Kvikuinnskot í Fagradalsfjalli

Í dag (7. September 2023) varð kvikusinnkot í eldstöðina Fagradalsfjall. Megin dýpi þessa kvikuinnskots var í kringum 7 km dýpi. Allir þeir jarðskjálftar sem komu fram voru litlir eða frá Mw0,1 og upp í Mw1,0 að stærð. Þetta virðist vera frekar stórt kvikuinnskot, þar sem hluti af því framkallar ekki jarðskjálfta vegna eldri kvikuinnskota á sama svæði í Fagradalsfjalli.

Appelsínugulir punktar í Fagradalsfjalli sem sýnir jarðskjálftavirknina þar vegna kvikuinnskotsins. Auk þess eru punktar austan við fjallið Keili sem sýnir kvikuvirkni þar.
Jarðskjálftavirknin við Fagradalsfjall. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Morgunblaðið segir frá því að það er farin að mælast þensla á svæðinu og þenslan er núna kominn í 15mm mjög fljótlega eftir að eldgosi lauk í Fagradalsfjalli. Þetta er mjög snemma miðað við síðustu þrjú eldgos á þessu svæði, þar sem kvikuinnskotavirkni hófst ekki fyrr en þremur til sex mánuðum fyrir næsta eldgos. Það er núna möguleiki á því að næsta eldgos verði fyrr en síðustu þrjú eldgos. Það er ekki hægt að segja til um það hvenær næsta eldgos mun eiga sér stað.

Fréttir af þessu

Skjálftavirkni og vísbending um kvikusöfnun (mbl.is)

Eldgosinu við Litla-Hrút gæti lokið eftir tvær vikur

Samkvæmt frétt Rúv og Facebook pósti Rannsóknarstofu í eldfjallafræði og náttúruvá, Háskóla Íslands. Þá gæti eldgosinu við Litla-Hrút verið lokið eftir eina til tvær vikur. Þetta er byggt á því hversu mikið hraunflæðið er að koma frá gígnum. Þessa stundina þá er hraunflæðið að minnka. Þetta væri í samræmi við það sem gerðist í eldgosinu í Meradölum en það eldgos varði í tvær vikur. Eldgosið við Litla-Hrút er búið að vara lengur en það eldgos. Þar sem þetta eldgos er aðeins stærra og meira hraun hefur komið upp í þessu eldgosi.

Fréttir og Facebook póstar um þetta

Eru goslok handan við hornið? (Rúv.is)
Facebook póstur um þessa þróun eldgossins

Uppfærsla á stöðunni í eldgosinu við Litla-Hrút þann 23. Júlí 2023 klukkan 21:42

Þetta er stutt grein. Þar sem það eru ekki miklar nýjar upplýsingar um stöðu mála á þessu svæði.

  • Það er hætta á því að gígurinn muni hrynja hvenær sem er án viðvörunnar. Jarðfræðingar sem fylgjast með svæðinu hafa tekið eftir því að gígurinn er farinn að stækka og er einnig fullur af hrauni. Það þýðir að gígurinn mun hrynja. Í hvaða átt þetta hrun mun verða er ekki vitað. Það er mitt álit að hrunið verði í austur, þar sem minnst mótstaða er fyrir slíku.
  • Þegar gígurinn hrynur. Þá mun hraunið flæða um á meira en 100m/s hraða úr gígnum.
  • Ferðamenn á svæðinu eru í stórhættu ef þeir eru nálægt gígnum vegna þessar hrunhættu á gígnum.
  • Kvikunninnskot hefur verið mælt austan við Keili. Þar er jarðhiti farinn að koma fram og þýðir það að kvikan stendur grunnt. Þegar eldgos hefst þar, ef það byrjar. Þá mun gjósa með svipuðum hætti þar og við Litla-Hrút.

Þetta eru allar þær upplýsingar sem ég hef núna og þetta er það eina sem hefur komið fram á síðustu 13 dögum í þessu eldgosi.

Fréttir af þessu

Veggir gígsins muni hrynja innan skamms (Vísir.is)

Sterkur jarðskjálfti 1,4 km austan við fjallið Keili

Í dag (9. Júlí 2023) klukkan 22:22 varð jarðskjálfti með stærðina Mw5,2 rétt um 1,4 km austan við fjallið Keili. Þessi jarðskjálfti hristi vel upp í Keili og þyrlaði upp skýi af ryki og drullu. Þessi jarðskjálfti tengist þenslu sem á sér stað sunnan við Keili núna, frekar en að tengjast beint við kvikuhreifingar á þessu svæði.

Grænar stjörnur við Fagradalsfjall og Keili á þessu korti. Mjög mikið af grænum stjörnum og rauðum punktum. Tími á korti er 9. Júlí 2023 klukkan 23:15.
Mikil jarðskjálftavirkni við Fagradalsfjall og Keili. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ennþá hætta á því að það verði fleiri svona stórir jarðskjálftar á þessu svæði þangað til að eldgosið hefst.

Uppfærsla á stöðunni í Fagradalsfjalli og Keili þann 9. Júlí 2023 klukkan 16:44

Þetta er stutt grein. Þar sem staðan hefur ekki breyst mjög mikið frá því síðast.

  • Þrír jarðskjálftar sem voru stærri en Mw4,0 komu fram við Keili á síðustu 24 klukkutímum.
  • Jarðskjálftavirknin er að aukast norð-austur af Keili. Af hverju það stafar er óljóst, það er möguleiki að kvikan sé að reyna að brjóta sér leið upp á yfirborðið þá leið.
  • Það er eins og kvikan sé föst í jarðskorpunni og komist ekki upp á yfirborðið. Það hefur ekki stöðvað að sjá innflæði kviku sem kemur djúpt að innan úr möttlinum þarna undir. Þetta þýðir að þrýstingur kvikunnar í kvikuinnskotinu mun aukast þangað til að eldgos hefst.
  • Það er ennþá hætta á stórum jarðskjálftum á þessu svæði og mun verða mikil þangað til að eldgos hefst.

 

Mikil jarðskjálftavirkni við Fagradalsfjall og Keili. Mikið af grænum stjörnum og rauðum punktum.
Mikil jarðskjálftavirkni við Fagradalsfjall og Keili. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Síðan þessi virkni hófst. Þá hafa um 12000 jarðskjálftar mælst hjá Veðurstofunni samkvæmt fréttum. Stærsti jarðskjálftinn þegar þessi grein er skrifuð var með stærðina Mw4,8.

Uppfærsla á stöðunni í Fagradalsfjalli þann 7. Júlí 2023 klukkan 14:43

Þetta er mjög stutt grein þar sem eldgos er mögulega á leiðinni. Þegar þessi grein er skrifuð er eldgos ekki hafið.

  • Stærsti jarðskjálftinn síðustu 24 klukkutímana virðist vera með stærðina Mw4,3. Ég næ ekki lengur að fylgjast með jarðskjálftum sem verða vegna fjölda þeirra.
  • Þensla nærri Keili hefur náð 200mm (20sm) á innan við 48 klukkustundum eftir að þessi atburðarrás hófst.
  • Innflæði kviku er í samkvæmt útreikningum í kringum 88m3/s og það er mjög mikið innflæði af kviku sem er að fara um mjög hratt.
Fullt af grænum stjörnum og punktum sem sína minni jarðskjálfta á Reykjanesskaga og við Fagradalsfjall. Þetta eru fleiri punktar en ég get talið.
Mikil jarðskjálftavirkni í Fagradalsfjalli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er óljóst hvar eldgosið mun koma upp. Fækkun jarðskjálfta bendir sterklega til þess að kvikan sé nálægt því að finna sér leið upp á yfirborðið. Samkvæmt mælingum þá er talið að kvikan sé á innan við 1 km dýpi í jarðskorpunni.

Uppfærsla á stöðunni í Fagradalsfjalli þann 6. Júlí 2023 klukkan 14:49

Þetta er stutt grein þar sem það er mikið að gerast.

  • Það fór að draga úr jarðskjálftavirkni um klukkan 04:00 samkvæmt Veðurstofunni og hefur haldið áfram að minnka þegar þessi grein er skrifuð. Það bendir til þess að kvikan sé kominn mjög stutt í að komast upp á yfirborðið og gjósa.
  • Það er ennþá hætta á stórum jarðskjálftum þó svo að jarðskjálftavirkni fari minnkandi.
  • Færslur á GPS mælum eru á sumum stöðum nærri því 50mm. Það er miklu meira en í síðustu eldgosum á þessu svæði. Þegar færslur voru aðeins milli 15mm til 25mm á sumum svæðum. Færslur eru ekki jafnar á öllum GPS stöðvum.
  • Í dag byrjaði jarðskjálftavirknin að færast aftur nær Fagradadalsfjalli frá Keili. Á sama tíma fór jarðskjálftum að fækka.
  • Hérna eru þær vefmyndavélar sem ég veit af. Rúv, Reykjanes Norður, Reykjanes suður, Live from Iceland, Fagradalsfjall, Live from Iceland, Langihryggur, Morgunblaðið, Perlan.
  • Það er ekki hægt að segja til um það hvenær eldgos hefst.

 

Mikil jarðskjálftavirkni í Fagradalsfjalli og mikil jarðskjálftavirkni á kortinu af Reykjanesskaga. Margar grænar stjörnur á kortinu. Auk fullt af rauðum punktum að auki um allt.
Mjög mikil jarðskjálftavirkni í Fagradalsfjalli og við Keili. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekki hægt að segja til um það hvenær eldgos hefst. Vegna þess að þarna hefur verið mikil jarðskjálftavirkni og önnur virkni síðustu tvö ár, þá eru komnir fram miklir veikleikar í jarðskorpunni á þessu svæði. Það gerir kvikunni fært að komast með einfaldari hætti upp á yfirborðið og hefja eldgos. Það er spurning hvort að það sé eitthvað við Keili sem veldur því að kvikan virðist ekki komast þar upp með einföldum hætti. Kvika leitar alltaf af þeirri leið sem veitir minnsta mótspyrnu og fer þá leið og kemur þannig af stað eldgosi. Sú staðsetning er núna milli Keili og Fagradalsfjalls virðist vera.

Uppfærsla á stöðunni í Fagradalsfjalli klukkan 16:59 þann 5. Júlí 2023

Þetta er stutt grein þar sem það er mikið að gerast og aðstæður breytast mjög hratt.

  • Stærsti jarðskjálftinn er ennþá með stærðina Mw4,8 sem varð í morgun.
  • Stærri jarðskjálftum er farið að fjölga mjög mikið síðustu klukkutímana. Veðurstofan hefur einnig varað við því að hætta er á jarðskjálfta með stærðina Mw6,3 í kjölfarið á þessu kvikuinnskoti í Fagradalsfjalli.
  • Kvikan er að koma upp rétt sunnan við Keili.
  • Miðað við það sem ég er að sjá. Þá er hérna á ferðinni miklu meiri kvika heldur en í eldgosum árið 2021 og 2022. Hvort að þetta er rétt hjá mér kemur ekki í ljós fyrr en eldgos hefst.
  • Það er hægt að fylgjast með jarðskjálftum í rauntíma hérna á vefsíðu Raspberry Shake.

 

Mikið af grænum stjörnum og rauðum punktum í Fagradalsfjalli. Tími á korti er 5. Júlí 2023 og klukkan er 16:25.
Jarðskjálftavirknin í Fagradalsfjalli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Öll gögn benda til þess að eldgos muni hefjast. Hvar eldgosið kemur upp og hvenær er ekki hægt að segja til um.

Ég mun gera mitt besta til þess að setja inn nýja grein þegar nýjar upplýsingar koma fram.

Uppfærsla á stöðunni í Fagradalsfjalli klukkan 12:00 þann 5. Júlí 2023

Þetta er stutt grein þar sem staðan er að breytast mjög hratt núna.

  • Stærsti jarðskjálftinn sem hefur ennþá mælst var með stærðina Mw4,8 og fannst yfir stórt svæði.
  • Óvissustigi hefur verið lýst yfir á Fagradalsfjalli vegna jarðskjálftavirkninnar og hættu á eldgosi.
  • Dýpi kvikunnar er núna í kringum 3 til 6 km en fer minnkandi á hverjum klukkutímanum.
  • Í kringum 2000 jarðskjálftar hafa mælst þegar þessi grein er skrifuð.

 

Fullt af grænum stjörnum og rauðum punktum á Reykjanesskaga í kringum Fagradalsfjall. Tími á korti er 5. Júlí 2023 klukkan er 11:30 á kortinu.
Jarðskjálftahrinan í Fagradalsfjalli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er aðeins ein vefmyndavél sem er í gangi og vísar á Fagradalsfjall sem ég veit af þessa stundina. Það er hægt að skoða þá vefmyndavél hérna. Ég vonast til þess að þær vefmyndavélar sem Rúv og mbl.is voru með þegar síðasta eldgos fór af stað komist fljótlega í gang aftur.

Uppfærsla á stöðunni í Fagradalsfjalli

Þetta er stutt grein, þar sem það er mikið að gerast þessa stundina.

Þessa stundina hafa komið fram um 200 jarðskjálftar þegar þessi grein er skrifuð. Fyrsti jarðskjálftinn með stærðina Mw3,1 kom fram klukkan 22:45, þetta er sjálfvirk mæling og því mun stærð þessa jarðskjálftar breytast við yfirferð.

Græn stjarna og fullt af rauðum punktum í Fagradalsfjalli.
Mikil jarðskjálftavirkni í Fagradalsfjalli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er mikið að gerast þegar þessi grein er skrifuð. Ég mun reyna að uppfæra um stöðu mála eftir bestu getu hérna.