Örlítil aukning í jarðskjálftavirkni í Grímsvötnum síðustu mánuði

Síðustu mánuði hefur verið örlítil aukning í jarðskjálftavirkni í Grímsvötnum. Þessi aukna jarðskjálftavirkni í Grímsvötnum bendir sterklega til þess að eldstöðin sé í síðari stigum þess að undirbúa sig fyrir eldgos.


Jarðskjálftavirknin í Grímsvötnum (fyrir miðju). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Síðasta eldgos í Grímsvötnum var árið 2011 og var með stærðina VEI=4 og er líklega stærsta eldgos í Grímsvötnum síðustu 140 árin. Ég reikna ekki með að næsta eldgos í Grímsvötnum verði stórt, það er hinsvegar engin leið til þess að segja til um fyrir víst fyrr en eldgos á sér stað. Það eina sem er öruggt er að ekki er langt í næsta eldgos í Grímsvötnum.


Tími milli eldgosa í Grímsvötnum síðan árið 2000, þessi mynd gefur góða hugmynd um tíma milli eldgosa í Grímsvötnum. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Síðan árið 2000 hefur verið eldgos í Grímsvötnum með rúmlega 2200 daga millibili. Það er farið að styttast í þann dagafjölda samkvæmt myndinni að ofan.

Jarðskjálftahrina í Bárðarbungu þann 21-Mars-2017

Í gær (21-Mars-2017) varð jarðskjálftahrina í Bárðarbungu og voru stærstu jarðskjálftarnir með stærðina 3,1 og 3,0. Aðrir jarðskjálftar sem komu fram voru minni að stærð.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekki mikið að segja um þessa jarðskjálftavirkni, þar sem nærri því stöðug jarðskjálftavirkni er núna í Bárðarbungu (fyrir þá sem vilja kynna sér slíkt, þá er hægt að lesa eldri greinar). Þessi jarðskjálftavirkni sem er að koma fram í Bárðarbungu á uppruna sinni í því að kvika er núna að koma upp í eldstöðina af miklu dýpi og það veldur þenslu og jarðskjálftum. Eldgosinu í Holuhrauni lauk þann 27-Febrúar-2015 og þensla hófst í Bárðarbungu í September það sama ár. Það dró aðeins og jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu í Febrúar en jarðskjálftavirkni virðist aftur vera farin að aukast. Hvort og þá hvenær þetta veldur eldgosi er eitthvað sem ekki er hægt að segja til um.

Jarðskjálftahrina nærri Herðubreið

Síðustu vikuna hefur verið jarðskjálftahrina nærri Herðubreið. Í gær jókst jarðskjálftavirknin úr nokkrum jarðskjálftum á klukkutíma yfir í nokkra tugi jarðskjálfta á klukkutímann. Stærsti jarðskjálftinn sem hefur komið fram hingað til var með stærðina 2,9 en fyrri fréttir af þessum jarðskjálfta sögðu að hann hefði verið með stærðina 3,3 en stærðin var síðan leiðrétt síðar. Frá miðnætti (18-Mars-2017) hafa komið fram yfir 200 jarðskjálftar nærri Herðubreið. Jarðskjálftavirknin er ennþá í gangi og því gætu upplýsingar hérna orðið úreltar mjög hratt.


Jarðskjálftavirknin nærri Herðubreið (rauðu deplarnir). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég reikna ekki með eldgosi á þessu svæði, þar sem það er fyrir utan öll helstu eldstöðvar kerfi Íslands og það er ekkert sem bendir til þess að eldgos muni eiga sér stað þarna. Hinsvegar er alltaf hætta á því að kvika leki upp um jarðskorpuna á þessu svæði en síðasta eldgos þarna varð á síðasta jökulskeiði sem lauk fyrir um 11700 árum síðan, ég veit ekki hvenær nákvæmlega það eldgos varð. Áður en eldgos yrði þarna, þá mundi einnig koma fram talsvert meiri jarðskjálftavirkni en er núna, þar sem kvikan yrði að brjóta sér leið í gegnum jarðskorpu sem er mjög hörð og köld áður en kvikan næði yfirborði.

Þessi grein verður uppfærð ef þörf er á því.

Jarðskjálftahrina í Tungnafellsjökli síðustu nótt

Lítil jarðskjálftahrina átti sér stað í Tungnafellsjökli síðustu nótt (18-Mars-2017). Þeir jarðskjálftar sem áttu sér stað voru litlir en dýpið var frá 3 til 13 km.


Jarðskjálftavirknin í Tungnafellsjökli, norður af Bárðarbungu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekki alveg ljóst afhverju þessi jarðskjálftavirkni á sér stað í Tungnafellsjökli. Þetta gæti verið kvikuinnskot á talsverðu dýpi eða jarðskorpan að aðlaga sig að breyttu spennustigi vegna þenslu í Bárðarbungu. Það er ekki vitað hvers er í Tungnafellsjökli á þessari stundu. Þetta er fyrsta jarðskjálftavirknin í Tungnafellsjökli eftir talsvert hlé.

Jarðskjálfti með stærðina 3,7 í Bárðarbungu

Síðustu nótt (13.Mars-2017) varð jarðskjálfti með stærðina 3,7 í Bárðarbungu. Þessi jarðskjálfti á sér stað nokkrum dögum eftir að kröftug jarðskjálftahrina átti sér stað í Bárðarbungu. Eftirskjálftar voru litlir í kjölfarið á stóra jarðskjálftanum og ekki markverðir sem slíkir.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það virðist sem að stærðir jarðskjálfta sem núna eiga sér stað séu að aukast. Það er ekki vitað afhverju það er raunin og ekki er hægt að segja til um það hvort að þessi virkni muni enda í eldgosi eða ekki.

Kröftug jarðskjálftahrina í Bárðarbungu í nótt

Í nótt (8-Mars-2017) varð kröftug jarðskjálftahrina í Bárðarbungu. Stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 4,1 og næst stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 3,9. Aðrir jarðskjálftar í þessari hrinu voru minni að stærð.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu (grænu stjörnunar). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu á að mestu leiti uppruna sinn í því að kvika er að flæða inn í eldstöðina og valda þenslu. Þessi kvika sem flæðir inn í eldstöðina fer þar inn í kvikuhólf sem eru staðsett einhverstaðar inn í eldstöðinni og núverandi gögn benda til þess að kvika sé að flæða inn í kvikuhólfið sem gaus í Ágúst 2014 til Febrúar 2015. Það hefur dregið undanfarið úr jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu og koma núna svona jarðskjálftahrinur eingöngu fram á 2 til 3 vikna fresti núna. Líklegt er að halda muni áfram að draga úr þessari jarðskjálftavirkni ef ekkert gerist (eldgos eða kvikuinnskotsvirkni).

Hugsanlegt kvikuinnskot í Þórðarhyrnu

Í kvöld (05.03.2017) varð hugsanlegt kvikuinnskot í Þórðarhyrnu (eldstöðin er undir Grímsvötnum hjá Global Volcanism Program). Þórðarhyrna er staðsett suð-vestur af Grímsvötnum og síðasta eldgos varð árið 1902 þegar eldstöðin gaus á sama tíma og Grímsvötn (stærð VEI=4), eldgosið þar á undan varð árið (Ágúst 25) 1887 og varði í rúmlega tvö ár (til ársins 1889).


Jarðskjálftavirknin í Þórðarhyrnu í kvöld (rauðu punktanir suð-vestur af Grímsvötnum). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 2,5 og annar stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 2,4 en aðrir jarðskjálftar sem komu fram voru minni að stærð. Það er ekki hægt að segja til um það hvernig þetta mun þróast, þar sem ekki hefur orðið eldgos í Þórðarhyrnu síðan árið 1902. Það eina sem hægt er að gera að er að bíða og sjá hvernig þetta mun þróast í eldstöðinni.

Jarðskjálftahrina djúpt á Reykjaneshrygg í gær (02.03.2017)

Í gær (02.03.2017) varð kröftug jarðskjálftahrina djúpt á Reykjaneshrygg. Þessi jarðskjálftahrina átti sér stað rúmlega 540 km frá landi og því mældust aðeins stærstu jarðskjálftarnir á mælum. Stærstu jarðskjálftarnir voru með stærðina 4,9 (EMSC upplýsingar hérna), annar stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 4,4 (EMSC upplýsingar hérna). Það er ekki ljóst hvort að eitthvað frekara gerðist á þessu svæði í gær vegna fjarlægðar og dýpis á þessu svæði, þar sem dýpið er mjög mikið þá sést ekki neitt á yfirborði og ég er ekki viss um að nokkuð sjáist á yfirborðinu þó svo að skipt mundi sigla þarna beint yfir.


Jarðskjálftinn með stærðina 4,4 eins og hann sást á jarðskjálftamælinum mínum í Böðvarshólum. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi vefsíðunni.


Jarðskjálftinn með stærðina 4,4 eins og hann sást á jarðskjálftamælinum mínum í Heklubyggð. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi vefsíðunni.


Jarðskjálftinn með stærðina 4,9 eins og hann sást á jarðskjálftamælinum mínum í Böðvarshólum. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi vefsíðunni.


Jarðskjálftinn með stærðina 4,9 eins og hann sást á jarðskjálftamælinum mínum í Heklubyggð. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi vefsíðunni.

Fleiri jarðskjálftar geta komið fram á mælanetum í tengslum við þessa jarðskjálftahrinu ef þeir eru nógu stórir. Það er erfitt að vita hvort að jarðskjálftahrinan sé ennþá í gangi á þessu svæði vegna fjarlægðar.

Þrír litlir jarðskjálftar í Heklu

Í gær (02.03.2017) urðu þrír litlir jarðskjálftar í Heklu. Það er ekkert sem bendir til þess að eitthvað meira sé að fara að gerast í eldstöðinni á þessari stundu. Stærsti jarðskjálftinn í þessari virkni var með stærðina 0,9 en aðrir jarðskjálftar voru minni að stærð.


Jarðskjálftavirknin í Heklu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekkert sem bendir til þess að eldgos sé yfirvofandi í Heklu. Það er ennfremur mín skoðun að Hekla hafi aftur skipt yfir í eldri hegðun, það þýðir eitt til tvö eldgos á öld. Því verður væntanlega næsta eldgos í Heklu á tímabilinu 2030 til 2100.

Kröftug jarðskjálftahrina í Bárðarbungu í morgun

Í morgun (01.03.2017) varð kröftug jarðskjálftahrina í Bárðarbungu. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 4,1 en aðrir jarðskjálftar sem komu fram voru minni að stærð. Samtals fimm jarðskjálftar stærri en þrír áttu sér stað.


Jarðskjálftahrinan í Bárðarbungu, grænu stjörnurnar sýna hvar jarðskjálftahrinan átti sér stað og voru stærri en 3,0. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Svona kom stærsti jarðskjálftinn fram hjá á mínum jarðskjálftamælum.


Jarðskjálftinn með stærðina 4,1 í Bárðarbungu eins og hann kom fram á jarðskjálftamælinum mínum í Heklubyggð. Síun á merkinu er 1Hz. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar síðunni CC leyfi.


Jarðskjálftinn með stærðina 4,1 í Bárðarbungu eins og hann kom fram á jarðskjálftamælinum mínum í Böðvarshólum. Síun á merkinu er 4Hz. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á síðunni CC leyfi.

Jarðskjálftahrinur verða núna í Bárðarbungu vegna þess að kvika er að flæða inn í eldstöðina af miklu dýpi sem veldur þenslu. Síðasti mánuðir (Febrúar 2017) hefur verið sá rólegasti í Bárðarbungu síðan eldgosinu lauk í Febrúar 2015.