Eldstöð – Síða 75 – Jarðfræði á Íslandi

desember 15, 2015

Staðan á jarðskjálftahrinunni í Prestahnúki

Jarðskjálftahrinan við Prestahnúk heldur áfram, þó svo að jarðskjálftahrinan liggi niðri oft klukkutímum saman. Misgengið sem er núna að færa sig er með lengdina frá 5 km og upp í 15 km. Stærstu jarðskjálftarnir hafa verið með stærðina 3,5 og síðan 3,0 en aðrir jarðskjálftar hafa verið minni. Stærsti jarðskjálftinn fannst í nálægum bæjum og þéttbýlisstöðum.

Jarðskjálftahrinan í suðurhluta Langjökuls (Prestahnúki). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég reikna með að þessi jarðskjálftavirkni muni halda áfram næstu daga og vikur.

Jarðskjálftavirknin á þessu svæði síðan árið 1991 (gráir hringir). Rauðir hringir er núverandi jarðskjálftahrina. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Myndin að ofan er af vikulegu yfirliti Veðurstofunar fyrir viku 50. Hægt er að skoða vefsíðuna í heild sinni hérna.

desember 11, 2015

Jarðskjálftahrina í Prestahnúki (sunnanverður Langjökull)

Í gær (10-Desember-2015) hófst jarðskjálftahrina í Prestahnúki (Wikipedia vefsíða hérna á ensku), sem er eldstöð í sunnanverðum Langjökli. Þessari jarðskjálftahrinu er ekki lokið. Þetta er hinsvegar hæg jarðskjálftahrina og það eiga sér mjög fáir jarðskjálftar á hverjum klukkutíma. Stærsti jarðskjálftinn sem hefur mælst í þessari hrinu var með stærðina 3,2 og fannst á Hvanneyri og nágrenni. Aðrir jarðskjálftar hafa verið minni en talsvert hefur verið um jarðskjálfta sem eru stærri en 2,5.

Jarðskjálftahrinan í Prestahnúki (sunnanverðum Langjökli). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina er að koma ágætlega fram á jarðskjálftamælunum mínum. Jarðskjálftar sem eru stærri en 1,9 sjást ágætlega á þeim. Á þessu svæði verða jarðskjálftahrinur á 10 til 20 ára fresti og þá verða jarðskjálftar sem eru stærri en 4,0. Það eru komin aðeins meira en 10 ár síðan síðasta jarðskjálftahrina varð á þessu svæði (ef mitt minni er rétt). Það er ekkert sem bendir til þess að eldgos sé yfirvofandi þarna, síðasta eldgos þarna varð fyrir 3500 árum fyrir núverandi tímatal.

desember 10, 2015

Lítil jarðskjálftahrina í Kröflu

Þann 7-Desember-2015 varð lítil jarðskjálftahrina í Kröflu. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 3,2. Ég veit ekki hvort að jarðskjáfltinn fannst í nærliggjandi bæjum.

Jarðskjálftahrinan í Kröflu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég reikna ekki með frekari jarðskjálftavirkni í Kröflu. Fyrir utan hefðbundna bakgrunnsvirkni sem er alltaf þarna.

desember 4, 2015

Lítil jarðskjálftahrina í Torfajökli

Í dag (03-Desember-2015) varð lítil jarðskjálftahrina í Torfajökli. Þetta var mjög lítil jarðskjálftahrina og þarna fór enginn jarðskjálfti yfir stærðina 2,0. Dýpi þessara jarðskjálfta bendir til þess að þarna hafi verið á breytingar að eiga sér stað í jarðhitakerfum í Torfajökli.

Jarðskjálftahrinan í Torfajökli. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi tegund af jarðskjálftavirkni á sér stað í Torfajökli vegna þess að kvika stendur mjög grunnt í eldstöðinni. Ég reikna ekki með nein frekari jarðskjálftavirkni muni eiga sér stað þarna.

nóvember 19, 2015

Þensla staðfest í Bárðarbungu

Samkvæmt nýlegum mælingum Veðurstofu Íslands þá er eldstöðin Bárðarbunga farin að þenjast aftur út. Samkvæmt gögnum frá Veðurstofu Íslands þá er þenslan sem er að koma fram ekki mjög mikil sem stendur, það gæti breyst ef magn innflæðis kviku inn í Bárðarbungu breytist snögglega.

Þenslan í Bárðarbungu sem kemur fram í mælingum í Bárðarbungu. Búið er að leiðrétta fyrir reki, hreyfingum jökla og þenslunni vegna kvikuinnskotsins í tengslum við eldgosið í Holuhrauni. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þenslan í Bárðarbungu eins og hún kemur fram á GPS mælum Veðurstofu Íslands. Örvarnar sýna stefnu GPS stöðvanna, hversu mikil þenslan er á hverri stöð. Búið er að leiðrétta fyrir sömu hlutum og nefnt er að ofan. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Vandamálið hérna er að Bárðarbunga er ennþá að síga eftir eldgosið í Holuhrauni og taka breytingum vegna þess. Stóra spurningin er hvort að þetta innflæði kviku muni stoppa það ferli eða breyta því. Það er einnig ekki ennþá ljóst hversu mikið álag eldstöðin ræður við eftir allt sigið fyrr á árinu. Það er einnig ekki ljóst hvernig þetta mun þróast á næstunni. Það er mitt mat að möguleikinn á nýju eldgosi í Bárðarbungu er mjög mikill vegna þessar kvikusöfnunar en það sem er ekki ljóst er hversu langan tíma þetta mun taka og hversu mikil kvika þarf að safnast fyrir í eldstöðinni áður en eldgos hefst. Það eina sem hægt er að gera núna er að fylgjast með breytingum sem koma fram á mælum í kringum Bárðarbungu.

nóvember 17, 2015

Ný jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu

Í gær (16-Nóvember-2015) varð jarðskjálftahrina í Bárðarbungu. Stærsti jarðskjálftinn í þessari jarðskjálftahrinu var með stærðina 3,2. Dýpi þessa jarðskjálfta var 0,5 km og líklega vegna spennubreytinga í jarðskorpunni, frekar en kvikhreifingum á þessu svæði. Jarðskjálftinn átti sér stað í suð-austur hluta öskju Bárðarbungu.

Jarðskjálftinn í Bárðarbungu þann 16-Nóvember-2015. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það virðist vera örlítil aukning í jarðskjálftum í Bárðarbungu þessa stundina. Það er ekki vitað afhverju það á sér stað. Þó svo að eldgosinu hafi lokið í Holuhrauni, þá hefur ekki dregið mikið úr jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Samkvæmt fréttum í dag, þá ætlar Veðurstofan að hafa auga með virkninni í Bárðarbungu vegna þeirra breytinga sem þar eru að eiga sér stað.

nóvember 16, 2015nóvember 16, 2015

Djúpir jarðskjálftar nærri Trölladyngju (Bárðarbunga)

Aðfaranótt 15-Nóvember-2015 varð djúp jarðskjálftahrina nærri Trölladyngju. Trölladyngja er tengd eldstöðinni Bárðarbungu, samkvæmt eldgosasögunni þá gaus í Trölladyngju árið 5000 BCE. Samkvæmt sumum heimildum þá er Trölladyngja dyngja. Ég veit ekki hvað telst vera nákvæmlega rétt í þessum efnum. Óháð því hvaða tegund af eldstöð Trölladyngja er, þá er ljóst að eitthvað er í gangi þarna. Þar sem þetta er ekki í fyrsta skipti sem þarna verður jarðskjálftahrina. Ég efa það að álagsbreytingar í jarðskorpunni þarna séu að valda þessum jarðskjálftum vegna þess að kvikuhólf Bárðarbungu féll saman í eldgosinu í Holuhrauni.

Jarðskjálftahrinan nærri Trölladyngju. Þessi mynd er frá því klukkan 05:50. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þeir jarðskjálftar sem áttu sér stað voru litlir. Stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 1,1 og dýpi þessara jarðskjálfta var frá 18 – 15 km.

Í upphafi jarðskjálftahrinunnar í Bárðarbungu, talsverðu áður en það fór að gjósa í Holuhrauni. Þá fór kvikuinnskot í áttina að Trölladyngju, það kvikuinnskot hinsvegar stoppaði og gerði ekkert meira þar sem það fór. Kvikuinnskotið tapaði orku eða varð fyrir hindrun sem það komst ekki í gegnum og stoppaði í kjölfarið á þessu svæði.

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu og nærri Trölladyngju í Ágúst-2014. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég veit ekki ennþá hverjar eru líkunar á eldgosi á þessu svæði. Það er ekki ennþá næg jarðskjálftavirkni á þessu svæði ennþá til þess að kvikan sé að brjóta sér leið upp á yfirborðið. Hinsvegar er ekki ljóst hvaða áhrif rekið sem þarna er hafið mun hafa áhrif á þetta, það gæti hleypt meiri kviku inná þetta svæði og jafnvel komið af stað eldgosi þarna og jafnvel hraðað upp atburðarrásinni umtalsvert. Það er mjög erfitt og jafnvel ómögulegt að vita hvað gerist þarna, þannig að mikið af þeim hugmyndum sem ég set fram um hvað gæti gerst þarna eru getgátur. Hvað síðan gerist þegar atburðarrásin fer af stað gæti verið allt annað en það sem hugmyndir segja til um, aðeins tíminn mun sýna hvað mun gerast nærri Trölladyngju í framtíðinni.

nóvember 14, 2015

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu

Ég biðst afsökunar á því hversu langt er á milli færslna hjá mér. Ég hef verið að hvíla mig eftir vinnutörn sem ég var í (slátursvertíð). Einnig sem það hefur verið mjög rólegt á Íslandi síðustu daga.

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu heldur áfram við norð-austur brún eldstöðvarinnar. Þetta eru að mesti leiti mjög litlir jarðskjálftar sem eru að eiga sér stað í Bárðarbungu þessa stundina. Samkvæmt Veðurstofunni þá er um að ræða sig í eldfjallinu sem hefur haldið áfram þó svo að eldgosinu í Holuhrauni sé lokið. Það er mitt mat að mat Veðurstofunnar á þessu sigi sé rétt, þó með einni undantekningu. Það er mín skoðun að þrýstingur kviku sé farinn að aukast í Bárðarbungu á ný, miðað við nýjustu gögn þá er hugsanlegt að þetta sé að eiga sér stað á mun meira dýpi en ég fyrst taldi.

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Sunnan við Bárðarbungu í eldstöð sem kallast Hamarinn er háhitasvæði sem kallast Skaftárkatlar. Það virðist sem að það jarðhitasvæði sé að stækka og ástæðan fyrir því er líklega sú að þarna sé aukin kvika í eldstöðinni, sem í leiðinni er að hita upp jarðhitasvæði sem eru þarna til staðar. Það er mjög erfitt að vera nákvæmlega viss á þessu, þar sem allt svæðið er undir jökli. Aukinn jarðhiti bendir til þess að eldstöðin sé að hita upp fyrir eldgos, þó eru þekkt dæmi þar sem eldstöð hefur aukið jarðhitann án þess að það valdi eldgosi. Það er vonlaust að vita hvort að þessi breyting muni valda eldgosi í Hamrinum. Það er mín skoðun að síðasta eldgos í Hamrinum átti sér stað í Júlí-2011 og stóð það yfir í rúmlega 8 klukkutíma með hléum, það eldgos var mjög lítið að stærð og náði ekki upp úr jöklinum.

nóvember 5, 2015

Jarðskjálftahrina í Bárðarbungu

Í dag (4-Nóvember-2015) varð jarðskjálftahrina í Bárðarbungu. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 3,1 en aðrir jarðskjálftar sem urðu voru minni að stærð. Þessi jarðskjálftahrina bendir til þess að þrýstingur kviku inní Bárðarbungu sé aftur farinn að aukast. Hvort eða hvenær það fer að gjósa aftur er eitthvað sem ekki er hægt að spá til um.

Jarðskjálftahrinan í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég reikna með að þessi gerð af jarðskjálftavirkni muni halda áfram í Bárðarbungu fram að næsta eldgosi, sem er ekki hægt að segja til um hvenær eða hvar verður. Rekhrinan sem er hafin á þessu svæði er ekki lokið og það eru nokkur ár þangað til að þeirri hrinu líkur.

nóvember 3, 2015

Jarðskjálftavirkni á Íslandi milli viku 42 – 44

Vegna vinnu hef ég ekki getað skrifað mikið hingað inn á síðustu vikum. Þar sem slátursvertíðinni er hinsvegar lokið, þá get ég farið að skrifa hingað inn eins og venjulega. Ég bendi fólki á að styrkja mína vinnu ef það getur með PayPal takkanum, beinum styrkjum eða með því að nota Amazon auglýsinganar ef það verslar af Amazon.

Suðurlandsbrotabeltið (SISZ)

Fyrir nokkru síðan varð jarðskjálftahrina á suðurlandsbrotabeltinu. Þetta var lítil jarðskjálftahrina sem fannst á nálægum þéttbýlisstöðum. Enginn jarðskjálfti náði stærðinni 3,0 í þessari hrinu (eftir því sem ég man).

Jarðskjálftahrinan á Suðurlandsbrotabeltinu þann 21-Október-2015. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Tjörnesbrotabeltið (TFZ)

Þann 30-Október-2015 varð jarðskjálftahrina á Tjörnesbrotabeltinu. Í þessari jarðskjálftahrinu varð jarðskjálfti með stærðina 3,5 og tveir aðrir jarðskjálftar sem voru með stærðina 3,1. Aðrir jarðskjálftar voru minni.

Jarðskjálftahrinan á Tjörnesbrotabeltinu þann 30-Október-2015. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Önnur óskyld jarðskjálftahrina sést þarna suður af Grímsey. Þessi jarðskjálftahrina var mjög lítil og enginn jarðskjálfti þar náði stærðinni 3,0.

Bárðarbunga

Jarðskjálftavirkni er aðeins farin að aukast aftur í Bárðarbungu. Það eru farnir að koma fram jarðskjálftar með stærðina 3,0 reglulega núna. Að jafnaði á einnar viku fresti. Það bendir til þess að þrýstingur sé aftur farinn að aukast inní eldstöðinni. Þó er líklegt að eitthvað sé í næsta eldgos í Bárðarbungu.

Tungnafellsjökull

Jarðskjálftavirkni heldur áfram að aukast í Tungnafellsjökli. Ástæðan fyrir þessari jarðskjálftavirkni er sú staðreynd er að kvikuþrýstingur heldur áfram að aukast inní eldstöðinni. Þó er ekki hægt að segja til um það hvort að eldgos muni eiga sér stað, eða hvenær það muni hugsanlega gjósa.

Jarðskjálftavirknin í Tungnafellsjökli. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Eystri Skaftárkatlar

Eftir stærsta skaftárflóð síðan mælingar hófst. Nýjar mælingar Jarðvísindastofnunar Háskóla Íslands sýna að eystri skaftárketillinn hefur stækkað og þá væntanlega vegna aukins jarðhita á svæðinu. Nýlega var flogið yfir eystri skaftárketillinn og hægt er að sjá það myndband hérna (Facebook).

Annað

Ég hef örugglega gleymt að skrifa annað sem hefur gerst á Íslandi á síðustu vikum. Það verður bara að hafa það.

Samþykki fyrir vefköku