Bárðarbunga – Síða 14 – Jarðfræði á Íslandi

apríl 13, 2016

Vikuleg jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu

Í gær (12-Apríl-2016) klukkan 22:26 varð vikuleg jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 3,4 en aðrir jarðskjálftar sem urðu í þessari hrinu voru minni að stærð.

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu er orðin nærri því vikulegur atburður og það verða oft einn til tveir jarðskjálftar sem verða stærri en þrír. Ég reikna með að núverandi jarðskjálftavirkni haldi áfram næstu daga og það þurfi ekki að bíða lengi eftir næsta jarðskjálfta sem er með stærðina þrír eða stærri.

apríl 8, 2016

Jarðskjálfti með stærðina 4,2 í Bárðarbungu

Stuttu eftir miðnætti varð jarðskjálfti með stærðina 4,2 í Bárðarbungu. Þetta var grunn jarðskjálftavirkni með dýpi í kringum 3 til 5 km. Nokkrir jarðskjálftar áttu sér stað á dýpinu 7 til 11 km, það bendir til kvikuhreyfinga á miklu dýpi í eldstöðinni. Það er ekkert sem bendir til þess að kvika hafi náð grunnt upp í jarðskorpuna núna.

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu síðasta sólarhringinn. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Annar stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 3,5 og á dýpinu 4,3 km. Aðrir jarðskjálftar voru minni og á mismunandi dýpi. Engin kvika náði til yfirborðs í þessari jarðskjálftavirkni. Jarðskjálftavirknin virðist hafa farið af stað vegna spennubreytinga sem eiga uppruna sinn í kvikusöfnun á miklu dýpi. Ég reikna með áframhaldandi jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu næstu vikunar og mánuðina.

apríl 3, 2016

Jarðskjálftavirkni í Báðarbungu (vika 13)

Í dag (3-Apríl-2016) varð jarðskjálftahrina í Bárðarbungu. Stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 3,4 og komu minni jarðskjálftar í kjölfarið. Undan stærsta jarðskjálftanum varð jarðskjálfti með stærðina 3,0. Aðrir jarðskjálftar í þessari virkni hafa verið minni.

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu í dag (3-Apríl-2016). Græna stjarnan sýnir staðsetningu jarðskjálftans með stærðina 3,4. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni átti sér stað ekki langt frá þeim stað þar sem kvikuinnskotið er til staðar. Það er hinsvegar ekkert sem bendir til þess að frekari virkni sé að eiga sér stað í Bárðarbungu þessa stundina.

mars 18, 2016

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu og Grímsfjalli

Í gær (17-Mars-2016) varð jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Um er að ræða vikulega virkni í Bárðarbungu sem þarna átti sér stað og hefur þessi virkni verið í gagni síðan í September 2015. Þessi jarðskjálftavirkni bendir til þess að kvika sé aftur farinn að flæða inn í kvikuhólf Bárðarbungu. Það erfitt að vita nákvæmlega hversu hratt þetta er að gerast núna. Kvikusöfnunin sem hófst áður en eldgosið í Holuhrauni 2014 átti sér stað hófst í kringum árið 1970.

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu og Grímsfjalli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 3,4 og annar stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 2,8. Aðrir jarðskjálftar sem áttu sér stað voru minni að stærð. Það er einnig áhugavert að hluti jarðskjálftana raðaði sér á norður-suður línu í austur hluta öskjunnar. Það er í fyrsta skipti sem það gerist, þarna hefur því annað hvort myndast nýr veikleiki í öskjunni eða eitthvað annað er að gerast þarna. Þarna er jökulinn í kringum 300 til 500 metra þykkur og eldgos á þessum stað yrði einstaklega slæmt. Jökulflóð í kjölfar eldgoss á þessu svæði færu niður Jökulsá á fjöllum. Hugsanlegt er einnig að eitthvað jökulvatn færi aðra leið, það ræðst þó að landslagi undir jökli og ég hef ekki þær upplýsingar.

Grímsfjall

Það eru fimm ár síðan það gaus síðast í Grímsfjalli. Jarðskjálftavirkni hefur verið að aukast hægt og rólega í Grímsfjalli undanfarið ár. Þetta þýðir þó ekki að eldgos sé yfirvofandi í Grímsfjalli. Hinsvegar verða eldgos í Grímsfjalli án mikils fyrirvara. Venjulega verða eldgos í Grísmfjalli að meðaltali á 3 til 5 ára fresti (stundum er styttra eða lengra á milli þeirra).

Jarðskjálftamælirinn á Böðvarshólum

Vegna slæms 3G sambands þá er hugsanlegt að ég þurfi að slökkva á jarðskjálftamælinum í Böðvarshólum. Þar sem 3G merkið er það slæmt að það veldur truflunum á mælingunni hjá mér og gerir jafnvel mæligögn léleg eða ónýt vegna þessara truflana sem leka inn í jarðskjálftamælinn frá 3G búnaðinum sem ég er að nota (vegna slæms 3G merkis). Ég ætla að gera tilraun til þess að laga þetta áður en ég flyt aftur til Danmerkur en ef það tekst ekki, þá mun ég slökkva á jarðskjálftamælinum áður en flyt til Danmerkur á ný. Þar sem ég get ekki verið með jarðskjálftamælinn þegar fjarskiptin eru svona léleg eins og raunin er.

mars 10, 2016

Ennþá að mestu leiti rólegt á Íslandi

Í dag (10-Mars-2016) varð jarðskjálfti með stærðina 3,2 í Bárðarbungu. Jarðskjálftahrinan var staðsett í öskju Bárðarbungu og varð 3,2 jarðskjálftinn í norð-austur hluta öskjunnar, þar sem oft hafa orðið jarðskjálftar áður.

Jarðskjálftarnir í Bárðarbungu í dag. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Dýpi þeirra jarðskjálfta sem áttu sér stað var minnst 0,1 km og dýpst 8,6 km. Engar breytingar hafa orðið á Bárðarbungu svo að ég viti til í kjölfarið á virkni undanfarinna vikna. Fyrir utan þessa virkni í Bárðarbungu þá er að öðru leiti lítil jarðskjálftavirkni á Íslandi þessa stundina. Vegna slæms veðurs þá er næmni SIL mælakerfis Veðurstofu Íslands minni heldur þegar veður er gott.

Styrkir

Þeir sem vilja styrkja mína vinnu hérna geta gert það með þrem aðferðum. Annað hvort með því að leggja inná mig (sjá Styrkir síðuna), nota Paypal eða með því að versla í gengum mig með Amazon (Bretland). Tengla inná Amazon Þýskaland og Frakkland er að finna undir síðunni Amazon vefverslun. Takk fyrir stuðninginn.

mars 4, 2016

Fjögur eldgos urðu í Bárðarbungu í Ágúst-2014

Áður en það fór að gjósa í Holuhrauni (Bárðarbungu). Þá urðu fjögur eldgos undir jökli. Þrjú af þessu eldgosum áttu sér stað þar sem kvikugangurinn var að brjóta sér leið og það fjórða varð í suðurhluta eða suð-vestur hluta Bárðarbungu (nákvæm staðsetning er ekki gefin upp í fréttinni).

Í frétt Stöðvar 2 kemur það fram hjá Páli jarðeðlisfræðingi, þá er það hans álit að Bárðarbunga sé ekki að gera sig tilbúna fyrir nýtt eldgos. Ég er ósammála þessu mati, í mínu mati þá horfi ég til sögunar til þess að reyna að átta mig á því hvernig þetta gæti þróast í Bárðarbungu og það er mitt mat að líklega sé langt í að eldgosavirkni sé lokið í Bárðarbungu. Þarna á sér einnig stað landrek og það klárast yfir lengri tíma heldur en sex mánaða eldgos.

Frétt Vísir.is og Stöðvar 2

Fjögur önnur eldgos urðu í Vatnajökli frá Bárðarbungu (Vísir.is)

mars 3, 2016

Jarðskjálftahrina í Bárðarbungu (Vika 09)

Jarðskjálftavirkni heldur áfram í Bárðarbungu þessa vikuna eins og aðrar vikur. Núna er komið meira en ár síðan eldgosinu í Bárðarbungu (Holuhrauni) lauk (tengill hérna). Virknin á myndinni er frá 2-Mars-2016.

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Grænar stjörnur eru jarðskjálftar sem eru stærri en 3,0. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærstu jarðskjálftarnir í Bárðarbungu voru með stærðina 3,1,3,3 og 3,6. Aðrir jarðskjálftar sem áttu sér stað í þessari jarðskjálftahrinu voru minni. Ástæða þessa jarðskjálfta virðist vera veikleiki í jarðskorpunni í norður og norð-vestur hluta öskju Bárðarbungu. Jarðskjálftavirkni í suðurhluta öskju Bárðarbungu virðist vera spennubreyting vegna þessa veikleika sem er að þróast á þessu svæði í Bárðarbungu. Stærð þessa veika svæðis er umtalsverð (ég fann ekki upplýsingar um stærð öskjunnar, engu að síður er askjan stór). Þessi veikleiki sem þarna er kominn fram mun halda áfram að þróast og valda eldgosi, eða kvikan mun finna sér aðra leið til þess að valda eldgosi. Það er mitt álit að kvikan muni líklega finna sér aðra leið til þess að valda eldgosi, frekar en að valda eldgosi í öskju Bárðarbungu. Ég get auðvitað ekki útilokað að eldgos muni eiga sér stað í öskju Bárðarbungu eins og stendur. Staðan núna er ekkert nema bið eftir því hvað gerist næst. Áhugaverður jarðskjálfti átti sér stað í Hamrinum, stærð þessa jarðskjálfta var 0,7 og dýpið var 13 km.

Djúpur jarðskjálfti átti sér einnig stað í Tungnafellsjökli, sá jarðskjálfti hafði stærðina 0,8 en var á 17,9 km dýpi. Mér þykir líklegt að þessi jarðskjálfti hafi stafað af spennubreytingum á þessu dýpi frekar en kvikuhreifingum á þessu dýpi.

Ef að öskugos verður í Bárðarbungu þá er hætta á því að það valdi miklu og langvarandi tjóni á Íslandi (fyrir utan tjón vegna jökulflóða). Síðasta stóra eldgos í Bárðarbungu átti sér stað árið 1477 og öskugosið sem fylgdi því eldgosi huldi 50% af Íslandi af þykku öskulagi. Í öskugosi árið 1771 þá varð þykkt öskulag á norðurlandi og austurlandi. Á milli áranna 1711 og 1729 urðu samtals níu jökulflóð og eru upptökin talin vera Bárðarbunga. Jökuflóð frá öðrum eldstöðvum í Vatnajökli eru ekkert minna hættuleg (Grímsfjall, Hamarinn, Þórðarhyrna, Kverkfjöll). Þykkt öskunnar úr eldgosinu var 100 metrar næst gígaröðinni sem gaus þá (sjá kort í tengli 1).

Heimild 1: Hvaða tjón gæti mögulega hlotist af gosi í Bárðarbungu? (Vísindavefurinn)
Heimild 2: Hvað eru mörg gos þekkt í Bárðarbungu og hefur orðið mikið tjón af þeim? (Vísindavefurinn)

febrúar 28, 2016febrúar 29, 2016

Stutt yfirlit yfir jarðskjálftavirkni á Íslandi

Hérna er stutt yfirlit yfir jarðskjálftavirkni á Íslandi þann 28-Febrúar-2016.

Bárðarbunga

Síðustu 48 klukkutímana þá hefur verið jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu, einnig sem það hefur verið virkni í kvikuinnskotum í Bárðarbungu á sama tíma. Einhver hluti af þessari jarðskjálftavirkni átti sér stað á 15km dýpi, eftir slíka jarðskjálfta þá virðist sem að jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu í heildina aukist. Það bendir til þess að kvika sé ennþá að troða sér inn í Bárðarbungu á miklu dýpi.

Kvikuinnskot kom fram í jaðri Bárðarbungu og á svæði þar sem það hefur komið áður fram. Það er mjög óvenjulegt að kvikuinnskot séu svona þrautseig á einum stað. Staðsetningin er rúmlega suð-austur af öskju Bárðarbungu.

Tungnafellsjökull

Síðustu daga hafa nokkrir jarðskjálftar komið fram í Tungnafellsjökli. Margir af þessum jarðskjálftum voru með dýpið 15km. Það bendir til þess að einhver kvikuhreyfing sé að eiga sér stað innan Tungnafellsjökuls. Þó er ólíklegt að það fari að gjósa vegna þessar kvikuhreyfinga, þar sem ekkert bendir til þess að þessi kvika muni ná til yfirborðsins.

Askja

Fyrr í þessari viku (Viku 8) varð jarðskjálftahrina í Öskju. Þessi jarðskjálftahrina varð á miklu dýpi, eða í kringum 22 km dýpi. Það bendir til þess að kvika sé ennþá að flæða inn í kvikuhólf Öskju eins og hefur gerst reglulega síðan árið 2010. Þessa studina er ekkert sem bendir til þess að eldgos muni eiga sér stað á næstunni í Öskju.

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu, Öskju og Tungnafellsjökli. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Katla

Síðustu daga hefur örlítil jarðskjálftavirkni verið í Goðabungu í Kötlu. Þarna virðist vera um að ræða hefðbundna jarðskjálftavirkni fyrir Goðabungu og þetta svæði almennt. Enginn önnur áhugaverð virkni átti sér stað í Kötlu í þessari viku (Viku 8).

Hekla

Tveir jarðskjálftar áttu sér stað í Heklu síðustu daga. Engin önnur virkni fylgdi þessum jarðskjálftum og ekki er vitað afhverju þessir jarðskjálftar áttu sér stað og uppruni þeirra er óljós.

Torfajökull

Minniháttar jarðskjálftavirkni átti sér stað í Torfajökli um helgina og síðustu daga. Þarna virðist vera um að ræða jarðskjálftavirkni sem tengist hugsanlega breytingum í jarðhitakerfi Torfajökuls.

Jarðskjálftavirkni í Kötlu, Torfajökli og Heklu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Að öðru leiti hefur verið mjög lítil jarðskjálftavirkni síðustu daga á Íslandi. Smáhrinur áttu sér stað á Reykjanesinu og síðan á Tjörnesbrotabeltinu en þær eru ekki nægjanlega stórar svo að ég skrifi um þær.

febrúar 18, 2016

Djúpir jarðskjálftar í Bárðarbungu og Öskju

Í dag (18-Febrúar-2016) og í gær (17-Febrúar-2016) hafa verið djúpir jarðskjálftar í Bárðarbungu og Öskju.

Askja

Síðan í Mars 2010 hefur reglulega átt sér stað djúp virkni í Öskju. Þessi djúpa jarðskjálftavirkni bendir til þess að kvikuinnskot séu að eiga sér stað í Öskju. Þessi kvikuinnskot eru á mjög miklu dýpi og því engin hætta á því að þau nái upp á yfirborðið. Þetta hinsvegar sýnir fram á það að það er ennþá mjög mikil kvikuvirkni í Öskju og er hugsanlega að aukast þessa stundina. Það er ekki hægt að segja til um það hvenær eldgos verður í Öskju, það gæti hinsvegar orðið mjög langur tími. Það eina sem gæti breytt þessu væri ef Bárðarbunga færi að hafa áhrif á Öskju og kæmi þannig af stað eldgosi. Jarðskjálftavirkni nærri Herðurbreið eru hefðbundnir brotaskjálftar og þeir eru á minna en 10 km dýpi.

Bárðarbunga

Mest alla vikuna þá hefur Bárðarbunga verið róleg. Það gæti hinsvegar verið að fara að breytast, þar sem djúpir jarðskjálftar komu fram í dag (18-Febrúar-2016) í norðurhluta Bárðarbungu, það bendir til þess að ný kvika sé að koma upp í eldstöðina úr kvikuhólfi sem er þarna undir á mjög miklu dýpi. Þrýstibreytingar vegna þessa kvikuflæðis veldur því að jarðskjálftar eiga sér stað á þessu dýpi. Jarðskjálftavirkni hefur einnig verið í kvikuinnskotinu sem kom eldgosinu í Holuhrauni af stað á jaðrinum við jökulinn, ég veit ekki afhverju þarna á sér stað jarðskjálftavirkni. Greinilegt kvikuinnskot átti sér stað í eldstöðinni Hamrinum þann 17-Febrúar-2016, þar urðu jarðskjálftar á dýpinu 12 – 13 km. Þetta er fyrsta kvikuinnskotið í Hamrinum núna í lengri tíma. Kvika stendur almennt grunnt í Hamrinum, sem þýðir að eldstöðin er veikari fyrir breytingum á kvikuþrýstingi og hugsanlegum eldgosum.

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu og Öskju. Einnig sem þarna sést jarðskjálftavirkni nærri Herðurbreið. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðfræði kort af Íslandi

Hægt er að kaupa jarðfræðikort af Íslandi hjá Eymundsson, það kostar 1975 kr og sýnir allar eldstöðvar á Íslandi. Hvort sem þær eru virkar eða kulnaðar. Hægt er að fá jarðfræðikortið hérna.

febrúar 15, 2016

Jarðskjálftahrina í Bárðarbungu (Vika 06/2016 #2)

Laugardaginn 13-Febrúrar-2016 klukkan 19:32 varð jarðskjálfti með stærðina 3,6 í Bárðarbungu. Dýpi þessa jarðskjálfta er skráð 1,1 km. Hrina lítilla jarðskjálfta fylgdi í kjölfarið á stóra jarðskjálftanum, mesta dýpi sem kom fram var í kringum 12 km.

Jarðskjálftahrinan í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Tungnafellsjökull

Sunnudaginn 14-Febrúar-2016 hófst jarðskjálftahrina í Tungafellsjökli. Það hefur ekki ennþá almennilega komið í ljós hvað er að valda jarðskjálftavirkni í Tungnafellsjökli. Vinsæl hugmynd meðal jarðfræðinga er að spennubreytingar vegna Bárðarbungu séu að valda jarðskjálftum í Tungnafellsjökli. Ég veit ekki hvort að sú hugmynd sé rétt eða ekki, þar sem jarðskjálftavirkni hófst nokkrum árum áður en það gaus í Bárðarbungu í Ágúst-2014.

Samþykki fyrir vefköku