Ný jarðskjálftahrina í Fagradalsfjalli og Þorbirni (Reykjanes eldstöðin)

Upplýsingar í þessari grein verða úreltar á skömmum tíma.

Sú virkni sem er í gangi núna er mjög flókin og ekki víst að atburðarrásin verði sú sama og í fyrri eldgosum. Stærstu jarðskjálftarnir sem hafa orðið þegar þessi grein er skrifuð er með stærðina Mw3,5 og Mw4,5. Stærri jarðskjálftar geta orðið án nokkurar viðvörunnar. Það hafa orðið yfir 1000 jarðskjálftar þegar þessi grein er skrifuð.

Grænar stjörnur við fjallið Þorbjörn og síðan er ein græn stjarna vestan við Þorbjörn. Mikið af rauðum punktum sem sýnir litla jarðskjálfta sem þarna hafa orðið.
Jarðskjálftavirknin við Þorbjörn og í Fagradalsfjalli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er góður möguleiki á því að atburðarrásin núna verði eins og atburðarrásin og varð í fyrri eldgosum. Þar sem staðsetningin er aðeins öðruvísi en áður og það getur haft mikil áhrif á því hvað gerist þegar kvikan reynir að brjóta sér leið upp á yfirborðið. Jarðskjálftavirknin við fjallið Þorbjörn er hugsanlega blönduð jarðskjálftavirkni en GPS gögn sýna ekki neina þenslu þegar þessi grein er skrifuð.

Jarðskjálftavirknin er að aukast í suður hluta Fagradalsfjalls, á svæðinu Nátthagi, Nátthagakriki og á nálægum svæðum. Það er kvikuinnskot við Nátthaga og Nátthagakrika en það kvikuinnskot hefur verið þar í talsverðan tíma. Það kvikuinnskot gæti verið að fara að gjósa. Það er mikil óvissa í gangi núna hvað er að gerast þegar þessi grein er skrifuð. Það er einnig munstur af lítilli og mikilli jarðskjálftavirkni í Fagradalsfjalli, það hefur einnig sést í jarðskjálftavirkni áður en það fór að gjósa í fyrri eldgosum.

Ég mun skrifa inn uppfærslu hérna ef eitthvað breytist eða nýja grein ef þörf verður á því. Það gæti hinsvegar tekið tíma, þar sem ég reyni oft að átta mig á því hvað er að gerast áður en ég skrifa grein um það sem er að gerast.

Næsta eldgos í Fagradalsfjalli gæti orðið um jólin eða fyrr

Samkvæmt tilkynningu frá Veðurstofu Íslands í dag (14. Október 2023). Þá er líklegt að næsta eldgos í Fagradalsfjalli eða nágrenni verði í kringum jólin eða mögulega fyrr. Eftir að eldgosinu lauk þann 6. Ágúst 2023 hefur þensla í Fagradalsfjalli verið mun hraðari en eftir síðustu tvö eldgos. Þegar þessi grein er skrifuð, þá varð jarðskjálfti með stærðina Mw2,7 norður af Grindavík og fannst þessi jarðskjálfti í Grindavík.

Rauðir punktar sína litla jarðskjálfta í Fagradalsfjalli og norður af Grindavík. Auk annara punkta víðar um kortið.
Jarðskjálftavirknin í Fagradalsfjalli og norður af Grindavík. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Eftir að síðustu tveimur eldgosum lauk í Fagradalsfjalli. Þá hefur tíminn milli eldgosa verið um tíu mánuðir. Það virðist vera að breytast. Þar sem tíminn núna þangað til að næsta eldgos hefst verður hugsanlega aðeins í kringum fjóra til sex mánuðir. Þetta er um helmingurinn af þeim tíma frá því að síðasta eldgosi lauk. Þessi staða er hættuleg, þar sem eldgos getur hafist án mikillar viðvörunnar eða jarðskjálftavirkni. Veðurstofan mælir með því að fólk fari varlega þegar það er að ferðast í kringum eða í nágrenni við Fagradalsfjall.

Tveir jarðskjálftar í tengslum við virkni í Fagradalsfjalli

Í dag (5. Október 2023) urðu tveir jarðskjálftar sem tengjast virkninni í Fagradalsfjalli. Fyrri jarðskjálftinn varð í Krýsuvík-Trölladyngja eldstöðvarkerfinu og var með stærðina Mw3,3. Þetta var brotajarðskjálfti sem kom fram vegna þenslunar í Fagradalsfjalli. Seinni jarðskjálftinn varð norður af Grindavík og var með stærðina Mw3.2. Sá jarðskjálfti var hluti af jarðskjálftahrinu sem tengist kvikuinnskoti á því svæði. Þetta svæði norður af Grindavík hefur verið að sjá mjög mikið af jarðskjálftavirkni á síðustu mánuðum. Það er allt saman tengt kvikuinnskoti á þessu svæði.

Tvær grænar stjörnur í tenglsum við þenslu í Fagradalsfjalli. Ein er vestan við Fagradalsfjall og hin er austan við Fagradalsfjall í eldstöðvarkerfinu Krýsuvík-Trölladyngja.
Jarðskjálftavirknin í tengslum við virkni í Fagradalsfjalli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi aukna jarðskjálftavirkni síðustu vikur bendir sterklega til þess að það muni gjósa aftur á þessu svæði fljótlega. Hvenær það gerist er ekki hægt að segja til um og þegar þessi grein er skrifuð, þá er jarðskjálftavirknin of lítil til þess að eldgos sé að fara að hefjast. Það gæti þó breyst án viðvörunnar eins og var raunin með síðustu eldgos. Það er einnig möguleiki að eitthvað hafi breyst eftir síðasta eldgos, en svar við þeirri spurningu mun ekki koma fram fyrr en þegar næsta eldgos hefst. Það eina sem er hægt að gera núna er að bíða eftir því sem vill gerast.

Jarðskjálftahrina í eldstöðinni Reykjanes (ennþá í gangi)

Í dag (27. September 2023) hófst jarðskjálftahrina í eldstöðinni Reykjanes á Reykjanesskaga. Jarðskjálftahrinan er ennþá í gangi þegar þessi grein er skrifuð. Þegar þessi grein er skrifuð eru stærstu jarðskjálftarnir með stærðina Mw3,3 og Mw3,1.

Græn stjarna í eldstöðinni Reykjanes og síðan er einnig græn stjarna við Reykjanestá sem er á svipuðu svæði. Þarna eru einnig rauðir punktar sem sýna minni jarðskjálfta þarna.
Jarðskjálftavirknin í eldstöðinni Reykjanes. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ástæða þessara jarðskjálfta og jarðskjálftahrinu virðist vera kvikuhreyfing eða kvikuinnskot á þessu svæði. Ég veit ekki hvort að þetta mun valda eldgosi þarna á þessu svæði, þar sem þessi jarðskjálftavirkni virðist vera of lítil fyrir slíkan atburð. Það gæti breyst án fyrirvara eins og gerist oft með eldstöðvar. Þetta er hinsvegar mjög virkt tímabil þarna og hvað mun gerast er óljóst eins og er.

Jarðskjálftahrina í Brennisteinsfjöllum

Ég afsaka hversu seint þessi grein kemur en ég var að flytja til Íslands frá Danmörku og það var talsvert stór flutningur hjá mér. Ég hef því verið mjög þreyttur eftir þennan flutning.

Sunnudaginn, 24. September 2023 hófst jarðskjálftahrina við Geitarfell í Brennisteinsfjöllum. Stærstu jarðskjálftanir voru með stærðina Mw3,0 til Mw3,2. Á þessu sama svæði kom einnig fram hrina af litlum jarðskjálftum.

Gulir punktar við Geitarfell í Brennisteinsfjöllum, sem er við suðurhluta Breinnsteinsfjalla. Það er einnig mikil önnur jarðskjálftavirkni á Reykjanesskaganum núna. Grænar stjörnur við Svartsengi og síðan Kleifarvatn.
Jarðskjálftavirknin á Reykjanesskaga, gulir punktar sýna jarðskjálftana við Geitarfell í suðurhluta Brennisteinsfjalla. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það voru engin skammtímamerki um það að þarna færi að gjósa á þessu svæði. Ég veit ekki hvenær það gaus á þessu svæði síðast en ljóst er að það varð fyrir meira en 6000 árum síðan.

Jarðskjálftagröf

Þar sem ég er fluttur aftur til Íslands. Þá er ég byrjaður að mæla jarðskjálfta aftur. Jarðskjálftagröfin ættu að tengjast á internetið á morgun (ef engar tafir verða). Það er hægt að fylgjast með þeim hérna, þegar þau eru kominn aftur á internetið.

Jarðskjálftahrina norður af Grindavík

Í dag (18. September 2023) þá hófst jarðskjálftahrina norður af Grindavík. Stærsti jarðskjálftinn var með stærðina Mw2,7 og fannst í Grindavík samkvæmt Veðurstofu Íslands. Stefna þessar jarðskjálftavirkni er Suður-vestur til Norður-austur og liggur undir Grindavíkurveg til Grindavíkur.

Jarðskjálftavirknin norður af Grindavík sýnd með appelsínugulum punktum á korti frá því í dag (18. September 2023).
Jarðskjálftavirknin norður af Grindavík. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ljóst að kvikuinnskot er að eiga sér stað þarna. Þessi staðsetning er mjög slæm, þar sem þarna eru innviðir sem tengjast og eru nauðsynlegir Grindavíkurbæ. Þarna er heitt og kalt vatn, auk þess sem rafmagn fer þarna um eða á nálægu svæði. Eldgos á þessu svæði mundi verða stór hættulegt og stórt vandamál. Það er ekkert sem bendir til þess að þarna sé að fara að gjósa eins og er og ekkert sem bendir til þess að kvika sé farin að leita sér að leið upp á yfirborðið.

Mikil jarðskjálftavirkni í Fagradalsfjalli

Í gær (15. September 2023) varð jarðskjálftahrina í Fagradalsfjalli. Þessi jarðskjálftahrina var ekki í fréttunum þar sem þetta voru allt saman jarðskjálftar sem voru minni en Mw1,0 að stærð. Þessir jarðskjálftar fundust ekki hjá fólki sem stendur á eldfjallinu vegna dýpis. Ég veit ekki hvort að þessi jarðskjálftahrina er hætt, þar sem þessir jarðskjálftar koma ekki inn sjálfkrafa og sjást eingöngu eftir að Veðurstofan er búin að fara yfir gögnin handvirkt.

Appelsínugulir punktar í Fagradalsfjalli sem sýnir miklar jarðskjálftavirkni þar. Það er mikið af appelsínugulum punktum í Fagradalsfjalli á þessu korti.
Mikil jarðskjálftavirkni í Fagradalsfjalli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er mín skoðun að næsta eldgos í Fagradalsfjalli verði hugsanlega á milli Nóvember til Febrúar 2024 ef þetta stig af jarðskjálftavirkni og kvikuinnskotum heldur áfram í Fagradalsfjalli með þessum sama hraða og hefur verið undanfarið. Það hefur gerst í undanfara fyrir eldri eldgos að í tímabili með mikilli jarðskjálftavirkni þá kemur langt tímabil með lítilli virkni. Ég veit ekki afhverju það gerist, þetta er það sem ég hef séð gerast. Ég veit ekki hvort að það hefur orðið breyting á þessu eftir síðasta eldgos í Fagradalsfjalli. Það er hinsvegar möguleiki sem ætti ekki að vera útilokaður.

Jarðskjálftahrina nærri Geirfugladrangi

Í gær (11. September 2023) varð jarðskjálftahrina nærri eyjunni Geirfugladrangi á Reykjaneshrygg. Stærstu jarðskjálftanir í þessari hrinu voru með stærðina Mw3,4. Aðrir jarðskjálftar voru með stærðina Mw3,2 og Mw3,0. Síðan voru aðrir jarðskjálftar minni að stærð samkvæmt Veðurstofu Íslands. Þessi jarðskjálftahrina er ennþá óyfirfarin og því gætu jarðskjálftastærðir breyst þegar það gerist.

Grænar stjörnur úti á Reykjaneshrygg ásamt gulum punktum sem sýnir minni jarðskjáfltana sem þarna urðu.
Jarðskjálftahrinan á Reykjaneshrygg. Höfundarréttur myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessir jarðskjálftar fundust ekki. Þar sem þessi jarðskjálftahrina varð talsvert frá landi og því langt frá ströndinni og næstu byggð.

Aukinn jarðhiti milli Keilir og Trölladyngju

Það er sagt frá því í fréttum Rúv í dag (10. September 2023) að það sé aukinn jarðhiti milli Keilis og Trölladyngju. Þetta er austan við Keili og hefur þessi jarðhiti verið að aukast síðan eldgosinu lauk við Litla-Hrút. Samkvæmt fréttinni, þá sýnir þetta að kvika er kominn mjög grunnt á þessu svæði án þess að það komi eldgos þessa stundina. Umrætt svæði er frekar stórt og er á milli Keilis og Trölladyngju til austurs. Þarna hafa komið fram brennisteinsgufur sem hafa drepið mosa á svæðinu. Ásamt aukinni gufuvirkni sem hefur komið fram þarna á síðustu vikum.

Samkvæmt Þorvaldur Þórðarson eldfjallafræðingi, þá er jarðskjálftaskuggi á svæðinu milli Keilis og Trölladyngju og fannst þessi jarðskjálftaskuggi þegar eldgosið við Litla-Hrút hófst. Þetta svæði fannst þegar jarðskjálftasérfræðingurinn Thomas Fisher, frá Tékklandi tók eftir því. Þar sem þarna verða næstum því engir jarðskjálftar. Það sýnir að kvikan hefur troðið sér þarna upp og er núna á mjög grunnu dýpi.

Það sem þetta gæti valdið er að í næsta eldgosi. Þá verður ekki einn gígur sem gýs, heldur margir og hugsanlega á fleiri en einni gossprungu á sama tíma. Það er óljóst hvað gerist næst en þetta er engu að síður möguleiki. Þetta svæði er orðið mjög heitt og virðist vera að stækka.

Frétt Rúv

Fylgjast vel með auknum jarðhita austan við Keili (þarna er kort af umræddu svæði)

Jarðskjálftahrina í eldstöðinni Krýsuvík-Trölladyngja

Í nótt, þann 9. September 2023 hófst jarðskjálftahrina með jarðskjálfta með stærðina Mw3,8 klukkan 03:24. Þessi jarðskjálfti fannst á öllu Reykjavíkursvæðinu samkvæmt fréttum.

Græn stjarna við Kleifarvatn ásamt rauðum punktum á sama svæði. Það eru einnig rauðir punktar hér og þar á Reykjanesskaga vegna jarðskjálftavirkni á öðrum svæðum.
Græn stjarna á Reykjanesskaga. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er óljóst hvort að þessi jarðskjálftahrina er ennþá í gangi. Þar sem það er mikil jarðskjálftavirkni á svæðinu vegna þenslu í Fagradalsfjalli.