Ný eldgossasprunga opnast norð-austur af núverandi eldgosi í Geldingadalir

Þetta er stutt grein.

Ný gosssprunga fór að opnast klukkan 11:37 þann 5-Apríl-2021 norð-austur af núverandi eldgosi í Geldingadalir en þá varð jarðskjálfti með stærðina Mw1,5 í nágrenni við Fagradalsfjall (mjög líklega). Nýja gossprungan er að stækka þegar þessi grein er skrifuð og er mjög líklega orðin 1,2 km að lengd miðað við það sem ég er að sjá á vefmyndavél Rúv núna.

Ný gossprunga opnast norð-austan við Geldingadalir og er eldvirknin mjög lítil á myndinni á vefmyndavél Rúv
Nýja gossprungan eins og hún kom fram á vefmyndavél Rúv klukkan 12:33. Höfundarréttur myndar tilheyrir Rúv. Skjáskot af vefstreymi Rúv.

Ég mun setja inn frekari upplýsingar þegar ég veit meira um stöðu mála.

Uppfærsla klukkan 16:39

Stærri sprungan er um 300 metra löng samkvæmt mælingum en hluti af sprungunni virðist vera undir sínu eigin hraunflóði miðað við það sem ég er að sjá á myndböndum og á vefstreymi af þessu eldgosi. Seinni sprungan er um 10 til 30 metra löng. Það virðist síðan vera einn stakur gígur fyrir utan sprungurnar. Hraunið flæðir núna niður í Meradali sem er beint fyrir neðan nýju gossprungunnar. Hraunið gæti fljótlega náð í það sem virðist vera lítið vatn þarna eða hugsanlega þurrt vatn sem er þarna. Eldgosið í upprunalegu gígunum heldur áfram en með miklu minni krafti en áður. Þetta gæti verið aðeins tímabundin breyting en það er erfitt að segja til um það með vissu hvað mun gerast.

Hérna er nýtt myndband frá Morgunblaðinu

Nýtt dróna­mynd­skeið af sprung­unni (mbl.is)

Næsta uppfærsla verður hjá mér eftir nokkra klukkutíma eftir því hvernig þetta ástand þróast.

Myndir eru frá Almannavörnum

Gossprungunar gjósa nýju hrauni úr tveim sprungum og rennur hraunið beint niður hlíðina
Mynd af nýju gossprungum. Myndin er frá Almannavörnum og er notkun á þeim frjáls.
Hrauná sem rennur niður bratta hlíð
Hrauná sem rennur niður bratta hlíð og niður í Meradali. Mynd frá Almannavörnum og er notkun þessar myndar frjáls.

Grein uppfærð klukkan 16:47.

Jarðskjálftavirkni suð-vestur af Keilir

Í nótt þann 4-Apríl-2021 klukkan 02:04 varð jarðskjálfti með stærðina Mw3,0 með dýpið 5,7 km í 1,5 km fjarlægð suð-vestur af Keili. Þessi jarðskjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu og víðar. Staðsetning jarðskjálftans bendir til þess að hann hafi orðið í kvikuganginum eða mjög nærri kvikuganginum. Þetta er hluti af eldstöðinni Krýsuvík-Trölladyngja.

Jarðskjálftavirkni á Reykjanesskaga við Keili og síðan við Fagradalsfjall. Nokkrir punktar við Keili sem sýnir nýjustu jarðskjálftavirkni auk jarðskjálftavirkninnar við Geldingadalir þar sem eldgosið er núna
Jarðskjálftavirkni á Reykjanesskaga við Keili og Geldingadalir. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þar sem kvikugangurinn er þá virðast vera að myndast þar hópar af jarðskjálftum. Ég er að sjá tvær staðsetningar sem eru mjög áberandi, sú fyrsta er við eldgosið í Geldingadalir og sú seinni er ekki mjög langt frá fjallinu Keilir. Það hefur verið mín reynsla af eldgosum á síðustu árum að nauðsynlegt er að fylgjast með svona jarðskjálftavirkni þar sem svona jarðskjálftavirkni getur hugsanlega verið fyrirboði á nýja eldgosavirkni. Það er ekki hægt að vita með neinni vissu hvort að eldgos verði þarna. Það hefur ekki orðið nein sérstök breyting á GPS gögnum síðan eldgosið hófst í Geldingadalir. Hægt er að skoða GPS gögnin hérna.

Jarðskjálftahrina austan við Grímsey í gær (1-Apríl-2021)

Í gær (1-Apríl-2021) varð jarðskjálftahrina austan við Grímsey. Stærstu jarðskjálftarnir í þessari jarðskjálftahrinu voru með stærðina Mw3,8 og Mw3,6. Aðrir jarðskjálftar sem komu fram voru minni að stærð. Það hafa komið fram 142 jarðskjálftar þegar þessi grein er skrifuð.

Jarðskjálftavirkni austan við Grímsey. Tvær þettar grænar stjörnur sýna staðsetningu jarðskjálftana með stærðina yfir 3 austan við Grímsey. Um 1 km löng lína af rauðum punktum sýnir minni jarðskjálfta sem hafa orðið á þessu svæði síðasta sólarhring
Jarðskjálftavirknin austan við Grímsey. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirkni er mjög algeng á þessu svæði á Tjörnesbrotabeltinu og rétt um fyrir einu ári síðan varð mjög stór jarðskjálftahrina langt vestan við Grímsey í Júní 2020. Það er erfitt að segja til um það hvort að þarna verði frekari jarðskjálftavirkni á næstu dögum.

Staðan á eldgosinu í Geldingadalir þann 27-Mars-2021

Þetta er stutt grein um eldgosið í Geldingadalir þann 27-Mars-2021. Þetta eldgos núna flokkast sem eldgos í eldstöðinni Krýsuvík.

  • Eldgosið virðist vera hægt og rólega að aukast. Litlu gíganir (til vinstri miðað við vefmyndavélina á Rúv) hafa núna runnið saman í einn stóran gíg. Það er möguleiki á að þeir tveir gígar sem gýs núna upp úr renni saman í einn stóran gíg.
  • Kvikan í þessu eldgosi kemur af 17 til 20 km dýpi og á upptök sín líklega mun dýpra en það og það getur valdið eldgosi í mjög langan tíma.
  • Geldingadalir eru núna næstum því orðnir fullir af hrauni. Myndbönd hafa komið fram á samfélagsmiðlum sem sýna hversu rosalega hættulegt hraunið er þarna núna. Það á alls ekki að ganga á nýju hrauninu. Það mun taka áratugi og jafnvel aldir fyrir hraunið þarna að kólna niður í öruggt hitastig.
  • Þar sem hraunið er sem þykkast, þá er hraunið talið vera um 20 til 30 metra þykkt.
  • Það eru sveiflur í eldgosinu. Stundum er eldgosið aðeins meira og stundum aðeins minna miðað við það sem sést á vefmyndavél Rúv.
  • Það virðist sem að þarna sé fjall að byggjast upp. Hvernig það fer síðan er erfitt að segjast til um.

Almennt þá er lítið að frétta af þessu eldgosi og litlar breytingar hafa átt sér stað undanfarið síðan eldgosið hófst fyrir viku síðan (19-Mars-2021). Næsta uppfærsla um eldgosið verður þann 2-Apríl-2021 vonandi ef ekkert stórt gerist í eldgosinu.

Minniháttar jarðskjálftahrina á Tjörnesbrotabeltinu (austur af Grímsey)

Í dag (25-Mars-2021) varð lítil jarðskjálftahrina á Tjörnesbrotabeltinu austur af Grímsey. Jarðskjálftahrinur eru mjög algengar á þessu svæði Stærsti jarðskjálftinn í þessari jarðskjálftahrinu var með stærðina Mw3,0. Það er ekki víst að þessari jarðskjálftahrinu sé lokið.

Jarðskjálftavirkni austan við Grímsey. Græn stjarna sýnir jarðskjálftann með stærðina 3. Rauðir punktar sýna minni jarðskjálfta sem hafa orðið þarna
Jarðskjálftavirkni austan við Grímsey í dag. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirkni á Tjörnesbrotabeltinu byrjar oft hægfara áður en jarðskjálftavirknin eykst. Ég veit ekki hvort að það verður raunin núna þar sem þarna hefur verið mikil jarðskjálftavirkni síðustu mánuði.

Staðan á eldgosinu í Geldingadal þann 22-Mars-2021

Þetta er stutt grein um eldgosið í Geldingadal. Eldstöðin sem er talin vera að valda þessu eldgosi er eldstöðin Krýsuvík-Trölladyngja en það gæti breyst síðar. Þessi grein er skrifuð þann 22-Mars-2021 klukkan 18:12.

  • Eldgosið er að mestu leiti eingöngu í einum gíg núna. Það er einhver virkni í tveim öðrum minni gígum en sú virkni virðist vera að minnka eftir því sem eldgosið heldur áfram.
  • Þetta er mjög lítið eldgos og eitt af minnstu eldgosunum sem hefur komið fram og sést á Íslandi.
  • Það er hætta á nýjum eldgosum á nýjum stöðum þegar þetta eldgos endar eða verður nærri því að enda.
  • Það er sprunga til hægri (eins og sést á vefmyndavélinni) og þar kemur upp gas en þar hefur ekki orðið neitt eldgos ennþá.
  • Það hefur ekki orðið nein minnkun á þenslu samkvæmt GPS gögnum í dag (22-Mars-2021).
  • Stærsti gígurinn sem er að gjósa er núna orðinn um 30 metra hár en er mjög óstöðugur og það hrynur oft úr honum.
  • Hraun mun fylla Geldingadal eftir 10 til 14 daga ef eldgosið endist það lengi.
  • Jarðskjálftavirkni er mjög lítil núna eftir að eldgosið hófst. Þegar eldgosinu líkur þá er hætta á því að jarðskjálftavirkni aukist aftur.

 

Gervihnattamynd af Geldingadal af Google Earth. Dalurinn er smá dæld í Fagradalsfjalli sem er með smá fjöll í kring.
Hérna er gervihattamynd af Google Earth sem sýnir Geldingadal og það svæði sem núna gýs í. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Google/Google Earth og tengdum aðilum.

Síðasta eldgosatímabil byrjaði í kringum árið ~700 og varði til ársins ~1400. Það má því reikna með það eldgosatímabil sem er núna hafið muni ekki ljúka fyrr en árið ~2400 til ársins ~2600. Á þessum tíma verður minnsta tímabil milli eldgosa um 1 ár en tímabil án eldgoss geta alveg farið upp í 10 ár. Hvernig þetta fer nákvæmlega er erfitt að segja til um en þetta er byggt á mínu besta mati samkvæmt gömlum heimildum (sem ég man ekki lengur hvar ég las þær).

Fréttir með myndböndum

Turninn rofnar aftur – kvika streymir út (Rúv.is)

Vefmyndavélar

Beint vefstreymi frá eldstöðvunum (Rúv.is)
Live from Geldingadalir volcano, Iceland (YouTube)

Rúv hefur fært vefmyndavélastrauminn til YouTube.

Uppfært klukkan 00:05 þann 23-Mars-2021

Samkvæmt frétt Rúv þá er kvikan sem er að koma upp mjög frumstæð og er af tegundinni Þóleiít (Wikipedia). Uppruni þessar kviku er kvikuhólf sem er á dýpinu 17 km til 20 km og uppruni sjálfrar kvikunnar kemur mjög djúpt að úr kvikunni sem tilheyrir heita reitnum undir Íslandi. Þessi kvika hefur mikið af CO og CO2 gasi sem er mjög hættulegt. Nánar í frétt Rúv um þetta. Það er einnig mjög mikið af SO2 (brennisteinsdíoxíði) sem er mjög hættulegt gas.

Hraunkvikan sýnir beintengingu við miðju möttulsins (Rúv.is)

Tíðni uppfærsla af eldgosinu

Þar sem eldgosið er mjög stöðugt og ekki mikið af fréttum af því þá hef ég fækkað fjölda uppfærslna af eldgosinu ef ekkert sérstakt gerist og aðeins skrifa greinar ef eitthvað mikið gerist. Næsta grein um eldgosið ætti að verða þann 26-Mars-2021. Ég mun skrifa um aðrar virkni á Íslandi með eðlilegum hætti þegar eitthvað gerist.

Grein uppfærð klukkan 20:52. Athugasemd bætt við varðandi vefmyndavéla straum Rúv.
Grein uppfærð klukkan 00:05 þann 22-Mars-2021. Nýjum upplýsingum bætt við varðandi eldgosið.

Staðan í eldgosinu í Geldingadal við Fagradalsfjall

Grein sem ég skrifaði fyrr í kvöld verður ekki skrifuð á íslensku þar sem efni hennar er orðið úrelt og ég lauk skrifum á ensku greininni um það leiti sem eldgos uppgötvaðist. Hægt er að lesa ensku greinina hérna.

Hérna er stutt yfirlit yfir eldgosið sem er hafið líklega í Krýsuvík-Trölladyngju eldstöðvarkerfinu samkvæmt nýjustu upplýsingum. Þessar upplýsingar gæti breyst síðar þegar meira er vitað um eldgosið og upplýsingum safnað. Þessi grein er skrifuð klukkan 03:18 þann 20-Mars-2021.

  • Þetta er fyrsta eldgosið í Krýsuvík-Trölladyngjukerfinu síðan árið 1340.
  • Samkvæmt Veðurstofunni þá hófst eldgosið klukkan 20:45 en óróinn er varla sjáanlegur á mælum Veðurstofunnar.
  • Gossprungan er áætlað að sé um 1 km löng þegar þessi grein er skrifuð með stefnuna suður-vestur og norður-austur.
  • Eldgosið er eins og er of lítið til þess að valda nokkru tjóni. Næsti vegur er Suðurstandarvegur en sá vegur er lokaður núna vegna sigs útaf jarðskjálftaskemmdum sem hafa komið fram og sá vegur er einnig í 2,5 km fjarlægð frá upptökum eldgossins.
  • Þetta eldgos bendir til þess að ný eldgos gætu hafist á nýjum gossprungum þegar þessu eldgosi er líkur.
  • Dalurinn sem hraunið flæðir í gæti fyllst af hrauni ef að eldgosið varir nógu lengi. Næsti dalur við hliðina er álíka djúpur og Geldingadalur og því lítil hætta á að hraunið fari mjög langt.
  • Svæðið sem eldgosið er á er mjög erfitt yfirferðar. Jafnvel á bíl.

 

Jarðskjálftar á kvikuganginum eru merktir með rauðum punktum. Tvær grænar stjörnur eru yfir kvikuganginum vegna tveggja jarðskjálfta sem fóru yfir 3 að stærð síðustu 48 klukkutímana
Jarðskjálftavirknin í kvikuganginum milli Fagradalsfjalls og Keili. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þetta eldgos gæti aðeins varað í tvo til þrjá daga eins og það lítur út núna en það er ekki hægt að segja til um það með neinni vissu hvað gerist og staðan gæti breyst án viðvörunnar. Þar sem ekki er hægt að segja til um stöðu mála í þessu eldgosi.

Það er ekki nein góð vefmyndavél af eldgosinu vegna þess að það hófst seint um kvöld á föstudegi og er mjög afskekkt staðsett á Reykjanesinu. Reiknað er að veður verður slæmt í dag (20-Mars) og á morgun (21-Mars) á Reykjanesinu.

Vefmyndavélar – Uppfært klukkan 04:54

Rúv – Beint vefstreymi af eldgosinu – Vogastapi
Beint vefstreymi frá eldstöðvunum – Rúv.is – Nýtt! Þessi vefmyndavél er næst eldgosinu.
Road camera 1
Live from Iceland – Keilir
Live from Iceland – Reykjanes

Grein uppfærð klukkan 03:50. Upplýsingum bætt við og stafsetningarvillur lagaðar.
Grein uppfærð klukkan 04:54. Vefmyndavélum er bætt við.
Grein uppfærð klukkan 14:46. Vefmyndavél frá Rúv bætt við.

Eldgos hafið í Fagradalsfjall

Þessi grein er stutt vegna þess að upplýsingar hérna munu verða úreltar mjög fljótlega. Þetta eldgos er líklega að koma frá Krýsuvík-Trölladyngju eldstöðinni.

Þetta eldgos hófst án mikillar jarðskjálftavirkni eða óróa þegar þessi grein er skrifuð. Það koma meiri upplýsingar síðar.

Uppfærsla klukkan 22:47

Hérna er vefmyndavél sem gæti virkað. Allar vefmyndavélar eru að fá mikla traffík þessa stundina.

Uppfærsla klukkan 22:59

Eldgosið er staðsett í austurhlíð Fagradalsfjalls samkvæmt Veðurstofu Íslands og gervihnattamyndum af svæðinu.

Uppfærsla klukkan 23:14

Fyrsta myndin af eldgosinu. Sprungan er um 200 metra löng þegar þessi grein er skrifuð.

Uppfærsla klukkan 00:08 þann 20-Mars-2021

Myndband frá Veðurstofu Íslands. Tekið af Twitter.

Uppfærsla klukkan 00:57 þann 20-Mars-2021

Hérna er myndskeið af eldgosinu á vefsíðu Rúv.
Ég lagaði einnig tiltilinn á þessari grein.

Jarðskjálftahrina í eldstöðinni Reykjanes snemma í morgun þann 19-Mars-2021

Klukkan 04:30 þá hófst jarðskjálftahrina í eldstöðinni Reykjanes fyrir í sjó fyrir utan Reykjanesstá. Þessi jarðskjálftavirkni lítur út fyrir að vera tengd flekahreyfingum á þessu svæði en er hinsvegar á mjög takmörkuðu svæði. Þessi jarðskjálftavirkni byrjaði þegar jarðskjálftinn með stærðina Mw5,7 átti sér stað þann 24-Febrúar-2021. Jarðskjálftavirknin eftir 24-Febrúar-2021 var lítil og hafði stoppað alveg þangað til í dag.

Jarðskjálftavirkni fyrir utan reykjanestá í eldstöðinni Reykjanes
Jarðskjálftavirknin í eldstöðinni Reykjanes fyrir utan Reykjanestá út í sjó. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftarnir í þessari jarðskjálftahrinu var með stærðina Mw3,7 en í heildina voru 10 jarðskjálftar sem voru stærri en 3 að stærð. Það komu fram um 100 jarðskjálftar í þessari jarðskjálftahrinu þegar þessi grein er skrifuð en eftir klukkan 06:00 fór að draga úr þessari jarðskjálftahrinu eftir að toppi var náð um klukkan 05:50. Þessi jarðskjálftahrina gæti aukist aftur án viðvörunnar.

Staðan á svæðinu milli Keilir og Fagradalsfjalls

Þetta er stutt grein skrifuð þann 17-Mars-2021 klukkan 18:34. Staðan getur breyst án viðvörunnar.

Það hefur verið minni virkni í eldstöðinni Fagradalsfjalli (eldstöðinni Krýsuvík). Staðan eins og hún er núna þá er ekki mikil breyting milli daga núna en það er möguleiki á að því að slæmt veður sem er núna að ganga yfir Ísland sé að koma í veg fyrir að litlir jarðskjálftar mælist hjá Veðurstofunni milli Keili og Fagradalsfjalls. Þensla virðist vera sú sama síðan í gær (16-Mars-2021).

Talsvert um jarðskjálfta milli Keili og Fagradalsfjalls. Grænum stjörnum hefur fækkað þar sem minna hefur verið um jarðskjálfta
Jarðskjálftavirkni milli Keili og Fagradalsfjalli í kvikuganginum. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Sterkum jarðskjálftum hefur fækkað síðan um síðustu helgi (12 til 14 Mars). Það sem hefur breyst er að kvikugangurinn færist ekki lengur til suðurs. Það virðist sem að haft í jarðskorpunni sem kvikan komst ekki í gegnum (oftast er um að ræða harðari jarðskorpu). Núverandi staða er að bíða eftir því að eldgos hefst en það er ekki hægt að segja til um það hvenær eldgos hefst.

Þar sem ekki er mikið að gerast núna þegar þessi grein er skrifuð þá ætla ég að fækka nýjum greinum um stöðu mála í Fagradalsfjalli og Keili. Næsta grein verður skrifuð ef það gerist eitthvað en ný grein mun koma Mánudaginn 22-Mars 2021 í síðasta lagi.

Vefmyndavélar

Beint vefstreymi af skjálftasvæðinu – Borgarfjall (Rúv.is) Ef eldgos hefst þá verður hugsanlega hægt að sjá það hérnaÞessi vefmyndavél virkar ekki lengur.
Beint vefstreymi af skjálftasvæðinu – EfstaleitiÞessi vefmyndavél virkar ekki lengur.
Road camera 1
Road camera 2 (Nætursjón/Innrautt)
Live from Iceland – Keilir – Þessi vefmyndavél virkar mjög líklega.

Styrkir

Hægt er að styrkja mína vinnu með því að nota PayPal takkann hérna til hliðar. Það er einnig hægt að millifæra inná mig með þeim bankaupplýsingum sem ég gef upp á síðunni Styrkir. Takk fyrir stuðninginn.

Þessi grein var uppfærð þann 18-Mars-2021 klukkan 20:10. Tenglar á vefmyndavélar uppfærðir.