Staðan í Bárðarbungu þann 20-Október-2014

Hérna er yfirlit yfir virknina í Bárðarbungu um helgina.

Virknin í Bárðarbungu helgina 18 – 19 Október

Stærstu jarðskjálftar helgarinnar voru með stærðina 5,4 og 5,2. Aðrir jarðskjálftar voru minni. Eldgosið í Holuhrauni hélt áfram eins og það hefur gert undanfarið. Þetta er núna orðið stærsta eldgos á Íslandi síðustu 200 árin samkvæmt jarðvísindamönnum. Annað en þetta, þá var engin sérstök breyting á virkninni í Holuhrauni.

Virknin í Bárðarbungu Mánudaginn 20-Október-2014

Það hefur talverð jarðskjálftavirkni verið í dag (20-Október) en stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 5,0 og annar stærsti jarðskjálftinn hafði stærðina 4,8. Aðrir jarðskjálftar voru minni en talsvert var um jarðskjálfta með stærðina 3,0 og 4,0 í dag. Aukin jarðskjálftavirkni var einnig í kvikuinnskotinu sem gýs úr núna í Holuhrauni.

141021_0005
Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu síðust 48 klukkutímana. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Hraunið í Holuhrauni heldur áfram að stækka og er núna í kringum 61 ferkílómetri samkvæmt jarðvísindamönnum. Þann 16-Október þá voru komnir tveir mánuðir síðan virknin í hófst í Bárðarbungu og fyrsta eldgosið sem átti sér stað varð þann 23-Ágúst, en það eldgos varð undir jökli og varði aðeins í nokkrar klukkustundir. Að öðru leiti er staðan óbreytt samkvæmt síðustu fréttum.

Staðan í Bárðarbungu föstudaginn 17-Október-2014

Í dag (17-Október-2014) náði Bárðarbunga þeim áfanga að hafa gosið stærsta eldgosi á Íslandi síðan í Skaftáreldunum sem áttu sér stað árin 1783 til 1784. Hraunið í Holuhrauni er núna orðið stærra en það hraun sem Hekla gaus árið 1947 í rúmlega 13 mánaða eldgosi. Stærð þess hrauns er 0,8 km³. Stærð hraunsins í Holuhrauni er núna orðin meiri en 59 ferkílómetrar að stærð og það er orðið meira en 0,83 km³ að magni samkvæmt Háskóla Íslands og Twitter skilaboðum þeirra um þetta.

141017_2100
Jarðskjálftarnir í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærstu jarðskjálftar dagsins voru með stærðina 4,4 og 4,2. Aðrir jarðskjálftar voru minni og enginn jarðskjálfti náði stærðinni 5,0 í dag. Það var ekki mikil breyting í eldgosinu í Holuhrauni samkvæmt vísindamönnum á svæðinu, þó hefur eldgosið verið að losa óvenjumikið gas síðasta sólarhringinn samkvæmt mælingum. Engar stórar breytingar er að sjá á GPS mælingum á svæðinu, hægt er að skoða GPS mælinganar hérna. Nýjar myndir af eldgosinu er einnig hægt að sjá hérna á vefsíðu mbl.is. Ef rólegt verður um helgina þá mun næsta uppfærsla um Bárðarbungu koma á Mánudaginn. Ef eitthvað gerist þá mun ég annað hvort skrifa nýja grein eða uppfæra þessa hérna grein.

Aukin hætta á eldgosi í Tungnafellsjökli

Það er mín skoðun að eins og er þá er aukin hætta á eldgosi í Tungnafellsjökli. Þessi eldstöð er ekki tengd Bárðarbungu á nokkurn hátt. Aukin jarðskjálftavirkni í Tungnafellsjökli er að einhverju leiti tengd virkninni í Bárðarbungu vegna þeirra spennubreytinga sem sigið í öskju Bárðarbungu er að valda. Það er hugmyndin um það sem er að gerast núna á þessu svæði.

141017_1550
Jarðskjálftahrinan í Tungnafellsjökli sem er hérna til vinstri á myndinni við Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þó svo að líkunar á eldgosi hafi aukist í Tungnafellsjökli, þá er ekki víst að eldgos muni eiga sér stað þó svo að kvika streymi inn í Tungnafellsjökuli af miklu dýpi. Það hefur aldrei gosið á sögulegum tíma í Tungnafellsjökli, og vegna þess er ekki hægt að segja til um það hvernig eldstöðin mun haga sér eða hvað mun gerast. Sú kvika sem kemur inn í Tungnafellsjökul kemur upp um sitt eigið kerfi af miklu dýpi og er það kerfi alveg óháð Bárðarbungu og því sem er að gerast þar, fyrir utan þau áhrif sem stressbreytingar í jarðskorpunni eru að hafa á Tungafellsjökul. Hættan á eldgosi getur lækkað aftur ef það dregur aftur úr virkninni og ég endurtek að það er ekki víst að það muni gjósa í Tungnafellsjökli, þó svo að hættan á eldgosi hafi aukist núna, hugsanlega tímabundið. Hjá Veðurstofunni hefur Tungnafellsjökull ennþá græna stöðu, eins og hægt er að sjá hérna.

Staðan í Bárðarbungu þann 16-Október-2014

Staðan í Bárðarbungu hefur lítið breyst frá því í gær (15-Október-2014). Stærsti jarðskjálfti dagsins hafði stærðina 5,0 og næst stærsti jarðskjálfti dagsins hafði stærðina 4,6. Aðrir jarðskjálftar hafa verið minni. Það hafa verið fleiri jarðskjálftar í dag miðað við í gær. Enga breytingu er að sjá á eldgosinu í Holuhrauni samkvæmt myndbandi sem er á vefsíðu Rúv og er hægt að skoða hérna. Engar breytingar er að sjá á eldgosinu samkvæmt þessu myndbandi, eins og hefur verið staðan síðustu 1,8 mánuði í þessu eldgosi. Af þessum sökum hef ég ekki neinar frekari fréttir af stöðu mála varðandi eldgosið í Holuhrauni fyrir 16-Október-2014.

Ég mun halda áfram að skrifa um eldvirknina í Bárðarbungu svo lengi sem hún varir. Jafnvel þó svo að það verði næstu 10 árin.

Staðan í Bárðarbungu þann 15-Október-2014

Í dag (15-Október-2014) varð ekki mikil breyting á stöðunni frá því í gær (15-Október-2014). Stærsti jarðskjálftinn í dag var með stærðina 5,4 og fannst vel á Akureyri. Aðrir jarðskjálftar hafa verið minni. Ég hef ekki frétt að neinum breytingum á eldgosinu í Holuhrauni sem heldur áfram eftir því sem ég best veit, og ekki er að sjá neina breytingu á eldgosinu sé að ljúka. Við jarðskjálftann þá lækkaði askja Bárðarbungu um rúmlega 15 sm.

141015_2255
Jarðskjálftarnir í Bárðarbungu síðustu 48 klukkutímana. Höfundaréttur að þessari mynd tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég held að það séu ekki neinar frekari fréttir af stöðu mála í Bárðarbungu eins og er, það er alltaf eitthvað að gerast á hverjum degi og því held ég áfram að skrifa um það litla sem þó gerist. Sá stöðugleiki sem er í eldgosinu og í virkninni í Bárðarbungu er blekkjandi, þar sem að þetta getur allt saman breyst án nokkurs fyrirvara.

Fyrir þá sem hafa áhuga, þá hægt að hlusta á jarðskjálftann sem varð í dag (15-Október-2014) sem ég mældi. Ég breytti þeim gögnum sem ég hef um jarðskjálftann í hljóðskrár frá þeim tveim jarðskjálftamælum sem ég er með. Þetta er ekki langur hljóðbútur, rétt um 3 sekúndur hver þeirra. Þessir hljóðbútar eru undir Creative Commons leyfi. Sjá nánar á CC Leyfi vefsíðunni.

Jarðskjálftamælirinn í Böðvarshólum.
141015.111600.bhrzZ

Jarðskjálftamælirinn í Heklubyggð.
141015.111607.hkbzZ

Staðan í Bárðarbungu þann 14-Október-2014

Það hafa ekki orðið miklar breytingar á virkninni í Bárðarbungu síðan í gær (13-Október-2014). Eldgosið er með svipuðum hætti eins og sjá mátti í tíu fréttum Rúv í kvöld og ekki neinar stórar breytingar að sjá þar á eldgosinu.

141014_2330
Jarðskjálftar í Bárðarbungu í þann 14-Október-2014. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærstu jarðskjálftar dagsins voru með stærðina 4,8 og síðan voru einnig nokkrir 4,7 jarðskjálftar að auki. Aðrir jarðskjálftar voru minni. Óróinn í kringum Bárðarbungu hefur verið óstöðugur og það bendir til þess að líklega séu eldgos að eiga sér undir jökli, ef það er ekki raunin, þá er ljóst að eitthvað er að gerast undir jökli núna. Þó ekki sé ljóst hvað það sé á þessari stundu.

Staðan í Bárðarbungu þann 13-Október-2014

Eldgosið í Holuhrauni og jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu er með svipuðum hætti og undanfarið. Jarðskjálftavirkni er ennþá mjög mikil. Stærstu jarðskjálftarnir ná stærðinni 5,2 og stundum verða stærri jarðskjálftar í Bárðarbungu. Samkvæmt fréttum þá er ekki að sjá að farið sé að draga úr eldgosinu í Holuhrauni, hraunið sem þarna er komið stækkar stöðugt og er núna orðið stærra en 54 ferkílómetrar að flatarmáli.

141014_0000
Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er aukning í jarðskjálftavirkni síðasta sólarhringinn í kvikuinnskotinu. Það bendir til þess að þrýstingur sé að aukast í kvikuinnskotinu, allvegana tímabundið, þar sem þrýstingur virðist falla með reglulega. Það er einnig aukning í jarðskjálftavirkni í Tungnafellsjökli, helsta hugmyndin varðandi þá virkni er sú að eldstöðin sé að bregðast við spennubreytingum vegna Bárðarbungu með þessum hætti. Á þessari stundu er ekkert sem bendir til þess að eldgos sé að hefjast í Tungafellsjökli. Hinsvegar þar sem ekkert eldgos hefur átt sér stað þarna á sögulegum tíma er mjög erfitt að segja til um það hvað gerist í Tungafellsjökli í kjölfarið á þessum atburðum.

Það er ennþá mikil hætta á eldgosi undir jökli, eins og hefur verið að gerast í litlum mæli síðan Bárðarbunga fór að gjósa þann 23-Ágústu-2014. Það er þó mikil hætta á að stórt eldgos hefjist undir jökli með tilheyrandi jökulflóði og öskufalli. Það mun þó ekki þýða að eldgosið í Holuhrauni hætti, þar sem það getur gosið á báðum stöðum á sama tíma eins og þetta lítur út núna. Það er ekki að sjá nein merki þess að farið sé að draga úr virkninni í Bárðarbungu og óvíst því hvenær það fer að sjá fyrir endann á núverandi virkni og eldgosum.

Kröftug jarðskjálftahrina djúpt á Reykjaneshrygg

Um helgina varð kröftug jarðskjálftahrina djúpt á Reykjaneshrygg. Þessi jarðskjálftahrina var mjög langt út á Reykjaneshrygg eða rúmlega 1000 km frá Íslandi. Það er ekki víst hvað er að gerast á þessu svæði. Þetta gæti verið eldgos eða bara jarðskjálftahrina eins og þær verða oft á þessu svæði. Stærðir þeirra jarðskjálfta sem mældust voru þessar. Stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 5,5 (EMSC upplýsingar er að finna hérna), næst stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 5,4 (EMSC upplýsingar er að finna hérna). Minnsti jarðskjálftinn sem mældist hafði stærðina 4,6 (EMSC upplýsingar er að finna hérna).

Vegna fjarlægðar frá Íslandi er ekki hægt að vita hvað er að gerast þarna. Sjávardýpi á þessu svæði er í kringum 2 til 3 km, og hugsanlega dýpra í mjög djúpum dölum sem þarna eru á sjávarbotni.

Minniháttar jarðskjálftahrina í Kötlu um helgina

Um helgina var minniháttar jarðskjálftahrina í Kötlu. Þessi jarðskjálftahrina gekk yfir á nokkrum klukkutímum og síðan þá hefur verið rólegt í Kötlu.

141012_1250
Jarðskjálftavirknin í Kötlu um síðustu helgi. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu hafði stærðina 3,2 og varð talsvert fyrir utan aðal-jarðskjálftahrinuna. Ég er ekki viss um afhverju það gerðist.

Staðan í Bárðarbungu þann 10-Október-2014

Hérna er staðan í Bárðarbugu þann 10-Október-2014.

  • Það er lítil breyting í eldgosinu í Holuhrauni eftir því sem ég kemst næst. Útsýni hefur verið lítið til eldgossins vegna veðurs.
  • Stærsti jarðskjálftinn þann 10-Október var með stærðina 4,8 og varð hann klukkan 11:26. Annar stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 4,7 og varð sá jarðskjálfti klukkan 02:24. Aðrir jarðskjálftar hafa verið minni.
  • Jarðskjálftavirkni hefur verið að aukast í Tungafellsjökli. Helstu hugmyndir fyrir þessari auknu virkni eru þær að eldstöðin sé að bregðast við spennubreytingum vegna Bárðarbungu og umbrotanna þar. Ég er ekki viss um það útskýri alla þá jarðskjálftavirkni sem er í Tungafellsjökli núna. Þar sem það er mikil óvissa um það sem er að gerast í þessari eldstöð, ég ætla mér bara að bíða og sjá hvað gerist næst.
  • Jarðskjálftavirkni í kvikuinnskotinu var minniháttar þann 10-Október eftir því sem mér sýnist. Sú jarðskjálftavirkni sem átti sér stað varð að mestu undir Vatnajökli og ef eldgos brýst út þar þá mun verða jökulflóð.
  • Engar frekari fréttir eftir því sem ég kemst næst.

141010.225800.bhrz.psn
Jarðskjálfti sem varð í Tungafellsjökli þann 10-Október. Það er munur á munstrinu í jarðskjáskjálftum sem verða í Tungafellsjökli og síðan í jarðskjálftum sem verða í Bárðarbungu. Jarðskjálftarnir sem verða í Tungafellsjökli eru að mesti leiti eingöngu jarðskorpuhreyfingar, en það er eitthvað af jarðskjálftum að eiga sér stað sem benda til þess að kvika sé einnig á ferðinni þar. Ég reikna þó ekki með því að eldgos verði í Tungafellsjökli. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi. Sjá nánar á CC leyfi fyrir frekari upplýsingar.

Laugardagur 11-Október-2014

  • Engin breyting á eldgosinu í Holuhrauni samkvæmt fréttum í dag. Eldgosið er núna á einni 400 metra langri sprungu samkvæmt fréttum og nýjustu myndum.
  • Stærsti jarðskjálftinn þann 11-Október-2014 var með stærðina 5,0 og næst stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 4,7. Aðrir jarðskjálftar hafa verið minni.
  • Þetta eldgos getur varað í marga mánuði samkvæmt vísindamönnum.
  • Þegar vísindamenn flugu yfir Bárðarbungu þá tóku þeir eftir því að katlar sem höfðu myndast í Bárðarbungu höfðu dýpkað og líklega hafa einnig nýjir myndast. Þeir telja að þetta sé vegna jarðhitavirkni, en mér þykir líklegt að þarna sé um að ræða lítil eldgos sem eiga sér stað undir jökli. Ef einhver hveravirkni á sér stað þá er það vegna þess að dýpið niður á kvikuna er eingöngu 1 til 2 kílómetrar.

Sunnudagur 12-Október-2014

  • Stærsti jarðskjálftinn þann 12-Október-2014 var með stærðina 5,2, annar stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 4,7.
  • Það var örlítið meiri jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu og í kvikuinnskotinu þann 12-Október-2014 en þann 11-Október-2014.
  • Vegna slæms veðurs þá hefur ekkert sést á vefmyndavélum Mílu í gær.
  • Mig grunar að lítil eldgos eigi sér núna stað undir jökli. Það þarf þó að fljúga yfir jökulinn til þess að sjá hvort að nýjir katlar hafa myndast eða hvort að þeir katlar sem voru fyrir hafi dýpkað.
  • Engar frekari fréttir eftir því sem ég kemst næst.

Ég óska öllum góðrar helgar.

Grein uppfærð þann 12-Október-2014 klukkan 02:13.
Grein uppfærð þann 13-Október-2014 klukkan 00:49.