Kröftug jarðskjálftahrina í Kötlu

Í morgun hófst jarðskjálftahrina í eldstöðinni Kötlu. Þegar þessi grein er skrifuð þá var stærsti jarðskjálftinn með stærðina Mw4,8 og annar stærsti jarðskjálftinn með stærðina Mw4,7 og þriðji stærsti jarðskjálftinn var með stærðina Mw4,5. Þessir jarðskjálftar fundust á nálægum sveitarbæjum og í nálægu þéttbýli í kringum Kötlu. Það hafa einnig orðið mjög margir litlir jarðskjálftar í Kötlu.

Þrjár grænar stjörnur í öskju Kötlu ásamt rauðum punktum. Þetta sýnir jarðskjálftavirknina í Kötlu.
Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það hafa ekki orðið neinar breytingar á óróanum í eldstöðinni Kötlu. Það gerir eldgos ólíklegra þegar þessi grein er skrifuð en þetta gæti breyst án nokkurar viðvörunnar. Flugkóðinn hefur verið færður yfir á gult og hægt er að skoða hann hérna.

Ég mun skrifa nýja grein ef eitthvað meira gerist í eldstöðinni Kötlu.

Jarðskjálftahrina norður af Grindavík, rétt við Bláa lónið

Í morgun (25. Apríl 2023) hófst jarðskjálftahrina norðan við Grindavík. Þessi jarðskjálftahrina er rétt við Bláa lónið. Þegar þessi grein er skrifuð, er þessi jarðskjálftahrina ennþá í gangi. Hvort að þetta kemur af stað eldgosi er ekki hægt að segja til um. Kvikan sem er þarna hefur náð dýpinu 2 km miðað við þá jarðskjálfta sem eru þarna að eiga sér stað og það er slæmt ef þessi jarðskjálftahrina heldur áfram að aukast. Það þurfa ekki að verða stórir jarðskjálftar til þess að eldgos geti hafist við réttar aðstæður. Það hefur verið talsvert mikið um kvikuinnskot í eldstöðinni Reykjanes á undanförnum þremur árum, án þess að það komi af stað eldgosi.

Rauðir punktar norðan við Grindavík sem sýnir litla jarðskjálfta sem þarna eiga sér stað. Þetta er alveg við Bláa lónið en það sést ekki á kortinu. Tímastimpill kortsins er 25. Apr. 23 14:00
Jarðskjálftavirknin norður af Grindavík. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Eldgos á þessu svæði mundi vera mjög slæm staða, vegna þess hversu mikið af innviðum fyrir ferðamenn eru á þessu svæði. Þar sem þetta er alveg við Bláa lónið. Það eina sem hægt er að gera er að vakta það sem er að gerast núna.

Það er hægt að sjá jarðskjálftana í hærri upplausn á Skjálfta-Lísa eða á öðrum einkareknum vefsíðum sem bjóða upp á svipaða þjónustu.

Jarðskjálftahrina í Grímsfjalli

Í dag (23. Apríl 2023) klukkan 15:15 varð jarðskjálfti með stærðina Mw3,3 í eldstöðinni Grímsfjalli. Nokkrir minni jarðskjálftar komu fram í kjölfarið.

Græn stjarna í Grímsfjalli, ásamt nokkrum rauðum punktum undir grænu stjörnunni sem sýnir minni jarðskjálfta.
Jarðskjálftavirkni í Grísfjalli þar sem græna stjarnan er. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekkert sem bendir til þess að Grímsfjall sé að fara að gjósa í kjölfarið á þessari jarðskjálftahrinu. það gæti breyst án nokkurar viðvörunnar en er ólíklegt til þess að gerast núna. Það gætu komið fram fleiri jarðskjálftar á næstu klukkutímum.

Jarðskjálftahrina vestur af Grímsey

Í dag (18. Apríl 2023) klukkan 07:59 varð jarðskjálfti með stærðina Mw4,2 um 36 km vestur af Grímsey. Þessi jarðskjálfti fannst á Akureyri og Siglurfirði.

Vestur af Grímsey er græn stjarna ásamt rauðum og appelsínugulum punktum sem sýnir staðsetningu jarðskjálftahrinunnar. Tíminn á kortinu er 18.apr.23 14:05
Jarðskjálftahrinan vestur af Grímsey. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þegar þessi grein er skrifuð. Þá er jarðskjálftahrinan ennþá í gangi og það er hætta á stórum jarðskjálfta á þessu svæði. Í Júní 2020 varð stór jarðskjálftahrina þarna og þá varð stærsti jarðskjálftinn með stærðina Mw5,8.

Lítil jarðskjálftahrina í suðurhluta Brennisteinsfjalla

Í dag (13. Apríl 2023) hefur verið lítil jarðskjálftahrina í suðurhluta Brennisteinsfjalla. Fyrir nokkrum vikum síðan var einnig jarðskjálftahrina á sama svæði. Sú jarðskjálftahrina var einnig mjög lítil að stærð. Það sem hefur helst breyst núna er að dýpi jarðskjálftahrinunnar er farið úr 7 km og upp í 3 km virðist vera. Þetta er miðað við núverandi jarðskjálftagögn.

Rauðir punktar í suðurhluta Brennisteinsfjalla sýnir staðsetningu jarðskjálftahrinunnar á þessu svæði. Það eru einnig jarðskjálftar í öðrum eldstöðvum á sama svæði sem eru sýndir með punktum sem eru frá appelsínugulir, bláir og rauðir á litinn.
Jarðskjálftavirknin í suðurhluta Brennisteinsfjalla. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni bendir til þess að kvika sé á ferðinni þarna. Það er mín skoðun að kvika sé að troða sér þarna upp. Það mun taka talsverðan tíma, mjög líklega nokkrar vikur. Þar sem ekki er hægt að segja til um gerð jarðskorpunnar á þessu svæði. Ég sá mjög svipað gerast áður en það fór að gjósa í Bárðarbungu árið 2014. Þá tók það kvikuna um þrjá mánuði að brjóta sér leið upp í gegnum jarðskorpuna og þá komu fram svona smáskjálftar eins og sjást núna í Brennisteinsfjöllum. Það er engin leið að vita hversu langan tíma þetta mun taka, þar sem gerð jarðskorpunnar á þessu svæði er ekki þekkt, nema rétt svo efsta lag jarðskorpunnar. Það er mín skoðun að það þurfi að fylgjast með þessari jarðskjálftavirkni, vegna mögulegrar hættu á eldgosi á þessu svæði. Þetta er beint norður af vatni sem er þarna og ef það fer að gjósa, þá er hugsanlegt að hraunið fari beint út í vatnið og valdi vandræðum.

Það er hægt að skoða jarðskjálftahrinuna í hærri upplausn hérna á Skjálfta-Lísu, vef Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftahrina 43 km vestur af Grímsey

Minniháttar jarðskjálftahrina hefur verið í gangi um 43 km vestur af Grímsey. Stærstu jarðskjálftarnir fundust ekki vegna fjarlægðar frá byggð. Jarðskjálftahrinan er á svæði sem er við norður jarðar sigdals sem er þarna og nær suður fyrir Akureyri. Hvar sigdalurinn endar er óljóst.

Grænar stjörnur um 43 km norður-vestur af Grímsey. Þetta er langt norður af Akureyri. Þetta er kort frá því klukkan 23:00 þann 5. Apríl.
Jarðskjálftahrina á Tjörnesbrotabeltinu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn í þessari jarðskjálftahrinu var með stærðina Mw3,5. Á þessu svæði varð mjög stór jarðskjálftahrina í Júní 2020. Þá komu fram jarðskjálftar með stærðina Mw5,8 sem fundust yfir stórt svæði á norðurlandi. Það verða oft stórar jarðskjálftahrinur í þessum sigdal. Hversu oft það gerist veit ég ekki. Það er hugsanlegt að þarna verði fleiri jarðskjálftar án viðvörunnar. Þar sem þetta er langt frá landi, þá er erfitt að mæla litla jarðskjálfta sem verða þarna.

Jarðskjálftavirkni í eldstöðinni Fremrinámar

Í dag (30. Mars 2023) varð jarðskjálftahrina í eldstöðinni Fremrinámar. Þetta er í fyrsta skipti sem ég sé jarðskjáhrinu í þessari eldstöð og ég hef verið að fylgjast með jarðskjálftavirkni á Íslandi í næstum því þrjátíu ár. Jarðskjálftarnir í þessari þessari jarðskjálftahrinu voru litlir, stærðir voru frá Mw0,1 til Mw1,0. Dýpi jarðskjálftanna var frá 5,9 km til 9,1 km.

Fremrinámar eldstöðin er staðsett sunnan við Kröflu, við Mývatn. Þar fyrir norðan er einnig eldstöð sem heitir Heiðarsporðar en sést ekki á korti Veðurstofunnar. Þarna eru nokkrir appelsínugulir punktar sem sýna litlu jarðskjálftana sem þarna urðu.
Jarðskjálftavirkni í Fremrinámar eldstöðinni, sem er sunnan við eldstöðin Kröfu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Síðasta eldgos í eldstöðinni Fremrinámar var fyrir um 3200 árum síðan (1200 BCE samkvæmt Global Volcanism Program). Það er önnur og mjög líklega nýlega uppgötvuð eldstöð norðan við Fremrinámar eldstöðina sem heitir Heiðarsporðar. Þar gaus síðan fyrir um 2200 árum síðan. Þessi jarðskjálftavirkni virðist ekki vera í þeirri eldstöð, þessi eldstöð sést ekki á korti Veðurstofu Íslands sem er ekki með nýjustu upplýsingar sýndar. Þessar eldstöðvar koma fram á vefsíðunni Íslensk eldfjallavefsjá. Ég skrifaði þessa grein og nefni þessar eldstöðvar aðeins núna, þar sem ég er að sjá jarðskjálftavirkni þarna í fyrsta skipti.

Jarðskjálftahrina í Brennisteinsfjöllum (Bláfjöllum)

Fyrr í þessari viku hófst jarðskjálftahrina í Brennisteinsfjöllum (einnig þekkt sem Bláfjöll). Jarðskjálftahrinan er í suðurhluta Brennisteinfjalla nærri Hlíðarvatni og er á vestur-austur misgengi virðist vera. Það hafa eingöngu orðið litlir jarðskjálftar í þessari jarðskjálftahrinu og stærðir jarðskjálfta hafa verið frá Mw0,0 til Mw2,3 þegar þessi grein er skrifuð. Eftir því sem liðið hefur á vikuna hefur jarðskjálftavirknin færst á eitt hringlaga svæði, miðað við núverandi jarðskjálftavirkni. Það bendir sterklega til þess að kvika sé ástæða þess að þarna sé jarðskjálftavirkni núna.

Rauðir punktar sem sýna jarðskjálfta í suðurhluta Brennisteinsfjalla, auk gulra punkta sem sýna eldri jarðskjálfta. Einnig eru rauðir punktar í Henglinum í ótengrdri jarðskjálftahrinu.
Jarðskjálftavirknin í suðurhluta Brennisteinsfjalla. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Jarðskjálftavirknin myndar hring eins og hún sést á skjálfta-lísu Veðurstofu Íslands. Punktanir eru misjafnir að stærð eftir stærð jarðskjálftanna sem þeir sýna.
Jarðskjálftavirknin eins og hún er sýnd á vefsíðu Skjálfta-lísu á vef Veðurstofu Íslands. Skjáskot af vefsíðu Veðurstofu Íslands.
Mynd frá Google Earth, sýnir svæðið og náttúru þessa. Vestan við þar sem jarðskjálftahrinan er núna er eldra hraun og síðan virðast vera eldri gígar sem eru mjög mikið veðraðir á því svæði þar sem jarðskjálftahrinan er, sem er austan við eldra hraunið og norðan við Hlíðarvatn.
Mynd frá Google Earth sem sýnir svæðið og náttúru þess. Höfundarréttur myndar er frá Google Earth (Google/Alphabet).

Þegar þessi grein er skrifuð. Þá er jarðskjálftahrinan of lítil til þess að koma af stað eldgosi. Þar sem jarðskorpan er köld og því getur kvikan ekki farið um einfaldlega innan jarðskorpunnar. Dýpi jarðskjálftahrinunnar er núna í kringum 5 til 7 km þegar þessi grein er skrifuð og hefur lítið breyst yfir vikuna. Það sem ekki sést ennþá á vefsíðunni Skjálfta-lísu. Þá er möguleiki á því að jarðskjálftahrinan hafi farið að færast aðeins austar frá því sem var þegar þessi jarðskjálftavirkni hófst. Það er möguleiki á því að þessi jarðskjálftavirkni stöðvist, eitthvað sem gerist oft þegar nýtt eldgosatímabil er að hefjast í eldstöðvum.

Jarðskjálftavirkni í vestari hluta Kötlu

Í morgun (11. Mars 2023) klukkan 07:02 varð jarðskjálfti með stærðina Mw3,1 í vestari hluta öskju Kötlu. Þessi jarðskjálfti varð í brún öskju Kötlu og dýpið var 1,1 km. Þetta var bara einn jarðskjálfti þegar þessi grein er skrifuð.

Græn stjarna í vestari hluta öskju Kötlu. Auk appelsínuguls punkts þar fyrir norðan sem sýnir minni jarðskjálfta. Þarna eru einnig eldri jarðskjálftar og grænar stjörnur tengdar þeim.
Jarðskjálftavirkni í Kötlu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Síðan þessi jarðskjálfti varð. Þá hafa ekki komið fram neinir nýjir jarðskjálftar í eldstöðinni Kötlu. Það er alltaf möguleiki á því að þessari jarðskjálftavirkni sé lokið í bili. Það hefur verið mikið um frostskjálfta síðustu klukkutíma útaf þeim kulda sem gengur núna yfir Ísland og á sumum svæðum hefur frostið verið að fara niður í -20 gráður.

Jarðskjálftahrina austan við Grímsey á Tjörnesbrotabeltinu

Í gær (9. Mars 2023) og í dag (10. Mars 2023) var jarðskjálftahrina austan við Grímsey á Tjörnesbrotabeltinu. Stærsti jarðskjálftinn var með stærðina Mw3,8 en aðrir jarðskjálftar hafa verið minni að stærð. Það hafa komið fram í kringum 40 til 60 jarðskjálftar fram þegar þessi grein er skrifuð. Það þýðir að þetta er frekar lítil jarðskjálftahrina miðað við þetta svæði á Tjörnesbrotabeltinu.

Græn stjarna austan við Grímsey ásamt rauðum punktum sem sýna minni jarðskjálftana sem hafa einnig orðið á sama svæði. Kortið er frá því klukkan 20:15 þann 10. Mars 2023.
Jarðskjálftavirknin austan við Grímsey. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftahrinan er ennþá í gangi þegar þessi grein er skrifuð. Það er ekki hægt að segja til um það hvort að þarna verði stærri jarðskjálfti.