Category: Vöktun

Birt þann

Jarðskjálftavirkni í Kötlu

Þann 5. Janúar 2017 varð jarðskjálfti með stærðina 3,5 í Kötlu. Þessi jarðskjálftavirkni í Kötlu á þessum árstíma er mjög sjaldgæf, þar sem venjulega er Katla mjög róleg á þessum árstíma. Þessa dagana virðist vera úti um friðinn.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þetta var stærsti jarðskjálftinn í lítilli jarðskjálftahrinu sem átti sér stað í öskju Kötlu þennan dag. Síðan þessi jarðskjálftahrina átti sér stað hefur verið rólegt en slæmt veður hefur einnig verið að trufla mælingar á jarðskjálftum á þessu svæði undanfarna daga og á öllu Íslandi.

Birt þann

Jarðskjálftavirknin í Henglinum

Þann 4 Janúar 2017 varð jarðskjálftahrina í Henglinum og var stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu með stærðina 3,7 og annar stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 2,8. Stærstu jarðskjálftarnir fundust í Reykjavík, Selfossi, Hveragerði og nágrenni. Samtals urðu 150 jarðskjálftar í þessari hrinu.


Jarðskjálftahrinan í Henglinum þann 4. Janúar 2017. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina varð vegna þess að jarðskorpan er að reka í sundur á þessu svæði og er að síga í leiðinni. Samkvæmt tímaritsgrein frá árinu 1973 (greinin) þá varð stór jarðskjálftahrina á þessu svæði árið 1789 og þá lækkaði Þingvallavatn um heila 63 sm (það er reyndar talið vanmat). Síðustu slíku hrinur urðu líklega á miðri 19 öldinni (hef það þó ekki staðfest) og síðan einhverntímann á fyrri hluta 20 aldarinnar. Svona rek veldur því að rekdalur myndast hægt og rólega, enda er svæðið frá Hveravöllum og langt suður eftir Reykjaneshrygg í reynd einn stór rekdalur, þó svo að slíkt sjáist ekki allstaðar.

Birt þann

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu

Árið 2016 var Bárðarbunga upptekin við að þenjast út og undirbúa næsta eldgos.

Þann 31-Desember-2016 varð jarðskjálftahrina í Bárðarbungu, stærstu jarðskjálftarnir voru með stærðina 3,6 og 3,3 en aðrir jarðskjálftar sem urðu voru minni að stærð. 2-Janúar-2017 komu fram jarðskjálftar á ný í Bárðarbungu og sá stærsti var með stærðina 2,8 en aðrir jarðskjálftar voru minni að stærð.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessa stundina heldur Bárðarbunga áfram að þenjast út á því sem virðist vera frekar mikill hraði. Það er ekki hægt að segja til um það hvenær næsta eldgos verður. Það eru einnig flóknari atburðir að eiga sér stað í Bárðarbungu sem mun erfiðara er að segja til um hvernig þróast á næstunni og vonlast er að segja til um hvernig munu haga sér.

Birt þann

Jarðskjálftavirkni í kötluöskjunni

Á Mánudaginn (26-Desember-2016) varð jarðskjálfti með stærðina 3,3 í kötluöskjunni (eldstöðin Katla). Þetta var stærsti jarðskjálftinn þann daginn í Kötlu. Í dag (27-Desember-2016) hafa orðið nokkrir jarðskjálftar og sá stærsti var með stærðina 1,6 en aðrir jarðskjálftar voru minni að stærð.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það hafa verið sveiflur í leiðnimælingum í jökulám sem koma frá Kötlu undanfarin sólarhring. Vegna veðurs þá er mjög líklegt að gömul eldfjallaaska og annað laust efni sé að fjúka í jökulánar og valda þessari hækkun á leiðinni, einnig sem hugsanlegt er að eitthvað af gömlum gosefnum sé að koma fram með bráðnun vegna breytinga á hitastigi síðasta sólarhringinn. Það má búast við því að þessar sveiflur verði í leiðinimælingum næsta sólarhringinn vegna veðurs.

Birt þann

Jarðskjálftahrina í Bárðarbungu

Í morgun (20-Desember-2016) varð jarðskjálftahrina í Bárðarbungu. Fyrsti hluti þessa jarðskjálftahrinu varð klukkan 03:31 og varði til klukkan 03:35 þegar smá hlé varð, síðan komu fram tveir jarðskjálftar klukkan 09:35 þá með tveim jarðskjálftum með stærðina 3,0 og 3,1.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Mánudaginn 19-Desemer-2016 urðu nokkrir djúpir jarðskjálftar í Bárðarbungu. Það bendir til þess að kvika hafi komið inn í eldstöðina af miklu dýpi (úr möttlinum af ~100 til 200 km dýpi). Þetta hefur gerst áður og það má reikna með að þetta muni gerast aftur.

Birt þann

Jarðskjálftahrina nærri Grenivík (Dalvíkur misgengið/Tjörnesbrotabeltið)

Klukkan 09:41 hófst jarðskjálftahrina á Dalvíkur misgenginu en það misgengi er hluti af Tjörnesbrotabeltinu. Stærsti jarðskjálftinn sem varð fannst yfir stórt svæði, þar á meðal á Akureyri og á nálægum svæðum. Stærsti jarðskjálftinn sem kom fram var með stærðina 3,5 en aðrir jarðskjálftar hafa verið minni hingað til, stærsti eftirskjálftinn var með stærðina 1,6. Dýpi stærsta jarðskjálftans var 12,3 km.


Græna stjarnan sýnir staðsetningu jarðskjálftans með stærðina 3,5. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þegar þetta er skrifað er mjög lítil eftirskjálftavirkni á þessu svæði en nokkrir jarðskjálftar hafa komið fram síðustu klukkutímana. Þeir jarðskjálftar eru mjög litlir og hafa líklega ekki fundist. Síðasti jarðskjálftinn sem kom fram varð klukkan 13:18. Þessa stundina er mjög lítil jarðskjálftavirkni á þessu svæði og ekki líklegt að það breytist næstu klukkutímana.

Birt þann

Stutt jarðskjálftahrina í Kötlu

Í gær (17-Desember-2016) varð stutt jarðskjálftahrina í Kötlu. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 3,3 og annar stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 2,1. Aðrir jarðskjálftar sem komu fram voru minni að stærð.


Jarðskjálftahrinan í Kötlu, græna stjarnan sýnir staðsetningu jarðskjálftans í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina varði aðeins í rúmlega 30 mínútur. Jarðskjálftahrinan kom fram suður-vestur af jarðskjálftahrinunni sem varð þann 15-Desember. Sú jarðskjálftavirkni sem er núna að koma fram í Kötlu er einhver sú mesta jarðskjálftavirkni sem ég hef séð í eldstöðinni síðan ég fór að fylgjast með árið 2001. Þar er ekki hægt að spá fyrir um eldgos í Kötlu með neinni vissu og það eina sem hægt er að gera er að fylgjast vel með því sem gerist í eldstöðinni.

Birt þann

Jarðskjálftahrina í Kötlu

Í dag (15-Desember-2016) varð jarðskjálftahrina í Kötlu. Stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 2,0 en aðrir jarðskjálftar sem komu fram voru minni að stærð. Vegna slæms veðurs þá er næmni SIL mælanets Veðurstofunnar minna en þegar veður er gott.


Jarðskjálftahrinan í Kötlu í dag. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftahrinan byrjaði rúmlega 12 tímum eftir að jarðskjálfti með stærðina 3,4 átti sér stað í Kötlu í gær. Það er erfitt að vita hvort að þessir atburðir eru tengdir án þess að rannsókn sé gerð á þessari jarðskjálftahrinu, eins og stendur þá hef ég ekki svarið. Jarðskjálftahrinan átti sér stað nærri Austmannsbungu en þar er einnig SIL jarðskjálftamælir með sama nafni. Þessi jarðskjálftahrina var ekki stór í styrkleika þeirra jarðskjálfta sem komu fram en talsverð talin í fjölda þeirra jarðskjálfta sem hafa komið fram í dag.

Birt þann

Jarðskjálfti með stærðina 3,4 í Kötlu

Í dag (14-Desember-2016) klukkan 14:31 varð jarðskjálfti með stærðina 3,4 í Kötlu. Engir frekari jarðskjálftar urðu í Kötlu í kjölfarið á þessum jarðskjálfta.


Jarðskjálftinn í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þetta var bara einn jarðskjálfti og án frekari virkni er eftir að segja til um það afhverju þessi jarðskjálfti átti sér stað. Eftir því sem ég kemst næst, þá hefur ekkert breyst í Kötlu síðustu vikunar þó svo að dregið hafi úr jarðskjálftavirkni. Katla hefur verið að hita upp fyrir eldgos síðan í Ágúst (þetta er eingöngu mín skoðun). Það getur gerst í eldfjöllum að það dragi úr jarðskjálftum áður en eldgos á sér stað, það er ekki almennilegur skilningur á því afhverju það gerist ennþá (eftir því sem ég kemst næst).

Birt þann

Kröftug jarðskjálftahrina í Bárðarbungu

Aðfaranótt 12-Desember-2016 varð kröftug jarðskjálftahrina í Bárðarbungu. Jarðskjálftar verða núna í Bárðarbungu vegna þess að eldstöðin er að þenjast út eftir eldgosið sem átti sér stað frá Ágúst-2014 til Febrúar-2015. Eins og undanfarnar vikur, þá er mesta jarðskjálftavirknin í norð-austur hluta Bárðarbungu. Ég veit ekki afhverju það er raunin eins og stendur.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Grænu stjörnurnar sýna hvar jarðskjálftar með stærðina yfir 3,0 áttu sér stað. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina varð í rúmlega einn klukkutíma. Hægari og minni jarðskjálftahrina hefur átt sér stað í Bárðarbunugu undanfarna 10 daga. Ég kalla slíka virkni „hæga jarðskjálftahrinu“ (þetta er hinsvegar ekki vísindalegt heiti, bara mín skoðun), þessa gerð af jarðskjálftahrinum er mun erfiðara að sjá heldur en hefðbundna jarðskjálftahrinur (ég hef ekki séð þetta nefnt í neinum jarðskjálftavísindagreinum ennþá og því er þetta bara mín skoðun). Stærstu jarðskjálftarnir í þessari hrinu voru með stærðina 3,9 (04:10), 3,8 (04:24), 4,2 (04:29). Aðrir jarðskjálftar sem urðu í þessari hrinu voru minni.

Þessi jarðskjálftavirkni verður vegna þessa að kvika er að flæða inn í kvikuhólf Bárðarbungu á miklu dýpi (~10 km) og er að þenja út eldstöðina eftir að hún féll saman í eldgosinu sem hófst í Ágúst-2014 og lauk í Febrúar-2015. Sú þensla sem á sér núna stað er sneggri en nokkurn grunaði þegar hún hófst í September-2015, þar sem reiknað hafði verið með því að Bárðarbunga yrði rólegri í mjög langan tíma eftir svona stórt eldgos.

Það er ekki hægt að segja til um það hvenær næsta eldgos verður í Bárðarbungu eða hvar það verður. Djúpir jarðskjálftar hafa átt sér stað undir Trölladyngju undanfarna mánuði og bendir það til kvikuhreyfinga á miklu dýpi. Síðustu tvö eldgos í Trölladyngju urðu árið 5000 BCE og síðan árið 7100 BCE. Það þýðir að þarna getur gosið aftur en eldstöðin er staðsett innan sprungusvæðis Bárðarbungu. Það er einnig möguleikar á því að eldgos muni eiga sér stað annarstaðar innan sprungusvæðis Bárðarbungu, þessa stundina er búist við því að slík eldgos yrðu einhverstaðar í norð-austur hluta sprungusvæðisins, í átt að Holuhrauni eða í þá átt. Það er nauðsynlegt að muna það að ef kvikan kemst ekki til hliðar þá aukast líkunar á því að kvikan muni leita beint upp og þá meðfram sprunginni í öskju Bárðarbungu. Eitthvað af kviku hefur nú þegar gert það, miðað við nýja jarðhitavirkni í öskjubarminum í Bárðarbungu, kvika nær ekki að valda nýjum jarðhita nema hún sé komin á innan við eins kílómetra dýpi. Þessi kvika virðist ekki hafa náð að gjósa í eldgosinu frá Ágúst-2014 til Febrúar-2015 (hefur ekki verið staðfest hingað til).