Veðurstofan staðfestir að kvikan sé farin að stíga upp til yfirborðs

Veðurstofan er búinn að staðfesta að hún sé farin að sjá á mælum hjá sér að kvika sé farin að rísa upp til yfirborðs á því svæði við Sundahnjúka. Þetta virðist ekki vera tengt kvikuinnskotinu sem er núna að eiga sér stað við Svartsengi (eldstöðin Reykjanes) og kvikuinnskotið þar. Það er einnig óljóst hversu mikil kvika er þarna á ferðinni og hvaða eldstöð er að fara af stað þegar þessi grein er skrifuð. Það er einnig ekkert sem tengir þessa virkni við eldstöðina Fagradalsfjall. Það mun taka smá tíma að fá svör við þessum spurningum þegar eldgos er hafið.

Það eru smá breytingar á jarðskjálftavirkni og tengist það því þegar kvikan fer í gegnum mýkri jarðlög og þá dregur úr jarðskjálftavirkni. Þetta gerist vegna þess að kvikan fer í gegnum mismunandi jarðlög sem eru öll jafn hörð upp á yfirborðið. Mýkri jarðlög eru ástæða þess að það dregur úr jarðskjálftum tímabundið. Þegar kvikan fer í gegnum harðari jarðlög, þá koma stórir jarðskjálftar fram. Það er að mestu ekki hægt að segja til um það hvernig jarðlög kvikan er að fara í gengum á leið sinni upp til yfirborðs. Þetta hinsvegar sést á jarðskjálftavirkninni.

Ég set inn nýrri upplýsingar eftir því sem ég get.

Hættustig lýst yfir fyrir eldstöðina Reykjanes og Grindavík

Þetta er stutt grein. Þar sem það er of mikið að gerast núna til þess að koma með eitthvað upplýsandi.

  • Það er mjög þétt jarðskjálftahrina í eldstöðinni Reykjanes sem er norður-vestur af Grindavík. Það er einnig jarðskjálftahrina norð-austur af Grindavík.
  • Almannavarnir hafa lýst yfir hættustigi fyrir eldstöðina Reykjanes og síðan Grindavík.
  • Það er mjög mikið um stóra jarðskjálfta núna. Það er vonlaust að koma með einhverjar nothæfar tölur eins og er.
Mjög þétt jarðskjálftavirkni á forriti sem heitir WinSDR.
Mjög þétt jarðskjálftavirkni í 187 km fjarlægð frá Reykjanes eldstöðinni.

Þetta er það sem ég er að mæla í rúmlega 187 km fjarlægð. Þetta er þéttasta jarðskjálftavirkni sem ég hef nokkurntímann séð hjá mér.

Ég mun setja inn uppfærslu þegar ég hef eitthvað nothæft til þess að setja inn.

Kvikuhreyfingar við fjallið Þorbjörn í morgun

Í dag (31. Október 2023) um klukkan 08:00 í morgun, þá hófst kvikuhreyfing við fjallið Þorbjörn. Það olli jarðskjálfta með stærðina Mw3,7. Það virðist sem að kvikan sé núna á dýpinu 1,5 km, þar sem kvikan er hvað grynnst. Fyrir nokkrum dögum síðan, þá var þessi kvika á dýpinu um 5 til 8 km dýpi. Þessi kvika er því búinn að rísa mjög hratt á þessu svæði, það bendir til þess að þrýstingur sé meiri miðað við kvikuna sem hefur gosið í Fagradalsfjalli. Aukinn þrýstingur gæti valdið stærra eldgosi þegar það hefst. Þenslan sem er við suðurhluta Fagradalsfjalls er ennþá til staðar og það hefur ekkert dregið úr þeirri þenslu. Það eina sem hefur dregið úr er jarðskjálftavirkni á þessu svæði. Jarðskjálftavirknin hefur færst til vestari hluta Fagradalsfjalls. Það ætti ekki að útiloka það að eldgos gæti einnig orðið í Fagradalsfjalli á sama tíma. Atburðarrásin við fjallið Þorbjörn gæti hinsvegar seinkað þeirri atburðarrás við Fagradalsfjall.

Rauðir punktar og grænar stjörnur við fjallið Þorbjörn og einnig vestan af því fjalli. Það eru einnig bláir punktar við Reykjanestá eftir jarðskjálftahrinu þar.
Jarðskjálftahrinan við Þorbjörn og vestan við það fjall. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er erfitt að segja til um það hvað gerist næst í þessu. Eldgos er hinsvegar mjög líklegt en hvar og hvenær er ekki hægt að segja til um en GPS gögn gefa ágæta vísbendingu um hugsanlegar staðsetningar. Staðan núna er mjög flókin og erfitt að segja til um hvað gerist í eldstöðinni Reykjanes og síðan í eldstöðinni Fagradalsfjall.

Ég mun setja inn nýjar upplýsingar um leið og ég veit eitthvað. Ég er búinn að setja saman lista af vefmyndavélum á YouTube síðunni sem ég setti upp fyrir nokkru síðan.

Eldstöðin Reykjanes sett á gulan viðvörunarkóða

Eldstöðin Reykjanes hefur verið sett á gulan viðvörunarkóða. Þetta er útaf mjög snöggri þenslu við fjallið Þorbjörn og í Svartsengi. Á minna en 24 klukkutímum, þá þandist svæðið út um 30mm. Þarna hafa komið fram þensla í fimm skipti áður (samkvæmt frá hjá Morgunblaðinu) síðan árið 2020. Þenslan núna er mun hraðari en fyrri tímabil þegar þensla kom áður fram á þessu svæði.

Gulur þríhyrningur við eldstöðina Reykjanes. Allir aðrir þríhyrningar eru grænir og tákna aðrar eldstöðvar á Íslandi.
Eldstöðin Reykjanes hefur verið sett á gula viðvörun. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þenslan í eldstöðinni Reykjanes skapar þá hættu að núna geta komið fram mjög kröftugir jarðskjálftar á Reykjanesskaga og úti á Reykjaneshrygg á næstu dögum og vikum. Það er áframhaldandi þensla í eldstöðinni Fagradalsfjall sem hefur hvorki stöðvast eða hægst á síðan þenslan hófst þann 25. Október 2023. Það er ekki hægt að segja til um það hvenær eldgos mun hefjast í eldstöðinni Reykjanes en hraðinn á þenslunni bendir til þess að það muni gerast. Staðsetningin er mjög slæm, þar sem þetta er nærri innviðum, bláa lónið er þarna nálægt auk jarðvarma virkjunar og hitaveitu. Eldgos á þessu svæði gæti valdið stórtjóni á innviðum á þessu svæði.

Það eina sem hægt er að gera núna er að bíða og fylgjast með því sem gerist á þessu svæði.

Ný jarðskjálftahrina í Fagradalsfjalli og Þorbirni (Reykjanes eldstöðin)

Upplýsingar í þessari grein verða úreltar á skömmum tíma.

Sú virkni sem er í gangi núna er mjög flókin og ekki víst að atburðarrásin verði sú sama og í fyrri eldgosum. Stærstu jarðskjálftarnir sem hafa orðið þegar þessi grein er skrifuð er með stærðina Mw3,5 og Mw4,5. Stærri jarðskjálftar geta orðið án nokkurar viðvörunnar. Það hafa orðið yfir 1000 jarðskjálftar þegar þessi grein er skrifuð.

Grænar stjörnur við fjallið Þorbjörn og síðan er ein græn stjarna vestan við Þorbjörn. Mikið af rauðum punktum sem sýnir litla jarðskjálfta sem þarna hafa orðið.
Jarðskjálftavirknin við Þorbjörn og í Fagradalsfjalli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er góður möguleiki á því að atburðarrásin núna verði eins og atburðarrásin og varð í fyrri eldgosum. Þar sem staðsetningin er aðeins öðruvísi en áður og það getur haft mikil áhrif á því hvað gerist þegar kvikan reynir að brjóta sér leið upp á yfirborðið. Jarðskjálftavirknin við fjallið Þorbjörn er hugsanlega blönduð jarðskjálftavirkni en GPS gögn sýna ekki neina þenslu þegar þessi grein er skrifuð.

Jarðskjálftavirknin er að aukast í suður hluta Fagradalsfjalls, á svæðinu Nátthagi, Nátthagakriki og á nálægum svæðum. Það er kvikuinnskot við Nátthaga og Nátthagakrika en það kvikuinnskot hefur verið þar í talsverðan tíma. Það kvikuinnskot gæti verið að fara að gjósa. Það er mikil óvissa í gangi núna hvað er að gerast þegar þessi grein er skrifuð. Það er einnig munstur af lítilli og mikilli jarðskjálftavirkni í Fagradalsfjalli, það hefur einnig sést í jarðskjálftavirkni áður en það fór að gjósa í fyrri eldgosum.

Ég mun skrifa inn uppfærslu hérna ef eitthvað breytist eða nýja grein ef þörf verður á því. Það gæti hinsvegar tekið tíma, þar sem ég reyni oft að átta mig á því hvað er að gerast áður en ég skrifa grein um það sem er að gerast.

Næsta eldgos í Fagradalsfjalli gæti orðið um jólin eða fyrr

Samkvæmt tilkynningu frá Veðurstofu Íslands í dag (14. Október 2023). Þá er líklegt að næsta eldgos í Fagradalsfjalli eða nágrenni verði í kringum jólin eða mögulega fyrr. Eftir að eldgosinu lauk þann 6. Ágúst 2023 hefur þensla í Fagradalsfjalli verið mun hraðari en eftir síðustu tvö eldgos. Þegar þessi grein er skrifuð, þá varð jarðskjálfti með stærðina Mw2,7 norður af Grindavík og fannst þessi jarðskjálfti í Grindavík.

Rauðir punktar sína litla jarðskjálfta í Fagradalsfjalli og norður af Grindavík. Auk annara punkta víðar um kortið.
Jarðskjálftavirknin í Fagradalsfjalli og norður af Grindavík. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Eftir að síðustu tveimur eldgosum lauk í Fagradalsfjalli. Þá hefur tíminn milli eldgosa verið um tíu mánuðir. Það virðist vera að breytast. Þar sem tíminn núna þangað til að næsta eldgos hefst verður hugsanlega aðeins í kringum fjóra til sex mánuðir. Þetta er um helmingurinn af þeim tíma frá því að síðasta eldgosi lauk. Þessi staða er hættuleg, þar sem eldgos getur hafist án mikillar viðvörunnar eða jarðskjálftavirkni. Veðurstofan mælir með því að fólk fari varlega þegar það er að ferðast í kringum eða í nágrenni við Fagradalsfjall.

Tveir jarðskjálftar í tengslum við virkni í Fagradalsfjalli

Í dag (5. Október 2023) urðu tveir jarðskjálftar sem tengjast virkninni í Fagradalsfjalli. Fyrri jarðskjálftinn varð í Krýsuvík-Trölladyngja eldstöðvarkerfinu og var með stærðina Mw3,3. Þetta var brotajarðskjálfti sem kom fram vegna þenslunar í Fagradalsfjalli. Seinni jarðskjálftinn varð norður af Grindavík og var með stærðina Mw3.2. Sá jarðskjálfti var hluti af jarðskjálftahrinu sem tengist kvikuinnskoti á því svæði. Þetta svæði norður af Grindavík hefur verið að sjá mjög mikið af jarðskjálftavirkni á síðustu mánuðum. Það er allt saman tengt kvikuinnskoti á þessu svæði.

Tvær grænar stjörnur í tenglsum við þenslu í Fagradalsfjalli. Ein er vestan við Fagradalsfjall og hin er austan við Fagradalsfjall í eldstöðvarkerfinu Krýsuvík-Trölladyngja.
Jarðskjálftavirknin í tengslum við virkni í Fagradalsfjalli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Þessi aukna jarðskjálftavirkni síðustu vikur bendir sterklega til þess að það muni gjósa aftur á þessu svæði fljótlega. Hvenær það gerist er ekki hægt að segja til um og þegar þessi grein er skrifuð, þá er jarðskjálftavirknin of lítil til þess að eldgos sé að fara að hefjast. Það gæti þó breyst án viðvörunnar eins og var raunin með síðustu eldgos. Það er einnig möguleiki að eitthvað hafi breyst eftir síðasta eldgos, en svar við þeirri spurningu mun ekki koma fram fyrr en þegar næsta eldgos hefst. Það eina sem er hægt að gera núna er að bíða eftir því sem vill gerast.

Jarðskjálftahrina norður af Grindavík

Í dag (18. September 2023) þá hófst jarðskjálftahrina norður af Grindavík. Stærsti jarðskjálftinn var með stærðina Mw2,7 og fannst í Grindavík samkvæmt Veðurstofu Íslands. Stefna þessar jarðskjálftavirkni er Suður-vestur til Norður-austur og liggur undir Grindavíkurveg til Grindavíkur.

Jarðskjálftavirknin norður af Grindavík sýnd með appelsínugulum punktum á korti frá því í dag (18. September 2023).
Jarðskjálftavirknin norður af Grindavík. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er ljóst að kvikuinnskot er að eiga sér stað þarna. Þessi staðsetning er mjög slæm, þar sem þarna eru innviðir sem tengjast og eru nauðsynlegir Grindavíkurbæ. Þarna er heitt og kalt vatn, auk þess sem rafmagn fer þarna um eða á nálægu svæði. Eldgos á þessu svæði mundi verða stór hættulegt og stórt vandamál. Það er ekkert sem bendir til þess að þarna sé að fara að gjósa eins og er og ekkert sem bendir til þess að kvika sé farin að leita sér að leið upp á yfirborðið.

Mikil jarðskjálftavirkni í Fagradalsfjalli

Í gær (15. September 2023) varð jarðskjálftahrina í Fagradalsfjalli. Þessi jarðskjálftahrina var ekki í fréttunum þar sem þetta voru allt saman jarðskjálftar sem voru minni en Mw1,0 að stærð. Þessir jarðskjálftar fundust ekki hjá fólki sem stendur á eldfjallinu vegna dýpis. Ég veit ekki hvort að þessi jarðskjálftahrina er hætt, þar sem þessir jarðskjálftar koma ekki inn sjálfkrafa og sjást eingöngu eftir að Veðurstofan er búin að fara yfir gögnin handvirkt.

Appelsínugulir punktar í Fagradalsfjalli sem sýnir miklar jarðskjálftavirkni þar. Það er mikið af appelsínugulum punktum í Fagradalsfjalli á þessu korti.
Mikil jarðskjálftavirkni í Fagradalsfjalli. Höfundarréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.

Það er mín skoðun að næsta eldgos í Fagradalsfjalli verði hugsanlega á milli Nóvember til Febrúar 2024 ef þetta stig af jarðskjálftavirkni og kvikuinnskotum heldur áfram í Fagradalsfjalli með þessum sama hraða og hefur verið undanfarið. Það hefur gerst í undanfara fyrir eldri eldgos að í tímabili með mikilli jarðskjálftavirkni þá kemur langt tímabil með lítilli virkni. Ég veit ekki afhverju það gerist, þetta er það sem ég hef séð gerast. Ég veit ekki hvort að það hefur orðið breyting á þessu eftir síðasta eldgos í Fagradalsfjalli. Það er hinsvegar möguleiki sem ætti ekki að vera útilokaður.

Aukinn jarðhiti milli Keilir og Trölladyngju

Það er sagt frá því í fréttum Rúv í dag (10. September 2023) að það sé aukinn jarðhiti milli Keilis og Trölladyngju. Þetta er austan við Keili og hefur þessi jarðhiti verið að aukast síðan eldgosinu lauk við Litla-Hrút. Samkvæmt fréttinni, þá sýnir þetta að kvika er kominn mjög grunnt á þessu svæði án þess að það komi eldgos þessa stundina. Umrætt svæði er frekar stórt og er á milli Keilis og Trölladyngju til austurs. Þarna hafa komið fram brennisteinsgufur sem hafa drepið mosa á svæðinu. Ásamt aukinni gufuvirkni sem hefur komið fram þarna á síðustu vikum.

Samkvæmt Þorvaldur Þórðarson eldfjallafræðingi, þá er jarðskjálftaskuggi á svæðinu milli Keilis og Trölladyngju og fannst þessi jarðskjálftaskuggi þegar eldgosið við Litla-Hrút hófst. Þetta svæði fannst þegar jarðskjálftasérfræðingurinn Thomas Fisher, frá Tékklandi tók eftir því. Þar sem þarna verða næstum því engir jarðskjálftar. Það sýnir að kvikan hefur troðið sér þarna upp og er núna á mjög grunnu dýpi.

Það sem þetta gæti valdið er að í næsta eldgosi. Þá verður ekki einn gígur sem gýs, heldur margir og hugsanlega á fleiri en einni gossprungu á sama tíma. Það er óljóst hvað gerist næst en þetta er engu að síður möguleiki. Þetta svæði er orðið mjög heitt og virðist vera að stækka.

Frétt Rúv

Fylgjast vel með auknum jarðhita austan við Keili (þarna er kort af umræddu svæði)