenslunni áður en það fór að gjósa og nýtt kvikuinnskot myndast. Það munu ekki öll kvikuinnskot koma af stað eldgosum en plássið fyrir kvikuna er mjög lítið eftir kvikuinnskotið sem varð þann 10. Nóvember. Þar sem það kvikuinnskot virðist hafa notað upp allt plássið í jarðskorpunni í sigdalnum á þessu svæði þar sem sigdalurinn myndaðist þann 10. Nóvember 2023.

Rauðir og appelsínugulir punktar í sigdalnum í dag sem sýnir mjög mikla virkni sem er þarna að eiga sér stað.
Jarðskjálftavirkni í sigdalnum við fjallið Þorbjörn. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirkni jókst í sigdalnum um leið og það fór að draga úr eldgosinu í Sundhnúkagígum. Það þýðir að mínu áliti að kvikan í Svartsengi er að leita sér að leið út og reyna að gjósa öll á sama tíma, eða mögulega eins nálægt því og hægt er. Það virðist sem að 4,1 km löng sprungan sem myndaðist í eldgosinu þann 18. Desember hafi ekki verið nóg fyrir þann þrýsting sem er í eldstöðinni Svartsengi þegar þessi grein er skrifuð. Þetta er áhugavert en gæti einnig verið vísbending um það að þetta svæði sé að verða mjög hættulegt. Ég tek það einnig fram að ég veit ekki hvort að þetta gerist, þar sem vísbendingar eru eitt og síðan það sem gerist er allt annað.

Ef eitthvað gerist. Þá mun ég skrifa nýja grein eins fljótt og ég get.

Birt þann

Staðan í Sundhnúkagígar þann 21. Desember 2023 klukkan 19:30

Þetta er stutt grein og upplýsingar hérna geta orðið úreltar mjög hratt og án viðvörunnar.

Eldgosið sem hófst í Sundhnúkagígum þann 18. Desember klukkan 22:17 er lokið eftir því sem ég fæ best séð. Þetta var mjög stórt eldgos, þó svo að það hafi varað í mjög skamman tíma. Hrunið sem kom upp þakti um 3,7 km2 (ferkílómetra). Meirihluti af eldgosinu átti sér stað í fyrstu 24 til 48 klukkustundum. Það eru komnir fram fyrstu merki um það að þensla sé hafin aftur í Svartsengi, ef að þenslan er á sama hraða og fyrir eldgosið 18. Desember, þá mun það aðeins taka um 8 til 10 daga að ná sömu stöðu og áður en eldgos hófst. Það er stór spurning hvort að það gerist núna, þar sem það er ennþá mikið magn af kviku í Svartsengi og sú kvika getur farið af stað til yfirborðs án þess að þensla eigi sér stað og komið af stað stærra eldgosi. Hvort að það gerist er eitthvað sem þarf að bíða og sjá hvað gerist.

Myndbönd af svæðinu þar sem gaus sýna mikla afgösun eiga sér stað á svæðinu þar sem gaus. Þetta er áhugavert og ég er ekki alveg viss afhverju þetta er að eiga sér stað. Það er möguleiki á því að í kvikuganginum sé mikil kvika sem er að losa sig við gas en hefur ekki orkuna í að gjósa. Það er smá möguleiki á því að nýtt eldgos hefjist á sama stað. Hvort að það gerist er ekki hægt að segja til um.

Rauðir punktar og talsverð jarðskjálftavirkni eftir sigdalnum við Þorbjörn og Grindavík. Þarna eru einnig gulir punktar sem sýna aðeins eldri jarðskjálfta.
Jarðskjálftavirkni eftir sigdalnum við Grindavík og fjallið Þorbjörn. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni er mjög áhugaverð og hófst í gær (20. Desember 2023) og hefur sama munstur og jarðskjálftavirknin rétt áður en það fór að gjósa í Sundhnúkagígum þann 18. Desember. Hvort að það sé að gerast núna verður að koma í ljós. Þetta er bíða og sjá staða núna.

Þetta er síðasta uppfærslan, nema ef eitthvað gerist á þessu svæði sem er líklegt miðað við þá virkni sem er að koma fram en spurningin er alltaf hvenær eitthvað gerist.

Birt þann

Staðan í eldgosinu í Sundhnúkagígar þann 20. Desember 2023 klukkan 19:21

Þetta er stutt grein og upplýsingar hérna geta orðið úreltar án viðvörunnar.

Það stefnir í að þetta eldgos verði stutt og það er venjulega þannig sem eldgos eru á Íslandi. Hugsanlega mun þessu eldgosi ljúka milli Föstudags og Mánudags, en það fer eftir því hvað gerist.

  • Hraunflæði frá þeim gígum sem eru að gjósa núna er í kringum 10m3/sek samkvæmt fréttum. Þetta er mjög lítið miðað við upphaf eldgossins.
  • Það sést á GPS gögnum að Svartsengi hefur lækkað um 80mm síðan á Mánudaginn. Þetta þýðir einnig að það er mikil kvika í Svartsengi sem getur gosið án viðvörunnar.
  • Jarðskjálftavirkni í sigdalnum er byrjuð aftur. Þessi jarðskjálftavirkni er áhugaverð en ég er ekki ennþá viss hvað þessi jarðskjálftavirkni þýðir þegar þessi grein er skrifuð.
  • Veðurstofan segir að eldgosið er stöðugt, þó svo að það sé lítið þegar þessi grein er skrifuð.
  • Hraunbreiðan er núna 3,7 km2 (ferkílómetrar) að stærð samkvæmt fréttum.
  • Samkvæmt Jarðvísindadeild Háskóla Íslands, þá er kvikan sem er að koma upp aðeins þróaðri en kvikan sem kom upp í Fagradalsfjalli. Það þýðir að kvikan stoppaði aðeins á leiðinni upp í jarðskorpunni og breytti efnasamsetningunni áður en eldgos hófst. Hægt er að lesa þessa rannsókn hérna á vefsíðu Háskóla Íslands.
  • Þetta er önnur gerð af hrauni en gaus þarna fyrir 2400 árum síðan. Afhverju það er veit ég ekki og það mun taka sérfræðinga nokkur ár að finna út afhverju það er, ásamt því að rannsaka þetta og birta vísindagreinar í vísindatímaritum um þetta.
Grænar stjörnur í sigdalnum við Grindavík og síðan fullt af rauðum og appelsínugulum punktum sem sýna minni jarðskjálfta í sigdalnum.
Jarðskjálftavirknin í Sigdalnum við Grindavík. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er áhugavert að fjallið Þorbjörn heldur áfram að síga samkvæmt GPS gögnum frá því í dag (20. Desember 2023). Veðurstofan hefur gefið út nýtt kort með hættusvæðinu og er hægt að sjá það hérna á vef Veðurstofunnar.

Þetta eru allar þær upplýsingar sem ég veit um í dag (20. Desember 2023). Næsta grein um stöðu mála ætti að koma á morgun ef ekkert sérstakt gerist. Ef eitthvað gerist, þá mun ég reyna að birta nýja grein eins fljótt og hægt er.

Birt þann

Staðan í eldgosinu í Sundhnúkagígar þann 19. Desember klukkan 22:32

Þetta er stutt grein og upplýsingar hérna geta orðið úreltar án fyrirvara. Þessi grein er skrifuð þann 19. Desember 2023 klukkan 22:32.

Ég reyni að lesa allar þær upplýsingar sem ég get yfir daginn og lesa eins mikið af gögnum og hægt er. Þar sem ég hef ekki aðgang að öllum vísindagögnum sem er safnað. Þá verð ég að treysta á fréttir til að fá þær upplýsingar eins og hægt er, frá Veðurstofunni og öðrum aðilum eftir því sem hægt er. Þetta hefur alltaf verið svona og er ekkert óeðlilegt.

  • Eldgosið er núna 2 til 4 gígar. Ég er ekki alveg viss hversu mörg svæði eru að gjósa núna þegar ég skrifa þessa grein.
  • Kvikuinnskotið sem myndaðist þann 18. Desember virðist fara inn í kvikuinnskotið sem myndaðist þann 10. Nóvember. Það þýðir að hugsanlega hefur það kvikuinnskot endurvirkast við þann atburð. Það þýðir að hugsanlega getur farið að gjósa eftir öllum eða hluta 15 km kvikuganginum á handahófskenndum stöðum.
  • Núverandi flæði virðist vera í kringum 50m3/sek þegar þessi grein er skrifuð. Ég hef verið að heyra tölur sem fóru eins hátt og 800m3/sek í upphafi eldgossins í gær (18. Desember) en þessi tala er fyrir mér óstaðfest. Kvikuflæðið lækkaði niður til 100 til 500m3/sek fljótlega eftir að eldgosið hófst.
  • Samkvæmt GPS gögnum sem ég hef heyrt af í dag. Þá virðist sem að Svartsengi hafi lækkað um 50mm í dag. Ég vonast til þess að sjá þetta betur á morgun (20. Desember) þegar ný GPS gögn koma vonandi inn.

Það er mikil óvissa með þetta eldgos og hvað getur gerst næst í þessu. Þar sem það er mikið af kviku í eldstöðinni í Svartsengi sem hefur ekki ennþá gosið. Það er möguleiki á því að nýtt innflæði af kviku úr möttlinum sem gæti sett meira af stað. Innflæði kviku af miklu dýpi getur gerst án mikillar viðvörunnar eftir því sem þrýstingur minnkar í Svartsengi í sillunni þar (eða kvikuhólfi).

Ég mun setja inn næstu uppfærslu á morgun (20. Desember). Ef eitthvað gerist, þá mun næsta uppfærsla koma fyrr inn.

Birt þann

Staðan í eldgosinu við Sundhnúkagíga þann 19. Desember 2023

Þessi grein er skrifuð þann 19. Desember 2023 klukkan 03:01. Upplýsingar í þessari grein geta orðið úreltar mjög hratt og án viðvörunnar.

  • Sprungan er um 4000 metra löng (4 km) samkvæmt fréttum.
  • Eldstöðin sem er að gjósa er Svartsengi. Á sumum kortum er þessi eldstöð sett saman við Reykjanes eldstöðina.
  • Þetta er stærsta eldgosið á Reykjanesskaga sem hefur orðið hingað til.
  • Hraunið flæðir að mestu til austurs, í burtu frá vegum og innviðum. Það getur samt breyst án viðvörunnar.
  • Það er mikil gasmengun í þessu eldgosi. Þetta gas er hættulegt fólki og dýrum.
  • Flæði hrauns úr gígnum er frá um 100m3/sek til 200m3/sek.
  • Sprungan er farin að búa til gíga. Þessi gígamyndun mun halda áfram eftir því sem eldgosið heldur áfram.
  • Það er ennþá hætta á því að sprungna lengist suður í áttina að Grindavík. Það er hinsvegar ekki hægt að vita hvort að það muni gerast.

Ég mun skrifa nýja uppfærslu á morgun (19. Desember) þegar ég hef nýrri upplýsingar um stöðu mála og sé hvernig eldgosið hefur þróast og ég veit meira um stöðu mála.

Birt þann

Eldgos hafið nærri Hagafelli (Uppfærsla fyrir Grindavík þann 18. Desember 2023 klukkan 23:37)

Upplýsingar hérna verða úreltar mjög hratt og án viðvörunnar.

Jarðskjálftahrina hófst klukkan 21:05 í kvikuinnskotinu sem myndaðist þann 10. Nóvember. Þessi jarðskjálftahrina er ennþá í gangi og tengist því þegar eldgosasprungan er að lengjast suður í áttina að Grindavík. Eldgosið hófst klukkan 22:17. Það er mikið af hættulegu eldfjallagasi í þessu eldgosi. Þetta er ekki eldgos sem er ferðamannavænt og fólk ætti alls ekki að fara að eldgosinu.

Mikið af rauðum punktum og græn stjarna sem sýnir stærsta jarðskjálftann sem var fyrr í kvöld.
Jarðskjálftavirknin við kvikuganginn. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég mun setja inn nýjar upplýsingar í nýrri grein seinna í kvöld eða á morgun.