Category: Kvika

Birt þann

Kröftug jarðskjálftahrina á Kolbeinseyjarhrygg (26-Júní-2017)

Aðfaranótt 26-Júní-2017 byrjað kröftug jarðskjálftahrina á Kolbeinseyjarhrygg norður af Kolbeinsey. Minnsta fjarlægð frá landi er í kringum 355 km norður af Siglufirði. Vegna þessar miklu fjarlægðar þá er mjög erfitt fyrir SIL mælanet Veðurstofunnar að fylgjast með framgangi þessar jarðskjálftahrinu og mæla alla þá jarðskjálfta sem koma fram. Stærsti jarðskjálftinn sem hefur komið fram hingað til var með stærðina mb4,4 (upplýsingar EMSC) en aðrir jarðskjálftar sem hafa komið fram hafa verið minni. Það hafa samt komið fram 20 jarðskjálftar sem eru stærri en 3,0 að stærð í þessari jarðskjálftahrinu. Þar sem þessi jarðskjálftahrina er ennþá í gangi, þá munu þessar upplýsingar úreldast fljótlega.


Jarðskjálftavirknin á Kolbeinseyjarhrygg er í kringum svæðið þar sem grænu stjörnurnar eru. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég veit ekki ennþá hvort að þarna hafi átt sér stað eldgos, vegna fjarlægðar og dýpi sjávars á þessu svæði er nærri því vonlaust að komast að því og vegna fjarlægðar þá er ekki víst að SIL mælanet Veðurstofu Íslands muni skrá nokkurn gosóróa og þar sem dýpi sjávar er í kringum 2 – 3 km þá er ekki líklegt að nein merki um eldgos muni sjást á yfirborði sjávar. Þessa stundina virðist vera lægð í jarðskjálftum á þessu svæði en það er bara eins og það kemur fram á mælaneti Veðurstofunnar þessa stundina, vegna fjarlægðar þá mælast ekki minni jarðskjálftar sem verða á þessu svæði. Það er einnig möguleiki á því að þarna sé bara um hefðbundna jarðskjálftavirkni þar sem þetta er rekdalur og í þeim verða oft kröftugar jarðskjálftahrinur án þess að eldgos verði en það er alltaf möguleiki á því að kvikuinnskot eða eldgos sé einnig að eiga sér stað.

Ég mun uppfæra þessa grein ef þörf verður á því.

Birt þann

Jarðskjálftavirknin í Kötlu – Stöðuuppfærsla 2

Jarðskjálftavirkni hefur haldið áfram í Kötlu í dag. Það er óljóst og ekki hægt að segja til um það hvort að eldgos sé yfirvofandi í Kötlu. Það er mín skoðun að hættan á eldgosi sé mjög mikil þessa stundina og hugsanlega sé stutt í eldgos (spurning um klukkutíma). Það er hinsvegar afstaða yfirvalda að bíða aðeins með slíkar yfirlýsingar eins og staðan er núna.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu í dag. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn í dag var með stærðina 3,4 og var með dýpið 0,1 km. Í gær varð jarðskjálfti með stærðina 3,6 og það varð jarðskjálfti undan þeim jarðskjálfta, sá hafði stærðina 1,9 og var með dýpið 14,4 km. Þetta dýpi bendir sterklega til þess að ný kvika sé að troða sér upp í eldstöðina og valda þessum jarðskjálftum. Vegna þess þá reikna ég með frekari jarðskjálftavirkni á næstu klukkutímum. Þessi breyting sýnir sig þannig að þeir jarðskjálftar sem hafa orðið hafa allir mismunandi dýpi frá því sem áður var, mesta dýpi sem hefur mælst var 15,5 km og það minnsta 0,1 km.

Það virðist sem að það séu tímabil mikillar virkni og síðan tímabil lítillar eða ekki neinnar virkni í Kötlu þessa stundina og vara þessi mismunandi tímabil í nokkra klukkutíma eins og staðan er núna. Hinsvegar virðist tímabilið milli jarðskjálftahrina sé að verða styttra. Ég veit ekki afhverju það er að eiga sér stað. Hinsvegar bendir þetta til þess að Katla sem eldstöð er að verða mun óstöðugri eftir því sem tíminn líður og þessi jarðskjálftavirkni heldur áfram. Þessa stundina veit ég ekki ennþá hvort að þessi jarðskjálftavirkni er sú sama og árið 2016, þegar mikil jarðskjálftavirkni hófst en hætti síðan eftir nokkra mánuði. Nokkrar SIL stöðvar eru að sýna aðeins hærri tón á 2 – 4Hz bandinu ég veit ekki afhverju það stafar. Eins og staðan er núna þá er allt rólegt í Kötlu, hinsvegar reikna ég með að ástandið breytist án nokkurs fyrirvara í Kötlu. Hvort að eitthvað meira gerist á eftir að koma í ljós en hættan á slíku er mikil þessa stundina.

Uppfærsla 1

Nýtt dýptarmet hefur verið sett í þessari jarðskjálftahrinu sem hefur verið í Kötlu síðustu daga. Nýtt dýptarmet er 25,0 km og er í staðinn fyrir 15,5 km dýpi sem var áður. Á þessu dýpi er það eingöngu kvika sem veldur jarðskjálftum en ekki hefðbundnar jarðskorpuhreyfingar. Þar sem Ísland er ekki á flekamótum þar sem annar jarðflekinn fer undir annan, þá er takmarkað hvað getur valdið djúpum jarðskjálftum. Á þessum stað og á þessu dýpi er það kvika sem veldur þessum jarðskjálftum og ekkert annað kemur til greina. Á síðustu klukkutímum hafa bara þrír jarðskjálftar komið fram í Kötlu og á þessari stundu er allt rólegt.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu þessa stundina. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er margt sem bendir til þess að hérna sé um að ræða virkni sem er langt frá því að vera lokið. Í Ágúst-2016 komu einnig fram svona rólegaheita tímabil í þeirri jarðskjálftahrinu sem þá varð. Ég veit ekki afhverju svona rólegheita tímabil koma fram í Kötlu í jarðskjálftahrinum.

Ég mun uppfæra þessa grein í dag (21-Júní-2017) eftir því sem aðstæður krefjast ef eitthvað meira gerist.

Grein uppfærð klukkan 21:15. Nýjum upplýsingum bætt við.

Birt þann

Snögg aukning í jarðskjálftavirkni í Kötlu – Stöðugrein 1

Í kvöld hefur verið snögg aukning í jarðskjálftavirkni í Kötlu. Stærsti jarðskjálftinn hingað til var með stærðina 3,6 en ég er ekki viss um stærðir annara jarðskjálfta þessa stundina. Ég mun uppfæra þessa grein um leið og stærðir þessara jarðskjálfta eru komnar á hreint. Núverandi ástand virðist vera minna stöðugt en það sem kemur fram hjá Veðurstofunni núna í kvöld á vefsíðu þeirra.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu þessa stundina. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Óróaplott Veðurstofunnar hafa ekki að fullu uppfærst og því hef ég þær upplýsingar ekki eins og stendur. Óróaplottinn uppfærast eingöngu á 30 mínútu fresti og það þýðir að ég hef ekki fengið inn öll óróagögnin eins og stendur. Ég mun uppfæra þessa grein um leið og ég hef þau gögn ef þarf.

Þegar þessi grein er skrifuð er ekkert eldgos hafið í Kötlu. Það gæti þó breyst án nokkurs fyrirvara.

Ég mun uppfæra þessa grein eða skrifa nýja grein eftir því sem staða mála þróast.

Uppfærsla 1

Það hefur dregið úr jarðskjálftavirkni í Kötlu síðustu klukkutímana. Þessi jarðskjálftahrina sem varð núna er önnur jarðskjálftahrinan á tveim dögum en sú fyrri varð þann 19-Júní-2017. Ekkert óvenjulegt kemur fram á óróaplottum Veðurstofu Íslands þessa stundina.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu klukkan 21:35. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.


Jarðskjálftinn með stærðina 3,6 í Kötlu. Þessi mynd er síuð á 1Hz vegna hávaða frá vindinum. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi síðunni.


Seinni jarðskjálftinn sem kom fram í Kötlu. Þetta er mjög langur jarðskjálfti eins og sést á þessu plotti og það sést þegar þetta hættir. Þessi mynd er undir Creative Commons leyfi, sjá nánar á CC leyfi síðunni.

Á þessari stundu er mikið hvassviðri á suðurlandi sem gerir það erfitt að fylgjast með og mæla jarðskjálftavirkni í Kötlu á þessari stundu á jarðskjálftamælinum mínum í Heklubyggð. Mikill vind og sjávarhávaði kemur fram á mælinum vegna veðurs.

Greinin var uppfærð klukkan 21:55.

Birt þann

Jarðskjálftahrina í Kötlu (18-Júní-2017)

Í dag (18-Júní-2017) varð jarðskjálftahrina í Kötlu. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 3,2 og tveir næst stærstu jarðskjálftarnir voru með stærðina 2,8. Dýpið var mælt 0,0 km sem er undir villumörkum Veðurstofu Íslands sem er 300 metrar (upp/niður).


Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálftahrina er nærri því að vera í beina norður-suður átt. Þessa stundina hefur dregið aftur úr jarðskjálftavirkni í Kötlu og engin önnur virkni er að eiga sér stað þessa stundina í Kötlu. Ég veit ekki ennþá hvort að þessi jarðskjálftavirkni er hluti af venjulegri sumarvirkni eða hvort að eitthvað meira sé að gerast í Kötlu. Það mun eingöngu koma í ljós með tímanum hvort er raunin.

Birt þann

Jarðskjálftavirkni í Öræfajökli (13-Júní-2017)

Í dag (13-Júní-2017) varð jarðskjálfti með stærðina 2,6 í Öræfajökli. Þetta er stærsti jarðskjálftinn í Öræfajökli í talsvert langan tíma og venjulega er ekki nein jarðskjálftavirkni í Öræfajökli. Það bendir til þess að eitthvað sé í gangi í eldstöðinni ef virknin fer ekki að róast aftur. Almennt er ekki mikil jarðskjálftavirkni í Öræfajökli eins og kemur fram í þessari rannsókn sem nær yfir jarðskjálfta á Íslandi árin 1994 til 2007.


Jarðskjálftavirknin í Öræfajökli, sem er syðst í Vatnajökli.Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Jarðfræðin á þessu svæði leyfir ekki mikla jarðskjálftavirkni vegna flekahreyfinga og það bendir til þess að jarðskjálftavirknin í Öræfajökli eigi uppruna sinna í kvikuhreyfingum innan í eldstöðinni. Á þessari stundu er jarðskjálftavirknin ekki nægjanlega mikil til þess að valda eldgosi. Hvort að þetta mun þróast þannig að á endanum verður eldgos í Öræfajökli á eftir að koma í ljós. Ef að kvika væri að brjóta sér leið upp á yfirborðið þá mundi það valda mun stærri jarðskjálftum en eru núna að koma fram.

Birt þann

Snögg aukning í jarðskjálftum í Tungnafellsjökli

Síðustu daga hefur verið snögg aukning í jarðskjálftum í Tungnafellsjökli. Þar sem ekki hefur orðið neitt eldgos í Tungnafellsjökli síðustu 12.000 árin þá er erfitt að segja til um það hvað er að gerast í eldstöðinni. Þó benda jarðskjálftarnir til þess að hérna sé um að ræða blandaða virkni og tengist því kvikuhreyfingum og síðan spennubreytingum í jarðskorpunni vegna Bárðarbungu. Þetta gerir það mjög flókið að ráða í það hvað er að gerst í Tungnafellsjökli að minnstakosti núna í augnablikinu.


Jarðskjálftavirknin í Tungnafellsjökli sem er staðsettur norðan við Bárðarbungu á þessari mynd. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það sem er öðruvísi núna er þessi snögga aukning eftir langan tíma þar sem ekkert hefur verið að gerast í Tungnafellsjökli. Ef hægt er að miða við fyrri jarðskjálftavirkni í þessari eldstöð þá ætti þessi virkni bara að ganga yfir og hægt og rólega að draga úr henni og hefðbundin jarðskjálftavirkni að eiga sér stað í Tungnafellsjökli, hefðbundin jarðskjálftavirkni í þessu tilfelli er yfirleitt engin jarðskjálftavirkni. Ég held að ekkert hafi breyst í eldstöðinni sem slíkri en vegna skorts á gögnum þá er ekki hægt að vera viss um það sé raunin, á þessari stundu hef ég ekki nein sönnunargögn sem benda til einhvers annars. Þetta gæti þó breyst með tímanum, en skortur á eldgosum á sögulegum tíma gefur mikið rými fyrir ágiskanir um að hvað sé í gangi núna.

Birt þann

Vikuleg jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu (12-Júní-2017)

Í dag (12-Júní-2017) var vikuleg jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu. Jarðskjálftavirknin í dag er að mestu leiti ‘hefðbundin’ jarðskjálftavirkni sem hefur verið í gangi í Bárðarbungu síðan eldgosinu lauk í Holuhrauni árið 2015. Það hefur verið örlítil aukning í litlum jarðskjálftum í Bárðarbungu undanfarna daga. Þessi aukning í smáskjálftum í Bárðarbungu kemur fram á sama tíma og auking verður í jarðskjálftum í Tungnafellsjökli (frekari upplýsingar um það er að finna í greininni um Tungnafellsjökul).


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbungu og Tungnafellsjökli. Græna stjarnan sýnir hvar jarðskjálftinn með stærðina 3,6 átti sér stað. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ég veit ekki hvort að breytinga sé að vænta í Bárðarbungu, hinsvegar eru vísbendingar þess efnis í núverandi jarðskjálftavirkni í Bárðarbungu um að eitthvað sé að breytast. Hvort að síðan eitthvað verður úr því á eftir að koma í ljós. Það er alveg möguleiki á því að það dragi aftur úr þessari jarðskjálftavirkni og að virknin fari aftur niður á hefðbundin bakgrunnsstig.

Birt þann

Jarðskjálftavirkni eykst hægt í Kötlu

Síðustu daga hefur jarðskjálftavirkni í Kötlu verið að aukast hægt og rólega. Þessi aukning á jarðskjálftum er í samræmi við aukna bráðnun á Mýrdalsjökli yfir sumarið. Það sem er þó öðruvísi núna er hversu hratt jarðskjálftavirknin er að aukast í Kötlu síðustu dagana. Þessa stundina þá hefur jarðskjálftavirknin í Kötlu ekki náð því stigi sem sást í fyrra (2016).


Jarðskjálftavirknin í Kötlu síðustu 48 klukkutímana. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Stærsti jarðskjálftinn síðustu 48 klukkutímana var með stærðina 2,4 en þessi jarðskjálfti kom fram í minniháttar jarðskjálftahrinu í Kötlu. Síðan þá hafa komið fram nýjir jarðskjálftar innan í Kötluöskjunni en allir jarðskjálftarnir sem hafa komið fram voru mjög litlir að stærð. Núverandi jarðskjálftavirkni er langt frá þeirri jarðskjálftavirkni sem kom fram árið 2016 í Kötlu og er núverandi jarðskjálftavirkni ennþá mjög lítil í samanburðinum.

Birt þann

Minniháttar jarðskjálftavirkni í Heklu

Í dag (09-Júní-2017) hefur verið lítil jarðskjálftavirkni átt sér stað í Heklu. Stærsti jarðskjálftinn hafði eingöngu stærðina 1,0 og mesta dýpið sem kom fram var 2,2 km.


Jarðskjálftavirknin í Heklu sem er til hægri á þessari mynd. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekkert sem bendir til þess að eldgos sé yfirvofandi í Heklu. Það getur hinsvegar breyst án mikils fyrirvara. Það er hugsanlegt að eldgosavirknin í Heklu sé vegna gufu eða gas sprengingina í eldstöðinni, allavegna á minna dýpi en það er erfiðara að segja til um það þegar komið er á meira dýpi. Þar er líklegra að um sé að ræða gas frekar en gufu að ræða en einnig gæti verið um kviku að ræða.

Á þessari stundu er ekkert sem bendir til þess að eldgos sé yfirvofandi í Heklu.

Birt þann

Djúpir jarðskjálftar í Trölladyngju

Í dag (08-Júní-2017) komu fram djúpir jarðskjálftar í Trölladyngju. Þessi jarðskjálftahrina er á minna dýpi en aðrir jarðskjálftar og jarðskjálftavirkni sem hefur áður komið fram í Trölladyngju á undanförnum mánuðum. Fyrir nokkrum mánuðum síðan voru jarðskjálftar að koma fram á 28 km dýpi í Trölladyngju en það hefur núna breyst. Í dag komu fram jarðskjálftar á dýpinu 18,6 km og niður á 23,3 km dýpi en þetta þýðir að kvika er á ferðinni undir Trölladyngju og er farin að leita upp. Í Nóvember-2015 kom fram jarðskjálftavirkni rétt fyrir utan Trölladyngju en sú virkni var á 15 til 18 km dýpi en var ekki beint undir Trölladyngju eins og nú er. Ég skrifaði grein um þá virkni og er hægt að lesa hana hérna. Þarna hefur verið önnur jarðskjálftavirkni en yfirleitt í forminu einn til tveir jarðskjálftar í hvert skipti og ég hef ekki skrifað um slíka smávirkni.


Jarðskjálftavirknin í Trölladyngju sem er staðsett norð-austur af Bárðarbungu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Síðasta eldgos í Trölladyngju samkvæmt GVP (undir eldgosavirkni í Bárðarbungu) var fyrir 7000 árum síðan. Síðan þá hefur ekki verið nein önnur eldgosavirkni í Bárðarbungu eftir því sem best er vitað. Það hafa verið fleiri eldgos í Dyngjuhálsi en ég held að það svæði sé undir 200 metra jökli og þar eru einnig mjög djúpir jarðskjálftar að eiga sér stað þessa dagana. Það er óljóst hvað er að gerast á þessu svæði og það mun hugsanlega koma í ljós einn daginn.