Category: Órói

Birt þann

Staðan í eldgosinu við Hagafell þann 15. Janúar 2024 klukkan 03:04

Hérna er stutt grein um stöðu mála í eldgosinu við Hagafell þann 15. Janúar 2024 klukkan 03:04. Upplýsingar hérna geta orðið úreltar án viðvörunnar.

  • Eldgos hófst við Hagafell þann 14. Janúar 2024 klukkan 07:58. Tvær sprungur opnuðust.
  • Stærsta sprungan var með lengdina um 900 metrar en styttri sprungan var með lengdina í kringum 100 til 200 metra.
  • Seinni sprungan er næstum því inni í Grindavík og hefur hraun flætt inn í Grindavík.
  • Hraun hefur eyðilagt þrjú hús þegar þessi grein er skrifuð.
  • Síðustu klukkutíma hefur dregið úr óróanum sem bendir til þess að það sé farið að draga úr eldgosinu.
  • Það er ekkert rafmagn, hiti eða kalt vatn í Grindavík. Þar sem hraun hefur eyðilagt pípur og rafstrengi sem liggja til Grindavíkur. Viðgerðir munu taka marga mánuði, ef það verður hægt að flytja aftur til Grindavíkur eftir nokkra mánuði.
  • Nýjar sprungur og landsig átti sér stað þegar kvikan var að búa til kvikugang stiginu rétt áður en eldgos hófst. Sum svæði innan Grindavíkur hafa færst til um tvo metra í báðar áttir samkvæmt Veðurstofu Íslands. Hversu mikil færslan er nákvæmlega er óljóst, þar sem ekki er hægt að taka mælingar vegna þess að svæðið er ekki öruggt.
  • Eldgosin verða í austari brún sigdalsins. Ég er ekki viss um afhverju það er að gerast.

Þetta er allt það sem ég hef núna. Næsta grein ætti að vera þann 16. Janúar 2024 ef ekki verða stórar breytingar á eldgosinu.

Vefmyndavélar Rúv, Morgunblaðsins og Vísir er að finna á YouTube rásum þessara fjölmiðla.

Birt þann

Staðan í Sundhnúkagígar þann 21. Desember 2023 klukkan 19:30

Þetta er stutt grein og upplýsingar hérna geta orðið úreltar mjög hratt og án viðvörunnar.

Eldgosið sem hófst í Sundhnúkagígum þann 18. Desember klukkan 22:17 er lokið eftir því sem ég fæ best séð. Þetta var mjög stórt eldgos, þó svo að það hafi varað í mjög skamman tíma. Hrunið sem kom upp þakti um 3,7 km2 (ferkílómetra). Meirihluti af eldgosinu átti sér stað í fyrstu 24 til 48 klukkustundum. Það eru komnir fram fyrstu merki um það að þensla sé hafin aftur í Svartsengi, ef að þenslan er á sama hraða og fyrir eldgosið 18. Desember, þá mun það aðeins taka um 8 til 10 daga að ná sömu stöðu og áður en eldgos hófst. Það er stór spurning hvort að það gerist núna, þar sem það er ennþá mikið magn af kviku í Svartsengi og sú kvika getur farið af stað til yfirborðs án þess að þensla eigi sér stað og komið af stað stærra eldgosi. Hvort að það gerist er eitthvað sem þarf að bíða og sjá hvað gerist.

Myndbönd af svæðinu þar sem gaus sýna mikla afgösun eiga sér stað á svæðinu þar sem gaus. Þetta er áhugavert og ég er ekki alveg viss afhverju þetta er að eiga sér stað. Það er möguleiki á því að í kvikuganginum sé mikil kvika sem er að losa sig við gas en hefur ekki orkuna í að gjósa. Það er smá möguleiki á því að nýtt eldgos hefjist á sama stað. Hvort að það gerist er ekki hægt að segja til um.

Rauðir punktar og talsverð jarðskjálftavirkni eftir sigdalnum við Þorbjörn og Grindavík. Þarna eru einnig gulir punktar sem sýna aðeins eldri jarðskjálfta.
Jarðskjálftavirkni eftir sigdalnum við Grindavík og fjallið Þorbjörn. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni er mjög áhugaverð og hófst í gær (20. Desember 2023) og hefur sama munstur og jarðskjálftavirknin rétt áður en það fór að gjósa í Sundhnúkagígum þann 18. Desember. Hvort að það sé að gerast núna verður að koma í ljós. Þetta er bíða og sjá staða núna.

Þetta er síðasta uppfærslan, nema ef eitthvað gerist á þessu svæði sem er líklegt miðað við þá virkni sem er að koma fram en spurningin er alltaf hvenær eitthvað gerist.

Birt þann

Staðan í eldgosinu í Sundhnúkagígar þann 20. Desember 2023 klukkan 19:21

Þetta er stutt grein og upplýsingar hérna geta orðið úreltar án viðvörunnar.

Það stefnir í að þetta eldgos verði stutt og það er venjulega þannig sem eldgos eru á Íslandi. Hugsanlega mun þessu eldgosi ljúka milli Föstudags og Mánudags, en það fer eftir því hvað gerist.

  • Hraunflæði frá þeim gígum sem eru að gjósa núna er í kringum 10m3/sek samkvæmt fréttum. Þetta er mjög lítið miðað við upphaf eldgossins.
  • Það sést á GPS gögnum að Svartsengi hefur lækkað um 80mm síðan á Mánudaginn. Þetta þýðir einnig að það er mikil kvika í Svartsengi sem getur gosið án viðvörunnar.
  • Jarðskjálftavirkni í sigdalnum er byrjuð aftur. Þessi jarðskjálftavirkni er áhugaverð en ég er ekki ennþá viss hvað þessi jarðskjálftavirkni þýðir þegar þessi grein er skrifuð.
  • Veðurstofan segir að eldgosið er stöðugt, þó svo að það sé lítið þegar þessi grein er skrifuð.
  • Hraunbreiðan er núna 3,7 km2 (ferkílómetrar) að stærð samkvæmt fréttum.
  • Samkvæmt Jarðvísindadeild Háskóla Íslands, þá er kvikan sem er að koma upp aðeins þróaðri en kvikan sem kom upp í Fagradalsfjalli. Það þýðir að kvikan stoppaði aðeins á leiðinni upp í jarðskorpunni og breytti efnasamsetningunni áður en eldgos hófst. Hægt er að lesa þessa rannsókn hérna á vefsíðu Háskóla Íslands.
  • Þetta er önnur gerð af hrauni en gaus þarna fyrir 2400 árum síðan. Afhverju það er veit ég ekki og það mun taka sérfræðinga nokkur ár að finna út afhverju það er, ásamt því að rannsaka þetta og birta vísindagreinar í vísindatímaritum um þetta.
Grænar stjörnur í sigdalnum við Grindavík og síðan fullt af rauðum og appelsínugulum punktum sem sýna minni jarðskjálfta í sigdalnum.
Jarðskjálftavirknin í Sigdalnum við Grindavík. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er áhugavert að fjallið Þorbjörn heldur áfram að síga samkvæmt GPS gögnum frá því í dag (20. Desember 2023). Veðurstofan hefur gefið út nýtt kort með hættusvæðinu og er hægt að sjá það hérna á vef Veðurstofunnar.

Þetta eru allar þær upplýsingar sem ég veit um í dag (20. Desember 2023). Næsta grein um stöðu mála ætti að koma á morgun ef ekkert sérstakt gerist. Ef eitthvað gerist, þá mun ég reyna að birta nýja grein eins fljótt og hægt er.

Birt þann

Staðan í eldgosinu í Sundhnúkagígar þann 19. Desember klukkan 22:32

Þetta er stutt grein og upplýsingar hérna geta orðið úreltar án fyrirvara. Þessi grein er skrifuð þann 19. Desember 2023 klukkan 22:32.

Ég reyni að lesa allar þær upplýsingar sem ég get yfir daginn og lesa eins mikið af gögnum og hægt er. Þar sem ég hef ekki aðgang að öllum vísindagögnum sem er safnað. Þá verð ég að treysta á fréttir til að fá þær upplýsingar eins og hægt er, frá Veðurstofunni og öðrum aðilum eftir því sem hægt er. Þetta hefur alltaf verið svona og er ekkert óeðlilegt.

  • Eldgosið er núna 2 til 4 gígar. Ég er ekki alveg viss hversu mörg svæði eru að gjósa núna þegar ég skrifa þessa grein.
  • Kvikuinnskotið sem myndaðist þann 18. Desember virðist fara inn í kvikuinnskotið sem myndaðist þann 10. Nóvember. Það þýðir að hugsanlega hefur það kvikuinnskot endurvirkast við þann atburð. Það þýðir að hugsanlega getur farið að gjósa eftir öllum eða hluta 15 km kvikuganginum á handahófskenndum stöðum.
  • Núverandi flæði virðist vera í kringum 50m3/sek þegar þessi grein er skrifuð. Ég hef verið að heyra tölur sem fóru eins hátt og 800m3/sek í upphafi eldgossins í gær (18. Desember) en þessi tala er fyrir mér óstaðfest. Kvikuflæðið lækkaði niður til 100 til 500m3/sek fljótlega eftir að eldgosið hófst.
  • Samkvæmt GPS gögnum sem ég hef heyrt af í dag. Þá virðist sem að Svartsengi hafi lækkað um 50mm í dag. Ég vonast til þess að sjá þetta betur á morgun (20. Desember) þegar ný GPS gögn koma vonandi inn.

Það er mikil óvissa með þetta eldgos og hvað getur gerst næst í þessu. Þar sem það er mikið af kviku í eldstöðinni í Svartsengi sem hefur ekki ennþá gosið. Það er möguleiki á því að nýtt innflæði af kviku úr möttlinum sem gæti sett meira af stað. Innflæði kviku af miklu dýpi getur gerst án mikillar viðvörunnar eftir því sem þrýstingur minnkar í Svartsengi í sillunni þar (eða kvikuhólfi).

Ég mun setja inn næstu uppfærslu á morgun (20. Desember). Ef eitthvað gerist, þá mun næsta uppfærsla koma fyrr inn.

Birt þann

Staðan í eldgosinu við Sundhnúkagíga þann 19. Desember 2023

Þessi grein er skrifuð þann 19. Desember 2023 klukkan 03:01. Upplýsingar í þessari grein geta orðið úreltar mjög hratt og án viðvörunnar.

  • Sprungan er um 4000 metra löng (4 km) samkvæmt fréttum.
  • Eldstöðin sem er að gjósa er Svartsengi. Á sumum kortum er þessi eldstöð sett saman við Reykjanes eldstöðina.
  • Þetta er stærsta eldgosið á Reykjanesskaga sem hefur orðið hingað til.
  • Hraunið flæðir að mestu til austurs, í burtu frá vegum og innviðum. Það getur samt breyst án viðvörunnar.
  • Það er mikil gasmengun í þessu eldgosi. Þetta gas er hættulegt fólki og dýrum.
  • Flæði hrauns úr gígnum er frá um 100m3/sek til 200m3/sek.
  • Sprungan er farin að búa til gíga. Þessi gígamyndun mun halda áfram eftir því sem eldgosið heldur áfram.
  • Það er ennþá hætta á því að sprungna lengist suður í áttina að Grindavík. Það er hinsvegar ekki hægt að vita hvort að það muni gerast.

Ég mun skrifa nýja uppfærslu á morgun (19. Desember) þegar ég hef nýrri upplýsingar um stöðu mála og sé hvernig eldgosið hefur þróast og ég veit meira um stöðu mála.

Birt þann

Staðan í Grindavík Miðvikudaginn 22. Nóvember 2023

Þetta er stutt grein um stöðu mála Miðvikudaginn 22. Nóvember 2023. Greinin er skrifuð klukkan 22:46. Upplýsingar hérna geta orðið úreltar mjög hratt og án viðvörunnar.

Það er lítið að frétta þessa stundina. Það er að mestu leiti vegna slæms veðurs. Færsla kvikugangsins virðist hafa tafist eða stöðvast. Það er ekki hægt að vera alveg viss eins og er þessa stundina. Það er þó möguleiki að þetta gæti verið það eina sem gerðist núna. Það er erfitt að vera viss um stöðu mála eins og er.

Nýtt kort af hættusvæðinu sem er í kringum Grindavík. Rauða er núna rétt norð-austan við bæinn. Ásamt fjólubláa sem er norð-austan við bæinn og nær talsvert norður með. Rauða er allan kvikuganginn norður með.
Hættusvæðið í kringum Grindavík. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þenslan í Svartsengi stöðvaðist á síðustu 24 klukkutímum. Þetta gæti verið vegna áhrifa af veðri eða þá að þenslan hefur stöðvast af öðrum ástæðum og hugsanlega er eitthvað að fara að gerast við Sundhnúkagíga. Ég er ekki viss hvað er. Hættan á því að þetta sé truflun vegna veðurs er frekar lítil (rigning, snjór).

Fluglitakóðinn fyrir eldstöðina Reykjanes hefur verið færður niður á gulan.

Yfirlitsmynd af eldstöðvum á Íslandi sem eru allar grænar með eldstöðin í Reykjanesi sem er með gulan litakóða fyrir flug.
Fluglitakóði fyrir eldstöðvar á Íslandi. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Staða mála í Grindavík og við Sundhnúkagíga og á nálægu svæði getur breyst án nokkurs fyrirvara eða viðvörunnar. Þar sem jarðskorpan á þessu svæði er mjög brotin, þá er ekki mikil mótstaða fyrir kvikuna ef hún fer af stað upp jarðskorpuna í nálægri framtíð.

Ef eitthvað gerist. Þá mun ég setja inn nýjar upplýsingar eins fljótt og ég get.

Birt þann

Staðan í Grindavík þann 19. Nóvember 2023

Þetta er stutt grein og staða mála gæti breyst án fyrirvara og án viðvörunnar. Þessi grein er skrifuð klukkan 23:04 þann 19. Nóvember 2023.

Jarðskjálftinn í Krýsuvík

Í nótt klukkan 05:35 varð jarðskjálfti með stærðina Mw3,7 í eldstöðinni Krýsuvík-Trölladyngja. Þetta var hefðbundinn brotaskjálfti og fannst þessi jarðskjálfti í Reykjavík. Þessi jarðskjálfti verður vegna hreyfinga við Grindavík og allrar færslunnar sem hefur orðið þar síðustu daga.

Græn stjarna vestan við Kleifarvatn og rauðir punktar sína kvikuganginn eins og hann er við Grindavík.
Jarðskjálftavirknin við Keifarvatn í eldstöðinni Krýsuvík-Trölladyngja. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Staðan í dag

Hérna eru einnig upplýsingar um stöðuna eins og hún var þann 18. Nóvember 2023. Ég var að reyna að taka mér smá frí frá þessu.

  • Það hafa orðið litlar breytingar síðustu daga. Hlutar af Grindavík halda áfram að síga eða rísa eftir því hvar farið er um í bænum. Mesta færsla sem hefur mælst var um 25 sm á einum degi síðar þegar ég sá mælingar þaðan. Ég veit ekki hvort að þessi tala er rétt í dag.
  • Þensla í Svartsengi er um 130mm síðan Föstudaginn 10. Nóvember 2023 samkvæmt GPS mælingum.
  • Innflæði kviku inn í Svartsengi er metið í kringum 50m3/sek samkvæmt fréttum  þegar þessi grein er skrifuð. Innflæði kviku inn í kvikuinnskotið var í kringum 75m3/sek fyrir nokkrum dögum síðan.
  • Jarðskjálftavirkni er mjög svipuð í 15 km löngu kvikuinnskotinu eða frá 800 til 2000 jarðskjálftum á dag.
Kort af Reykjanesskaga sem sýnir þensluna í Svartsengi. Rauða svæðið þýðir mesta þensluna og í Svartsengi er það um 30mm á einum degi. Þarna er einnig grænir punktar sem sýnir um 10mm þenslu á svæðinu í kring.
Þenslan í Svartsengi. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekki hægt að segja til um það hvenær eldgos verður á þessu svæði. Það tekur tekið allt að þrjár til fjórar vikur áður en það fer að gjósa þarna. Það er einnig möguleiki á því að það verði eftir styttri tíma en það er engin leið að segja til um það. Þar sem það er ekkert hægt að segja til um slíkt þegar það kemur að eldstöðvum og kvikugöngum.

Ef eitthvað gerist. Þá mun ég setja inn nýja grein eins fljótt og ég get.

Birt þann

Staðan í Grindavík þann 17. Nóvember 2023

Þetta er stutt grein um stöðuna í Grindavík þann 17. Nóvember 2023. Upplýsingar hérna geta orðið úreltar mjög hratt.

Staðan í dag

  • Grindavík heldur áfram að síga. Samkvæmt fréttum í dag, þá hefur aðeins hægt á siginu.
  • Það hefur aðeins hægst á jarðskjálftavirkninni síðustu klukkutímana (þetta er skrifað klukkan 23:48).
  • Nokkur hús í Grindavík hafa algerlega eyðilagst.

Almennar upplýsingar

Þetta tók mig heila viku. Það virðist sem að kvikuinnskotið við Svartsengi sé ástæða þess að núna er komið kvikuinnskot undir Grindavík. Þenslan í Svartsengi síðustu viku hefur verið 110mm eða um 15mm/ á dag ef mínir útreikningar eru réttir.  Það er mjög mikil þensla á skömmum tíma, fyrir 10. Nóvember þá var þenslan við Svartsengi um 8m3/sek samkvæmt mælingum Veðurstofu Íslands.

Sillan sem er í Svartsengi bjó til lóðréttan kvikugang frá Sundhnúkum og nálægum svæðum. Þegar þrýstingur er aftur orðinn nægur undir Svartsengi, þá mun hlaupa aftur úr því í þetta kvikuinnskot með sama krafti og það gerði áður. Hversu langan tíma það tekur veit ég ekki. Síðast tók þetta tímabilið frá 25. Október til 10. Nóvember eða um sautján daga en það eru margar sillur sem eru dýpra í jarðskorpunni. Það er ekki hægt að vita hvernig áhrif þetta innskot hafði á þær sillur og hvort að eitthvað flæddi af þeim inn í kvikuinnskotið við Sundhnúka. Þetta er mín persónulega skoðun. Hún gæti verið röng.

Hættan á eldgosi er ennþá mjög mikil. Hvenær eldgos hefst er ekki hægt að segja til um.

Ef eitthvað gerist. Þá mun ég setja inn nýjan póst eins hratt og ég get.

Birt þann

Staðan í Grindavík þann 16. Nóvember 2023

Þetta er mjög stutt grein um stöðuna í Grindavík þann 16. Nóvember 2023.

Staða mála er að mestu leiti eins og í gær (15. Nóvember 2023) en nokkrir hlutir gerðust og það er nóg fyrir mig til þess að skrifa þessa grein.

  • Brennisteinstvíoxíð hefur mælst í einni af borholum í Svartsengi. Þessi borhola liggur undir Hagafell og nær á 2,5 km dýpi. Það þýðir að kvikan er kominn það grunnt í jarðskopruna. Ég held að þetta sé borhola fyrir kalt vatn en ég þekki ekki hvernig grunnvatn er tekið á svæðinu í gegnum borholur. Grunnvatn á svæðinu er ekki á meira dýpi en 1,9 til 3 km dýpi held ég.
  • Það er búist við eldgosi á svæðinu næstu klukkutíma til daga samkvæmt nýjum mælingum Veðurstofu Íslands.
  • Grindavík heldur áfram að síga og samkvæmt fréttum þá er mesta sigið milli daga í kringum 25 sm.
  • Mbl.is (Morgunblaðið) birti í dag myndskeið af sprungum í Grindavík. Það er hægt að sjá það hérna.

Staðan núna er að mestu leiti hljóðlát en það getur breyst án fyrirvara á næstu klukkutímum til dögum. Þar sem jarðskjálftavirkni bendir sterklega til þess að kvikan sé að leita leiða upp á yfirborðið eftir öllum kvikuganginum. Á meðan kvikan er kominn eins grunnt og 400 til 500 metra í jarðskopruna. Þá er ekki nóg af kvikunni til þess að hefja eldgos. Það getur breyst án fyrirvara og viðvörunnar hvenær sem er.

Ég mun setja inn uppfærslur eins fljótt og ég get ef eitthvað gerist.

Birt þann

Staðan í Grindavík þann 15. Nóvember 2023

Þetta er stutt grein um stöðuna í Grindavík þann 15. Nóvember 2023. Upplýsingar hérna gætu orðið úreltar mjög hratt og án viðvörunnar.

Almennt, þá hefur ekki mikið breyst síðan í gær (14. Nóvember 2023).

  • Það hefur ekki orðið nein breyting á jarðskjálftavirkni í kvikuganginum við Grindavík. Það er sterkur vindur á svæðinu og það veldur því að minni jarðskjálftar sjást ekki á mælum Veðurstofunnar.
  • Hluti hafnar Grindavíkur er farinn að síga samkvæmt fréttum. Hversu mikið veit ég ekki en það gæti verið talsvert sig.
  • Hraði sigs í Grindavík hefur aukist frá 7 sm á sólarhring í 12 sm á sólarhring samkvæmt fréttum. Sum svæði innan Grindavíkur hafa lækkað um 2 metra eða meira.
  • Innflæði kviku er ennþá 75 m3/sek inn í kvikuganginn samkvæmt fréttum í dag. Þetta er mikið innflæði af kviku inn í kvikuganginn. Í eldgosinu í Holuhrauni árið 2014 til 2015, þá var flæði kviku í því eldgosi um 90 m3/sek þegar mest var.
  • Samkvæmt frétt á mbl.is. Þá virðist sem að kvika sé að flæða beint upp úr megin kvikuhólfinu á 20 til 40 km dýpi á þessu svæði á Reykjanesskaga. Hægt er að lesa þá frétt hérna.
  • Hluti af Grindavík hefur tapað rafmagninu, ásamt heitu og köldu vatni vegna sigs og annara hreyfinga á jarðvegi og jarðskorpu á þessu svæðum innan Grindavíkur. Það á að reyna bráðabirgðaviðgerð á morgun ef aðstæður leyfa.
  • Eldgos gæti orðið við Sundahnúka eða Hagafell. Þar er mesta innflæði af kviku samkvæmt Veðurstofu Íslands og fréttum.
  • Það verður líklega eldgos í mörgum gígum á sama tíma. Miðað við það sem ég er að sjá í þessari atburðarrás. Það þýðir að hraun mun ná yfir stærra svæði á minni tíma þegar eldgos hefst. Eldgosin í Geldingadal, Meradölum og síðan við Litla-Hrút voru lítil eldgos þar sem það var bara einn gígur sem gaus.
  • Það er eitthvað sem kemur í veg fyrir að kvikan nái upp til yfirborðs og fari að gjósa. Það er óljóst hvað það er. Hinsvegar er kvika kominn á 500 metra dýpi eða grynnra samkvæmt mælingum Veðurstofu Íslands. Þetta litla dýpi þýðir að eldgos getur hafist án mikillar viðvörunnar eða án þess að tekið sé eftir því í kvikuganginum.

Það er möguleiki á því að hluti af Grindavík fari undir sjó eftir því sem hlutar af bænum halda áfram að síga niður. Þegar eldgosið hefst, hvað fer undir hraun veltur alveg á því hvar eldgosið kemur upp og er alveg handahófs kennt og ekki hægt að segja til um það hvar hraunið rennur.

Ef eitthvað gerist. Þá mun ég setja inn uppfærslu eins fljótt og ég get. Ef eitthvað gerist á morgun, þá mun ég skrifa um það. Annars ætla ég að skrifa næst grein þann 17. Nóvember 2023. Þar sem breytingar á milli daga eru ekki það miklar þessa stundina.