Category: Kvikuinnskot

Birt þann

Staðan á virkninni í Hagafelli þann 17. Janúar 2024 klukkan 02:57

Ég afsaka hvað þessi grein er seint á ferðinni. Ég hef verið að vinna í því að setja upp nýja þjóna tölvu hjá mér og það hefur tekið lengri tíma en ég reiknaði með.

Eldgosinu lauk eftir aðeins 41 klukkustund frá því að það byrjaði. Hraunið brenndi þrjú hús og olli skemmdum á vegum og öðrum innviðum í Grindavík, það er köldu vatni, heitu vatni og síðan rafmagni. Nýr sigdalur myndaðist austan við þann sigdal sem myndaðist þann 10. Nóvember 2023. Niðurstaðan af því er sú að Grindavík er núna orðin stórhættuleg og ekki hægt að fara þar um með neinu öryggi. Þar sem þarna eru sprungur sem eru allt að 40 metra djúpar áður en komið er niður á grunnvatn. Það er erfitt að lesa í GPS gögn, þar sem allt svæðið er orðið beyglað og brotið eftir umbrotin sem hófust þann 10. Nóvember 2023 og síðasta eldgos hefur aukið á þau umbrot. Svæðið er að færast upp eða niður, eftir því hvort um er að austan eða vestan við sigdalina. Það mun taka nokkra daga að sjá hversu hröð þenslan er í Svartsengi núna. Kvikan sem gaus núna virðist hafa komið frá Skipastígahrauni og Eldvörpum í sillu sem er þar undir, vestur af því svæði þar sem gaus núna við Hagafell. Það virðist sem að sillan sem er undir Svartsengi hafi ekki hlaupið núna í þessu eldgosi, þar sem ekkert sig mældist við eldgosið þar í kjölfarið á þessu eldgosi.

Hámarkstími þangað til að næsta eldgos verður er 30 dagar, með skekkjumörkum upp á hámark átta daga. Þetta tímabil gæti þó verið styttra, þar sem þenslan er að aukast. Það er samt mikil óvissa í þessu, vegna þess hvernig jarðskorpan er orðin við Grindavík.

Kort af sigdalnum við Grindavík og tengdum sprungum. Kortið sýnir einnig nýjan sigdal sem er austan við sigdalinn sem myndaðist þann 10. Nóvember 2023.
Sprungur og sigdalir við Grindavík. Höfundarréttur þessar mynda tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Eldgosin eru að færast suður með þessu svæði og það eru slæmar fréttir þar sem næsta eldgos verður þá inni í Grindavík og niður að höfninni, þegar næsta eldgos verður eftir rúmlega 30 daga. Staðan núna er sú að ekki er hægt að búa í Grindavík vegna þess hversu hættulegt það er vegna sprungna. Það hefur einnig orðið meiriháttar tjón á innviðum í Grindavík og að auki, þá hefur bæst í það tjón sem var fyrir á húsum, vegum og fleiru.

Birt þann

Staðan í eldgosinu við Hagafell þann 15. Janúar 2024 klukkan 03:04

Hérna er stutt grein um stöðu mála í eldgosinu við Hagafell þann 15. Janúar 2024 klukkan 03:04. Upplýsingar hérna geta orðið úreltar án viðvörunnar.

  • Eldgos hófst við Hagafell þann 14. Janúar 2024 klukkan 07:58. Tvær sprungur opnuðust.
  • Stærsta sprungan var með lengdina um 900 metrar en styttri sprungan var með lengdina í kringum 100 til 200 metra.
  • Seinni sprungan er næstum því inni í Grindavík og hefur hraun flætt inn í Grindavík.
  • Hraun hefur eyðilagt þrjú hús þegar þessi grein er skrifuð.
  • Síðustu klukkutíma hefur dregið úr óróanum sem bendir til þess að það sé farið að draga úr eldgosinu.
  • Það er ekkert rafmagn, hiti eða kalt vatn í Grindavík. Þar sem hraun hefur eyðilagt pípur og rafstrengi sem liggja til Grindavíkur. Viðgerðir munu taka marga mánuði, ef það verður hægt að flytja aftur til Grindavíkur eftir nokkra mánuði.
  • Nýjar sprungur og landsig átti sér stað þegar kvikan var að búa til kvikugang stiginu rétt áður en eldgos hófst. Sum svæði innan Grindavíkur hafa færst til um tvo metra í báðar áttir samkvæmt Veðurstofu Íslands. Hversu mikil færslan er nákvæmlega er óljóst, þar sem ekki er hægt að taka mælingar vegna þess að svæðið er ekki öruggt.
  • Eldgosin verða í austari brún sigdalsins. Ég er ekki viss um afhverju það er að gerast.

Þetta er allt það sem ég hef núna. Næsta grein ætti að vera þann 16. Janúar 2024 ef ekki verða stórar breytingar á eldgosinu.

Vefmyndavélar Rúv, Morgunblaðsins og Vísir er að finna á YouTube rásum þessara fjölmiðla.

Birt þann

Eldgos hófst í Sundhnúkagígum klukkan 07:58 þann 14. Janúar 2024

Þetta er stutt grein. Þar sem ég þarf að sofa aðeins eftir þessa atburðarrás í nótt. Ég mun skrifa betri grein þegar ég vakna síðar í dag eða á morgun.

Eldgos hófst í Sundhnúkagígum klukkan 07:58 þann 14. Janúar 2024. Sprungan er um 1 til 2 km norður af Grindavík. Undanfari eldgossins var mjög kröftug jarðskjálftahrina og bjó til kvikuinnskot sem er núna farið að gjósa úr.

Nýjar sprungur hafa myndast í Grindavík og það hefur valdið meira tjóni innan Grindavíkur. Það eru einu upplýsingar sem ég hef eins og er. Þegar þessi grein er skrifuð, þá er hraunið um 400 metra frá næstu húsum í Grindavík.

Ég mun skrifa næstu grein um þetta síðar í dag vonandi. Ég var að vinna við að setja upp nýja þjónatölvu hjá mér og hef því verið vakandi of lengi þegar þessi grein er skrifuð.

Birt þann

Staðan í Sundhnúkagígum þann 2. Janúar 2024

Þetta er stutt grein um stöðuna í Sundhnúkagígum þann 2. Janúar 2024. Þessi grein er skrifuð klukkan 21:54. Upplýsingar hérna geta orðið úreltar án viðvörunnar.

Þenslan í Svartsengi virðist vera búinn að ná hámarksstöðu miðað við 18. Desember 2023 samkvæmt GPS stöðvum. Þenslan núna er ekki jöfn á öllum GPS stöðvunum og ég er ekki viss hver er ástæðan fyrir þessu en líklegasta ástæðan er að innflæði inn í sillunar í Svartsengi er ójafnt af einhverjum ástæðum. Af hverju það er veit ég ekki en eitthvað hefur mögulega breyst innan í eldstöðinni Svartsengi þegar það kemur að innflæði kviku þegar það kemur að sillunum.

Það er ekki hægt að vita hvenær næsta eldgos verður. Þegar þessi grein er skrifuð þá er ég að áætla að næsta eldgos verði eftir um sjö daga, það er í kringum 9. Janúar 2024. Það gæti orðið eldgos fyrr en það gæti einnig orðið eldgos seinna. Það er ekki hægt að segja til um það hvar næsta eldgos verður. Það er reiknað með því að næsta eldgos verði á svipuðum stað eða á þeim stað þar sem eldgosið í Sundahnúkum varð þann 18. Desember 2023.

Ef eitthvað gerist. Þá mun ég skrifa nýja grein eins fljótt og hægt er. Þetta er síðasta greinin þangað til eitthvað gerist í Sundhnúkagígum.

Styrkir

Það er hægt að styrkja mína vinnu með því að millifæra beint á mig það sem fólk vill eða nota PayPal til þess að styrkja mig með öllum þeim vandamálum sem fylgja PayPal. Hægt er að finna bankaupplýsingar á síðunni styrkir. Takk fyrir stuðninginn. 🙂

Birt þann

Staðan við Sundhnúkagíga þann 22. Desember klukkan 21:38

Þetta er stutt grein um stöðu mála við Sundhnúkagíga eftir því sem ég best veit. Þessi grein getur orðið úrelt án viðvörunnar. Þessi grein er skrifuð þann 22. Desember 2023 klukkan 21:39.

Þenslan er hafin aftur í eldstöðinni Svartsengi og það virðist sem að þenslan hafi jafnvel hafist áður en eldgosinu lauk við Sundhnúkagíga. Þegar þessi grein er skrifuð, þá er þenslan aðeins um 5 til 8mm á dag, áður en eldgosið hófst þá var þenslan um 10mm á dag en það hafði hægst talsvert á þenslunni áður en það fór að gjósa og nýtt kvikuinnskot myndast. Það munu ekki öll kvikuinnskot koma af stað eldgosum en plássið fyrir kvikuna er mjög lítið eftir kvikuinnskotið sem varð þann 10. Nóvember. Þar sem það kvikuinnskot virðist hafa notað upp allt plássið í jarðskorpunni í sigdalnum á þessu svæði þar sem sigdalurinn myndaðist þann 10. Nóvember 2023.

Rauðir og appelsínugulir punktar í sigdalnum í dag sem sýnir mjög mikla virkni sem er þarna að eiga sér stað.
Jarðskjálftavirkni í sigdalnum við fjallið Þorbjörn. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirkni jókst í sigdalnum um leið og það fór að draga úr eldgosinu í Sundhnúkagígum. Það þýðir að mínu áliti að kvikan í Svartsengi er að leita sér að leið út og reyna að gjósa öll á sama tíma, eða mögulega eins nálægt því og hægt er. Það virðist sem að 4,1 km löng sprungan sem myndaðist í eldgosinu þann 18. Desember hafi ekki verið nóg fyrir þann þrýsting sem er í eldstöðinni Svartsengi þegar þessi grein er skrifuð. Þetta er áhugavert en gæti einnig verið vísbending um það að þetta svæði sé að verða mjög hættulegt. Ég tek það einnig fram að ég veit ekki hvort að þetta gerist, þar sem vísbendingar eru eitt og síðan það sem gerist er allt annað.

Ef eitthvað gerist. Þá mun ég skrifa nýja grein eins fljótt og ég get.

Birt þann

Staðan í Sundhnúkagígar þann 21. Desember 2023 klukkan 19:30

Þetta er stutt grein og upplýsingar hérna geta orðið úreltar mjög hratt og án viðvörunnar.

Eldgosið sem hófst í Sundhnúkagígum þann 18. Desember klukkan 22:17 er lokið eftir því sem ég fæ best séð. Þetta var mjög stórt eldgos, þó svo að það hafi varað í mjög skamman tíma. Hrunið sem kom upp þakti um 3,7 km2 (ferkílómetra). Meirihluti af eldgosinu átti sér stað í fyrstu 24 til 48 klukkustundum. Það eru komnir fram fyrstu merki um það að þensla sé hafin aftur í Svartsengi, ef að þenslan er á sama hraða og fyrir eldgosið 18. Desember, þá mun það aðeins taka um 8 til 10 daga að ná sömu stöðu og áður en eldgos hófst. Það er stór spurning hvort að það gerist núna, þar sem það er ennþá mikið magn af kviku í Svartsengi og sú kvika getur farið af stað til yfirborðs án þess að þensla eigi sér stað og komið af stað stærra eldgosi. Hvort að það gerist er eitthvað sem þarf að bíða og sjá hvað gerist.

Myndbönd af svæðinu þar sem gaus sýna mikla afgösun eiga sér stað á svæðinu þar sem gaus. Þetta er áhugavert og ég er ekki alveg viss afhverju þetta er að eiga sér stað. Það er möguleiki á því að í kvikuganginum sé mikil kvika sem er að losa sig við gas en hefur ekki orkuna í að gjósa. Það er smá möguleiki á því að nýtt eldgos hefjist á sama stað. Hvort að það gerist er ekki hægt að segja til um.

Rauðir punktar og talsverð jarðskjálftavirkni eftir sigdalnum við Þorbjörn og Grindavík. Þarna eru einnig gulir punktar sem sýna aðeins eldri jarðskjálfta.
Jarðskjálftavirkni eftir sigdalnum við Grindavík og fjallið Þorbjörn. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni er mjög áhugaverð og hófst í gær (20. Desember 2023) og hefur sama munstur og jarðskjálftavirknin rétt áður en það fór að gjósa í Sundhnúkagígum þann 18. Desember. Hvort að það sé að gerast núna verður að koma í ljós. Þetta er bíða og sjá staða núna.

Þetta er síðasta uppfærslan, nema ef eitthvað gerist á þessu svæði sem er líklegt miðað við þá virkni sem er að koma fram en spurningin er alltaf hvenær eitthvað gerist.

Birt þann

Staðan í eldgosinu í Sundhnúkagígar þann 20. Desember 2023 klukkan 19:21

Þetta er stutt grein og upplýsingar hérna geta orðið úreltar án viðvörunnar.

Það stefnir í að þetta eldgos verði stutt og það er venjulega þannig sem eldgos eru á Íslandi. Hugsanlega mun þessu eldgosi ljúka milli Föstudags og Mánudags, en það fer eftir því hvað gerist.

  • Hraunflæði frá þeim gígum sem eru að gjósa núna er í kringum 10m3/sek samkvæmt fréttum. Þetta er mjög lítið miðað við upphaf eldgossins.
  • Það sést á GPS gögnum að Svartsengi hefur lækkað um 80mm síðan á Mánudaginn. Þetta þýðir einnig að það er mikil kvika í Svartsengi sem getur gosið án viðvörunnar.
  • Jarðskjálftavirkni í sigdalnum er byrjuð aftur. Þessi jarðskjálftavirkni er áhugaverð en ég er ekki ennþá viss hvað þessi jarðskjálftavirkni þýðir þegar þessi grein er skrifuð.
  • Veðurstofan segir að eldgosið er stöðugt, þó svo að það sé lítið þegar þessi grein er skrifuð.
  • Hraunbreiðan er núna 3,7 km2 (ferkílómetrar) að stærð samkvæmt fréttum.
  • Samkvæmt Jarðvísindadeild Háskóla Íslands, þá er kvikan sem er að koma upp aðeins þróaðri en kvikan sem kom upp í Fagradalsfjalli. Það þýðir að kvikan stoppaði aðeins á leiðinni upp í jarðskorpunni og breytti efnasamsetningunni áður en eldgos hófst. Hægt er að lesa þessa rannsókn hérna á vefsíðu Háskóla Íslands.
  • Þetta er önnur gerð af hrauni en gaus þarna fyrir 2400 árum síðan. Afhverju það er veit ég ekki og það mun taka sérfræðinga nokkur ár að finna út afhverju það er, ásamt því að rannsaka þetta og birta vísindagreinar í vísindatímaritum um þetta.
Grænar stjörnur í sigdalnum við Grindavík og síðan fullt af rauðum og appelsínugulum punktum sem sýna minni jarðskjálfta í sigdalnum.
Jarðskjálftavirknin í Sigdalnum við Grindavík. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er áhugavert að fjallið Þorbjörn heldur áfram að síga samkvæmt GPS gögnum frá því í dag (20. Desember 2023). Veðurstofan hefur gefið út nýtt kort með hættusvæðinu og er hægt að sjá það hérna á vef Veðurstofunnar.

Þetta eru allar þær upplýsingar sem ég veit um í dag (20. Desember 2023). Næsta grein um stöðu mála ætti að koma á morgun ef ekkert sérstakt gerist. Ef eitthvað gerist, þá mun ég reyna að birta nýja grein eins fljótt og hægt er.

Birt þann

Staðan í eldgosinu í Sundhnúkagígar þann 19. Desember klukkan 22:32

Þetta er stutt grein og upplýsingar hérna geta orðið úreltar án fyrirvara. Þessi grein er skrifuð þann 19. Desember 2023 klukkan 22:32.

Ég reyni að lesa allar þær upplýsingar sem ég get yfir daginn og lesa eins mikið af gögnum og hægt er. Þar sem ég hef ekki aðgang að öllum vísindagögnum sem er safnað. Þá verð ég að treysta á fréttir til að fá þær upplýsingar eins og hægt er, frá Veðurstofunni og öðrum aðilum eftir því sem hægt er. Þetta hefur alltaf verið svona og er ekkert óeðlilegt.

  • Eldgosið er núna 2 til 4 gígar. Ég er ekki alveg viss hversu mörg svæði eru að gjósa núna þegar ég skrifa þessa grein.
  • Kvikuinnskotið sem myndaðist þann 18. Desember virðist fara inn í kvikuinnskotið sem myndaðist þann 10. Nóvember. Það þýðir að hugsanlega hefur það kvikuinnskot endurvirkast við þann atburð. Það þýðir að hugsanlega getur farið að gjósa eftir öllum eða hluta 15 km kvikuganginum á handahófskenndum stöðum.
  • Núverandi flæði virðist vera í kringum 50m3/sek þegar þessi grein er skrifuð. Ég hef verið að heyra tölur sem fóru eins hátt og 800m3/sek í upphafi eldgossins í gær (18. Desember) en þessi tala er fyrir mér óstaðfest. Kvikuflæðið lækkaði niður til 100 til 500m3/sek fljótlega eftir að eldgosið hófst.
  • Samkvæmt GPS gögnum sem ég hef heyrt af í dag. Þá virðist sem að Svartsengi hafi lækkað um 50mm í dag. Ég vonast til þess að sjá þetta betur á morgun (20. Desember) þegar ný GPS gögn koma vonandi inn.

Það er mikil óvissa með þetta eldgos og hvað getur gerst næst í þessu. Þar sem það er mikið af kviku í eldstöðinni í Svartsengi sem hefur ekki ennþá gosið. Það er möguleiki á því að nýtt innflæði af kviku úr möttlinum sem gæti sett meira af stað. Innflæði kviku af miklu dýpi getur gerst án mikillar viðvörunnar eftir því sem þrýstingur minnkar í Svartsengi í sillunni þar (eða kvikuhólfi).

Ég mun setja inn næstu uppfærslu á morgun (20. Desember). Ef eitthvað gerist, þá mun næsta uppfærsla koma fyrr inn.

Birt þann

Þenslan í eldstöðinni Svartsengi nær sömu eða nærri því stöðu og 10. Nóvember

Þessar upplýsingar eru óljósar, þetta eru hinsvegar bestu upplýsingar sem ég hef um stöðu mála þegar þessi grein er skrifuð.

Það virðist sem að eldstöðin Svartsengi hafi náð sömu eða svipaðri þenslu og varð þann 10. Nóvember. Það hefur orðið smá tilfærsla hvar þessi þensla er að eiga sér stað en núna er þenslan nær fjallinu Þorbirni, það þýðir að þenslan er einnig nær Sundhnúkum og Sundhnúkagígum. Það bendir sterklega til þess að kvika sé að safnast upp á þessu svæði í jarðskorpunni, vegna þess veikleika sem er þarna í jarðskorpunni. Þetta bendir einnig sterklega til þess að þegar kvikan fer af stað, þá muni kvikan koma upp við Sundhnúka og Sundhnúkagíga og inn í það svæði sem kvikugangurinn bjó til þann 10. Nóvember 2023. Sá kvikugangur hefur fyllt upp í allt mögulegt pláss á því svæði sem sigdalurinn bjó til og því eru meiri líkur á því að næsta kvikuinnskot endi með eldgosi.

Það er engin jarðskjálftavirkni í eldstöðinni Svartsengi þegar þessi grein er skrifuð. Það eru miklar líkur á því að þegar kvikan fer á hreyfingu á ný, þá muni hefjast mjög mikil og kröftug jarðskjálftahrina í Svartsengi, auk þess sem jarðskjálftahrina mun hefjast nærri Sundhnúkum og Sundhnúkagígum. Þensla í eldstöðvum kemur ekki alltaf af stað aukinni jarðskjálftavirkni, þar sem slíkt veltur mikið á ástandi jarðskorpunnar þegar eldstöðin er virk. Það er ekki hægt að segja til um það hvenær næsta virkni hefst í Svartsengi, þar sem það er möguleiki á því að kvikan sem hefur flætt í Svartsengi þurfi smá tíma til þess að umbreytast áður en næsti atburður hefst. Hversu langan tíma það tekur er óljóst, það getur verið allt frá sex mánuðum og upp í tvö ár. Það veltur alveg á því hvernig kvika var að flæða þarna inn og hversu gasrík sú kvika er, þannig að þessi atburðarrás getur bæði verið sneggri og styttri en þegar síðasta innflæði af kviku inn í Svartsengi átti sér stað.

Þegar þessi grein er skrifuð. Þá er allt rólegt í Svartsengi.

Birt þann

Staðan í Grindavík þann 8. Desember 2023

Hérna er staðan í Grindavík eftir því sem ég best veit hvernig hún er. Þetta er stutt grein og upplýsingar hérna gætu orðið úreltar með skömmum fyrirvara og án viðvörunnar.

Ég biðst afsökunar á því hversu seint þessi grein er hjá mér. Ég er að setja upp nýja tölvu og það hefur verið smá vandamál, þar sem ég set tölvurnar mínar saman sjálfur. Frekar en að kaupa tölvu sem er sett saman fyrir mig.

Yfirlit yfir stöðuna í Grindavík

Innflæði kviku inn í kvikuganginn virðist hafa stöðvast fyrir einum eða tveimur dögum síðan. Það þýðir að kvikugangurinn er farinn að kólna niður, þar sem það er ekkert innflæði af nýrri kviku til þess að viðhalda hita í kvikuganginum. Það mun taka kvikuganginn á sumum svæðum mörg ár að kólna alveg niður og á sumum svæðum, jafnvel áratugi. Þetta þýðir einnig að sigdalurinn hefur að mestu leiti hætt að færast til á sumum svæðum. Það er óstöðugleiki í jarðskorpunni við Grindavík og nágrenni og þessi óstöðugleiki mun jafnvel vara í mörg ár, jafnvel áratugi eftir að eldgos hætta á þessu svæði eftir nokkur hundruð ár.

Þenslan hefur núna náð næstum því sömu hæð og var þann 10. Nóvember en það vantaði aðeins um 50mm þangað til að sömu stöðu var náð. Þenslan í Svartsengi virðist einnig vera að búa til sprungur þar en fréttir voru óljósar á því hvar þessar sprungur voru á þessu svæði. Svæðið í kringum Svartsengi, Grindavík og nágrenni er ennþá hættusvæði samkvæmt mati Veðurstofu Íslands.

Myndin sýnir svæðið í kringum Grindavík og síðan sprungur í Grindavík. Svæðin eru, Svæði 1 þar sem er sprungumyndun sem er Svartsengi, síðan svæði tvö sem er nyrst við kvikuganginn, svæði þrjú sem er hættulegast og er norðan af Grindavík. Svæði fjögur sem er Grindavík og þar er hætta á sprungumyndun og sprunguhreyfingum.
Hættusvæðin í kringum Grindavík. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er hægt að ná í þessa mynd af fullri stærð hérna á vef Veðurstofu Íslands.

Þetta er ekki búið og það er ekki hægt að vita hvenær næsta atburðarrás hefst í Svartsengi. Það verður lítil eða engin viðvörun þegar næsta atburðarrás hefst samkvæmt Veðurstofunni. Það verður að mestu leiti aðeins tveggja tíma viðvörun áður en eldgos hefst þarna en hugsanlega verður einnig styttri tími. Það þýðir að vera í Grindavík í lengri tíma er mjög hættulegt.

Þetta er síðasta uppfærslan hjá mér um stöðuna í Grindavík þangað til að eitthvað gerist.