Month: nóvember 2017

Birt þann

Kvikuhreyfingar í Öskju (Dyngjufjöll)

Síðustu daga hafa verið litlir jarðskjálftar í eldstöðinni Öskju (einnig kölluð Dyngjufjöll). Þeir jarðskjálftar sem hafa komið fram núna eru mjög litlir að stærð og mjög fáir hafa náð stærðinni 1,0 eða stærri. Í dag er fyrsta skipti sem ég sé í fréttum að kvika sé kominn mjög grunnt í jarðskorpuna (grynnri en 10 km dýpi).


Jarðskjálftavirknin í Öskju og einnig í Herðubreið (sem á uppruna sinn í flekahreyfingum). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það eru engin skýr merki um að eldgos sé yfirvofandi í Öskju en ef eldgos verður þá mun verða kvikugos þar sem kvikan kemst ekki í tæri við vatn. Þarna er enginn jökull. Ef að eldgos verður þar sem vatn er til staðar þá verður öskugos svo lengi sem vatn kemst í kvikuna. Það er hinsvegar engin leið til þess að vita hvernig þetta þróast og hvenær og hvar eldgos kemur upp.

Birt þann

Tveir jarðskjálftar með stærðina 3,9 í Bárðarbungu

Í dag (21-Nóvember-2017) klukkan 13:53 og 13:55 urðu tveir jarðskjálftar með stærðina 3,9 í Bárðarbungu. Þessir jarðskjálftar urðu í norð-austanverði öskju Bárðarbungu þar sem jarðskjálftar verða oftast þar. Það á eftir að koma í ljós hvort að einhver breyting verður á leiðni í Jökulsá á Fjöllum í kjölfarið á þessari jarðskjálftavirkni. Það tekur jökulvatnið 9 klukkutíma að fara frá Upptyppingum til Jökulsá á Fjöllum við Grímsstaði. Ég veit ekki hversu langan tíma það tekur fyrir jökulvatnið að ná Upptyppingum frá jöklinum en það eru líklega nokkrir klukkutímar.


Jarðskjáftavirknin í Bárðarbungu í dag. Það er ekki mikil jarðskjálftavirkni í Öræfajökli þessa stundina en hugsanlegt er að slæmt veður komi í veg fyrir mælingar. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Eftirskjáfltanir sem komu fram mynda áhugaverða línu sem er nærri því vestur til austur í öskju Bárðarbungu. Ég hef ekki séð þetta áður að mig minnir til. Ég veit ekki hvort að þetta þýði eitthvað meira en bara það að þarna er líklega misgengi í eldstöðinni.

Birt þann

Staðan í Bárðarbungu og Jökulsá á Fjöllum

Leiðni er ennþá mjög há í Jökulsá á Fjöllum og hefur verið það síðan 14 Nóvember og eitthvað fyrir þann dag. Upptök þessarar háu leiðni í Jökulsá á Fjöllum er að finna í Bárðarbungu. Það er aðeins farið að draga úr leiðinni síðan toppurinn varð (ég veit ekki hvenær sá toppur var). Í fréttum gærdagsins var einnig sagt frá því að hitinn í að minnsta kosti einum katli er svo mikill að uppúr honum kemur gufa. Ég hef ekki heyrt neinar útskýringar á því frá leiðangri gærdagsins afhverju leiðnin er svona há í Jökulsá á Fjöllum.

Sú staðreynd að það er hverakerfi sem gefur frá sér gufu þýðir að orkustigið í Bárðarbungu kerfinu er mjög mikið þessa stundina og mestar líkur eru á því að losun á þessari orku verði í gegnum eldgos. Þessi auki jarðhiti hefur einnig aukið hættuna á litlum eldgosum í Bárðarbungu sem erfitt verður að staðfesta og gætu jafnvel ekki náð uppúr jöklinum nema að þau séu nærri einum af þeim kötlum sem hafa myndast.


Jarðskjálftavirknin í Bárðarbunugu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ekki hægt að segja til um það hvenær næsta eldgosahrina hefst í Bárðarbungu.

Birt þann

Óvissustigi lýst yfir og flugkóði breytt í gulan fyrir Öræfajökul

Í gær (17-Nóvember-2017) var óvissustigi lýst fyrir fyrir Öræfajökli af Almannavörnum auk þess sem öryggiskóði fyrir flug var breytt í gulan (hægt að sjá hérna)

Staðan eins og hún er núna er sú að ketill hefur myndast í öskju Öræfajökuls er þessi ketill rúmlega 1 km breiður og í kringum 21 til 25 metra djúpur samkvæmt frumrannsóknum. Þetta er í fyrsta skipti í skráðri sögu sem að svona ketill myndast í Öræfajökli. Það er núna talið að þessi ketill hafi verið að tæma sig alla þessa viku og því hafi fundist lykt af brennisteini á svæðinu þennan tíma. Hægt er að sjá Kvíá hérna á Google Maps. Þessa stundina er ekki mikið um jarðskjálfta í Öræfajökli, það mátti búast við þessu (ég reikna með því). Það er einnig nauðsynlegt að benda á þá staðreynd að Öræfajökull náði þessu stigi á nokkrum mánuðum á meðan það tók Eyjafjallajökul rúmlega 16 ár að ná þessu sama stigi þangað til að eldgos hófst í þeirri eldstöð.

Það er ekki til mikið af gögnum um Öræfajökul um eldri eldgos sem hafa orðið. Síðasta eldgos varð árið 1727 til 1728 (289 ár síðan) og eldgosið þar á undan varð árið 1362 (655 ár síðan) og varði í nokkra mánuði. Þessa stundina hef ég ekki mikið af gögnum til að vinna með. Þar sem ekki hafa verið stundaðar miklar mælingar í kringum Öræfajökul þar sem enginn bjóst við að þróunin yrði svona hröð í Öræfajökli. Það var eingöngu í Október að það rann upp fyrir vísindamönnum hvað væri að gerast í Öræfajökli.


Engir jarðskjálftar í Öræfajökli síðustu 48 klukkutímana (blá doppa syðst í Vatnajökli). Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Hægt er að sjá myndir af katlinum í öskju Öræfajökuls hérna.

Ef eitthvað gerist þá mun ég uppfæra þessa grein eða skrifa nýja ef að ástæða þykir til þess.

Birt þann

Há leiðni í jökulám sem koma frá Mýrdalsjökli (eldstöðin Katla)

Síðustu daga hefur verið mikil leiðni í jökulám sem koma frá Mýrdalsjökli vegna þess að katlar sem eiga uppruna sinn í jarðhita sem kemur frá eldstöðinni Kötlu hafa verið að tæma sig. Vegna þess hversu kalt er í veðri núna þá er ekki mikið bræðsluvatn eða vatn í öðrum ám í jökulám núna sem þýðir að nærri því eingöngu bræðsluvatn er núna í jökulám frá Mýrdalsjökli. Þessa stundina er leiðnin í Múlakvísl á Mýrdalssandi í kringum 567µS/cm (ég veit ekki hvar mælirinn er staðsettur). Það hefur einnig fylgt þessu talsvert gas og stendur mælingin núna í 1ppm og er þetta því hættulegt magn af H2S sem er að mælast.

Það hafa verið örfáir litir jarðskjálftar í Kötlu undanfarna daga en enginn af þeim hefur náð stærðinni 2,0 þessa stundina.


Jarðskjálftavirknin í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Hvað er að gerast er erfitt að segja til um á þessari stundu. Það eina sem er vitað með vissu er að katlar eru að tæma sig í nærliggjandi jökulár á þessari stundu.

Birt þann

Jarðskjálfti með stærðina 3,4 á Tjörnesbrotabeltinu í síðastliðna nótt

Síðastliðna nótt (aðfaranótt 18-Nóvember-2017) klukkan 01:01 varð jarðskjálfti með stærðina 3,4 á Tjörnesbrotabeltinu. Jarðskjálfti með stærðina 2,2 varð klukkan 00:30 og er það forskjálfti að síðari jarðskjálftanum. Það komu eingöngu fram tveir jarðskjálftar og eingöngu síðari jarðskjálftinn fannst á Siglufirði.


Jarðskjálftavirknin á Tjörnesbrotabeltinu síðastliðna nótt. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Ekki hafa komið fram frekari jarðskjálftar á þessu svæði síðan síðustu nótt.

Birt þann

Brennisteinslykt frá Kvíá sem kemur úr Öræfajökli

Í gær (16-Nóvember-2017) var tilkynnt um brennisteinslykt frá Kvíá sem kemur sem frá Öræfajökli. Þessi jökulá er í suðurhluta Öræfajökuls og er mjög stutt. Þessa stundina eru ekki neinar leiðnimælingar í jökulám frá Öræfajökli en það verður væntanlega bætt úr því núna í Nóvember eða eins fljótt og hægt er samkvæmt Veðurstofunni. Auk þess sem mælingar á gasi munu einnig hefjast á sama tíma samkvæmt fréttum fyrir nokkru síðan af stöðu mála í Öræfajökli.

Þessi breyting og opnun jarðhitasvæða í Öræfajökli benda til þess að kvika sé kominn mjög grunnt í eldstöðina og stendur þá líklega á 1 km dýpi eða minna. Síðustu daga hefur dregið úr jarðskjálftavirkni í Öræfajökli frá því sem áður var en fyrir nokkru síðan voru um og yfir 50 jarðskjálftar að mælast vikulega í Öræfajökli. Jarðskjálftavirkni er ennþá í gangi í Öræfajökli en er þessa stundina miklu minni en það sem var fyrir nokkru síðan.

Ég mun setja inn nýjar upplýsingar af þessari framvindu eftir því sem ég læri meira.

Fréttir af þessari þróun

Brennisteinslykt við Öræfajökul (Rúv.is)
Rannsaka brennisteinslykt við Kvíá (Vísir.is)

Birt þann

Há leiðni í Jökulsá á Fjöllum líklega vegna Bárðarbungu

Síðustu 10 daga hefur verið há leiðni í Jökulsá á Fjöllum og það virðist sem að þessi háa leiðni í Jökulsá á Fjöllum komi frá Bárðarbungu frekar en Kverkfjöllum eins og talið var í fyrstu. Samkvæmt nýjustu upplýsingum sem Veðurstofa Íslands hefur þá er ekki aukið rennsli úr Kverkfjöllum eins og talið var. Þar að auki þá hefur ekki komið fram neinn toppur í þessu jökulflóði eins og búast mátti við þegar lónið í Kverkfjöllum tæmir sig.

Það er ennþá mjög óljóst hvað er í gangi þarna. Það hafa ekki komið fram nein merki þess að þarna hafi orðið eldgos í Bárðarbungu á undanförnum dögum. Ekki er ljóst hvaðan þetta jökulvatn er að koma þar sem ekki hefur verið hægt að fljúga yfir svæðið á undanförnum dögum vegna veðurs. Það er möguleiki á því að ketill í Vatnajökli sé að tæma sig núna en það vantar samt hefðbundinn topp í slíku jökulflóði. Hinsvegar miðað við það hversu langan tíma þetta jökulflóð hefur varað þá er ljóst að slíkur ketill hlýtur að vera talsvert stór. Þetta gæti einnig þýtt mjög slæmar fréttir fyrir brýr og annað sem er neðar þar sem Jökulsá á Fjöllum rennur um ef að stórt jökulflóð verður skyndilega eða ef eldgos hefst þarna án nokkurs fyrirvara.

Fréttir af þessum atburðum

Upptök frekar í Bárðarbungu en Gengissigi (Rúv.is)

Birt þann

Stakur jarðskjálfti með stærðina 3,7 í vestari hluta Tjörnesbrotabeltisins

Í gær (13-Nóvember-2017) varð jarðskjálfti með stærðina 3,7 í vestari hluta Tjörnesbrotabeltisins. Þetta var stakur jarðskjálfti og kom hvorki forskjálfti eða eftirskjálfti í kjölfarið á þessum jarðskjálfta.


Jarðskjálftinn með stærðina 3,7 varð þar sem græna stjarnan er til staðar. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi jarðskjálfti fannst á Siglurfirði, Ólafsvík og síðan kom ein tilkynning frá Hofsósi um að jarðskjálftinn hafi fundist þar.

Birt þann

Minniháttar jarðskjálftahrina á Tjörnesbrotabeltinu (TFZ) nærri Kópaskeri

Í dag (08-Nóvember-2017) varð lítil jarðskjálftahrina á Tjörnesbrotabeltinu nærri Kópaskeri. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 3,0 og annar stærsti jarðskjálftinn var með stærðina 2,2 (forskjálfti).


Jarðskjálftahrinan á Tjörnesbrotabeltinu en græna stjarnan sýnir staðsetningu virkinninnar. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það virðist sem að jarðskjálftahrinunni sé lokið í bili en þarna hefur verið jarðskjálftavirkni á undanförnum mánuðum með hléum. Það eru góðarlíkur á því að það virknimunstur muni halda áfram á næstu vikum.