Kvikuinnskot – Síða 42 – Jarðfræði á Íslandi

apríl 4, 2014

Jarðskjálftahrina á Reykjaneshrygg

Í dag (4-Apríl-2014) um miðnætti varð jarðskjálftahrina á Reykjaneshrygg. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu hafði stærðina 3,5 og fannst á landi. Þessi jarðskjálftahrina er rúmlega 30 km frá landi. Eins og stendur er smá hlé í jarðskjálftahrinunni en möguleiki er á að hún haldi áfram. Það er þó alveg jafn líklegt að þessi jarðskjálftahrinu gæti verið lokið í bili.

Jarðskjálftahrinan á Reykjaneshrygg. Grænar stjörnur tákna jarðskjálfta stærri en 3. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Óstaðfestar fréttir á Rúv.is segja að þetta gæti verið vegna kvikuinnskota í eldstöðinni sem þarna er til staðar. Það hefur þó ekki ennþá fengist staðfest hvort að það sé raunin. Ef þessi jarðskjálftahrina heldur áfram. Þá má reikna með að staðfesting fáist á því hvort að þetta sé jarðskjálftahrina vegna kvikuhreyfinga eða plötuhreyfinga á þessu svæði. Jarðskjálftahrinur á þessu svæði eiga það til að byrja rólega og taka sér hlé þess á milli sem að mikil jarðskjálftavirkni varir í skamman tíma (nokkra klukkutíma). Hvort að það gerist núna veit ég ekki, mér þykir þó líklegt að þetta svæði á Reykjaneshryggnum haldi sig við þekkt munstur miðað við fyrri virkni. Það besta sem hægt er að gera er að fylgjast með. Hægt er að sjá jarðskjálftavirknina sem þarna á sér stað hérna á jarðskjálftavefsíðunni sem ég er með.

mars 22, 2014

Djúpur jarðskjálfti í Hamrinum

Í gær (21-Mars-2014) varð djúpur jarðskjálfti í Hamrinum (þessi eldstöð er hluti af Bárðarbungu eldstöðvarkerfinu). Stærð þessa jarðskjálfta var bara 1,4 en dýpið var 29,7 km. Staðsetning þessa jarðskjálfta var bara 10,4 NA af Hamrinum, ég er ekki viss hvort að þessi jarðskjálfti varð innan eldstöðvarinnar Hamarinn eða fyrir utan sjálfa eldstöðina.

Jarðskjálftinn í Hamrinum og jarðskjálftavirkni í Öræfajökli. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftar sem verða á þessu dýpi eiga upptök sín í kviku eða kvikuinnskotum sem eiga sér stað á þessu dýpi. Þykkt jarðskorpunnar á þessu svæði er í kringum 40 km á þessu svæði útaf heita reitnum (annar tengill hérna). Rannsókn á þykkt jarðskorpunnar er að finna hérna (á ensku). Ástæðan fyrir þykkri jarðskorpu þarna er vegna heita reitsins, en virknin í honum hefur valdið því að jarðskorpan þarna er þykkari en annarstaðar á Íslandi. Síðasta eldgos sem átti sér stað í Hamarinum varð í Júlí 2011. Það varði aðeins í nokkra klukkutíma og náði ekki upp úr jöklinum.

nóvember 27, 2013nóvember 27, 2013

Óróapúls í Þórðarhyrnu

Þann 21-Nóvember-2013 kom fram óróapúls í Þórðarhyrnu í Vatnajökli (tengt eldstöðinni í Grímsfjalli) og var tengdur jarðskjálftahrinu sem átti sér stað á sama tíma í eldstöðinni. Þessi óróapúls varði frá því klukkan 03:30 til klukkan 06:10. Jarðskjálftahrinan sem fylgdi þessum óróapúls var ekki stór, hvorki í fjölda jarðskjálfta eða í styrkleika þeirra. Stærsti jarðskjálftinn var aðeins með stærðina 1,9. Miðað við útslagið á nálægum SIL stöðvum þá var þetta ekki sterkur óróapúls sem kom fram í Þórðarhyrnu. Jarðskjálftahrinan í Þórðarhyrnu sýndi að eitthvað var að gerast í eldstöðinni og hafði ég mínar grunsemdir um að þarna væri óróapúls að eiga sér stað þann 21-Nóvember. Þó svo að ég hafi ekki fengið það staðfest fyrr en í dag. Líklega var þessi óróapúls tengdur kvikuinnskoti í eldstöðina á miklu dýpi, en það hefur ekki ennþá fengist staðfest með mælingum.

Óróapúlsinn á Húsbóndi SIL stöðinni. Óróapúlsinn sést þar sem dagsetningin 21-Nóvember er og sker sig úr bakgrunnshávaðanum á óróaplottinu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Óróapúlsinn á Grímsfjalli SIL stöðinni. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Óróapúlsinn á Jökulheimum SIL stöðinni. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er möguleiki á því að þarna verði ekki eldgos í kjölfarið á þessari virkni, en miðað við sögu þessa svæðis og eldgossins í Grímsfjalli árið 2011, þá þykir mér hinsvegar ljóst að þarna verði eldgos í næstu framtíð. Það er þó ómögulegt að segja nákvæmlega til um það hvenær slíkt eldgos muni eiga sér stað. Síðasta þekkta eldgos sem átti sér stað í Þórðarhyrnu var árið 1902 og fylgdi þá í kjölfarið á eldgosi í Grímsfjalli sama ár. Það er ekki vitað til þess að síðari tíma eldgos hafi átt sér stað í Þórðarhyrnu.

Bloggfærsla uppfærð klukkan 15:00.

nóvember 17, 2013

Minniháttar jarðskjálftahrina nærri Hjörleifshöfða í eldstöðvarkerfi Kötlu

Í dag (17-Nóvember-2013) klukkan 06:21 hófst minniháttar jarðskjálftahrina nærri Hjörleifshöfða á Mýrdalssandi. Þessari jarðskjálftahrinu lauk klukkan 07:09. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 1,8 og dýpið í kringum 18 km. Þessi jarðskjálftahrina bendir til þess að þarna hafi átt sér kvikuinnskot á dýpi. Það er þó ekki ljóst hvort að þetta táknar einhverja breytingu í hegðun Kötlu, það er ólíklegt að þetta sé undanfari frekari virkni í Kötlu.

131117_1815 — Jarðskjálftavirknin nærri Hjörleifshöfða í eldstöðvarkerfi Kötlu. *Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands*.

Hjörleifshöfði sjálfur er líklega myndaður í eldgosi fyrir einhverjum þúsundum árum síðan. Þó hef ég ekki nánari upplýsingar um hann. Þó er talið að þetta hafi verið eyja áður en eldgos í Kötlu breytti því fyrir löngu síðan. Hægt er að skoða Hjörleifshöfða úr fjarlægð með Google Maps og Street View hérna.

október 11, 2013október 11, 2013

Upptök jökulflóðsins frá Hofsjökli í ágúst fundin

Í Ágúst-2013 átti sér stað jökulflóð frá Hofsjökli. Hingað til hafa upptök þessa jökulflóðs ekki fundist. Upptök þessa jökulflóðs fundist hinsvegar á gervihnattamynd frá NASA/USGS í September-2013 og núna fyrir nokkrum dögum síðan voru upptök þessa jökulflóðs staðfest af vísindamönnum Háskóla Íslands og Veðurstofu Íslands. Upptök þessa jökulflóðs voru nýr sigketill í Hofsjökli, þessi sigketill er rúmlega 700 metra langur og 30 – 50 metra djúpur.

Hofsjökull og ketillinn í jöklinum, staðsetning sigketilsins er ~64°49,5‘N; 18°52‘V. Mynd er frá NASA/USGS/Veðurstofu Íslands/Jarðfræðistofnun Háskóla Íslands.

Yfirborð jökulsins er mikið sprungið á þessu svæði samkvæmt upplýsingum frá Veðurstofu Íslands. Það er ekki vitað um ástæður þess að þarna myndaðist háhitasvæði í Hofsjökli. Ekki hafa komið fram nein merki þess að þarna hafi eldgos átt sér stað. Hvorki fyrir eða eftir jökulhlaupið úr Hofsjökli. Stærð sigketilsins er 10⁶ m³ samkvæmt Veðurstofu Íslands eða um ein milljón rúmmetra. Óljóst er hvort að fleiri jökulflóð muni koma úr þessum sigketli í framtíðinni.

Tilkynning Veðurstofunnar

Hlaup úr Hofsjökli í ágúst 2013 (vedur.is)

Fréttir af þessu

Fundu sigketil á Hofsjökli (mbl.is)
Hlaup kom úr sigkatli í Hofsjökli (Rúv.is)

október 4, 2013

Dregur úr jarðskjálftahrinunni á Tjörnesbrotabeltinu

Í dag (03-Október-2013) hefur heldur dregið úr jarðskjálftahrinunni á Tjörnesbrotabeltinu. Jarðskjálftahrinan hefur haldið áfram eins og undanfarna viku, stærsti jarðskjálftinn í dag var með stærðina 3,5 og dýpi þessar jarðskjálftahrinu hefur verið í kringum 5 til 15 km. Jarðskjálfti með stærðina 3,1 átti sér einnig stað í dag. Þessari jarðskjálftar fundust á Siglufirði, Ólafsfirði og Dalvík.

Stærstu jarðskjálftanir í þessari jarðskjálftahrinu. Hægt er að sjá myndina í upprunalegu samhengi hérna á vef Veðurstofu Íslands. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þó svo að dregið hafi úr jarðskjálftahrinunni þá er jarðskjálftahrinan ennþá í gangi. Það getur verið að aðeins hafi dregið tímabundið úr jarðskjálftahrinunni eða þá að þessi jarðskjálftahrina er að fjara út eins og er. Það er ekki ljóst hvað er raunin hérna en það mun koma í ljós með tímanum hvað gerist næst á Tjörnesbrotabeltinu.

Jarðskjálftahrinan í dag á Tjörnesbrotabeltinu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það eru ekki nein merki þess að kvika hafi náð til yfirborðs í kjölfarið á þessari jarðskjálftahrinu. Það er einnig ennþá óljóst hvort að kvikuinnskot hafi verið valdur að þessari jarðskjálftahrinu á Tjörnesbrotabeltinu.

október 3, 2013október 3, 2013

Jarðskjálftahrinan á Tjörnesbrotabeltinu heldur áfram

Jarðskjálftahrinan á Tjörnesbrotabeltinu heldur áfram í dag (02-Október-2013) frá því í gær (01-Október-2013). Helsta breytingin frá því í gær er aukning jarðskjálfta og þeir hafa einnig orðið stærri. Í dag er stærsti jarðskjálftinn með stærðina 3,8 (sjálfvirk niðurstaða) og ekki er hægt að útiloka að stærri jarðskjálftar muni eiga sér stað þarna. Dýpi jarðskjálftahrinunnar er 5 til 15 km og virðist ekki vera breytast eins og stendur. Það er ennþá ósannað hvort að það sé kvikuinnskot sem er að valda þessari jarðskjálftahrinu eða bara hefðbundnar flekahreyfingar, slíkt mun líklega ekki verða sannað fyrr en að þarna hefst eldgos og það er ekki víst að slíkt muni gerast.

Jarðskjálftahrinan á Tjörnesbrotabeltinu í dag. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Fjöldi jarðskjálfta í dag (02-Október-2013) er svipuð og í gær (01-Október-2013) og virðist sem að engar sérstakar breytingar hafi átt sér stað í fjölda jarðskjálfta milli daga. Stærstu jarðskjálftanir hafa fundist á Ólafsfirði, Siglufirði og alveg til Dalvíkur í dag ásamt öðrum svæðum sem eru nærri upptökum þessar jarðskjálftahrinu. Það eru engin merki þess eins og stendur þess efnis að draga sér úr þessari jarðskjálftahrinu eins og er og óvíst hvenar það fer að draga úr þessari jarðskjálftahrinu. Hægt er að sjá stærstu jarðskjálftana í þessari jarðskjálftahrinu hérna á jarðskjálftamælavefsíðunni sem ég er með. Jarðskjálftanir koma best fram á jarðskjálftamælastöðinni sem heitir Böðvarshólar.

Facebook síðu þessa bloggs er hægt að finna hérna.

október 1, 2013október 2, 2013

Kröftugri jarðskjálftahrina á Tjörnesbrotabeltinu

Jarðskjálftahrinan á Tjörnesbrotabeltinu heldur áfram í dag (01-Október-2013). Stærsti jarðskjálftinn sem hefur mælst hingað til var með stærðina 3,2. Dýpi þessar jarðskjálftahrinu er í kringum 5 til 15 km. Stærstu jarðskjálftarnir fundist á Ólafsfirði og öðrum svæðum sem eru nærri upptökum þessar jarðskjálftahrinu. Eins og stendur þá er jarðskjálftahrinan ennþá í gangi og ekki sjást nein merki þess að þessi jarðskjálftahrinu sé að fara ljúka.

Jarðskjálftahrinan á Tjörnesbrotabeltinu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það hefur komið fram í fréttum Rúv og öðrum fréttamiðlum samkvæmt jarðfræðingi á Veðurstofu Íslands að þessi jarðskjálftahrina stafi hugsanlega af því að þarna sé um að ræða kvikuinnskot inn í jarðskorpuna á miklu dýpi. Það er engin eldstöð skráð á þessu svæði, ef það er eldstöð á þessu svæði. Þá er hún með öllu óþekkt eins og er. Slíkt getur gerst ef eldstöðvar eru í dvala mjög lengi og þar að auki neðansjávar. Hvað kemur útúr þessu verður hinsvegar að koma í ljós á næstu klukkutímum til dögum. Það er ekki víst að kvikan nái upp á yfirborðið og valdi eldgosi, þar sem að dýpið er ennþá mjög mikið og því á kvikan eftir að fara umtalsverða fjarlægð áður en hún nær til yfirborðs og veldur eldgosi.

Hægt er að fylgjast með jarðskjálftavirkninni á Tjörnesbrotabeltinu hérna á jarðskjálftamælavefsíðunni minni. Sá jarðskjálftamælir sem ég er með næst þessari jarðskjálftahrinu er jarðskjálftamælir sem heitir „Böðvarshólar“ og þar sjást nú þegar nokkrir af þeim jarðskjálftum sem hafa átt sér stað síðasta sólarhringinn á Tjörnesbrotabeltinu. Þessi jarðskjálftamælir er staðsettur úti í sveit og því er lítið um truflanir frá umferð og slíku á honum.

Ég mun setja inn uppfærslur varðandi þessa jarðskjálftahrinu ef þörf verður á slíku.

Bloggfærsla uppfærð þann 01-Október-2013 klukkan 23:54. Leiðrétting á bæjarnafni eftir ábendingu um að það væri rangt bæjarnafn sem ég hafði skrifað inn.

september 8, 2013

Áhugaverð jarðskjálftavirkni í Hamrinum

Undanfarna daga hefur verið áhugaverð jarðskjálftavirkni í Hamrinum, sem er eldstöð í Vatnajökli. Jarðskjálftarnir eiga sér stað á tveim sprungum sem virðast hafa stefnuna austur-vestur. Líklega er um að ræða sprungu í eldstöðinni með þessa stefnu, það hefur þó ekki verið ennþá staðfest. Ég veit ekki afhverju þetta er að gerast, en í dag (07-September-2013) mældi ég jarðskjálfta frá Hamrinum og þessi jarðskjálfti sýnist mér hafa merki þess að um væri að ræða jarðskjálfta sem á uppruna sinn í kvikuhreyfingum inni í eldstöðinni Hamrinum. Það hefur þó ekki ennþá verið staðfest og ekki er víst að það verði nokkurntímann staðfest. Stærsti jarðskjálftinn hingað til var með stærðina 2,2 og var á dýpinu 4,5 km.

Jarðskjálftavirkni í Hamrinum. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Síðasta eldgos sem átti sér stað í Hamrinum átti sér stað þann 11 til 12-Júlí-2011. Það eldgos var minniháttar og fjallaði ég um það hérna (á ensku) og hérna (á ensku). Jarðskjálftavirknin í dag er á sama svæði og það gaus árið 2011. Undanfarin að því eldgosi var talsverð jarðskjálftavirkni í Hamrinum mánuðina og hugsanlega árin þar á undan. Ég veit ekki hvort að núverandi jarðskjálftavirkni mun enda í eldgosi eða ekki, þar sem ekki er hægt að spá fyrir um slík að svo stöddu. Hinsvegar er ekki hægt að útiloka slíkt eins og stendur. Það besta sem er hægt að gera er að fylgjast með stöðu mála í Hamrinum og sjá hvort að einhverjar frekari breytingar muni eiga sér stað í Hamrinum.

september 7, 2013

Minniháttar jarðskjálftahrina í Esjufjöllum

Þann 05-September-2013 varð minniháttar jarðskjálftahrina í Esjufjöllum. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 2,2 og á dýpinu 4,9 km.

Jarðskjálftahrinan í Esjufjöllum. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftar eiga sér stað í Esjufjöllum vegna kvikuhreyfinga talið er. Einnig sem að það eru núna fleiri SIL stöðvar á þessu svæði og því mælast þarna minni jarðskjálftar en áður. Fyrir nokkrum árum síðan gat Veðurstofa Íslands eingöngu mælt jarðskjálfta sem voru aðeins stærri en 1,5.

Samþykki fyrir vefköku