Núna er reiknað með löngu eldgosi í Fagradalsfjalli í Geldingadalir (fljótlega fyrrverandi dalur) miðað við efnasamsetningu hraunsins

Þetta er ekki grein um stöðuna á eldgosinu. Það hefur lítið breyst í eldgosinu þegar þessi grein er skrifuð.

Háskóli Íslands hefur gefið út skýrslu sem hægt er að lesa hérna (á ensku) sem sýnir að kvikan sem er núna að koma upp af 17 km til 20 dýpi. Jarðskorpan á Reykjanesskaga er um 17 km þykk. Hægt er að sjá 3D kort af eldgosinu hérna. Ég held að þetta kort verði uppfært reglulega af ÍSOR. Kvikan sem kemur núna upp í eldgosinu er hluti af Þóleiít (Wikipedia) kviku. Þegar kvikan kemur upp á yfirborðið er hún um 1180C gráðu heit.

Það sem er einnig að gerast er að þarna virðist vera að myndast dyngju (Wikipedia) eldstöð. Það er spurning hvort að þarna myndist ný kvikuhólf í jarðskorpunni þar sem kvikugangurinn er núna til staðar. Það er áframhaldandi hætta á því að nýjir gígar opnist án viðvörunnar. Miðað við þá jarðskjálftavirkni sem hefur átt sér stað þá er ljóst að kvikugangurinn er ennþá virkur frekar en að hann hafi breyst í jarðskorpu með kælingu.

Eldgosið er einnig hátt í eftirtöldum gastegundum CO (Kolmónoxíð), CO2 (Koltvísýringur), SO2 (Brennisteinstvíoxíð) og fleiri gastegundum sem eru mjög hættulegar.

Það er núna reikna með að Geldingadalir muni fyllast af hrauni á næstu 8 til 18 dögum miðað við flæði í eldgosinu eins og það er núna. Þegar það gerist þá mun hraunið flæða yfir í næsta dal sem ég hef ekki nafnið á. Ef að eldgosið varir nógu lengi þá mun hraunið á endanum flæða niður í Nátthagadal.

Staðan á eldgosinu í Geldingadal þann 22-Mars-2021

Þetta er stutt grein um eldgosið í Geldingadal. Eldstöðin sem er talin vera að valda þessu eldgosi er eldstöðin Krýsuvík-Trölladyngja en það gæti breyst síðar. Þessi grein er skrifuð þann 22-Mars-2021 klukkan 18:12.

  • Eldgosið er að mestu leiti eingöngu í einum gíg núna. Það er einhver virkni í tveim öðrum minni gígum en sú virkni virðist vera að minnka eftir því sem eldgosið heldur áfram.
  • Þetta er mjög lítið eldgos og eitt af minnstu eldgosunum sem hefur komið fram og sést á Íslandi.
  • Það er hætta á nýjum eldgosum á nýjum stöðum þegar þetta eldgos endar eða verður nærri því að enda.
  • Það er sprunga til hægri (eins og sést á vefmyndavélinni) og þar kemur upp gas en þar hefur ekki orðið neitt eldgos ennþá.
  • Það hefur ekki orðið nein minnkun á þenslu samkvæmt GPS gögnum í dag (22-Mars-2021).
  • Stærsti gígurinn sem er að gjósa er núna orðinn um 30 metra hár en er mjög óstöðugur og það hrynur oft úr honum.
  • Hraun mun fylla Geldingadal eftir 10 til 14 daga ef eldgosið endist það lengi.
  • Jarðskjálftavirkni er mjög lítil núna eftir að eldgosið hófst. Þegar eldgosinu líkur þá er hætta á því að jarðskjálftavirkni aukist aftur.

 

Gervihnattamynd af Geldingadal af Google Earth. Dalurinn er smá dæld í Fagradalsfjalli sem er með smá fjöll í kring.
Hérna er gervihattamynd af Google Earth sem sýnir Geldingadal og það svæði sem núna gýs í. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Google/Google Earth og tengdum aðilum.

Síðasta eldgosatímabil byrjaði í kringum árið ~700 og varði til ársins ~1400. Það má því reikna með það eldgosatímabil sem er núna hafið muni ekki ljúka fyrr en árið ~2400 til ársins ~2600. Á þessum tíma verður minnsta tímabil milli eldgosa um 1 ár en tímabil án eldgoss geta alveg farið upp í 10 ár. Hvernig þetta fer nákvæmlega er erfitt að segja til um en þetta er byggt á mínu besta mati samkvæmt gömlum heimildum (sem ég man ekki lengur hvar ég las þær).

Fréttir með myndböndum

Turninn rofnar aftur – kvika streymir út (Rúv.is)

Vefmyndavélar

Beint vefstreymi frá eldstöðvunum (Rúv.is)
Live from Geldingadalir volcano, Iceland (YouTube)

Rúv hefur fært vefmyndavélastrauminn til YouTube.

Uppfært klukkan 00:05 þann 23-Mars-2021

Samkvæmt frétt Rúv þá er kvikan sem er að koma upp mjög frumstæð og er af tegundinni Þóleiít (Wikipedia). Uppruni þessar kviku er kvikuhólf sem er á dýpinu 17 km til 20 km og uppruni sjálfrar kvikunnar kemur mjög djúpt að úr kvikunni sem tilheyrir heita reitnum undir Íslandi. Þessi kvika hefur mikið af CO og CO2 gasi sem er mjög hættulegt. Nánar í frétt Rúv um þetta. Það er einnig mjög mikið af SO2 (brennisteinsdíoxíði) sem er mjög hættulegt gas.

Hraunkvikan sýnir beintengingu við miðju möttulsins (Rúv.is)

Tíðni uppfærsla af eldgosinu

Þar sem eldgosið er mjög stöðugt og ekki mikið af fréttum af því þá hef ég fækkað fjölda uppfærslna af eldgosinu ef ekkert sérstakt gerist og aðeins skrifa greinar ef eitthvað mikið gerist. Næsta grein um eldgosið ætti að verða þann 26-Mars-2021. Ég mun skrifa um aðrar virkni á Íslandi með eðlilegum hætti þegar eitthvað gerist.

Grein uppfærð klukkan 20:52. Athugasemd bætt við varðandi vefmyndavéla straum Rúv.
Grein uppfærð klukkan 00:05 þann 22-Mars-2021. Nýjum upplýsingum bætt við varðandi eldgosið.

Uppfærsla á eldgosinu í Geldingadalur í Fagradalsfjalli þann 21-Mars-2021

Þessar upplýsingar verða úreltar á mjög skömmum tíma. Þessi grein fjallar um eldgosið í það sem er álitið vera eldgos í Krýsuvík-Trölladyngja eldstöðvarkerfið. Þessi grein er skrifuð þann 21-Mars-2021 klukkan 01:05.

  • Þetta eldgos er mjög lítið. Það magn hrauns sem er komið upp er í kringum 0.02km3 en þessi tala gæti verið röng þar sem ég hef ekki séð neinar útgefnar tölur um magn hrauns sem hefur komið upp í eldgosinu.
  • Þetta er óstaðfest en það er möguleiki að ný gossprunga hafi opnast undir hrauninu næst hlíðinni (á myndavélinni er þetta til vinstri).
  • Sprungan sem núna gýs úr er um 200 metra löng og það er möguleiki á að þessi gossprunga sé að verða styttri.
  • Það er næstum því engin jarðskjálftavirkni þegar þessi grein er skrifuð.
  • Þetta eldgos gæti eingöngu varað í 1 til 3 daga áður en það hættir.
  • Það eru ekki kominn fram nein merki um að þenslan hafi hætt í nýjustu GPS gögnunum.

 
Það eru engar aðrar fréttir af þessu eldgosi en það gæti breyst án fyrirvara.

Vefmyndavélar

Beint vefstreymi frá eldstöðvunum (Rúv.is)

Beint vefstreymi af eldgosinu – VogastapiBætt við þann 22-Mars-2021. Þessi vefmyndavél er talsvert í burtu frá eldgosinu en ætti að sýna rauðan bjarma ef veðrið er ekki of slæmt. – Þessi vefmyndavél er ekki lengur virk.

Uppfært klukkan 15:30 – Hrun í megingígnum

Hérna er myndskeið af því þegar hrun verður í megingígnum og þá fer hraunið í nýja stefnu tímabundið. Þegar þessi uppfærsla er skrifuð þá hefur þessi leið fyrir hraunið lokast á ný.

Gígbarmurinn gefur sig og ný hraunrennslisæð myndast (Rúv.is)

Uppfært klukkan 21:22

Kvikustreymið braut sér nýja leið (Rúv.is)

Grein uppfærð klukkan 15:32. Nýjum upplýsingum bætt við.
Grein uppfærð klukkan 21:22. Nýjum upplýsingum bætt við.
Grein uppfærð klukkan 03:09 þann 22-Mars-2021. Vefmyndavél bætt við.
Grein uppfærð klukkan 16:35 þann 22-Mars-2021. Vefmyndavél var fjarlægð af Rúv. Athugasemd bætt við þá vefmyndavél.

Staðan í eldgosinu í Geldingadal við Fagradalsfjall

Grein sem ég skrifaði fyrr í kvöld verður ekki skrifuð á íslensku þar sem efni hennar er orðið úrelt og ég lauk skrifum á ensku greininni um það leiti sem eldgos uppgötvaðist. Hægt er að lesa ensku greinina hérna.

Hérna er stutt yfirlit yfir eldgosið sem er hafið líklega í Krýsuvík-Trölladyngju eldstöðvarkerfinu samkvæmt nýjustu upplýsingum. Þessar upplýsingar gæti breyst síðar þegar meira er vitað um eldgosið og upplýsingum safnað. Þessi grein er skrifuð klukkan 03:18 þann 20-Mars-2021.

  • Þetta er fyrsta eldgosið í Krýsuvík-Trölladyngjukerfinu síðan árið 1340.
  • Samkvæmt Veðurstofunni þá hófst eldgosið klukkan 20:45 en óróinn er varla sjáanlegur á mælum Veðurstofunnar.
  • Gossprungan er áætlað að sé um 1 km löng þegar þessi grein er skrifuð með stefnuna suður-vestur og norður-austur.
  • Eldgosið er eins og er of lítið til þess að valda nokkru tjóni. Næsti vegur er Suðurstandarvegur en sá vegur er lokaður núna vegna sigs útaf jarðskjálftaskemmdum sem hafa komið fram og sá vegur er einnig í 2,5 km fjarlægð frá upptökum eldgossins.
  • Þetta eldgos bendir til þess að ný eldgos gætu hafist á nýjum gossprungum þegar þessu eldgosi er líkur.
  • Dalurinn sem hraunið flæðir í gæti fyllst af hrauni ef að eldgosið varir nógu lengi. Næsti dalur við hliðina er álíka djúpur og Geldingadalur og því lítil hætta á að hraunið fari mjög langt.
  • Svæðið sem eldgosið er á er mjög erfitt yfirferðar. Jafnvel á bíl.

 

Jarðskjálftar á kvikuganginum eru merktir með rauðum punktum. Tvær grænar stjörnur eru yfir kvikuganginum vegna tveggja jarðskjálfta sem fóru yfir 3 að stærð síðustu 48 klukkutímana
Jarðskjálftavirknin í kvikuganginum milli Fagradalsfjalls og Keili. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þetta eldgos gæti aðeins varað í tvo til þrjá daga eins og það lítur út núna en það er ekki hægt að segja til um það með neinni vissu hvað gerist og staðan gæti breyst án viðvörunnar. Þar sem ekki er hægt að segja til um stöðu mála í þessu eldgosi.

Það er ekki nein góð vefmyndavél af eldgosinu vegna þess að það hófst seint um kvöld á föstudegi og er mjög afskekkt staðsett á Reykjanesinu. Reiknað er að veður verður slæmt í dag (20-Mars) og á morgun (21-Mars) á Reykjanesinu.

Vefmyndavélar – Uppfært klukkan 04:54

Rúv – Beint vefstreymi af eldgosinu – Vogastapi
Beint vefstreymi frá eldstöðvunum – Rúv.is – Nýtt! Þessi vefmyndavél er næst eldgosinu.
Road camera 1
Live from Iceland – Keilir
Live from Iceland – Reykjanes

Grein uppfærð klukkan 03:50. Upplýsingum bætt við og stafsetningarvillur lagaðar.
Grein uppfærð klukkan 04:54. Vefmyndavélum er bætt við.
Grein uppfærð klukkan 14:46. Vefmyndavél frá Rúv bætt við.

Hættulegar gastegundir mælast við eldstöðina Reykjarnes

Í dag í fréttum var tilkynnt að hættulegar gastegundir hefðu mælst í hellum við eldstöðina Reykjanes á Reykjanesskaga. Þessi breyting bendir til þess að kvika sé komin mjög grunnt í jarðskorpuna og mögulega á 1 km dýpi eða minna. Slæma veðrið undanfarna klukkutíma hefur komið í veg fyrir að litlir jarðskjálftar hafi mælst á þessu svæði almennilega. Það hefur ekki verið nein breyting á jarðskjálftavirkni á þessu svæði og þensla er í kringum 60mm og hefur verið þar undanfarna daga.

Fréttir af þessu

Lífshættuleg breyting milli vikna en enginn gosórói (Rúv.is)

Áframhaldandi þensla í Bárðarbungu, gasútstreymi óbreytt

Samkvæmt frétt á Vísir.is þá heldur Bárðarbunga ennþá að þenjast út á svipuðum hraða og síðan að eldgosinu lauk í Holuhauni samkvæmt GPS mælingum. Gas útstreymi frá kötlum sem mynduðust í kjölfarið á eldgosinu 2014 hefur einnig haldist óbreytt síðasta árið. Skálin sem myndaðist í öskju Bárðarbungu er nærri því orðin full núna vegna innstreymis íss og nýs snjós sem hefur komið síðasta árið.

Umræddur rannsóknarleiðangur var farinn 3 til 10 Júní. Einnig sem að nýr jarðskjálftamælir var settur á öskjubrún Bárðarbungu. Ég veit ekki hvort að þessi jarðskjálftamælir er hluti af SIL mælaneti Veðurstofunnar en ef svo er þá ætti þessi nýi jarðskjálftamælir að koma fram á vef Veðurstofunnar fljótlega (vona ég). Frekari upplýsingar um þennan leiðangur má lesa í frétt Vísir.is.