Vöktun – Síða 94 – Jarðfræði á Íslandi

júlí 9, 2015

Jarðskjálftahrinan á Reykjaneshrygg þann 7-Júlí-2015

Þann 7-Júlí-2015 varð lítil jarðskjálftahrina á Reykjaneshrygg. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 3,3. Aðrir jarðskjálftar sem áttu sér stað voru smærri. Á þessari stundu virðist sem að þessari jarðskjálftahrinu sé lokið.

Jarðskjálftahrinan á Reykjaneshrygg þann 7-Júlí-2015. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina bendir til þess að frekari jarðskjálfta sé að vænta á þessu svæði fljótlega. Það er ekki hægt að spá fyrir um það hvenær slík jarðskjálftahrina færi af stað.

júlí 8, 2015

Jarðskjálftahrina á Vestra brotabeltinu

Sjaldgæf jarðskjálftahrina hefur undanfarna daga verið að eiga sér stað á Vestra brotabeltinu, þetta brotabelti er mjög sjaldan virkt og jarðskjálftahrinu þar eiga það til að vara allt upp í tvö mánuði. Stærðir jarðskjálfta þarna geta farið upp í 5,0 að stærð. Jarðskjálftar í þessari hrinu virðast hafa náð niður á 20 km dýpi, það er þó ekki alveg örugg tala hjá mér (þar sem ég gleymdi að skrá niður dýpi jarðskjálftana síðan á Sunnudag). Þetta brotabelti er staðsett á milli vestra eldgosabeltisins (Langjökull og nágrenni) og Snæfellsnes. Þegar jarðskjálftahrinur eiga sér stað þá geta þeir náð stærðinni 5,0.

Jarðskjálftahrinan í Vestra jarðskjálftabrotabeltinu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er mjög erfitt að segja til um það hversu lengi þessi jarðskjálftahrina mun vara, vegna skorts á gögnum um þetta svæði. Ég reikna hinsvegar með að þessi jarðskjálftahrina muni vara í nokkra daga í viðbót hið minnsta. Lengsta jarðskjálftahrina sem ég veit um á vestra brotabeltinu varði í tvo mánuði og þar urðu jarðskjálftar sem náðu stærðinni 4,0.

júlí 2, 2015júlí 2, 2015

Staðan á Reykjaneshrygg, áframhaldi jarðskjálftavirkni, hætta á eldgosi

Jarðskjálftavirkni heldur áfram á Reykjaneshrygg í dag (01-Júlí-2015) og var stærsti jarðskjálftinn með stærðina 5,0 (upplýsingar frá EMSC er að finna hérna). Jarðskjálftinn sem var næst stærstur var með stærðina 4,8, aðrir jarðskjálftar hafa verið minni. Samtals hafa orðið 35 jarðskjálftar með stærðina 3,0 eða stærri þegar þetta er skrifað. Samtals hafa orðið 504 jarðskjálftar síðan jarðskjálftahrinan hófst á Reykjaneshrygg.

Jarðskjálftahrinan á Reykjaneshrygg, grænar stjörnur tákna jarðskjálfta sem eru stærri en 3,0. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftahrinan hefur verið mjög þétt. Þó er farið að draga úr henni núna. Jarðskjálftahrinan er ennþá í gangi. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirknin kemur núna fram í hviðum sem vara í nokkra klukkutíma en liggja svo niðri í 2 – 4 klukkutíma áður en jarðskjálftavirknin eykst á ný. Það er ekki ljóst afhverju jarðskjálftavirknin hagar sér með þessum hætti. Eins og stendur þá er að draga úr jarðskjálftavirkninni en líklegt er að jarðskjálftavirknin aukist aftur á mikillar viðvörunar.

Gult viðvörunarstig vegna hugsanlegs eldgoss

Búið er að hækka viðvörunarstigið fyrir Geirfugladrang og Geirfuglasker upp í gult vegna hættu á eldgosi á þessu svæði. Þessi breyting varð á þeim tíma sem ég var í vinnunni og því gat ég ekki skrifað strax um það. Gul viðvörun þýðir að hætta er á eldgosi á við Eldey, síðasta eldgos á þessu svæði varð árið 1879 samkvæmt upplýsingum sem ég hef safnað og er hægt að lesa hérna (á ensku).

Gul viðvörun við Eldey. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég veit ekki hverjar líkunar eru á eldgosi á þessu svæði ennþá. Ég vonast til þess að það komi betur í ljós á næstu 24 til 48 klukkutímum.

júní 20, 2015

Jarðskjálftaviðvörun á Reykjanesi

Veðurstofan og Almannavarnir gáfu út viðvörun vegna hugsanlegar jarðskjálftavirkni á Reykjanesskaga í dag (19-Júní-2015). Það er ekki vitað hvenær jarðskjálftavirknin mun eða muni hefjast. Það er hugsanlegt að stærstu jarðskjálftarnir í þessari jarðskjálftahrinu þegar hún hefst nái stærðinni 6,5. Um er að ræða svæði sem nær frá Kleifarvatni og austur að Ölfusi. Það er einnig möguleiki á því að spennan sem þarna er á svæðinu losni út án þess að það verði stór jarðskjálfti, það er mín skoðun að minnstar líkur séu á slíkri niðurstöðu.

Það er mín skoðun að einnig sé hætta á stórum jarðskjálftum á Reykjaneshrygg en þar er minni byggð nærri og því minni hætta á skemmdum í kjölfarið á jarðskjálfta þar.

Viðvörunin

Skjálftavirkni á Reykjanesskaga (Veður.is)
Fréttatilkynning vegna jarðskjálftavirkni að undanförnu á svæðinu frá Krísuvík austur í Ölfus (Veður.is)

Fréttir af tilkynningunni

Hætta á stórum skjálfta á Reykjavíkursvæðinu (Vísir.is)
Vara við skjálfta til að draga úr slysahættu (Vísir.is)

júní 18, 2015

Skaftárhlaup hafið frá Skaftárkötlum

Í gær (16-Júní-2015) hófst lítið skaftárhlaup frá vestari skaftárkatlinum að talið er. Þetta er mjög lítið flóð og getur mest orðið rúmlega 900m³/sek. Aðal hættan frá þessum flóðum eru þær gastegundir sem losna útí andrúmsloftið þegar vatnið kemur undan jökli. Vegna þess þá mælist Veðurstofan til þess að fólk haldi sig fjarri þeim ám sem flóðið fer í og fari ekki nærri þeim jöklum sem flóðið kemur undan. Það er ekki ljóst núna hversu stórt þetta flóð mun verða eða hvort að það komi frá vestari skaftárkatlinum, sem er þó líklegra þar sem stutt er síðan það hljóp úr eystri skaftárkatlinum.

Þegar svona jökulflóð verða, þá koma fram óróakviður frá þeim skaftárkatli sem hleypur úr. Það er ekki almennilega vitað afhverju þetta gerist en það er talið að þegar vatnið fer úr katlinum sem flæðir úr þá valdi það suðu í jarðhitakerfinum (hverir) sem þarna eru. Það er mjög lítill möguleiki á því að þetta flóð komi af stað eldgosi þarna, möguleikinn er til staðar en mjög lítill.

Fréttir af Skaftárhlaupi

Skaftárhlaup líklega hafið (Rúv.is)
Lítið Skaftárhlaup líklega hafið (mbl.is)
Skaftárhlaup mjög líklega hafið (Vísir.is)

júní 11, 2015

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu

Í dag (10-Júní-2015) varð jarðskjálfti í Bárðarbungu með stærðina 3,3. Dýpi þessa jarðskjálfta var 6,3 km.

Jarðskjálftinn með stærðina 3,3 er þar sem græna stjarnan er á kortinu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Engir aðrir jarðskjálftar hafa átt sér stað í Bárðarbungu eftir þennan jarðskjálfta sem stendur. Þessi jarðskjálfti var lágtíðni jarðskjálfti, sem þýðir að hann kom til vegna kvikuhreyfinga í Bárðarbungu á 6,3 km dýpi. Á þessari stundu er ekki hægt að vita hvað er að gerast í Bárðarbungu, á þessari stundu veit ég ekki til þess að þensla hafi átt sér stað í Bárðarbungu síðan eldgosinu í Holuhrauni lauk, þó er mjög erfitt að sjá það vegna þess hversu stórt svæði er um að ræða og erfitt að mæla það af þeim ástæðum.

júní 8, 2015

Yfirlit yfir jarðskjálftavirkni á Íslandi í viku 23

Í viku 23 hefur ekki verið mikið um jarðskjálftavirkni á Íslandi. Hefðbundin smáskjálftavirkni hefur átt sér stað þessa viku eins og aðrar vikur og ekki hefur mikið gerst. Eitthvað hefur sést af ísskjálftum í Vatnajökli og jarðskjálftavirkni heldur áfram í Bárðarbungu.

Hefðbundin jarðskjálftavirkni á Íslandi þessa stundina. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessa stundina er jarðskjálftavirkni á Íslandi hefðbundin bakgrunnsvirkni. Þar sem það er alltaf smáskjálftavirkni að eiga sér stað á Íslandi. Það gerist mjög sjaldan sem engin jarðskjálftavirkni á sér stað og er mjög langt á milli slíkra daga. Þessa stundina er ekkert sérstakt í gangi á Íslandi, hvorki í jarðskjálftum eða í virkni eldfjalla.

Vegna vinnu í sumar

Þar sem ég verð að vinna í sumar frá klukkan 08:00 til 16:00 þá mun ég ekki geta fylgist með stöðu mála yfir daginn. Þannig að ef eitthvað gerist þá mun ég fyrst skrifa um það þegar ég kem úr vinnunni.

maí 30, 2015

Sterk jarðskjálftahrina í Krýsuvík

Í gær varð (29-Maí-2015) sterk jarðskjálftahrina í Krýsuvík. Stærsti jarðskjálftinn hafði stærðina 4,0. Það varð einnig minni jarðskjálfti með stærðina 3,1 í Krísuvík.

Græna stjarnan sýnir jarðskjálftana með stærðina 4,0 og 3,1. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Aðrir jarðskjálftar í þessari hrinu voru minni, samtals mældust 97 jarðskjálftar í þessari hrinu. Jarðskjálftahrinur eru algengar í Krýsuvík vegna þess að undanfarin ár hefur eldstöðin verið að þenja sig út og minnka til skiptis. Ég veit ekki hvort að það var tilfellið núna þar sem jarðskjálftahrinur vegna reks á svæðinu eru einnig mjög algengar á Reykjanesinu og Reykjaneshrygg.

Jarðskjálftahrinan eins og hún kom fram á jarðskjálftamælinum mínum í Heklubyggð. Þessi myndir er undir CC leyfi. Vinsamlegast lesið CC leyfi síðuna fyrir frekari upplýsingar.

maí 27, 2015

Slökkt á jarðskjálftamælinum í Böðvarshólum þann 28-Maí-2015

Ég mun slökkva á jarðskjálftamælinum í Böðvarshólum þann 28-Maí-2015. Eftir að slökkt verður á þeim jarðskjálftamæli verður eingöngu jarðskjálftamælirinn við Heklubyggð í gangi um óákveðin tíma eins og staðan er í dag. Jarðskjálftamælirinn í Böðvarshólum hefur verið að mæla jarðskjálfta síðan 2012. Það hefur reynst mér erfitt að viðhalda jarðskjálftamælum sem eru staðsettir útí sveit vegna samskiptavandamála við þær stöðvar. Einnig sem að 3G merki hefur verið að leka inn í mælingar síðasta vetur þegar mikill snjór var til staðar auk annara vandamála. Það hefur einnig verið ljóst frá upphafi að ég mundi ekki geta haft þetta jarðskjálftamælanet í gangi um alla framtíð. Ég einfaldlega geta það ekki, þetta hefur alltaf verið tímabundið jarðskjálftamælanet. Á þeim tíma sem hef verið með þetta jarðskjálftamælanet hef ég mælt mjög marga jarðskjálfta að ég á eftir að vinna almennilega með það, setja inn staðsetningar og stærðir jarðskjálftanna. Þessa stundina á ég ennþá eftir að vinna úr rúmlega fimm árum af jarðskjálftagögnum. Það eru einnig breytingar að eiga sér stað þar sem jarðskjálftamælirinn er hýstur, breytingar sem ég hef ekki neina stjórn á og kem ekki nálægt.

Ég mun ekki hætta að mæla jarðskjálfta, þó svo að ég hætti með jarðskjálftamælanetið. Ég mun hinsvegar eingöngu mæla jarðskjálfta þar sem ég mun eiga heima og ég ætla mér að eiga heima í Danmörku. Í Danmörku verða ekki margir jarðskjálftar og því ætla ég að einbeita mér að því að mæla fjarlæga og stóra jarðskjálfta þegar þeir eiga sér stað [jarðskjálftar stærri en 6,0]. Það verður einnig einfaldara að vinna úr færri jarðskjálftum heldur en þeim rosalega fjölda jarðskjálfta sem ég hef verið að mæla undanfarin ár á Íslandi. Eini jarðskjálftamælirinn sem ég mun verða með núna verður staðsettur í Heklubyggð (Hekla). Ég veit ekki hversu lengi sú stöð verður í gangi í viðbót, það veltur á eigandanum sem á sumarbústaðinn. Ég vona að allir skilji afhverju ég þarf að slökkva á jarðskjálftamælinum mínum. Síðan eru einnig persónuelgar aðstæður hjá mér að breytast sem munu líklega gera mér ófært um að reka svona mælanet í framtíðinni hvort sem er. Eins og segir hérna að ofan, þá ætla ég mér ekki að hætta að mæla jarðskjálfta. Hinsvegar mun ég bara gera það heima hjá mér en ekki með jarðskjálftamælum sem eru staðsettir langt í burtu frá mér.

Hægt er að skoða gögn frá jarðskjálftamælunum mínum hérna. Jarðskjálftamælirinn í Heklubyggð uppfærist ekki þessa studina vegna bilunar. Það bilaði þráðlaus sendir (WLAN) sem tengir jarðskjálftamælinn við internetið. Sá búnaður er orðinn nærri því tíu ára gamall og farinn að bila af þeim sökum. Ég mun senda nýjan þráðlausan sendi fljótlega suður og það mun vonandi koma í veg fyrir þetta sambandsleysi við þessa stöð. Ég reikna með að jarðskjálftamælirinn sé ennþá í gangi og mæli jarðskjálfta, það hefur verið tilfellið undanfarna mánuði þegar þetta hefur gerst.

maí 2, 2015

Jarðskjálftavirkni í Öskju

Í þessari viku (vika 18) hefur verið talsvert um jarðskjálfta í Öskju. Allir þeir jarðskjálftar sem hafa átt sér stað hafa verið litlir og ekki farið yfir stærðina 2,0 eftir því sem ég kemst næst.

Jarðskjálftavirkni í Öskju (neðst á myndinni). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekkert sem bendir til þess að núverandi jarðskjálftavirkni í Öskju sé vegna kvikuhreyfinga í eldstöðinni. Þetta virðist frekar vera vegna breytinga í jarðhita sem þarna eru að eiga sér stað vegna aukinnar kviku innan í eldstöðinni, en þessi aukna kvika hitar upp það grunnvatn sem er inní eldstöðinni og jarðlögum. Aukin hveravirkni og jarðhiti hefur verið skráð áður en eldgos hófust áður fyrr. Það sem er óljóst er hversu lengi þetta ferli varir, þar sem skráning á slíkum atriðum er ekki örugg eða góð eftir því sem ég kemst næst.

Askja hóf að undirbúa eldgos árið 2010 en eins og staðan er í dag þá er ekkert sem bendir til þess að eldgos sé yfirvofandi. Það er hinsvegar óljóst hvort að þrýstingur frá Bárðarbungu hafi breytt einhverju í Öskju og aukið hættuna á eldgosi.

Samþykki fyrir vefköku