Category: Vöktun

Birt þann

Jarðskjálftahrina undir Grímsey

Í gær (25.01.2017) varð jarðskjálftahrina beint undir Grímsey. Það gerist ekki oft að jarðskjálftahrinur verði beint undir Grímsey, þrátt fyrir talsverða virkni á Tjörnesbrotabeltinu. Þessi jarðskjálftahrina er að nálgast það að verða miðlungs hrina (minn eigin mælieining), það hafa orðið 36 jarðskjálftar þegar þetta er skrifað. Einhverjir jarðskjálftar hljóta að hafa fundist í Grímsey, þó svo að það hafi ekki verið tilkynnt svo að ég viti til. Þeir jarðskjálftar sem hafa orðið eru ekki nægjanlega stórir til þess að valda tjóni, það getur hinsvegar glamrað í glösum og diskum í skápum.


Jarðskjálftahrinan undir Grímsey. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærstu jarðskjálftarnir í þessari hrinu voru með stærðina 2,8 og 2,7. Aðrir jarðskjálftar hafa verið minni að stærð hingað til. Ég tel víst að þessari jarðskjálftahrinu sé ekki lokið ennþá, þó svo að dregið hafi úr jarðskjálftavirkninni þessa stundina.

Birt þann

Snörp aukning á jarðskjálftavirkni í Kötlu

Síðustu 24 klukkustundirnar þá hefur verið mikil aukning í jarðskjálftum í Kötlu. Þessi aukna virkni hófst í gær með jarðskjálftahrinum í kötluöskjunni, það hefur síðan haldið áfram síðustu klukkutímana með löngum hléum á milli. Þessi jarðskjálftavirkni er vegna þess að kvikan er að reyna brjóta sér leið uppúr eldstöðinni en hefur ekki alveg orkuna í það ennþá. Það er ekki vitað afhverju jarðskjálftarnir verða á 0,1 km dýpi, það er kenning um það að eldstöðin sé orðin svo heit að innan að þar geta ekki lengur orðið jarðskjálftar en það hefur ekki verið sannað ennþá. Hægt er að lesa um kvikukerfi Kötlu hérna og hérna (pdf) á ensku.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu síðustu 24 klukkutímana. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 3,3. Aðrir jarðskjálftar sem hafa komið fram eru minni að stærð. Þessa stundina hafa komið fram í kringum 74 jarðskjálftar. Mig grunar að áframhald verði á þessari jarðskjálftavirkni í Kötlu en reikna má með hléum sem vara frá nokkrum klukkutímum yfir í nokkra daga, jafnvel upp í nokkrar vikur. Afhverju þessi hegðun kemur fram veit ég ekki. Það er einnig nauðsynlegt að taka það fram að talsvert hefur komið af jarðskjálftum með neikvætt gildi. Þeir jarðskjálftar koma ekki fram á nýju vefsíðu Veðurstofunnar, en hægt er að sjá þá á gömlu vefsíðu Veðurstofunnar.

Hægt er að fylgjast með breytingum á leiðni í jökulám sem renna frá Mýrdalsjökli hérna. Það þarf bara að smella á eina jökulána sem er fylgst með í kringum Mýrdalsjökul og athuga stöðuna þannig, eftir það er hægt að fylgjast með stöðunni á hinum jökulánum.

Uppfærsla

Þann 24.01.2017 klukkan 11:13 varð jarðskjálfti með stærðina 3,1 í Kötlu, þessi jarðskjálfti varð á svæði þar sem minni jarðskjálftar höfðu áður átt sér stað. Síðan þessi jarðskjálfti varð hefur dregið aðeins úr jarðskjálftavirkni.


Jarðskjálftavirkni í Kötlu síðustu 24 klukkutíma. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessa stundina er mjög rólegt í Kötlu og ekki margir jarðskjálftar að eiga sér stað. Ég reikna ekki með að þessi rólegheit muni vara mjög lengi, þar sem þessi jarðskjálftavirkni virðist koma í púlsum. Þeir jarðskjálftar sem ég hef náð að mæla eru svokallaðir „hybrid earthquakes“, eða blandaðir jarðskjálftar (nánar hérna, USGS, á ensku). Ég veit ekki hvort að það hafa orðið einhverjir lágtíðni jarðskjálftar í Kötlu ennþá eða mjög lágtíðni jarðskjálftar. Ég reikna með að jarðskjálftavirkni haldi áfram í Kötlu.

Grein uppfærð þann 25.01.2017 klukkan 05:27 UTC.

Birt þann

Jarðskjálfti með stærðina 3,9 í Bárðarbungu

Í dag (23.01.2017) varð jarðskjálfti með stærðina 3,9 í Bárðarbungu. Þessi jarðskjálfti er stærsti jarðskjálftinn í Bárðarbungu í nokkrar vikur núna.


Jarðskjálftinn í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu er vegna þess að eldstöðin er að þenjast út eftir eldgosið í Holuhrauni árið 2014 – 2015.

Birt þann

Jarðskjálftahrinur í Kötlu

Síðan á laugardaginn 21-Janúar-2017 hefur verið talsverð jarðskjálftavirkni í Kötlu. Þessi jarðskjálftavirkni hefur verið frekar lítil og dreifð um alla öskjuna. Þetta er mjög óvenjuleg jarðskjálftavirkni í Kötlu fyrir þennan árstíma. Þær jarðskjálftahrinur sem hafa átt sér stað eru dreifðar yfir alla öskjuna og stærstu jarðskjálftinn sem hefur mælst náði eingöngu stærðinni 2,4.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftavirkni er mjög óvenjuleg í Kötlu, þar sem venjulega er rólegt í jarðskjálftum á þessum árstíma og alveg fram í Júní og jafnvel fram í miðjan Júlí. Á þessum árstíma bætist í snjóinn ofan á Mýrdalsjökli og það dregur venjulega úr þeirri jarðskjálftavirkni sem er í Kötlu og snjór hefur verið að bætast við jökulinn síðan um miðan Nóvember hið minnsta, líklega aðeins fyrr þar sem það byrjar venjulega að snjóa fyrr á svæðum sem standa hærra. Jarðskjálftavirknin er ennþá í gangi, þó svo að aðeins hafi dregið úr jarðskjálftavirkninni síðustu klukkutíma.

Birt þann

Tvær jarðskjálftahrinur á Tjörnesbrotabeltinu

Síðustu tvo daga þá hafa verið tvær jarðskjálftahrinur í gangi á Tjörnesbrotabeltinu. Stærsti jarðskjálftinn sem hefur komið fram hingað til var með stærðina 3,0.


Jarðskjálftahrinan á Tjörnesbrotabeltinu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það má reikna með frekari jarðskjálftavirkni á Tjörnesbrotabeltinu á næstu dögum og vikum, þar sem tiltölulega rólegt var á Tjörnesbrotabeltinu allt árið 2016.

Birt þann

Lítil jarðskjálftahrina sunnan við Langjökul

Föstudaginn 20-Janúar-2017 varð lítil jarðskjálftahrina sunnan við Langjökul (rétt við Prestahjúk) [Veðurstofan segir norður af Skjaldbreið, en GVP hefur ekki neinar upplýsingar um það svæði]. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu hafði stærðina 2,8.


Jarðskjálftahrinan við Prestahjúk.Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Mér sýnist á öllu að jarðskjálftahrinan sé búin á þessu svæði, þar sem talverður tími er liðinn frá því að síðasti jarðskjálfti átti sér stað á þessu svæði.

Birt þann

Vikuleg jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu

Þann 19-Janúar-2017 varð svo til vikuleg jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Jarðskjálftinn þessa vikuna var með stærðina 3,5.


Jarðskjálftinn í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég reikna ekki með frekari jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu umfram það sem á sér stað venjulega núna.

Birt þann

Sérstök grein: Jarðskjálftahrina á Ítalíu

Þar sem lítið er að gerast á Íslandi þessa stundina, þá er hérna sérstök grein um jarðskjálftana á Ítalíu.

Í gær (18.01.2017) hófst jarðskjálftahrina á Ítalíu. Forskjálftinn sem varð var með stærðina 5,3 (EMSC upplýsingar) og varð klukkan 09:25, næsti jarðskjálfti var með stærðina 5,7 (EMSC upplýsingar) og fannst þessi jarðskjálfti víða á Ítalíu. Síðan kom hrina af jarðskjálftum með stærðina 4,7 (EMSC upplýsingar), og síðan jarðskjálfti með stærðina 4,6 (EMSC upplýsingar). Stærsti eftirskjálftinn sem hefur komið fram hingað til var með stærðina 5,3 (EMSC Upplýsingar) og varð klukkan 13:33:37 (klukkan 14:33:37 staðbundum tíma).


Jarðskjálftinn eins og hann kom fram hjá mér á jarðskjálftamælinum mínum í Danmörku. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi.

Þessi jarðskjálftahrina á Ítalíu gæti þýtt að sterkari jarðskjálftar séu yfirvofandi á Ítalíu. Ég hinsvegar þekki ekki jarðfræði þessa svæðis nógu vel til þess að vera viss um það. Ég reikna með jarðskjálftavirkni næstu daga miðað við þann fjölda jarðskjálfta sem á sér stað núna á hverjum klukkutíma.

Birt þann

Innflæði kviku veldur jarðskjálftum í Bárðarbungu

Á Föstudeginum 6, Janúar 2017 varð jarðskjálfti með stærðina 1,6 en þessi jarðskjálfti varð á 25 km dýpi í Bárðarbungu. Jarðskjálftar á þessu dýpi verða vegna kvikuhreyfinga en ekki vegna flekahreyfinga á jarðskorpuflekanum samkvæmt jarðfræðingum. Jarðskjálftar eru einnig mjög sjaldgæfir á þessu dýpi á Íslandi. Í dag, þann 8, Janúar 2017 varð síðan jarðskjálfti á 7,3 km dýpi með stærðina 3,5 í Bárðarbungu.


Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þenslan í Bárðarbungu virðist vera orðin talsvert mikil samkvæmt því sem mælingar gefa til kynna, það virðist einnig sem svo að þenslan sé hraðari en ég gerði (persónulega) ráð fyrir. Það er ekki hægt að segja til um það hvar eða hvenær næsta eldgos verður í Bárðarbungu. Eldgosartímabil í Bárðarbungu vara í rúmlega 10 til 20 ár miðað við það sem söguleg gögn sýna fram á. Það er er einnig rekhrina á þessu svæði sem gerir stöðu mála mun flóknari en venjulega og gerir nú þegar mjög flókna stöðu ennþá flóknari. Það er einnig þannig að eldgos geta átt sér stað í Bárðarbungu kerfinu fyrir utan megineldstöðina, þá helst í Hamrinum (Loki-fögrufjöll), síðasta eldgos varð í Hamrinum í Júlí 2011 og varði í 8 – 12 tíma og olli jökulflóði en það náði ekki uppúr jöklinum.

Í gögnum Global Volcanism Program (tengill ofar í greininni) er að hægt að sjá þetta munstur um eldgosahrinur sem vara í 10 til 20 ár mjög vel (eins vel og söguleg gögn leyfa). Gott dæmi um þetta er hrina eldgosa sem átti sér stað í seinni hluta 19 aldar og náði til upphafs 20 aldar.

Árið 1862 Júní 30 – 1864 Október 15 (skekkja er +-45 dagar). Það svæði sem gaus þá var Tröllagígar.
Árið 1872 – Dagsetning ekki þekkt og svæði sem gaus á ekki almennilega þekkt. Hugsanlega Dyngjuháls.
Árið 1902 Desember – 1903 Júní. Það er ekki þekkt hvar gaus, hugsanlega Dyngjuháls.
Árið 1910 Júní – 1910 Október. Svæði sem gaus á var Loki-Fögrufjöll, einnig þekkt sem Hamarinn.

Birt þann

Jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu

Þann 4 og 6 Janúar 2017 urðu jarðskjálftar í Bárðarbungu. Jarðskjálftinn sem varð 4. Janúar 2017 var með stærðina 3,3 (að mig minnir) en jarðskjálftinn sem varð þann 6. Janúar var með stærðina 3,5. Báðir jarðskjálftar voru á öskjujaðrinum í Bárðarbungu. Ástæðan fyrir þessari jarðskjálftavirkni er sú að Bárðarbunga heldur áfram að þenjast út vegna innstreymis kviku inn í eldstöðina, þetta innstreymi virðist vera mjög mikið og mun meira en ég bjóst við. Þar sem innstreymi kviku kemur í púlsum sem eru misstórir þá verða jarðskjálftahrinunar misstórar og vara mislengi.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi gerð af jarðskjálftavirkni er orðin mjög regluleg í Bárðarbungu. Ég reikna ekki með að það breytist neitt á næstunni. Það sem ég reikna með að gerist er að það haldi áfram að draga úr jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu en jarðskjálftar haldi áfram að gerst en lengra verði á milli jarðskjálfta og þeir verði stærri í kjölfarið.