Jarðskjálftahrina – Síða 70 – Jarðfræði á Íslandi

desember 9, 2016

Yfirlit yfir jarðskjálftavirkina á Íslandi síðustu daga

Það hefur verið lítil jarðskjálftavirkni á Íslandi síðustu daga. Yfir heildina hefur mjög lítið verið að gerast og rólegt á öllum helstu stöðunum þar sem yfirleitt er frekar mikil jarðskjálftavirkni. Mesta jarðskjálftavirknin sem á sér stað þessa stundina er rúmlega 340 kílómetra norður af Kolbeinsey.

Grænu stjörnurnar sýna staðsetningu jarðskjálftanna norður af Kolbeinsey. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærstu jarðskjálftarnir voru með stærðina 3,3.

Bárðarbunga

Þessa dagana er mjög rólegt í Bárðarbungu og ekki mikið að gerast. Sú jarðskjálftavirkni sem hefur átt sér stað hefur sýnt hring misgengið í eldstöðinni, þessir jarðskjálftar benda til þess að eldstöðin sé farin að þenjast út og misgengið sé farið að rísa á ný (nokkra mm á mánuði).

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Djúpir jarðskjálftar halda áfram í Trölladyngju. Það er mín skoðun að næsta eldgos verði í Trölladyngju miðað við þessa jarðskjálftavirkni. Það er ekki hægt að segja til um það hvenær slíkt eldgos yrði.

Katla

Lítil jarðskjálftavirkni hefur verið í Kötlu undanfarið. Það er hefðbundið að jarðskjálftavirkni minnki í Kötlu á þessum tíma árs. Ég reikna með að rólegheitin haldi áfram í nokkrar vikur í viðbót.

Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Hekla

Tveir jarðskjálftar komu fram í Heklu þann 8-Desember-2016. Engin frekari virkni kom fram í Heklu eftir það.

Reykjaneshryggur

Lítil jarðskjálftahrina átti sér stað á Reykjaneshrygg þann 8-Desember-2016. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 2,9.

Jarðskjálftahrinan á Reykjaneshrygg. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Frekari jarðskjálftavirkni varð ekki í kringum Íslandi þessa síðustu daga. Fyrir utan einstaka jarðskjálfta sem urðu hér og þar eins og gerst stundum. Vegna hugbúnaðarvandamála hjá mér á þjóni sem ég er með og á borðvélinni minni þá gat ég ekki skrifað uppfærslur í nokkra daga um þá virkni sem átti sér stað.

nóvember 29, 2016

Jarðskjálfti með stærðina 3,2 í Kötlu

Í dag (29-Nóvember-2016) klukkan 19:55 varð jarðskjálfti með stærðina 3,2 í Kötlu. Stærsti eftirskjálftinn var með stærðina 2,7. Ekki hefur komið fram önnur virkni sem bendir til þess að eitthvað meira sé að fara að gerast í Kötlu.

Græna stjarnan sýnir hvar jarðskjálftinn með stærðina 3,2 átti sér stað. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftar í Kötlu verða vegna kvikuhreyfinga inn í eldstöðinni í þeim grunnstæðu kvikuhólfum sem þar er að finna. Þessi aukna jarðskjálftavirkni bendir til þess að innstreymi kviku sé líklega að aukast, þarna eru allavegna að eiga sér stað spennubreytingar í eldstöðinni sem valda þessum jarðskjálftum sem eru núna að koma fram núna.

nóvember 29, 2016

Djúpir jarðskjálftar í Bárðarbungu

Síðustu klukkutíma hafa verið djúpir jarðskjálftar í Bárðarbungu, dýpi þessara jarðskjálfta hefur verið frá 19 km til 11 km. Útbreiðsla þessara jarðskjálfta bendir til þess að um sé að ræða kvikuinnskot sem er aðeins fyrir utan aðal-eldstöðina rétt sunnan við öskju Bárðarbungu.

Djúpu jarðskjálftarnir í Bárðarbungu eru fyrir sunnan öskjuna (bláir/gulir blettir á kortinu). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessir djúpu jarðskjálftar benda til þess að kvika sé að streyma inn í eldstöðina á miklu dýpi á síðustu dögum. Aðrar vísbendingar um að þetta hafi verið að gerast hafa komið fram í aukinni jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu undanfarna vikur. Ný kvikuinnskot geta myndast án nokkurs fyrirvara og úr þeim getur gosið, þó er ekki víst að slík eldgos séu mjög langvinn og sum eldgosin gætu jafnvel ekki varað daginn.

nóvember 26, 2016

Ný hrina af jarðskjálftum í Bárðarbungu

Í nótt þann 26-Nóvember-2016 varð ný hrina af jarðskjálftum í Bárðarbungu. Stærsti jarðskjálftinn sem mældist var með stærðina 3,8.

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu, græna stjarnan er jarðskjálftinn með stærðina 3,8. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þann 22-Nóvember-2016 varð jarðskjálfti með stærðina 3,6 í suðu-vesturhluta Bárðarbungu. Nærri þeim stað þar sem kvikugangurinn opnaðist í Ágúst-2014.

Jarðskjálftinn í Bárðarbungu sem var með stærðina Mw3,6 þann 22-Nóvember-2016. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Svona jarðskjálftavirkni er orðin mjög algeng í Bárðarbungu og vegna þess skrifa ég ekki alltaf um þá jarðskjálfta sem verða, þar sem ef ég gerði það. Þá yrðu ekkert nema greinar um Bárðarbungu á þessari vefsíðu.

nóvember 19, 2016

Kröftug jarðskjálftahrina í Bárðarbungu

Snemma morguns þann 19-Nóvember-2016 varð kröftug jarðskjálftahrina í Bárðarbungu. Þessi jarðskjálftahrina er sú sterkasta í Bárðarbungu núna í lengri tíma og var stærsti jarðskjálftinn með stærðina 4,0 en sá næst stærsti með stærðina 3,5 en allir aðrir jarðskjálftar voru minni að stærð.

Jarðskjálftahrinan í Bárðarbungu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni bendir til þess að þrýstingur vegna kviku sé að aukast hratt innan í Bárðarbungu þessa dagana. Ég hef ekki neinar upplýsingar um það hversu mikið Bárðarbunga hefur þanist út síðan í September-2015 þegar þessi jarðskjálftavirkni hófst, en það hlýtur að vera talsvert þar sem færslan í hverjum jarðskjálfta er einhver (ég veit ekki hvað færslan er mikil í hvert skipti, ég fann ekki þau gögn), Síðasta árið hefur verið mjög mikil jarðskjálftavirkni í öskju Bárðarbungu og því ljóst að eldstöðin hefur þanist talsvert út undanfarið ár. Það er ekki ljóst hvort að þessi þensla mun leiða til eldgoss fljótlega eða eftir mjög langan tíma. Það eina sem er vitað fyrir vissu er að kvika er að flæða inn í eldstöðina í grunnstæð kvikuhólf af miklu dýpi.

nóvember 19, 2016

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu

Í gær (18-Nóvember-2016) varð lítil jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Hérna er um að ræða jarðskjálftavirkni sem hófst í September-2015 og er því búin að vara í eitt ár auk nokkura vikna. Hægst hefur á þessari virkni undanfarnar vikur ekki veit ég afhverju það er raunin. Ástæðan fyrir þessari jarðskjálftavirkni er sú að kvika er að flæða inn í eldstöðina af miklu dýpi og inn í grunnstæð kvikuhólf.

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn í þessar jarðskjálftavirkni var með stærðina 3,0 en aðrir jarðskjálftar sem urðu voru smærri að stærð. Þessi jarðskjálftavirkni virðist vera að mestu leiti lokið í augnablikinu en ekki er hægt að segja til um það hvort að þessi jarðskjálftavirkni mun taka sig upp aftur, þar sem virkni sem er tengd innflæði kviku er þannig að ekki er hægt að spá fyrir um það hvað gerist næst.

nóvember 19, 2016

Jarðskjálftahrina í Kötlu

Þann 18-Nóvember-2016 varð lítil jarðskjálftahrina í Kötlu. Í þetta skiptið var um að ræða litla jarðskjálftahrinu í Kötlu sem virðist hafa staðið stutt yfir. Stærstu jarðskjálfanir voru með stærðina í kringum 2,5 en aðrir jarðskjálftar voru minni að stærð.

Jarðskjálftahrinan í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Á þessu svæði varð lítið eldgos árið 1999 en líklega varð þarna stórt eldgos árið 1245 þó svo að sögulegar heimildir séu takamarkað um það eldgos. Það þýðir að þarna hefur ekki orðið stórt eldgos í lengri tíma, þó svo að lítið eldgos hafi orðið á svæðinu árið 1999.

nóvember 14, 2016

Lítil jarðskjálftahrina á Tjörnesbrotabeltinu

Í dag (14-Nóvember-2016) hefur verið lítil jarðskjálftahrina á Tjörnesbrotabeltinu. Þetta hefur verið mjög lítil hrina og stærsti jarðskjálftinn sem hefur mælst var með stærðina 3,2. Aðrir jarðskjálftar sem hafa átt sér stað hafa verið minni að stærð.

Jarðskjálftahrinan á Tjörnesbrotabeltinu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina hefur verið mjög lítil framan af degi og það virðist ekki stefna í að þessi jarðskjálftahrina þróist yfir í að verða stærri jarðskjálftahrinu. Lítið er að gerast á öðrum stöðum á Íslandi þessa stundina og mjög rólegt. Stakir jarðskjálftar eiga sér stað hér og þar eins og búast má við.

október 30, 2016nóvember 1, 2016

Sérstök grein: Jarðskjálftarnir á Ítalíu

Hérna er sérstök grein um jarðskjálftana á Ítalíu. Því miður veit ég ekki nóg um jarðfræði Ítalíu til þess að geta gefið góða greiningu hérna á því hvar þessir jarðskjálftar eru að eiga sér stað, fyrir utan almenna staðsetningu á þeim á Ítalíu. Vefsíður með nákvæmari upplýsingar og myndir er að finna hérna (á ensku) og hérna (á Ítölsku). Þessar greinar eru með myndir af jarðskjálftum sem hafa orðið þarna yfir margra ára tímabil og síðan jarðskjálfta síðustu daga og eftiskjálfta (Ítalska greinin). Þarna er myndir sem ég get ekki notað hérna vegna höfundaréttar, ég get aðeins notað mynd frá USGS (enska greinin) hérna.

Jarðskjálftarnir í mið-Ítalíu

Þann 26-Október-2016 hófst jarðskjálftahrina á Ítalíu. Þessi jarðskjálftahrina hófst með jarðskjálfta sem var með stærðina 5,5 (EMSC upplýsingar). Í kjölfarið kom jarðskjálfti með stærðina 6,1 (EMSC upplýsingar). Jarðskjálftinn með stærðina 5,5 var forskjálfti (Upplýsingar á Wikipedia, á ensku) en það gerir jarðskjálftann með stærðina 6,1 að aðal-jarðskjálftanum í þeirri jarðskjálftahrinu. Jarðskjálftinn með stærðina 6,5 (EMSC Upplýsingar) sem varð í dag (30-Október-2016) er nýr jarðskjálfti á þessu svæði. Þessum jarðskjálfta hefur fylgt gífurlega mikil eftirskjálftavirkni og er fjöldi eftirskjálfta yfir 300 jarðskjálfta/klukkutímann þegar mest er (þetta er lauslegt mat á fjölda jarðskjálfta) á aðal jarðskjálftasvæðinu þar sem aðal-jarðskjálftinn átti sér stað. Það er mín skoðun að líklega verður þarna annar stór jarðskjálfti fljótlega, hugsanlega á næstu dögum en það gæti jafnvel dregist í nokkrar vikur eða mánuði. Það hjálpar ekki aðstæðum að þetta svæði á Ítalíu er fullt af misgengjum sem eru virk í dag (það verða jarðskjálftar á þeim á nokkura áratugafresti til nokkur hundruð áratuga fresti).

Jarðskjálftinn með stærðina 6,1 á Ítalíu þann 26-Október-2016. Þessi mynd er undir Creative Commons Leyfi, sjá nánar á CC Leyfi síðunni.

Jarðskjálftainn með stærðina 6,5 á Ítalíu þann 30-Október-2016. Þarna sjást ljóðréttur ás (Z) og síðan N-S og E-W (Austur-Vestur) ásanir. Þessi mæling er frá Danmörku, þar sem ég á heima og er með jarðskjálftamæli. Þessi mynd er undir Creative Commons Leyfi, sjá nánar á CC Leyfi síðunni.

Jarðskjálftinn á Ítalíu, þetta er jarðskjálftinn með stærðina 6,5. Þetta er hærri upplausn en á myndinni fyrir ofan. Þarna sést vel hvernig jarðskjálftinn kom fram á Ítalíu. Þessi mynd er undir Creative Commons Leyfi, sjá nánar á CC Leyfi síðunni.

Það er mjög óljóst hvernig þróunin verður á Ítalíu næstu daga, vikur og mánuði vegna þess hversu flókið þetta svæði er jarðfræðilega. Það er alveg ljóst að þarna mun verða virkni næstu mánuðina eftir þessa jarðskjálfta. Ég þekki ekki þetta svæði nógu vel jarðfræðilega til þess að geta komið með einhverja ágiskun. Umrætt svæði er niðurreksbelti (subduction zone) (sem er á þurru landi) og það gerir spádóma um hvernig þetta mun þróast mun erfiðarði og flóknari.

Mynd sem sýnir jarðfræði Ítalíu á einfaldan máta. Myndin er frá USGS.

Ég veit ennfremur ekki hversu oft svona jarðskjálftahrinur eiga sér stað á Ítalíu. Ég hef aðeins fáar vísbendingar og þær eru mjög óljósar þegar maður les yfirlit yfir þekkta jarðskjálfta á Ítalíu (Wikipedia). Á ŚIlandi verða svona jarðskjálftahrinur með rúmlega 13 – 90 ára millibili á suðurlandsbrotabeltinu (ég skrifaði um það hérna á ensku). Ég veit ekki hversu oft svona jarðskjálftahrinur verða á Ítalíu en mig grunar þær verði á nokkur hundruð ára fresti. Það sem ræður því hversu oft svona jarðskjálftahrinur verða er hversu mikil hreyfing er á þeim misgengjum sem eru á þessu svæði og ég hef ekki þær upplýsingar.

Ef eitthvað nýtt gerist á Ítalíu. Þá mun ég uppfæra þessa grein.

Nýjar upplýsingar þann 01-Nóvember-2016 klukkan 23:53

Í morgun (þann 01-Nóvember-2016) varð jarðskjálfti með stærðina 4,9 í Ítalíu (EMSC Upplýsingar). Þetta er ekki stór stærð en á svæði sem er nú þegar mikið skemmt vegna jarðskjálfta, þá getur þessi jarðskjálfti aukið þær skemmdir ef hann varð mjög nærri byggð. Eftirskjálftavirkni er ennþá mjög mikil í Ítalíu.

Grein uppfærð þann 01-Nóvember-2016 klukkan 23:56.

október 17, 2016

Aukin jarðskjálftavirkni í Kötlu síðustu 48 klukkutímana

Í dag (17-Október-2016) og í gær (16-Október-2016) hafa verið jarðskjálftahrinur í Kötlu. Flestir af þeim jarðskjálftum sem urðu voru litlir að stærð, flestir minni en 1,0. Það komu fram þrír jarðskjálftar sem voru stærri en 2,0.

Það kom fram í fréttum í dag að ástæða þessara jarðskjálftavirkni væru breytingar á jöklinum sem væru að valda ísskjálftum vegna mikillar úrkomu síðustu daga. Ég er ekki sammála þessu mati, þar sem ég mældi stærstu jarðskjálftana á jarðskjálftamælinum sem ég er með í Heklubyggð og þeir jarðskjálftar sýndu skýr merki þess að eiga uppruna sinna í jarðskorpunni. Mínir jarðskjálftamælar eru ekki færir um að mæla ísskjálfta í 56 km fjarlægð. Vandamálið með eldstöð eins og Kötlu er þessi stöðuga jarðskjálftavirkni sem veldur því að fólk fer að hugsa með sér að svona hljóti þetta alltaf að vera og boði ekki endilega nein sérstök tíðindi. Eftir því sem tíminn líður þá fara jarðfræðingar að líta á þetta sem eðlilega hegðun eldstöðvarinnar, þó svo að kannski í raunveruleikanum sé þessi jarðskjálftavirkni langtímaboðar um að stutt sé í eldgos. Ég ætla að minna fólk á að ekkert bendir til þess að eldgos sé yfirvofandi á þessari stundu, enda hefur skráð saga sýnt að það verða mjög stórir jarðskjálftar þegar kvika fer að brjóta sér leið uppá yfirborðið. Þær rituðu heimildir sem eru skrifaðar í dag segja frá stöðunni eftir að það ferli er hafið (kvika á leiðinni upp til yfirborðs).

Samþykki fyrir vefköku