Sterkari órói greinist samkvæmt fréttum í Fagradalsfjalli

Í gær (15-Apríl-2021) var tilkynnt (seint) í fréttum að sterkari órói hefði greinst í eldgosinu síðan á miðnætti. Þetta venjulega gerist þegar nýir gígar opnast. Veður er mjög slæmt á svæðinu og vindhviður hafa verið að ná 41 m/s með mikilli rigningu í gær og aðstæður þarna hafa gert það ekki er hægt að fylgjast með eldgosinu á vefmyndavélum og biluðu vefmyndavélar Rúv síðustu nótt vegna veðurs. Samkvæmt síðustu veðurspá þá mun veður ekki lagast á svæðinu fyrr en seint í dag (Föstudaginn 16-Apríl-2021). Aukinn órói gæti verið vegna veðurs en oftast þá hefur veður ekki áhrif á lægri tíðniböndin (0.5 – 1Hz) en veður hefur meiri áhrif á hærri tíðniböndum (2 – 4Hz). Hvað er að gerast þarna mun ekki koma í ljós fyrr en veður batnar.

Upplýsingar um eldstöðina Krýsuvík.

Fréttir og vefmyndavélar

Órói auk­ist en aðstæður óljós­ar (mbl.is)
Gosið í Geld­inga­döl­um í beinni (mbl.is) – Stundum sést í eldgosið hérna þegar aðeins slakar í veðrinu á svæðinu.

Eldgos í samtals átta gígum í Fagradalsfjalli

Þetta er stutt grein um eldgosið í Fragradalsfjalli sem er hluti af eldstöðvarkerfi Krýsuvík-Trölladyngju.

Í gær (13-Apríl-2021) um klukkan 09:00 gerðist þetta hérna.

  • Fjórir nýjir gígar fóru að gjósa. Þetta minnkaði ekki það hraunflæði sem er að koma upp í eldgosinu sem er að koma upp í öðrum gígum sem eru að gjósa.
  • Núna eru því samtals átta gígar að gjósa í Fagradalsfjalli. Svæðið er hægt og rólega að fara undir nýtt hraun eftir því sem eldgosið varir lengur.
  • Sunnudaginn 18-Apríl-2021 verður eldgosið búið að vara í einn mánuð (30 daga*). *Þetta er samkvæmt dagatalsreiknivefsíðu miðað við 30 daga mánuð.
  • Það er ennþá mjög mikil hætta á því að nýir gígar opnist bæði norður og suður af gíg 1.
  • Það gas sem kemur upp í eldgosinu hefur meira en tvöfaldast á síðustu dögum. Þetta er farið að verða vandamál ef vindur blæs gasinu yfir íbúðarbyggð.

Ég er ekki með frekari uppfærslur af stöðu eldgossins eins og er. Ef eitthvað meira gerist þá mun ég setja inn uppfærslu eins fljótt og hægt er. Þar sem það er hætta á því að eldgosið muni vara í mjög langan tíma, allt að nokkur ár þá er möguleiki á því að ég breyti því hvenær ég set inn uppfærslur hérna. Ég ætla að finna útúr því eftir því sem eldgosið varir lengur.

Fréttir af gígnum og eldgosinu

Drónamyndir: Fjórir nýir gígar (Rúv.is, myndband og kort)

Uppfærsla klukkan 18:25

Morgunblaðið hefur gefið út nýtt myndband af eldgosinu.

Flögrað yfir nýju gíg­un­um (mbl.is)

Djúpir jarðskjálftar í Kötlu

Aðfaranóttina að 11-Apríl-2021 urðu djúpir jarðskjálftar í Kötlu. Dýpi þessara jarðskjálfta var frá 22,1 km til 24,5 km.

Djúpir jarðskjálftar í Kötlu sem ná frá austri til vestur.
Jarðskjálftar í Kötlu á miklu dýpi. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Allir þeir jarðskjálftar sem komu fram voru minni en Mw1,0 að stærð. Snemma í morgun voru litlir jarðskjálftar sem voru ofar í jarðskorpunni í Kötlu en sú jarðskjálftavirkni tengist líklega ekki þessum djúpu jarðskjálftum sem áttu sér stað. Þessari jarðskjálftavirkni er lokið og ég reikna ekki með því að þarna gerist eitthvað meira.

Staðan í eldgosinu í Fagradalsfjalli þann 9-Apríl-2021

Þetta er stutt grein um eldgosið í Fagradalsfjalli sem er hluti af eldstöðvarkerfinu Krýsuvík-Trölladyngja.

Það hefur mikið verið að gerast þessa vikuna og hægt er að lesa eldri greinar um það sem gerðist fyrr í vikunni.

  • Samkvæmt mælingum frá Háskóla Íslands þá kemur upp 50% meira hraun núna en í upphafi eldgossins þann 19-Mars-2021. Það kemur einnig upp mun meira af gasi í eldgosinu núna. Það hefur valdið vandræðum háð vindátt.
  • Það er mikil hætta á því að eldgos hefjist suður af Geldingadalir þar sem eldgosið hófst. Það er einnig mikil hætta á því að eldgos hefjist norður af gígnum sem byrjaði að gjósa þann 5-Apríl-2021.
  • Það er engin breyting á þenslu. Hægt hefur á þenslunni en ekki hafa aðrar breytingar orðið.
  • Það er áframhaldandi jarðskjálftavirkni í kvikuinnskotinu frá Keili til Fagradalsfjalls.

Það er ljóst að breytingar sem geta orðið munu verða án mikils fyrirvara og án þess að það komi fram jarðskjálftavirkni eða mjög lítil jarðskjálftavirkni mun koma fram.

Næsta uppfærsla verður þann 16-Apríl-2021 ef ekkert mikið gerist. Þar sem þetta eldgos er alltaf að gerast þá er mjög líklegt að helgin og næsta vika verði mjög áhugaverð.  Ef eitthvað gerist þá mun ég skrifa grein eins fljótt og ég mögulega get.

Uppfærsla klukkan 22:51

Veðurstofan gaf út þetta hérna kort og kom með þessar upplýsingar á síðunni hjá sér í kvöld um hættuna á því að nýjar gossprungur geti opnast norður og suður af núverandi eldgosum í Fagradalsfjalli. Síðan hjá Veðurstofunni er uppfærð reglulega og ef þú ert að skoða þetta löngu eftir 9 og 10 Apríl þá er möguleiki á því að þú þurfir að leita eftir þessum upplýsingum.

Kortið sýnir það svæði sem er núna talið hættulegt norður og suður af eldgosinum í Geldingadal og í Fagradalsfjalli. Þar sem hættan er að á að nýjar sprungur geti opnast án fyrirvara. Þetta svæði nær talsvert frá eldgosunum. Hraunin eru merkt inná kortið með fjólubláum lit.
Svæðið þar sem hættan er á að farið geti að gjósa án nokkurs fyrirvara. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Kortið sýnir það svæði þar sem er hætta á að eldgos komi upp án viðvörunnar.

Uppfærsla klukkan 15:41 þann 10-Apríl-2021

Um klukkan 03:15 þann 10-Apríl-2021 opnaðist ný gossprunga sem hefur fengið númerið 4 í Fagradalsfjalli. Þessi gossprunga opnaðist milli gígsins númer 2 (annan dag páska) og gígs númer 3 (7-Apríl). Eldgosið frá nýja gígnum virðist ekki vera mjög stórt en það opnaðist undir nýju hrauni sem hafði runnið þarna nokkrum dögum áður frá gíg númer 2. Í gíg 1 (19-Mars) þá lækkaði talsvert mikið í eldgosinu þar á meðan gígur númer 4 fór að gjósa.

Ég tek eftir að nýjar gossprungur virðast vera að opnast með meiri hraða en áður og virðist stærsta breytingin hafa átt sér stað í því eftir að gígur númer 3 fór að gjósa.

Yfirlit yfir nýjar gossprungur í Fagradalsfjalli hingað til.

1 sprungan opnaðist 19-Mars.
2 sprungan opnaðist 5-Apríl.
3 sprungan opnaðist 7-Apríl.
4 sprungan opnaðist 10-Apríl.

Tíminn sem er á milli þess að nýjar sprungur opnast virðist vera á milli 3 til 4 dagar eins og er. Mig grunar að það gæti breyst fljótlega og án mikillar viðvörunnar. Það er einnig möguleiki á því að nýjar sprungur sem munu opnast í framtíðinni verði stærri og lengri en hefur verið að gerast síðustu daga eftir því sem eldgosið varir lengur. Það virðast vera stigsbreytingar í eldgosinu sem er núna í Fagradalsfjalli. Ég er ekki viss hvaða stig eldgosið er í núna þar sem ég hef aldrei sé svona hegðun í eldgosi áður og mér er ekki kunnugt um svona hegðun í eldgosi í neinni eldstöð erlendis frá þessa stundina.

Myndband af gossprungu 4 að opnast í nótt.

Nátt­úr­an er óút­reikn­an­leg og ófyr­ir­sjá­an­leg (mbl.is)

Grein uppfærð klukkan 22:58.
Grein uppfærð klukkan 16:04 þann 10-Apríl-2021

Staðan í eldgosinu í Fagradalsfjalli þann 8-Apríl-2021

Þetta er stutt grein um stöðuna í eldgosinu í Fagradalsfjalli sem er hluti af eldstöðvarkerfi Krýsuvík-Tröllardyngju.

Síðustu 24 klukkutíma hefur mjög mikið verið að gerast í eldgosinu. Hérna er það helst eftir minni bestu þekkingu á stöðunni.

  • Ný sprunga fór að gjósa á milli Geldingadalir og gígsins sem fór að gjósa þann 5-Apríl-2021 (annar í Páskum). Nýja gossprungan er milli þessara tveggja eldgosa.
  • Hraunbreiðunar hafa núna runnið saman í eina stóra hraunbreiðu sem nær frá Geldingadalir niður til Meradalir.
  • Vefmyndavél Morgunblaðsins fór undir hraun eins og hægt er að lesa um hérna. Búnaður sem Veðurstofan var með á þessu svæði var einnig í hættu að fara undir hraun. Ég veit ekki hvort að það tókst að bjarga þeim búnaði en það átti að gera tilraun til þess að bjarga þeim búnaði.
  • Það er hætta á því að eldgosin sameinist í eitt stórt eldgos og eina stóra eldgosasprungu. Það er ekki hægt að segja til um það hvenær þetta gæti eða hvort að þetta muni gerast.
  • Það hefur ekki orðið vart við neinn samdrátt í þenslu á GPS mælum á Reykjanesskaga eins og hægt er að sjá hérna (síðan er á ensku).
  • Það er mikil hætta á því að það fari að gjósa suð-vestur af núverandi eldgosi með nýjum sprungum. Það hefur ekki ennþá gerst en sá möguleiki er mjög mikill.

Það er erfitt að spá til um framgang og þróun þessa eldgoss og nýjar sprungur geta opnast án fyrirvara. Ef ekkert stórt gerist þá verður næsta uppfærsla um eldgosið þann Föstudaginn 9-Apríl-2021.

Staðan í eldgosinu í Fagradalsfjalli þann 6-Apríl-2021 (Önnur uppfærsla dagsins)

Þetta er stutt uppfærsla um stöðuna í eldgosinu í Fagradalsfjalli sem er hluti af eldstöðvarkerfi Krýsuvík-Trölladyngju.

  • Síðastliðna nótt var ný sprunga uppgötvuð milli nýja og gömlu gíganna. Sprungan er um 150 metra löng og þar streymir heitt loft upp.
  • Það hefur einnig verið tilkynnt að ný sprunga er að myndast norður af nýju gígunum og þar hefur land einnig verið að síga. Engar aðrar breytingar hafa verið tilkynntar þegar þessi grein er skrifuð.
  • Það hraun sem flæðir niður í Meradalir kólnar mjög hratt þegar þangað er komið. Hraunáin fer hinsvegar fram mjög hratt niður í Meradali og það hraun er á mikilli hreyfingu.
  • Það er núna reiknað með að þetta sé upphafið af mjög löngu eldgosatímabili á Reykjanesskaga sem mun vara í margar aldir með hléum sem eru 10 til 20 ár með eldgosavirkni sem varir í 30 til 50 ár þess á milli.

Ástandið á Fagradalsfjalli er að breytast mjög hratt á hverjum degi og hættan á að nýtt eldgos hefjist án viðvörunar er núna mjög mikil.

Djúpir jarðskjálftar suð-austur af Kötlu

Í gær (5-Apríl-2021) urðu nokkrir djúpir jarðskjálftar suð-austur af Kötlu. Samkvæmt Veðurstofu Íslands (Kristín á twitter) þá urðu síðast jarðskjálftar þarna fyrir átta árum síðan.

Mýrdalsjökull sem þekur eldstöðina Kötlu og síðan er smá hópur af jarðskjálftum langt suð-austur af Kötlu við ströndina
Jarðskjálftavirknin suð-austur af Kötlu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirkni þarna hefur aldrei komið af stað eldgosi á sögulegum tíma. Þessir jarðskjálftar voru að mestu leiti á 19 km dýpi og stærð þessara jarðskjálfta var frá Mw0,7 til Mw1,0.

Jarðskjálftavirkni í Öræfajökli

Á Sunnudaginn (4-Apríl-2021) varð jarðskjálftahrina lítilla jarðskjálfta í eldstöðinni Öræfajökli. Flestir af þeim jarðskjálftum sem komu fram voru mjög litlir og mesta dýpið sem mældist var 11,3 km.

Jarðskjálftavirknin í Öræfajökli með nokkrum bláum punktum sem eru staflaðir ofan á hvern annan
Jarðskjálftavirknin í Öræfajökli. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er óljóst hvað þetta þýðir núna. Jarðskjálftavirkni í Öræfajökli hefur hingað til verið hægfara að byrja og verður án mikillar viðvörunar eins og er. Það er hugsanlegt að þetta séu fyrstu merki um að Öræfajökull sé að fara í virkara tímabil núna en það er aðeins tíminn sem mun leiða það í ljós hvað mun gerast.

Staðan í eldgosinu í Fagradalsfjalli (einnig Geldingadalir) þann 6-Apríl-2021

Þetta er stutt grein um stöðuna í eldgosinu í Fagradalsfjalli sem er hluti af eldstöðinni Krýsuvik-Trölladyngja.

Það hefur verið örlítil aukning í smáskjálftum eftir kvikuganginum eftir að það fór að gjósa á nýjum stað í Fagradalsfjalli. Meirihluti af þessum litlu jarðskjálftum eiga sér stað nærri Keili.

Jarðskjálftavirkni á Reykjanesskaga. Það er lína af jarðskjálftum eftir kvikuganginum og er hópur af jarðskjálftum nærri fjallinu Keili en annars eftir öllu kvikuinnskotinu sem nær til gosstöðvana í Fagradalsfjalli
Jarðskjálftavirkni á Reykjanesskaga og þarna sést vel smáskjálftavirknin við Keili. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
  • Það hefur verið tilkynnt að hraunflæðið er núna meira með nýju gígunum með hraunflæðinu úr eldri gígnum (Geldingadalir). Samtals er hraunflæðið talið vera um 10m3/sekúndu.
  • Gígar hafa byggst upp á nýja staðnum þar sem fór að gjósa í dag. Það mun hugsanlega breyta hraunflæðinu í framtíðinni og það hraunflæði gæti náð til Geldingadals þegar sú breyting verður.
  • Það er mikil hætta á að nýjar gossprungur opnist bæði norður og suður af Geldingadalir (Fyrsta eldgosið) og síðan norður af eldgosinu í Fagradalsfjalli (nýja eldgosið).
  • Hraunið flæðir núna niður í Meradalir. Þessi dalur er miklu stærri en Geldingadalir og mun ekki fyllast af hrauni svo einfaldlega. Það virðist vera meira vatn í þessum dal og það gæti valdið sprengingum þegar hraunið fer neðar í dalinn.

Þessa stundina eru ekki neinar aðrar fréttir af stöðu mála eftir því sem ég kemst næst. Ef ekkert stórt gerist í eldgosinu í Fagradalsfjalli. Þá verður næsta uppfærsla Föstudaginn 9-Apríl-2021.

Ný eldgossasprunga opnast norð-austur af núverandi eldgosi í Geldingadalir

Þetta er stutt grein.

Ný gosssprunga fór að opnast klukkan 11:37 þann 5-Apríl-2021 norð-austur af núverandi eldgosi í Geldingadalir en þá varð jarðskjálfti með stærðina Mw1,5 í nágrenni við Fagradalsfjall (mjög líklega). Nýja gossprungan er að stækka þegar þessi grein er skrifuð og er mjög líklega orðin 1,2 km að lengd miðað við það sem ég er að sjá á vefmyndavél Rúv núna.

Ný gossprunga opnast norð-austan við Geldingadalir og er eldvirknin mjög lítil á myndinni á vefmyndavél Rúv
Nýja gossprungan eins og hún kom fram á vefmyndavél Rúv klukkan 12:33. Höfundarréttur myndar tilheyrir Rúv. Skjáskot af vefstreymi Rúv.

Ég mun setja inn frekari upplýsingar þegar ég veit meira um stöðu mála.

Uppfærsla klukkan 16:39

Stærri sprungan er um 300 metra löng samkvæmt mælingum en hluti af sprungunni virðist vera undir sínu eigin hraunflóði miðað við það sem ég er að sjá á myndböndum og á vefstreymi af þessu eldgosi. Seinni sprungan er um 10 til 30 metra löng. Það virðist síðan vera einn stakur gígur fyrir utan sprungurnar. Hraunið flæðir núna niður í Meradali sem er beint fyrir neðan nýju gossprungunnar. Hraunið gæti fljótlega náð í það sem virðist vera lítið vatn þarna eða hugsanlega þurrt vatn sem er þarna. Eldgosið í upprunalegu gígunum heldur áfram en með miklu minni krafti en áður. Þetta gæti verið aðeins tímabundin breyting en það er erfitt að segja til um það með vissu hvað mun gerast.

Hérna er nýtt myndband frá Morgunblaðinu

Nýtt dróna­mynd­skeið af sprung­unni (mbl.is)

Næsta uppfærsla verður hjá mér eftir nokkra klukkutíma eftir því hvernig þetta ástand þróast.

Myndir eru frá Almannavörnum

Gossprungunar gjósa nýju hrauni úr tveim sprungum og rennur hraunið beint niður hlíðina
Mynd af nýju gossprungum. Myndin er frá Almannavörnum og er notkun á þeim frjáls.
Hrauná sem rennur niður bratta hlíð
Hrauná sem rennur niður bratta hlíð og niður í Meradali. Mynd frá Almannavörnum og er notkun þessar myndar frjáls.

Grein uppfærð klukkan 16:47.