Fimmtudaginn 22-Nóvember-2013 klukkan 20:20 kom fram leiðni-toppur í vatnamælingum Veðurstofu Íslands í Skjálfandafljóti. Það er ekki vitað hvaða eldstöð eða háhitasvæði þessi leiðni-toppur kom frá í Vatnajökli og ekkert jökulflóð kom í kjölfarið á þessum leiðni-toppi. Engrar frekari virkni hefur orðið vart í Skjálfandafljóti síðan þetta átti sér stað svo ég viti til.
Óróapúls í Þórðarhyrnu
Þann 21-Nóvember-2013 kom fram óróapúls í Þórðarhyrnu í Vatnajökli (tengt eldstöðinni í Grímsfjalli) og var tengdur jarðskjálftahrinu sem átti sér stað á sama tíma í eldstöðinni. Þessi óróapúls varði frá því klukkan 03:30 til klukkan 06:10. Jarðskjálftahrinan sem fylgdi þessum óróapúls var ekki stór, hvorki í fjölda jarðskjálfta eða í styrkleika þeirra. Stærsti jarðskjálftinn var aðeins með stærðina 1,9. Miðað við útslagið á nálægum SIL stöðvum þá var þetta ekki sterkur óróapúls sem kom fram í Þórðarhyrnu. Jarðskjálftahrinan í Þórðarhyrnu sýndi að eitthvað var að gerast í eldstöðinni og hafði ég mínar grunsemdir um að þarna væri óróapúls að eiga sér stað þann 21-Nóvember. Þó svo að ég hafi ekki fengið það staðfest fyrr en í dag. Líklega var þessi óróapúls tengdur kvikuinnskoti í eldstöðina á miklu dýpi, en það hefur ekki ennþá fengist staðfest með mælingum.
Óróapúlsinn á Húsbóndi SIL stöðinni. Óróapúlsinn sést þar sem dagsetningin 21-Nóvember er og sker sig úr bakgrunnshávaðanum á óróaplottinu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Óróapúlsinn á Grímsfjalli SIL stöðinni. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Óróapúlsinn á Jökulheimum SIL stöðinni. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Það er möguleiki á því að þarna verði ekki eldgos í kjölfarið á þessari virkni, en miðað við sögu þessa svæðis og eldgossins í Grímsfjalli árið 2011, þá þykir mér hinsvegar ljóst að þarna verði eldgos í næstu framtíð. Það er þó ómögulegt að segja nákvæmlega til um það hvenær slíkt eldgos muni eiga sér stað. Síðasta þekkta eldgos sem átti sér stað í Þórðarhyrnu var árið 1902 og fylgdi þá í kjölfarið á eldgosi í Grímsfjalli sama ár. Það er ekki vitað til þess að síðari tíma eldgos hafi átt sér stað í Þórðarhyrnu.
Bloggfærsla uppfærð klukkan 15:00.
Jarðskjálftahrina í Tungafellsjökli
Það er áhugaverð jarðskjálftahrina í Tungnafellsjökli, sem er eldstöð rétt fyrir utan Vatnajökul. Ástæða þessar jarðskjálfahrinu virðist vera kvikuinnskot inn í eldstöðina á frekar miklu dýpi. Stærsti jarðskjálftinn í dag var með stærðina 2,3 og með dýpið 0,5 km, mesta dýpi sem mælst hefur í dag var 17,5 km. Sú jarðskjálftavirkni sem er núna að eiga sér stað í Tungnafellsjökli kemur ekki vel fram á jarðskjálftakortum Veðurstofu Íslands. Ég veit ekki afhverju minni jarðskjálftar sjást ekki á kortum Veðurstofunnar, hinsvegar koma þeir fram á óróaplotti sem er nærri Tungnafellsjökli. Sú jarðskjálftavirkni sem núna er í Tungnafellsjökli hófst árið 2012, þangað til hefur ekki verið mikið um jarðskjálfta í eldstöðinni. Talsverð jarðskjálftavirkni var í Tungnafellsjökli í tengslum við eldgosið í Gjálp árið 1996 [kort frá Viku 41 árið 1996]. Núverandi jarðskjálftavirkni byggir ekki á neinum slíkum atburðum.
Jarðskjálftahrinan í Tungnafellsjökli. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Óróagraf á Skrokköldu sem sýnir smáskjálfta eiga sér stað í Tungnafellsjökli (líklega). Þessi virkni nær yfir síðustu klukkutíma. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Ég veit ekki ennþá almennilega hvað er að gerast í Tungnafellsjökli, en gögn benda til þess að kvika sé líklegt sé að kvikuinnskot séu að eiga sér stað í Tungnafellsjökli. Engin eldgos hafa átt sér stað í Tungnafellsjökli síðan land byggðist (engin söguleg heimild skráð). Það er því næstum því vonlaust að segja til um það hvernig eldstöðin mun haga sér ef þarna hefst eldgos. Ef eldgos mundi eiga sér stað þá mundi það líklega verða hraungos, og það er byggt á eldgosum sem áttu sér stað eftir að síðasta jökulskeiði lauk á Íslandi. Sú jarðskjálftavirkni sem á sér stað núna í Tungnafellsjökli gæti hætt eins og gerðist árið 2012 og einnig fyrr á þessu ári (2013). Jarðskjálftavirkni á meira en 15 km dýpi hófst árið 2012 og hefur haldið áfram síðan, þó langt sé á milli jarðskjálftahrina í eldstöðinni.
Minniháttar jarðskjálftahrina í Þórðarhyrnu
Í dag (21-Nóvember-2013) átti sér stað minniháttar jarðskjálftahrina í Þórðarhyrnu sem er eldstöð í Vatnajökli. Allir jarðskjálftanir voru mjög litlir, stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 1,9. Dýpi þessar jarðskjálftahrinu var frá 6,0 til 0,1 km. Líklega koma svona litlir jarðskjálftar betur fram á þessu svæði núna í dag vegna fjölgunar á SIL stöðvum á þessu svæði. Það þýðir meiri næmni og þá mælast minni jarðskjálftar að auki.
Jarðskjálftanir í Þórðarhyrnu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Það er erfitt að segja til um það hvað þessi jarðskjálftavirkni þýðir. Eins og staðan er í dag þá er þetta of lítil jarðskjálftavirkni svo að ég geti sagt til um hvað er að gerast þarna. Verði aukning á jarðskjálftum í Þórðarhyrnu þá þýðir það væntanlega að eitthvað sé að gerast í eldstöðinni. Síðasta eldgos í Þórðarhyrnu átti sér líklega stað árið 1910 og var þá hugsanlega tengt eldgosum eða annari virkni í Grímsfjöllum. Eins og stendur er vonlaust að átta sig því hvað þessi jarðskjálftavirkni þýðir. Hinsvegar ef þessi jarðskjálftavirkni fer að aukast frá því sem nú er, þá er augljóslega eitthvað að gerast í eldstöðinni. Eins og stendur er líklega ekkert að gerast í Þórðarhyrnu.
Minniháttar jarðskjálftahrina í Kötlu
Í gær (20-Nóvember-2013) varð minniháttar jarðskjálftahrina í Kötlu. Þetta var mjög lítil jarðskjálftahrina þar sem stærsti jarðskjálftinn var eingöngu með stærðina 1,2 og mesta dýpið í þessari jarðskjálftahrinu var 26,1 km. Jarðskjálftahrinan átti sér stað frá klukkan 06:21 til klukkan 08:54.
Jarðskjálftahrinan í Kötlu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Engin frekari jarðskjálftavirkni hefur átt sér stað í Kötlu núna í dag. Það er ekki hægt að útiloka frekari jarðskjálftavirkni í Kötlu þar sem Katla er mjög virkt eldfjall þegar það kemur að jarðskjálftum.
Jarðskjálftahrina nærri Bláfjöllum / Breinnisteinsfjöllum
Á Laugardaginn (16-Nóvember-2013) hófst jarðskjálftahrina á stað sem Veðurstofan kallar Vífilsfell og er heiti á litlum hól á þessu svæði. Í upphafi var jarðskjálftahrinan mjög lítil og fáir jarðskjálftar mældust. Í nótt og snemma morguns þá fór jarðskjálftahrinan hinsvegar að aukast og hefur virknin haldist mjög stöðug síðan þá.
Stærstu jarðskjálftanir í þessari hrinu hafa hingað til eingöngu náð stærðinni 2,9 og þeir hafa ekki fundist hingað til. Það er ekkert sem bendir til þess að eldgos sé að fara hefjast eða að þessir jarðskjálftar tengist kvikuhreyfingum á svæðinu. Það er ekki hægt að útiloka slíkar breytingar en það er ólíklegt að slíkt muni gerast. Eins og stendur er jarðskjálftahrinan ennþá í gangi og það er vonlaust að vita hversu lengi þessi jarðskjálftahrina mun standa yfir. Stærstu jarðskjálftanir koma fram á jarðskjálftamælanetinu mínu og er hægt að skoða það hérna.
Minniháttar jarðskjálftahrina nærri Hjörleifshöfða í eldstöðvarkerfi Kötlu
Í dag (17-Nóvember-2013) klukkan 06:21 hófst minniháttar jarðskjálftahrina nærri Hjörleifshöfða á Mýrdalssandi. Þessari jarðskjálftahrinu lauk klukkan 07:09. Stærsti jarðskjálftinn í þessari hrinu var með stærðina 1,8 og dýpið í kringum 18 km. Þessi jarðskjálftahrina bendir til þess að þarna hafi átt sér kvikuinnskot á dýpi. Það er þó ekki ljóst hvort að þetta táknar einhverja breytingu í hegðun Kötlu, það er ólíklegt að þetta sé undanfari frekari virkni í Kötlu.
Hjörleifshöfði sjálfur er líklega myndaður í eldgosi fyrir einhverjum þúsundum árum síðan. Þó hef ég ekki nánari upplýsingar um hann. Þó er talið að þetta hafi verið eyja áður en eldgos í Kötlu breytti því fyrir löngu síðan. Hægt er að skoða Hjörleifshöfða úr fjarlægð með Google Maps og Street View hérna.
Jarðskjálfti 15 km norðan við Kolbeinsey
Í dag (15-Nóvember-2013) klukkan 05:32 varð jarðskjálfti með stærðina 3,4 rúmlega 15 km norðan við Kolbeinsey. Dýpið á þessum jarðskjálfta varð 3,9 km samkvæmt Veðurstofu Íslands. Vegna fjarlægðar frá SIL mælanetinu er möguleiki á því að stærð og dýpi jarðskjálftans sé ekki mjög nákvæmt.
Vegna fjarlægðar er erfitt að átta sig á því hvað er að gerast þarna. Hinsvegar hefur engin órói ennþá mælst frá Kolbeinsey og það er ekkert sem bendir til þess að þarna sé eldgos hafið eins og stendur. Þessi jarðskjálfti kom vel fram á jarðskjálftamælanetinu mínu, á jarðskjálftamælastöðinni í Böðvarshólum. Hægt er að skoða jarðskjálftamælavefsíðuna mína hérna.
Tveir litlir jarðskjálftar í Heklu
Ég biðst afsökunar á því að vera seinn með þessa bloggfærslu.
Á Miðvikudaginn (23-Október-2013) urðu tveir litlir jarðskjálftar í Heklu. Einn jarðskjálfti átti sér stað fyrir utan sjálfa megineldstöðina en í sjálfu Heklukerfinu. Allir jarðskjálftanir voru litlir og var sá stærsti með stærðina 1,6 og dýpið 1,3 km. Þessa stundina er óljóst hvað er að valda þessari jarðskjáfltavirkni í Heklu.
Jarðskjálftanir í Heklu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Hingað til hafa ekki verið nein merki þess að eldgos sé að fara hefjast í Heklu. Vefmyndavél sem vísar á Heklu er að finna hérna (jonfr.com), hérna (Rúv.is) og síðan hérna (livefromiceland.is). Hægt er að fylgjast með jarðskjálftagröfunum mínum hérna. Jarðskjálftamælirinn við Heklu mælir jarðskjálfta alveg niður í 0,0 í góðum skilyrðum. Þannig að ef eldgos hefst í Heklu þá munu merki eldgoss koma mjög vel fram á jarðskjálftamælinum mínum við Heklu.
Jarðskjálftahrina á Tjörnesbrotabeltinu
Í gær (18-Október-2013) hófst jarðskjálftahrina á Tjörnesbrotabeltinu. Þessi jarðskjálftahrina er lítil og stærsti jarðskjálftinn er eingöngu með stærðina 2,5. Jarðskjálftahrinan er á suðurenda ónefndar eldstöðvar sem er þarna á hafsbotninum.
Jarðskjálftahrinan á Tjörnesbrotabeltinu. Höfundaréttur þessar myndar tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Það er óvíst hvort að mikið verði úr jarðskjálftavirkni á þessu svæði. Eins og stendur er jarðskjálftavirknin þarna lítil til miðlungs en enginn jarðskjálfti hefur náð stærðinni 4,0 á þessu svæði ennþá.