Færslur

Birt þann

Jarðskjálftahrina á Tjörnesbrotabeltinu

Í gær (12-Janúar-2016) hófst jarðskjálftahrina á suðurhluta Tjörnesbrotabeltsins. Jarðskjálftahrinan var mjög lítil að stærð og stærsti jarðskjálftinn var eingöngu með stærðina 2,4 en aðrir jarðskjálftar sem áttu sér stað þarna voru minni að stærð. Þessa stundina hafa 92 jarðskjálftar mælst og síðustu klukkutímana hefur dregið úr jarðskjálftahrinunni. Hugsanlegt er að virknin í jarðskjálftahrinunni aukist aftur, það er hinsvegar möguleiki á því að þessi jarðskjálftahrinan hætti alveg.

160113_1710
Jarðskjálftahrinan á Tjörnesbrotabeltinu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftahrinur eru mjög algengar á Tjörnesbrotabeltinu, þannig að ég skrifa oft um þetta svæði. Þarna geta orðið eldgos (samkvæmt sögulegum gögnum), það er hinsvegar ekkert sem bendir til þess að það sé raunin núna. Það er hætta á sterkari jarðskjálftum á þessu svæði eins og stendur. Fyrir 40 árum síðan varð jarðskjálfti með stærðina 6,0 á þessu svæði (aðeins austar miðað við núverandi jarðskjálftahrinu), fréttir af þessum jarðskjálfta fyrir 40 árum síðan er að finna hérna.

Birt þann

Jarðskjálftar í Heklu

Síðustu nótt (11-Janúar-2016) urðu litlir jarðskjálftar í Heklu. Enginn af þessum jarðskjálftum náði stærðinni 2,0.

160111_1600
Jarðskjálftarnir í Heklu (til hægri). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Enginn önnur virkni kom þarna fram í kjölfarið á þessum jarðskjálftum. Engin breyting hefur orðið á óróa síðustu 24 klukkutíma síðan þessir jarðskjálftar áttu sér stað. Eins og þetta lítur út núna þá virðast þessir jarðskjálftar eiga uppruna sinn í spennubreytingum í Heklu og á þessu svæði.

Birt þann

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu (vika 01 2016)

Núverandi jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu mun gerast reglulega þangað til að næsta eldgos verður. Vegna þess mun ég ekki skrifa um allar þær jarðskjálftahrinur sem munu eiga sér stað í Bárðarbungu, ég mun helst skrifa um jarðskjálftahrinur þar sem jarðskjálftar verða stærri en 3,0 verða. Staðan í Bárðarbungu er að verða flóknari vegna aukinnar virkni kviku á miklu dýpi og einnig vegna þess að kvikan er að búa sér til leiðir upp á yfirborðið á mörgum nýjum stöðum. Síðan eldgosinu í Holuhrauni lauk þá hefur jarðskjálftum verið að fjölga í Bárðarbungu á undanförnum mánuðum. Þetta sést best á því að næstum því hverri viku verða jarðskjálftar sem ná stærðinni 3,0 eða sterkari í Bárðarbungu. Það hefur einnig verið að koma fram djúp jarðskjálftavirkni undir Trölladyngju Í upphafi var jarðskjálftavirknin á 28 km dýpi en er núna komin upp í rúmlega 20 km dýpi, það ferli tók aðeins 1,5 til 2,5 mánuði (mjög stuttur tími). Það er mín skoðun að þessi jarðskjálftavirkni í Trölladyngju sé áhyggjuefni. Það er alltaf möguleiki á því að kvikan stoppi og komist ekki upp á yfirborðið í Trölladyngju. Ef kvikan kemst mjög nærri yfirborðinu án þess að gjósa þá gæti myndast ný hæð eða háhitasvæði. Hvað svo sem gerist á þessu svæði verður áhugavert.

160110_2155
Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu í gær (10-Janúar-2016). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Seinna vandamálið sem er að koma fram núna er Loki-Fögrufjöll einnig þekkt sem Hamarinn. Jarðskjálftinn sem átti sér stað í Hamarinum var með stærðina 3,2 og dýpið 0,7 km. Í Bárðarbungu varð einnig jarðskjálfti með stærðina 3,2 og dýpið 0,1 km. Hamarinn er flókin eldstöð með grunn kvikuhólf. Eftir síðasta jökulhlaup úr skaftárkötlum var ljóst að jarðhitasvæðið er að stækka og að auka virkni sína. Það þýðir að aukin orka er að flæða inn í jarðhitasvæðin í Hamrinum. Það gerist eingöngu þegar ný og heitari kvika kemur inn í eldstöðina. Þessi breyting er varasöm, bæði til styttri og lengri tíma. Til styttri tíma þýðir þetta að mínu áliti að aukin hætta sé á litlum eldgosum í Hamrinum. Hættan að stórum eldgosum hefur einnig aukist við þessa breytingu í Hamrinum. Síðasta stóra eldgos í Hamrinum varð árið 1910 í Júní til Október 1910. Síðasta litla eldgos í Hamrinum varð í Júlí 2011 að mínu áliti. Það eldgos hefur ekki verið staðfest af jarðfræðingum og ég veit ekki afhverju það er raunin. Jökul-flóð fylgdi því litla eldgosi.

Til þess að auka flækjustigið þá er hætta á eldgosum á svæðum þar sem ekki hefur gosið áður, þar sem hætta er á því að nýjar sprungur opnist án mikils fyrirvara í nágrenni við Bárðarbungu. Einnig sem að kvikuinnskot gætu farið á ný svæði án nokkurs fyrirvara. Það er hugsanlegt að núverandi eldgosatímabil í Bárðarbungu vari næstu 20 árin. Eldgosatímabilið sem hófst árið 1862 lauk ekki fyrr en árið 1910. Nýjasta eldgosatímabilið hófst árið 2014 og það er ennþá í gangi. Lengsta eldgosatímabilið sem ég sé í gögnum GVP (Global Volcanism Program) hófst árið 1697, en því lauk ekki fyrr en 1797.

Virkni í Heklu

Í dag varð stakur jarðskjálfti með stærðina 1,7 í Heklu. Engin frekari jarðskjálftavirkni varð í Heklu á kjölfarið á þessum jarðskjálfta.

Frostabrestir

Síðastliðinn sólarhring hefur verið mjög kalt á Íslandi. Þetta hefur valdið frostabrestum víða á landinu undanfarinn sólarhring. Þeir geta komið fram sem hærri órói á SIL stöðvum (bláa bandið). Einnig sem að frostabrestir geta komið fram sem mjög litlir jarðskjálftar á mælakorti Veðurstofu Íslands.

Birt þann

Nýjir jarðskjálftar í Bárðarbungu

Í dag (04-Janúar-2016) varð lítil jarðskjálftahrina í Bárðarbungu. Stærstu jarðskjálftarnir í þessari hrinu voru með stærðina 3,3 og 3,2. Aðrir jarðskjálftar sem komu fram í þessari jarðskjálftahrinu voru minni að stærð.

160104_1855
Jarðskjálftahrinan í Bárðarbungu, grænu stjörnurnar sýna staðsetningu jarðskjálftana með stærðina 3,2 og 3,3. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Dýpsti jarðskjálftinn varð í gær (03-Janúar-2016) og var hann með dýpið 21,5 km og var stærð þessa jarðskjálfta 2,6. Sú jarðskjálftavirkni sem er núna að eiga sér stað í Bárðarbungu hefur verið tengd við kvikusöfnun sem á sér stað núna í einu kvikuhólfi í eldstöðinni (þar sem jarðskjálftavirknin er núna að eiga sér stað). Þetta er samkvæmt Kristínu Jónsdóttur í frétt á Rúv í dag. Umrætt kvikuhólf er á 10 til 15 km dýpi inní Bárðarbungu sem er að fyllast og þenjast út núna og það gæti endað í eldgosi. Þó er ekki vitað hvenær eða hvar slíkt eldgos yrði núna í dag.

Frétt Rúv

Kvikusöfnun skýri skjálftavirkni í Bárðarbungu (Rúv.is)

Uppfærsla 1

Í nótt klukkan 01:24 þann 05-Janúar-2016 varð jarðskjálfti með stærðina 3,0 í Bárðarbungu. Þeir jarðskjálftar sem hafa átt sér stað í Bárðarbungu undanfarið hafa verið lágtíðniskjálftar og það sést vel á því að SIL kerfið á erfitt með að ákvarða rétta stærð á þeim jarðskjálftum sem þarna eiga sér stað (jarðskjálftar á brotabelti eru oftast metnir sjálfvirkt með rétta stærð).

160105_1055
Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Grænu stjörnurnar sýna staðsetningu þeirra jarðskjálfta sem eru 3,0 eða stærri að stærð. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Sú jarðskjálftavirkni sem á sér núna stað í Bárðarbungu er mjög snögg. Eins og staðan er núna er ekkert sem bendir til þess að eldgos sé að hefjast í Bárðarbungu á þessari stundu. Þar sem ekki er um að ræða samfellda jarðskjálftavirkni. Hinsvegar bendir þessi jarðskjálftavirkni til þess að kvikuþrýstingur sé að aukast mjög hratt í kvikuhólfi sem er staðsett í norð-austur hluta öskju Bárðarbungu. Hvenær það gýs er spurning sem ekki er hægt að svara á þessari stundu. Það eina sem hægt er að gera er að fylgjast með og sjá til hvernig þetta þróast.

Grein uppfærð klukkan 11:49 þann 05-Janúar-2016.

Birt þann

Tvær litlar jarðskjálftahrinur í dag á Reykjaneshrygg og Tjörnesbrotabeltinu

Nýja árið (2016) byrjar með tveim litlum jarðskjálftahrinum á Íslandi. Báðar jarðskjálftahrinur voru litlar, bæði í fjölda jarðskjálfta og stærð jarðskjálfta.

Reykjaneshryggur

Jarðskjálftahrinan á Reykjaneshrygg hófst klukkan 09:08 og var lokið klukkan 11:24. Ég tel að þessari jarðskjálftahrinu sé ekki lokið, þó svo að hún hafi stoppað í augnablikinu. Það er mjög erfitt að vita fyrir víst hvenær jarðskjálftahrinu er lokið og hvenær ekki á Reykjaneshryggnum, þar sem jarðskjálftahrinur á þessu svæði eru mjög flóknar og stundum hefjast stærri jarðskjálftahrinur þarna í kjölfarið á litlum jarðskjálftahrinum.

160103_1545
Jarðskjálftahrinan á Reykjaneshrygg. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina var mjög lítil og stærsti jarðskjálftinn hafði stærðina 2,1. Jarðskjálftahrinan á sér stað í eldstöð sem gaus síðast árið 1926 samkvæmt Global Volcanism Program. Ég tel hinsvegar líklegt að þessi jarðskjálftavirkni sé ekki tengd eldstöðinni, heldur sé þarna um að ræða hefðbundna rek-jarðskjálfta sem verða mjög oft á Reykjaneshrygg.

Tjörnesbrotabeltið

Seinni jarðskjálftahrinan sem átti sér stað í dag varð á Tjörnesbrotabeltinu. Þessi jarðskjálftahrina var einnig mjög lítil að styrkleika og stærð. Stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 1,9. Þessi jarðskjálftahrina var einnig mjög djúp og varð dýpsti jarðskjálftinn á 21,9 km dýpi (ef jarðskjálftinn varð almennilega staðsettur). Þetta bendir til þess að kvika hafi verið hérna að verki. Þessi jarðskjálftahrina varð í eldstöð sem síðast gaus árið 1868 eftir því sem best er vitað. Það eru tvær eldstöðvar á þessu svæði og það er ekki vitað almennilega hvort þessara eldstöðva gaus árið 1868.

160103_1640
Jarðskjálftahrinan á Tjörnesbrotabeltinu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálatahrinan er ennþá í gangi á Tjörnesbrotabeltinu. Það er stór spurning hvort að þessi jarðskjálftavirkni mun aukast eða minnka. Ef jarðskjálftahrinan eykst þá er stór spurning hvort að jarðskjálftavirknin þarna mun hafa áhrif á nærliggjandi misgengi og koma af stað jarðskjálftahrinum í þeim. Eins og staðan þá hefur það ekki gerst en það er mjög erfitt að vita hvora leiðina þetta muna fara.

Birt þann

Ný jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu

Síðustu nótt (26-Desember-2015) varð jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Tveir stærstu jarðskjálftarnir voru með stærðina 3,3. Undanfarinn að þessari jarðskjálftavirkni var breyting á óróa á 2 – 4Hz bandinu á SIL stöðinni í Vonarskarði, ég veit ekki afhverju sú breyting átti sér stað. Það gæti komið til vegna þess að kvikan sé komin grunnt í jarðskorpuna að hluta til, hinsvegar er þetta eingöngu um að ræða ágiskun hjá mér.

von.svd.26.12.2015.at.17.26.utc
Breytingin á 2 – 4Hz bandinu (bláa) sést á milli 25 og 26-Desember. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er mín skoðun að Bárðarbunga geti gosið hvenær sem er og hættan á eldgosi sé að aukast mjög hratt þessa stundina og að það geti gosið í Bárðarbungu án nokkurs fyrirvara. Skoðun Veðurstofunnar er hinsvegar sú að ekki sé mikil hætta á eldgosi þessa stundina í Bárðarbungu, jafnvel þó svo að kvika haldi áfram að flæða inn í Bárðarbungu.

151226_1855
Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftinn sem var með stærðina 3,3 og varð í norð-austur hluta öskju Bárðarbungu var með dýpið 0,1 km. Jarðskjálftinn með stærðina 3,3 og varð í suðu-austur hluta öskju Bárðarbungu var með dýpið 2,5 km. Klukkan 08:20 varð jarðskjálfti með dýpið 20,3 km og stærðina 1,0. Sá jarðskjálfti bendir til þess að kvikuinnflæði sé hugsanlega meira heldur en hugmyndir og líkön benda til (þessi jarðskjálfti varð á brún eldstöðvarkerfisins, ekki langt frá Tungnafellsjökli). Ég veit ekki hvað mun gerast næst í Bárðarbungu, þar sem ekki er hægt að segja til um það hvað gerist næst í Bárðarbungu.

Uppfærsla 1

Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu hefur núna búið til hálfan hring í öskju Bárðarbungu þar sem síðasta sólarhringinn hefur verið örlítil aukning í jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Það hafa einnig komið fram undarlegir toppar í óróann í kringum Bárðarbungu en þar sem veður er slæmt í kringum Vatnajökul þessa stundina. Þannig að þessir óróatoppar sem sjást á SIL stöðvum í kringum Bárðarbungu gætu bara verið veður. Ég verð að bíða eftir því að veður lagist til þess að sjá hvort að eitthvað sé í gangi.

151227_1655
Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég veit ekki hvort að frekari jarðskjálftavirkni mun eiga sér stað í Bárðarbungu. Þetta gæti hætt eða haldið áfram en það er vonlaust að vita hvað gerist næst í Bárðarbungu.

Grein uppfærð klukkan 18:09 þann 27-Desember-2015.

Birt þann

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu

Síðustu nótt (20-Desember-2015) varð jarðskjálftahrina í Bárðarbungu. Stærstu jarðskjálftarnir í þessari jarðskjálftahrinu voru með stærðina 3,5 og 3,1 en aðrir jarðskjálftar voru minni. Flestir af þessum jarðskjálftum voru grunnir, það þýðir að þeir voru innan við 10 km dýpi. Þessi jarðskjálftavirkni á sér stað í norð-austur hluta Bárðarbungu (öskjunnar). Þeir jarðskjálftar sem eru að eiga sér stað núna eru lágtíðni-jarðskjálftar (frekari upplýsingar er að finna hérna á ensku undir b-gerð jarðskjálfti) og bendir það sterklega til þess að kvika sé að valda þessari jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu.

151220_1720
Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er augljóslega eitthvað að gerast í Bárðarbungu og það er nú þegar vitað að þensla er að eiga sér stað í Bárðarbungu þessa stundina og sú þensla hófst eftir að eldgosinu lauk í Holuhrauni í Febrúar-2015. Það hefur einnig verið aukin virkni í kvikuinnskotum undanfarið í Bárðarbungu undanfarið og bendir það til þess að þrýstingur sé að aukast inni í Bárðarbungu þessa stundina. Ég hef ekki áhyggjur af hættunni af stóru eldgosi í Bárðarbungu þessa stundina. Það er hinsvegar mín skoðun að mesta hættan þessa stundina sé af hugsanlegum litlum eldgosum í Bárðarbungu, sérstaklega ef slíkt eldgos yrðu undir jökli með tilheyrandi hættu á jökulflóðum. Hættan af slíkum eldgosum ræðst af stærð og lengd slíkra eldgosa. Eins og stendur er ekkert sem bendir til þess að eldgos sé að fara að hefjast í Bárðarbungu. Það gæti hinsvegar breyst skyndilega ef aðstæður breytast. Það er mín skoðun að norð-austur hluti Bárðarbungu sé orðin mjög veikur vegna stöðugrar jarðskjálftavirkni undanfarna 15 mánuði (rúmlega).