Jarðskjálftavirknin í Kötlu

Ég ætla að hafa þessa grein frekar stutta um Kötlu, þar sem hætta er á því að efni hennar úreldist frekar hratt.

Það er ekkert eldgos í Kötlu eins og stendur. Það hefur bara jarðskjálftavirkni komið fram hingað til. Nýjustu upplýsingar sína fram á það að jarðhitavatn er komið í Múlakvísl og því hefur fólki verið ráðlagast að stoppa ekki á brúm eða vera nærri ánni vegna eitraða gastegduna. Tveir stærstu jarðskjáfltanir sem urðu síðustu nótt í Kötlu voru með stærðina 4,5 en dýpi þessara jarðskjálfta var mismundi, fyrri jarðskjálftinn var með dýpið 3,8 km en sá seinni með dýpið 0,1 km. Aðrir jarðskjálftar voru í kringum stærðina 3,0 þá bæði stærri og minni.

160829_2145
Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Grænar stjörnur sýna hvar jarðskjálftar sem voru stærri en 3,0 áttu sér stað. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekki vitað hvernig eldgos hefst í Kötlu. Þar sem ekki hefur orðið eldgos síðan nútímamælingar hófst á Íslandi og þar að leiðandi eru ekki til neinar sögulegar mælingar. Hugmyndir um að hvernig eldgos hefst í Kötlu eru því að mestu leiti ágiskanir á því hvernig eldgos hefst. Hjá mér persónulega er það hugmyndin að eldgos í Kötlu séu tengd reki flekanna, enda er Katla hluti af austara gosbeltinu á Íslandi (EVZ). Það gosbelti rekur 1cm/ári og er þar um að ræða ameríkuflekann og Evrasíuflekann sem eru að reka í sundur. Einnig sem að austara gosbeltið er að teygja sig suður með, langt útá hafi fyrir sunnan Vestmannaeyjar.

160829.014609.hkbz.psn
Jarðskjálftinn með stærðina 4,5 eins og hann kom fram á jarðskjálftamælinum mínum í Heklubyggð. Þessi mynd er undir CC leyfi, sjá CC leyfi síðuna fyrir nánari upplýsingar.

160829.014700.bhrz.psn
Jarðskjálftinn með stærðina 4,5 eins og hann kom fram á jarðskjálftamælinum mínum í Böðvarshólum. Þessi mynd er undir CC leyfi, sjá CC leyfi síðuna fyrir nánari upplýsingar.

Það er mjög erfitt að átta sig á því hvað gerist næst í Kötlu. Það sem er að gerast núna hinsvegar boðar ekki neitt gott að mínu áliti. Það er hinsvegar aldrei spurning um það hvort að Katla gjósi, heldur alltaf hvenær það gerist. Eins og ég nefni að ofan, þá er skortur á gögnum að gera vísindamönnum erfitt fyrir að átta sig á því hvernig eldgos hefjast í Kötlu. Það eina sem hægt er að gera núna er að bíða og sjá til hvað gerist.

Jarðskjálftavirkni í Kötlu

Ég mun uppfæra þessa grein á næstu 24 klukkutímum ef þörf er á því.

Jarðskjálfti með stærðina 3,6 (sjálfvirk ákvörðun á stærð jarðskjálftans) varð í Kötlu klukkan 01:47. Nokkrir jarðskjálftar urðu fyrir og eftir stærsta jarðskjálftann. Á þessari stundu hefur aftur dregið úr virkni í Kötlu (eins og ég sé það á jarðskjálftamælinum mínum). Það er möguleiki á því að þessi staða muni breytast án fyrirvara.

160829_0145
Jarðskjálftavirknin í Kötlu án 3,6 jarðskjálftans sem varð klukkan 01:47. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Á þessari stundu hefur enginn gosórói komið fram á SIL stöðvum í kringum Kötlu. Það þýðir að eldgos hefur ekki hafist. Á meðan enginn gosórói kemur fram, þá er þetta bara jarðskjálftavirkni í Kötlu.

Ég mun uppfæra þessa grein ef þörf er eftir klukkan 16:00 á morgun (29-Ágúst-2016). Ég kemst ekki í að uppfæra greinina ef þörf á því vegna dagsáætlunar hjá mér.

Lítil jarðskjálftahrina á Tjörnesbrotabeltinu

Í dag (26-Ágúst-2016) varð lítil jarðskjálftahrina á Tjörnesbrotabeltinu (TFZ). Á þessari stundu er ekki um að ræða stóra jarðskjálftahrinu en í kringum 50 jarðskjálftar hafa orðið. Líkur eru á því að fleiri jarðskjálftar muni koma fram ef þessi jarðskjálftahrina heldur áfram.

160826_1540
Jarðskjálftahrinan á Tjörnesbrotabeltinu sést vel á korti Veðurstofunnar. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þarna hafa orðið nokkrar jarðskjálftahrinur síðan í Júlí og það eru miklar líkur á því þarna verði frekari jarðskjálftavirkni og jafnvel möguleiki á jarðskjálftum sem ná stærðinni 3,0. Ég reikna með að þarna verði einhver jarðskjálftavirkni næstu daga og vikur.

Lítið jökulhlaup úr Grímsvötnum

Þann 18 Ágúst 2016 hófst lítið jökulhlaup úr Grímsvötnum. Samkvæmt fréttum er þetta mjög lítið jökulhlaup og hefur íshellan eingöngu lækkað um fimm metra síðan 18 Ágúst.

grf.svd.23.08.2016.at.14.51.utc
Órói sem hefur fylgt þessu jökulhlaupi á Grímsvötn SIL stöðinni. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þetta jökulflóð fer í Gígjukvísl samkvæmt Veðurstofu Íslands, eins og staðan er núna þá heldur Veðurstofan að það sé ekki nein hætta af þessu jökulflóði. Mesta hættan stafar af gasi sem er í jökulvatninu og losnar þegar þrýstingur fellur við það að jökulvatnið kemur undan jöklinum. Engra stórra breytinga er að vænta í Gígjukvísl vegna þess að þetta jökuflóð er mjög lítið.

Fréttir af þessu jökulflóði

Lítið jökulhlaup hafið úr Grímsvötnum (Rúv.is)
Jök­ul­hlaup hafið úr Grím­svötn­um (mbl.is)

Jarðskjálftavirkni í Kötlu

Í dag (16-Ágúst-2016) varð jarðskjálfti með stærðina 3,5 í Kötlu. Það urðu bæði jarðskjálftar fyrir og eftir stærsta jarðskjálftann.

160819_1710
Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Græna stjarnan sýnir hvar jarðskjálftinn með stærðina 3,5 átti sér stað. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekki að sjá á þessari jarðskjálftavirkni að þetta sé tengt kvikuhreyfingum beint. Það er hugsanlegt að gas frá kviku hafi verið að brjóta skorpuna þar sem jarðskjálftavirknin átti sér stað. Enda hafa komið fram vísbendingar í sumar um að jarðhiti sé hugsanlega að aukast í öskju Kötlu tímabundið. Það er hugsanlegt að jarðhitinn muni minnka aftur á næstu mánuðum. Eldgos í Kötlu verða oftast á tímabilinu Júlí til Nóvember en eldgos utan þessara mánaða eru einnig þekkt og verða með nokkur hundruð ára millibili.

160819.155916.hkbz.psn
Jarðskjálftinn með stærðina 3,5 eins og hann kom fram á jarðskjálftamælinum mínum í Heklubyggð. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, nánari upplýsingar eru í tengli hérna að ofan.

Takk fyrir stuðninginn og skilninginn

Ég vil þakka lesendum mínum skilning á þeim aðstæðum sem komu upp hjá mér þegar faðir minn varð bráðkvaddur þann 11 Júlí 2016. Þetta er mikið áfall og það mun taka talsverðan tíma fyrir mig að vinna úr því. Þetta er því miður raunveruleikinn og ekki hægt að en að lifa með því sem orðið er.

Lífið heldur áfram hjá mér og verður að gera það. Hinsvegar verður lífið aldrei eins hjá mér vegna þessa fráfalls og ég verð bara að lifa með því.

(Það skal tekið fram að hérna er um að ræða uppeldisföður minn en ekki líffræðilegan föður minn.)

Jarðskjálfti milli Bárðarbungu og Grímsfjalls

Í dag (05-Júlí-2016) varð jarðskjálfti með stærðina 3,4 á milli Bárðarbungu og Grímsfjalls.

160705_1515
Græna stjarnan sýnir jarðskjálftann milli Bárðarbungu og Grímsfjalls. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálfti bendir til þess að flækjur séu á leiðinni milli þessara tveggja eldstöðva. Spurningin er hinsvegar hvort að Bárðarbunga og Grímsfjall muni hafa áhrif á hvora aðra á næstunni. Þar sem báðar þessar eldstöðvar eru að undirbúa eldgos. [Hugleiðingar!] Allt það sem ég fæ frá mínum hugsunar módelum eru óljós svör um það sem gæti hugsanlega gert (þar sem ég hef ekki þekkinguna eða tölvuaflið til þess að skrifa þetta niður í tölvuforrit ennþá) er óvissa. Í versta tilfelli þá mun kvikuinnskot frá Bárðarbungu koma inn í Grímsfjall og valda þannig eldgosi. Hinn möguleikinn er sá að kvikuinnskot frá Grímsfjalli fer í Bárðarbungu og veldur þannig eldgosi (athuga: Slíkt gæti valdið frekar stóru og miklu eldgosi sem gæti valdið miklum skaða). Það er einnig möguleiki á því að ekkert meira en jarðskjálftar eigi sér stað. Hinsvegar bendir jarðskjálftavirknin á þessu svæði að engin slík heppni sé til staðar núna á þessu svæði. Hvenær og hvort að þetta mun gerast er ekki hægt að segja til um með neinum hætti. Það eina sem hægt er að gera að vakta þessar eldstöðvar dag og nótt.[/Hugleiðingar!]

Jarðskjálftahrina langt norður af Kolbeinsey

Í dag (5-Júlí-2016) varð jarðskjálftahrina langt norður af Kolbeinsey. Það er ekki vitað fyrir víst hvað er að gerast á þessu svæði. Jarðskjálftavirkni hefur verið að aukast á þessu svæði undanfarna mánuði.

160705_1505
Jarðskjálftavirknin norður af Kolbeinsey. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærstu jarðskjálftarnir í þessari hrinu höfðu stærðina 2,9 – 3,4. Ekki er hægt að sjá góða stærð á þessum jarðskjálftum vegna fjarlægðar þeirra frá SIL mælaneti Veðurstofu Íslands. Hvað er nákvæmlega að gerast þarna er ekki vitað. Það er hugsanlegt að þarna sé eldgos að eiga sér stað. Þarna gæti hinsvegar einnig verið bara hefðbundin jarðskjálftahrina að eiga sér stað án þess að kvika eða eldgos komi þar nærri. Dýpi sjávar á þessu svæði er í kringum 3 til 5 km.

Djúpir jarðskjálftar í rótum Eyjafjallajökuls

Í dag (30-Júní-2016) kom fram nokkrir jarðskjálftar í rótum Eyjafjallajökuls að ég held. Mesta dýpið sem kom fram var 14,3 km og mesta stærð jarðskjálfta sem kom fram var 1,1 en aðrir jarðskjálftar voru með stærðina 0,7.

160630_2055
Jarðskjálftarnir í rótum Eyjafjallajökuls (þrjár gulu doppunar á myndinni). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Eldstöðvakerfi Eyjafjallajökuls nær í þessa átt, hinsvegar á þessu svæði eru engir sjáanlegir gígar og líklegt að ef einhverjir gígar hafi verið þarna, þá hafi þeir veðrast niður með tímanum. Ólíkt mörgum eldfjöllum þá hefur Eyjafjallajökull ekki víðtækt sprungukerfi út frá sér, það ætti að takmarka hversu langt kvika getur ferðast frá eldstöðinni, það er að minnsta kosti hugmyndin eins og hún er í dag. Ég er ekki að búast við eldgosi á næstunni frá Eyjafjallajökli. Ef þessi jarðskjálftavirkni heldur áfram, þá gæti ég þurft að breyta þeim hugmyndum. Ég reikna ekki með að þessi jarðskjálftavirkni haldi áfram og næsta eldgos í Eyjafjallajökli er ekki líklegt fyrr en árið 2199 í fyrsta lagi (miðað við þau módel sem ég nota).

Það er einnig möguleiki á því að þessir jarðskjálftar séu í raun hluti af Vestamannaeyja eldstöðvarkerfinu. Á undanförnum árum hafa djúpir jarðskjálftar átt sér stað í því eldstöðvarkerfi, ekki margir en reglulega hafa komið fram djúpir jarðskjálftar í því eldstöðvarkerfi.